Stroszek, 1977 Batı Almanya yapımı dramatik yol filmidir.
"Stroszek" filminin Fransızca sinema afişi | |
Yönetmen | Werner Herzog |
---|---|
Yapımcı | Willi Segler |
Senarist | Werner Herzog |
Oyuncular | Eva Mattes |
Müzik | Chet Atkins |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | Beate Mainka-Jellinghaus |
Stüdyo | ZDF |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Dram, yol filmi |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1977 |
Çıkış tarih(ler)i | 12 Ocak 1977, ABD 20 Mayıs 1977, Almanya Nisan 1990, 9. İstanbul Film Festivali |
Süre | 115 dakika |
Ülke | Batı Almanya |
Dil | Almanca, İngilizce |
Diğer adları | Stroszek (Türkiye) La ballade de Bruno (Fransa) La ballata di Stroszek (İtalya) |
Çekimleri Almanya'da Berlin'de ve ABD'de Wisconsin ve Kuzey Carolina'da gerçekleştirilen bu filmin ilk gösterimi de ülkesinden önce ABD'de yapılmıştı. Türkiye'de Nisan 1990'da 9. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde birçok ülkede olduğu gibi özgün adıyla gösterilmiştir.
Kendine has çizgi dışı filmleriyle tanınan "Yeni Alman sineması" (Das Neue Kino)'nın öncü yönetmenlerinden Werner Herzog'un yönettiği filmin senaryosunu da yine Herzog sadece dört günde yazmıştır. Film ezilmiş ve toplum dışına itilmiş üç insanın Almanya'da başlayıp Amerika'da devam eden öyküsünü anlatır. Herzog filmlerinde ruhsal ve bedensel travmaya uğramış sıra dışı insanlara ve egzotik mekanlara bolca yer vermesiyle tanınmaktadır. Bu filminde de kendi keşfettiği ve ilk kez önceki filmi The Enigma of Kaspar Hauser (1974)'de oynattığı adlı engelli oyuncuya tekrar rol vermiştir. Bu filmin başkarakterleri, zekâ engelli ve alkolik bir sabıkalı (bir bakıma Bruno S. kendini oynuyor), onun çok yaşlı arkadaşı eski bir bilim adamı (Clemens Scheitz) ve bir fahişe (Eva Mattes)'dir.
Herzog bu filminde, diğer Yeni Alman sinemacıları Wim Wenders ve Rainer Werner Fassbinder gibi, Amerikan kültürüne ve yaşam tarzına olan ilgisini yansıtır, ama bu ilgi onlarınki kadar derin ve uzun süreli olmayacaktır. Herzog bir sonraki filmi Vampir Nosferatu (Nosferatu: Phantom der Nacht)'yla birlikte tekrar dışavurumcu tarza ve konusunu 20. yüzyıl dışından almış filmlerine dönecektir.
Alman kamu televizyonunu ZDF'nin desteğiyle çekilen filmin müzikleri Chet Atkins ve 'ye aittir.
Hem eleştirmenlerden tam not alan hem de gişede başarılı olan bu film tek ödülünü "Alman Film Eleştirmenleri Derneği" nden almıştır.
Konusu
Film Bruno (Bruno S.)'nun Berlin'de bir hapishaneden tahliye olma sahneleriyle başlar. Hapishane müdürünün sert nasihatlerinden Bruno'nun bir alkolik olduğunu ve işlemiş olduğu bütün suçların alkolizmden kaynaklandığı anlarız. Müdürün alkolden uzak durması gerektiğiyle ilgili uyarılarını kayıtsızca dinleyen Bruno, dışarı çıkar çıkmaz gördüğü ilk bara dalar. Burada iki kadın satıcısının darp ettiği Eva (Eva Mattes) adlı bir fahişeyi teselli eder ve evine davet eder. Evde onları çok yaşlı komşusu Scheitz (Clemens Scheitz) karşılar. Bruno'nun yokluğunda evine göz kulak olmuş olan bu ufak tefek eksantrik ihtiyar eski bir bilim adamıdır ve Almanya'daki hayatından bıktığı için Wisconsin'e, bir araba tamircisi Amerikalı yeğeni Clayton (Clayton Szalpinski)'ın yanına göçmeyi planlamaktadır. Bruno ise sokaklarda akordeon çalarak hayatını kazanmaya çalışır.
