Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Düceyil Muharebesi Mengü Han'ın Şam ve Mısır genel valisi tayin ettiği Hülagû Han'ın komutanı Baycu Noyan ile Abbâsî Halifeliği arasında yapılan ilk ve son meydan muharebesidir.
| Düceyil Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Moğol Süvarileri | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Abbâsî Halifeliği |
| ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| |  Baycu Noyan Buka-Timur | ||||||
| Güçler | |||||||
| 20,000 | 20,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Hemen hemen tüm ordu imha edildi. | Bilinmiyor. | ||||||
Arka Plan
1251 yılında Büyük Han seçilen Mengü Han, yapılan kurultayda kardeşi Hülagû'yü Şam ve Mısır genel valisi tayin etmiş, Moğol İmparatorluğu'nun sınırlarını daha da genişletmeyi amaçlamıştır. Hülagû Han kurmuş olduğu muazzam büyüklükteki (yaklaşık 120.000) ordusuyla Horasan, İran ve Irak üzerine yürüyerek bundan önce bölgede yapılan daha çok çapul ve ganimet elde etme amaçlı saldırıları daha çok kuvvetlendirerek tam bir hakimiyet sağlamayı başarmıştır. Mazenderan bölgesindeki Haşhaşiler'e karşı savaşarak bu tarikatı tarih sahnesinden silmiştir. Ordusunun Müslüman topraklarında savaşması nedeniyle, Haçlılar, Gürcüler ve Ermeniler'e elçiler göndermiş ve ordusuna asker takviyesinde bulunarak Hristiyan ittifakı oluşturmuştur.
Yolu üzerinde bulunan Hilafet topraklarını önce savaşmadan elçiler vasıtasıyla kendine bağlamak isteyen Hülagû Han, Abbâsî Halife Mustasım Billah'a elçi göndererek Moğol İmparatorluğu'na bağlı vasallık teklifinde bulunmuştur. Veziri İbnü'l Alkami'nin kendisine yapmış olduğu baskılar nedeniyle bu isteği reddetmiş olan Halife, yaklaşmakta olan Moğol tehlikesine karşı Müslüman topraklarındaki hükümdarlara Cihat çağrısında bulunmuş ve başkent Bağdat'ta hazırlıklara başlamıştır.
İlerleyiş
27 Mart 1257 yılında genel anlamda Bağdat üzerine sefere çıkan Hülagû, kuşatma sırasında Bağdat için gelebilecek ordu veya birliklerin önünü kesmek adına ordusunu 3 kol'a bölmüştür. Sol kanadın komutasını Ketboğa'ya vererek Bağdat'ı güney yönünden kuşatmasını emretmiştir. Merkezi kendi komutasına alan Hülagû, sağ kanadın komutasını da Baycu Noyan'a bırakmıştır. Bu kol Erbil üzerinden Musul'a yürüyecek ve Bağdat'ı batı yönünden kuşatmaya alacaktır. Baycu aldığı emirle hemen harekete geçerek önce Erbil'e ulaşmış, daha sonra da Dicle Nehri'ni Musul yakınlarından nehir üzerine kayıklardan kurulu özel bir köprü vasıtasıyla karşı tarafa geçmiştir. Bu köprü Baycu oraya varmadan önce Musul Atabey'i Bedreddin Lülü tarafından kurulmuş ve Moğol ordusunun zaman kaybetmeden hareket etmesi sağlanmıştır. Baycu Noyan güneye inmeye devam ederek Tıkrit'e varmış ve burada, Hülagû'nün Hamedan'dan göndermiş olduğu takviye birliklerle kuvvetlenmiştir.
Muharebe
Kuzeyden yaklaşmakta olan Moğol kuvvetlerini durdurmak adına Halife Mustasım Billah, devletin mali işler sorumlusu Devatdar-ı Sağir komutası altında 20.000 kişilik Kürt askerlerden oluşan bir kuvveti savaşa göndermiştir. Bağdat'ın kuzeybatısındaki mevkiinde iki ordu karşılaşmıştır.