İki kadın satıcısının Eva'nın izini bularak eve gelmeleri ve tacizlerini sürdürmeleri üzerine ihtiyar Scheitz Bruno ve Eva'ya Amerika'ya birlikte gitmelerini önerir. Yolculuk için gerekli parayı Eva, inşaat şantiyelerine gidip Türk işçilerle yatarak temin eder. Bu üç uyumsuz tip hep birlikte ABD'ye Scheitz'ın yeğeninin yanına giderler. Bruno tamirhanede işe başlarken, Eva bir lokantada iş bulur. Mesai saatleri dışında da fahişelik yapmayı sürdürür. Aralarında sadece Eva İngilizce konuşabilmektedir. Bruno ile Eva arasında duygusal bir ilişki de başlamıştır. Banka kredisiyle büyük bir mobil ev satın alırlar ama işler bekledikleri gibi gitmez. Eva bir TIR şoförüyle ortadan kaybolur. Taksitlerini ödeyemedikleri eve haciz gelir ve ev haraç mezat satılır. Sisteme inancı kalmayan Bruno ve ihtiyar birlikte acemice bir soygun yaparlar (banka kapalı olduğu için berber dükkânını soyarlar) ve akabinde hemen karşı kaldırımdaki markete alışverişe giderler. Gelen polisler ihtiyarı götürürler ama Bruno'yu unuturlar.
Tamirhanenin külüstür çekicisini alan Bruno av tüfeğini de yanına alarak turistik bir dinlenme tesisine gider. Bu tenha tesisteki boş teleferiği çalıştırır ve teleferik sandalyelerinden birine biner. Bir süre sonra tepeden bir silah sesi duyulur. Bruno'nun intihar etmiş olduğunu anlarız. Bu sırada turistlerin para atarak seyrettikleri hayvan gösterileri devam etmektedir. Bruno bunların tümünü teleferiğe binmeden önce çalışır halde bırakmıştır. Bunların arasında danseden tavuk, davul çalan ördek ve oyuncak itfaiye aracı süren bir tavşan da vardır. Tabii bütün bunlar elektrik akımıyla şartlandırma yoluyla mümkün olmaktadır. Werner Herzog DVD'de yer alan söyleşisinde bu hayvanların bir metafor olduğunu söylemiştir. Bu kutulardaki esir hayvanlar nasıl turistlerin attığı paraların tetiklediği elektrik akımıyla canlarının yanmaması için sürekli dans etmek zorundalarsa, insanlar da kontrolleri dışındaki güçler tarafından yönlendirilerek bu yaşamda sürekli debelenip durmaktadır. Tıpkı Bruno gibi.
Çekim öyküsü
Bu film topu topu 4 konulu filmde oynamış olan 'nin üçüncü fimidir. Asıl adı Bruno Schleinstein olan bu amatör oyuncunun gerçek hayattaki trajik öyküsü filmde canlandırdığı aynı adlı karakterin (Der Bruno Stroszek) öyküsüyle benzerlikler gösterir. Bruno S.'nin annesi bir fahişeydi ve küçükken onu sürekli dövüyordu. Uyguladığı şiddet o denli yoğundu ki küçük Bruno bir ara sağır olmuştu. Bruno 3 yaşından 26 yaşına kadar bir akıl hastanesinde kalmıştı. Zaman zaman kanunlarla da başı derde giren Bruno, kısıtlı yeteneklerine ve fiziksel yetersizliklerine rağmen kendi kendine resim ve müzik öğrendi, New York'ta bir resim sergisi bile açtı. Bu arada hayatını kazanmak için fabrikalarda çalıştı.
Werner Herzog onu ilk kez 1970 yılında "Bruno der Schwarze - Es blies ein Jäger wohl in sein Horn" adlı bir belgeselde oynarken gördü ve onun deli olduğuna hiçbir zaman inanmadı. Ona iki filminde arka arkaya rol verdi. Bu filmlerden ilki 1974 tarihli Jeder für sich und Gott gegen alle (The Enigma of Kaspar Hauser), diğeri de 1977 tarihli Stroszek'dir. Bruno S. her iki filmde de kendi yaşantısıyla paralellikler gösteren karakterleri canlandırıyordu. Onunla çalışmanın zorluğundan da bahseden Herzog Bruno S. için "O Alman sinemasının meçhul askeridir" demiştir. Bruno S. ilk filminden kazandığı parayla bir piyano satın almıştı. Bu filmde görülen ve Bruno'nun "siyahi arkadaşım" dediği piyano odur.