Buka Timur komutasında ilerleyen bir öncü kol Abbâsî ordularıyla karşılaşmış ve ani bir vur-kaç taktiğiyle geri çekilmeye başlamıştır. Mücahidüddin Aybeg bu geri çekilmeyi Moğol ordularının yenilgiye uğraması olarak sanmış ve düşman askerlerini takip etme emri vermiştir. Düceyil'e kadar geri çekilen Moğol ordusu, burada Baycu Noyan'ın kurmuş olduğu pusuyla Abbâsî ordularına şiddetli bir saldırıya başlamıştır. Gün batımına kadar süren çarpışmalarda iki tarafta birbirlerine üstünlük sağlayamayınca, ertesi gün devam etmek için oldukları yerde kamp kurmuşlardır.
Moğollar gece olunca savaştıkları alanda bulunan Düceyil Nehri üzerine kurulmuş olan bentleri yıkarak, Hilafet ordusunun arkasındaki ovayı sular altında bırakmışlardır. Ertesi gün ani bir saldırıya geçen Moğol ordusu, Abbâsî ordularını bozguna uğratmıştır. Askerlerin birçoğu öldürülmüş, kaçanlar ise suda boğularak can vermiştir.
Sonuçları
Küçük bir kuvvetle canını kurtarmayı başaran , yol boyunca sadırıya uğrayarak Bağdat'a büyük zorluklarla ulaşmıştır. Başkente dönen Devatdar yaklaşmakta olan tehlikeye karşı alınan tedbirleri yetersiz görmüş ve surların tahkim edilmesini hızlandırmaya çalışmıştır. Bu galibiyetle birlikte ilerleyişini sürdüren Moğol kuvvetleri, Bağdat'ın batı surlarını kuşatmaya alarak, şehre gelebilecek yardımcı kuvvetlerin önünü kesmiştir.
Kaynakça
- ^ Cüzcani,Tabakat-i Nasıri,c.II,s.294
- ^ a b c Reşidüddin Hamedani,Cami’üt-Tevarih,c.II,s.285
- ^ (1945). Ebu'l Ferec Tarihi. Ömer Rıza Doğrul tarafından çevrildi (1945 bas.). Türk Tarih Kurumu.
- ^ Reşidüddin Hamedani,Cami’üt-Tevarih,c.II,s.285-286
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Duceyil Muharebesi Mengu Han in Sam ve Misir genel valisi tayin ettigi Hulagu Han in komutani Baycu Noyan ile Abbasi Halifeligi arasinda yapilan ilk ve son meydan muharebesidir Duceyil MuharebesiMogol SuvarileriTarih16 17 Ocak 1258BolgeEnbar Kasabasi IrakSonucKesin Mogol zaferiTaraflarAbbasi HalifeligiMogol Imparatorlugu Ilhanlilar HanedaniKomutanlar ve liderlerBaycu Noyan Buka TimurGucler20 00020 000KayiplarHemen hemen tum ordu imha edildi Bilinmiyor Arka Plan1251 yilinda Buyuk Han secilen Mengu Han yapilan kurultayda kardesi Hulagu yu Sam ve Misir genel valisi tayin etmis Mogol Imparatorlugu nun sinirlarini daha da genisletmeyi amaclamistir Hulagu Han kurmus oldugu muazzam buyuklukteki yaklasik 120 000 ordusuyla Horasan Iran ve Irak uzerine yuruyerek bundan once bolgede yapilan daha cok capul ve ganimet elde etme amacli saldirilari daha cok kuvvetlendirerek tam bir hakimiyet saglamayi basarmistir Mazenderan bolgesindeki Hashasiler e karsi savasarak bu tarikati tarih sahnesinden silmistir Ordusunun Musluman topraklarinda savasmasi nedeniyle Haclilar Gurculer ve Ermeniler e elciler gondermis ve ordusuna asker takviyesinde bulunarak Hristiyan ittifaki olusturmustur Yolu uzerinde bulunan Hilafet topraklarini once savasmadan elciler vasitasiyla kendine baglamak isteyen Hulagu Han Abbasi Halife Mustasim Billah a elci gondererek Mogol Imparatorlugu na bagli vasallik teklifinde bulunmustur Veziri Ibnu l Alkami nin kendisine yapmis oldugu baskilar nedeniyle bu istegi reddetmis olan Halife yaklasmakta olan Mogol tehlikesine karsi Musluman topraklarindaki hukumdarlara Cihat cagrisinda bulunmus ve baskent Bagdat ta hazirliklara baslamistir Ilerleyis27 Mart 1257 yilinda genel anlamda Bagdat uzerine sefere cikan Hulagu kusatma sirasinda Bagdat icin gelebilecek ordu veya birliklerin onunu kesmek adina ordusunu 3 kol a bolmustur Sol kanadin komutasini Ketboga ya vererek Bagdat i guney yonunden kusatmasini emretmistir Merkezi kendi komutasina alan Hulagu sag kanadin komutasini da Baycu Noyan a birakmistir Bu kol Erbil uzerinden Musul a yuruyecek ve Bagdat i bati yonunden kusatmaya alacaktir Baycu aldigi emirle hemen harekete gecerek once Erbil e ulasmis daha sonra da Dicle Nehri ni Musul yakinlarindan nehir uzerine kayiklardan kurulu ozel bir kopru vasitasiyla karsi tarafa gecmistir Bu kopru Baycu oraya varmadan once Musul Atabey i Bedreddin Lulu tarafindan kurulmus ve Mogol ordusunun zaman kaybetmeden hareket etmesi saglanmistir Baycu Noyan guneye inmeye devam ederek Tikrit e varmis ve burada Hulagu nun Hamedan dan gondermis oldugu takviye birliklerle kuvvetlenmistir MuharebeKuzeyden yaklasmakta olan Mogol kuvvetlerini durdurmak adina Halife Mustasim Billah devletin mali isler sorumlusu Devatdar i Sagir komutasi altinda 20 000 kisilik Kurt askerlerden olusan bir kuvveti savasa gondermistir Bagdat in kuzeybatisindaki mevkiinde iki ordu karsilasmistir Buka Timur komutasinda ilerleyen bir oncu kol Abbasi ordulariyla karsilasmis ve ani bir vur kac taktigiyle geri cekilmeye baslamistir Mucahiduddin Aybeg bu geri cekilmeyi Mogol ordularinin yenilgiye ugramasi olarak sanmis ve dusman askerlerini takip etme emri vermistir Duceyil e kadar geri cekilen Mogol ordusu burada Baycu Noyan in kurmus oldugu pusuyla Abbasi ordularina siddetli bir saldiriya baslamistir Gun batimina kadar suren carpismalarda iki tarafta birbirlerine ustunluk saglayamayinca ertesi gun devam etmek icin olduklari yerde kamp kurmuslardir Mogollar gece olunca savastiklari alanda bulunan Duceyil Nehri uzerine kurulmus olan bentleri yikarak Hilafet ordusunun arkasindaki ovayi sular altinda birakmislardir Ertesi gun ani bir saldiriya gecen Mogol ordusu Abbasi ordularini bozguna ugratmistir Askerlerin bircogu oldurulmus kacanlar ise suda bogularak can vermistir SonuclariKucuk bir kuvvetle canini kurtarmayi basaran yol boyunca sadiriya ugrayarak Bagdat a buyuk zorluklarla ulasmistir Baskente donen Devatdar yaklasmakta olan tehlikeye karsi alinan tedbirleri yetersiz gormus ve surlarin tahkim edilmesini hizlandirmaya calismistir Bu galibiyetle birlikte ilerleyisini surduren Mogol kuvvetleri Bagdat in bati surlarini kusatmaya alarak sehre gelebilecek yardimci kuvvetlerin onunu kesmistir Kaynakca Cuzcani Tabakat i Nasiri c II s 294 a b c Residuddin Hamedani Cami ut Tevarih c II s 285 1945 Ebu l Ferec Tarihi Omer Riza Dogrul tarafindan cevrildi 1945 bas Turk Tarih Kurumu Residuddin Hamedani Cami ut Tevarih c II s 285 286