ABD'de filmin çekimlerinin yapıldığı kasaba gerçek bir seri katil olan Ed Gein'in yaşadığı ve cinayetlerini işlediği yerdir. Ed Gain'in öyküsü Sapık (1960), İnsan Eti ve Kuzuların Sessizliği (1991) gibi filmlere ilham kaynağı olmuştu. Oyunculardan çoğu da yörenin sakinleri arasından seçilmiştir. Bazı oyuncular da tıpkı Bruno S. gibi birer sabıkalıydı.
Oyuncu kadrosu
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Bruno S. | Der Bruno Stroszek |
Eva Mattes | Eva |
Clemens Scheitz | Scheitz |
Wilhelm von Homburg | Kadın tellalı |
Burkhard Driest | Kadın tellalı |
Clayton Szalpinski | Tamirci |
Ely Rodriguez | Kızılderili tamircinin çırağı |
Alfred Edel | Hapishane müdürü |
Scott McKain | Scott |
Ralph Wade | Açık arttırma memuru |
Michael Gahr | Mahkûm Hoss |
Vaclav Vojta | Doktor |
Yüksel Topçugürler | Türk mahkûm |
Pit Bedewitz | Kadın tellalı |
Bob Evans | Bob Evans |
Der Brave Beo | Beo |
Kaynakça
- ^ "9. Uluslararası İstanbul Film Festivali". iksv.org. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010.[]
- ^ (1981). A Short History of the Movies. Bobbs-Merrill Educational Publishing. ss. sayfa 363.
- ^ "Stroszek/Plot Synopsis" (İngilizce). Allmovie.com. 4 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2010.
- ^ "Stroszek/Awards for" (İngilizce). IMDb. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2010.
- ^ a b "Stroszek (1977)" (İngilizce). suntimes.com. 3 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2010.
- ^ "Stroszek/Awards for" (İngilizce). IMDb. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010.
- ^ "Psycho (1960)/trivia" (İngilizce). IMDb. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2010.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Stroszek
- allmovie.com'da "Stroszek"5 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Roger Ebert'in eleştirisi3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stroszek 1977 Bati Almanya yapimi dramatik yol filmidir Stroszek Stroszek filminin Fransizca sinema afisiYonetmenWerner HerzogYapimciWilli SeglerSenaristWerner HerzogOyuncularEva MattesMuzikChet AtkinsGoruntu yonetmeniKurguBeate Mainka JellinghausStudyoZDFCinsiSinema filmiTuruDram yol filmiRenkRenkliYapim yili1977Cikis tarih ler i12 Ocak 1977 ABD 20 Mayis 1977 Almanya Nisan 1990 9 Istanbul Film FestivaliSure115 dakikaUlkeBati AlmanyaDilAlmanca IngilizceDiger adlariStroszek Turkiye La ballade de Bruno Fransa La ballata di Stroszek Italya Cekimleri Almanya da Berlin de ve ABD de Wisconsin ve Kuzey Carolina da gerceklestirilen bu filmin ilk gosterimi de ulkesinden once ABD de yapilmisti Turkiye de Nisan 1990 da 9 Uluslararasi Istanbul Film Festivali nde bircok ulkede oldugu gibi ozgun adiyla gosterilmistir Kendine has cizgi disi filmleriyle taninan Yeni Alman sinemasi Das Neue Kino nin oncu yonetmenlerinden Werner Herzog un yonettigi filmin senaryosunu da yine Herzog sadece dort gunde yazmistir Film ezilmis ve toplum disina itilmis uc insanin Almanya da baslayip Amerika da devam eden oykusunu anlatir Herzog filmlerinde ruhsal ve bedensel travmaya ugramis sira disi insanlara ve egzotik mekanlara bolca yer vermesiyle taninmaktadir Bu filminde de kendi kesfettigi ve ilk kez onceki filmi The Enigma of Kaspar Hauser 1974 de oynattigi adli engelli oyuncuya tekrar rol vermistir Bu filmin baskarakterleri zeka engelli ve alkolik bir sabikali bir bakima Bruno S kendini oynuyor onun cok yasli arkadasi eski bir bilim adami Clemens Scheitz ve bir fahise Eva Mattes dir Herzog bu filminde diger Yeni Alman sinemacilari Wim Wenders ve Rainer Werner Fassbinder gibi Amerikan kulturune ve yasam tarzina olan ilgisini yansitir ama bu ilgi onlarinki kadar derin ve uzun sureli olmayacaktir Herzog bir sonraki filmi Vampir Nosferatu Nosferatu Phantom der Nacht yla birlikte tekrar disavurumcu tarza ve konusunu 20 yuzyil disindan almis filmlerine donecektir Alman kamu televizyonunu ZDF nin destegiyle cekilen filmin muzikleri Chet Atkins ve ye aittir Hem elestirmenlerden tam not alan hem de gisede basarili olan bu film tek odulunu Alman Film Elestirmenleri Dernegi nden almistir KonusuFilm Bruno Bruno S nun Berlin de bir hapishaneden tahliye olma sahneleriyle baslar Hapishane mudurunun sert nasihatlerinden Bruno nun bir alkolik oldugunu ve islemis oldugu butun suclarin alkolizmden kaynaklandigi anlariz Mudurun alkolden uzak durmasi gerektigiyle ilgili uyarilarini kayitsizca dinleyen Bruno disari cikar cikmaz gordugu ilk bara dalar Burada iki kadin saticisinin darp ettigi Eva Eva Mattes adli bir fahiseyi teselli eder ve evine davet eder Evde onlari cok yasli komsusu Scheitz Clemens Scheitz karsilar Bruno nun yoklugunda evine goz kulak olmus olan bu ufak tefek eksantrik ihtiyar eski bir bilim adamidir ve Almanya daki hayatindan biktigi icin Wisconsin e bir araba tamircisi Amerikali yegeni Clayton Clayton Szalpinski in yanina gocmeyi planlamaktadir Bruno ise sokaklarda akordeon calarak hayatini kazanmaya calisir Iki kadin saticisinin Eva nin izini bularak eve gelmeleri ve tacizlerini surdurmeleri uzerine ihtiyar Scheitz Bruno ve Eva ya Amerika ya birlikte gitmelerini onerir Yolculuk icin gerekli parayi Eva insaat santiyelerine gidip Turk iscilerle yatarak temin eder Bu uc uyumsuz tip hep birlikte ABD ye Scheitz in yegeninin yanina giderler Bruno tamirhanede ise baslarken Eva bir lokantada is bulur Mesai saatleri disinda da fahiselik yapmayi surdurur Aralarinda sadece Eva Ingilizce konusabilmektedir Bruno ile Eva arasinda duygusal bir iliski de baslamistir Banka kredisiyle buyuk bir mobil ev satin alirlar ama isler bekledikleri gibi gitmez Eva bir TIR soforuyle ortadan kaybolur Taksitlerini odeyemedikleri eve haciz gelir ve ev harac mezat satilir Sisteme inanci kalmayan Bruno ve ihtiyar birlikte acemice bir soygun yaparlar banka kapali oldugu icin berber dukkanini soyarlar ve akabinde hemen karsi kaldirimdaki markete alisverise giderler Gelen polisler ihtiyari gotururler ama Bruno yu unuturlar Tamirhanenin kulustur cekicisini alan Bruno av tufegini de yanina alarak turistik bir dinlenme tesisine gider Bu tenha tesisteki bos teleferigi calistirir ve teleferik sandalyelerinden birine biner Bir sure sonra tepeden bir silah sesi duyulur Bruno nun intihar etmis oldugunu anlariz Bu sirada turistlerin para atarak seyrettikleri hayvan gosterileri devam etmektedir Bruno bunlarin tumunu teleferige binmeden once calisir halde birakmistir Bunlarin arasinda danseden tavuk davul calan ordek ve oyuncak itfaiye araci suren bir tavsan da vardir Tabii butun bunlar elektrik akimiyla sartlandirma yoluyla mumkun olmaktadir Werner Herzog DVD de yer alan soylesisinde bu hayvanlarin bir metafor oldugunu soylemistir Bu kutulardaki esir hayvanlar nasil turistlerin attigi paralarin tetikledigi elektrik akimiyla canlarinin yanmamasi icin surekli dans etmek zorundalarsa insanlar da kontrolleri disindaki gucler tarafindan yonlendirilerek bu yasamda surekli debelenip durmaktadir Tipki Bruno gibi Cekim oykusuBu film topu topu 4 konulu filmde oynamis olan nin ucuncu fimidir Asil adi Bruno Schleinstein olan bu amator oyuncunun gercek hayattaki trajik oykusu filmde canlandirdigi ayni adli karakterin Der Bruno Stroszek oykusuyle benzerlikler gosterir Bruno S nin annesi bir fahiseydi ve kucukken onu surekli dovuyordu Uyguladigi siddet o denli yogundu ki kucuk Bruno bir ara sagir olmustu Bruno 3 yasindan 26 yasina kadar bir akil hastanesinde kalmisti Zaman zaman kanunlarla da basi derde giren Bruno kisitli yeteneklerine ve fiziksel yetersizliklerine ragmen kendi kendine resim ve muzik ogrendi New York ta bir resim sergisi bile acti Bu arada hayatini kazanmak icin fabrikalarda calisti Werner Herzog onu ilk kez 1970 yilinda Bruno der Schwarze Es blies ein Jager wohl in sein Horn adli bir belgeselde oynarken gordu ve onun deli olduguna hicbir zaman inanmadi Ona iki filminde arka arkaya rol verdi Bu filmlerden ilki 1974 tarihli Jeder fur sich und Gott gegen alle The Enigma of Kaspar Hauser digeri de 1977 tarihli Stroszek dir Bruno S her iki filmde de kendi yasantisiyla paralellikler gosteren karakterleri canlandiriyordu Onunla calismanin zorlugundan da bahseden Herzog Bruno S icin O Alman sinemasinin mechul askeridir demistir Bruno S ilk filminden kazandigi parayla bir piyano satin almisti Bu filmde gorulen ve Bruno nun siyahi arkadasim dedigi piyano odur ABD de filmin cekimlerinin yapildigi kasaba gercek bir seri katil olan Ed Gein in yasadigi ve cinayetlerini isledigi yerdir Ed Gain in oykusu Sapik 1960 Insan Eti ve Kuzularin Sessizligi 1991 gibi filmlere ilham kaynagi olmustu Oyunculardan cogu da yorenin sakinleri arasindan secilmistir Bazi oyuncular da tipki Bruno S gibi birer sabikaliydi Oyuncu kadrosuWerner Herzog un kesfettigi oyuncu Bruno S Oyuncu RoluBruno S Der Bruno StroszekEva Mattes EvaClemens Scheitz ScheitzWilhelm von Homburg Kadin tellaliBurkhard Driest Kadin tellaliClayton Szalpinski TamirciEly Rodriguez Kizilderili tamircinin ciragiAlfred Edel Hapishane muduruScott McKain ScottRalph Wade Acik arttirma memuruMichael Gahr Mahkum HossVaclav Vojta DoktorYuksel Topcugurler Turk mahkumPit Bedewitz Kadin tellaliBob Evans Bob EvansDer Brave Beo BeoKaynakca 9 Uluslararasi Istanbul Film Festivali iksv org Erisim tarihi 11 Ocak 2010 olu kirik baglanti 1981 A Short History of the Movies Bobbs Merrill Educational Publishing ss sayfa 363 Stroszek Plot Synopsis Ingilizce Allmovie com 4 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2010 Stroszek Awards for Ingilizce IMDb 28 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2010 a b Stroszek 1977 Ingilizce suntimes com 3 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2010 Stroszek Awards for Ingilizce IMDb Erisim tarihi 11 Ocak 2010 Psycho 1960 trivia Ingilizce IMDb 13 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2010 Dis baglantilarIMDb de Stroszek allmovie com da Stroszek 5 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roger Ebert in elestirisi3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce