Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eleonora Edgar Allan Poe tarafından yazılıp ilk defa 1842'de yayınlanan kısa öyküdür. Sıklıkla otobiyografik olarak değerlendirilir ve nispeten "mutlu" bir sona sahiptir.
| "Eleonora" | |
|---|---|
 İngiltere'deki bir basım için Byam Shaw'un çizdiği illüstrasyon - 1909 | |
| Yazar | Edgar Allan Poe |
| Özgün adı | "Eleonora" |
| Ülke | ABD |
| Dil | İngilizce |
| Yayımlanma | The Gift: A Christmas and New Year's Present (1842 sayısı) |
Özet
Öykü, hoş kokulu çiçeklerin, fantastik ağaçların ve bir "Sessizlik Nehri'nin" yer aldığı ideal bir cennete benzeyen "Rengârenk Otlar Vadisi'nde" teyzesi ve kuzini ile birlikte yaşayan isimsiz bir anlatıcı tarafından anlatılmaktadır. Bu vadi yabancıların ayak basmadığı bir yerdir, dolayısıyla oradakiler dünyadan yalıtılmış mutlu bir hayat sürebilmektedir.
Anlatıcı ve kuzini Eleonora, vadide bu şekilde on beş yıl boyunca yaşadıktan sonra birbirlerine aşık olurlar. Vadi, genç aşklarının bir yansıması gibidir:
| “ | ...Rengârenk Otlar Vadisi'ne ateşli bir vecd hali, bir nefes gibi yayıldı. Her şey değişmişti. Eskiden çiçeksiz olan ağaçlarda şimdi yıldız şeklinde tuhaf, parlak çiçekler açıyordu. O yeşil halının rengi parlaklaşmıştı. O beyaz papatyalar birer birer solduğunda yerlerini onlarca yakut kırmızısı zambak alıyordu. Yürüdüğümüz yollardan hayat fışkırıyordu. İlk kez gördüğümüz flamingolar diğer şen parlak kuşlarla birlikte bize kızıl tüylerini sergiliyordu. | „ |
Ancak Eleonora hastalanır ve öleceğini anlar. Genç kız ölümden korkmaz ancak sevgilisinin, onun ölümünden sonra başka kadınlara aşık olmasında korkar. Anlatıcı "evrenin yüce hâkimini" şahit göstererek Eleonora'ya duygusal bir söz verir, dünya üzerindeki hiçbir kadınla evlenmemeye yemin eder.
Eleonora'nın ölümünün ardında ise, Rengârenk Otlar Vadisi sıcaklığını ve parlaklığını yitirir. Anlatıcı da vadiyi terk ederek ismi belli olmayan "tuhaf bir şehirde" yaşamaya başlar. Orada Ermengarde isimli bir kadınla tanışır ve onunla evlenir. Yeni evli çift kısa bir süre sonra mezarından çıkıp gelen Eleonora tarafından ziyaret edilir ve genç kızın ruhu çifte iyi dualarını iletir. Eleonora anlatıcıya "...verdiğin sözlerden muaf tutuldun" der, "bunun sebeplerini ise ancak Cennet'te öğreneceksin."
Analiz
Çoğu biyografi yazarı Eleonora'nın, Poe'nun başka kadınlara aşık olmak fikri karşısında hissettiği suçluluk duygusunu yatıştırmak üzere yazdığı otobiyografik bir öykü olduğunu ileri sürdü. Bu oldukça kısa öykünün yayınlandığı zamanlarda, Poe'nun karısı Virginia'da beş sene sonra ölümüne sebep olacak hastalığın ilk belirtileri görülmeye başlamıştı. Bu durumda öyküde teyzesi ve yakın zamanda evleneceği kuzini ile birlikte yaşayan anlatıcı, Poe'nun kendisi olabilirdi.
Anlatıcını yeni eşinin adının sondan üçüncü paragrafta geçtiği öykü aniden biter. Poe'nun öyküde kendi duygularını haklı göstermeye çalıştığı düşünüldüğünde bu son pek ikna edici değildir. Poe'ya göre de öykü "olması gerektiği kadar iyi bitmemiştir." Bunu sebebi, anlatıcının yeminini bozduğu halde affedilmesinin nedenlerinin açıklanmamasından kaynaklanan belirsizlik olabilir. Yine de Poe'nun, ölmüş aşıkların mezardan çıkıp geri döndüğü diğer öykülerinin aksine, bu öyküde düşmanlık, suçluluk ve kırgınlığa yer verilmeyen nispeten "mutlu" bir son vardır. Örneğin Morella'da ölmüş eş kızının bedeninde yeniden doğar ve yeniden ölür. Ligeia'da ilk eş mezarında döner ve anlatıcının yeni eşini öldürür. Sonuç olarak Eleonora'da anlatılan bir erkeğin eşinin ölümünden sonra yeniden evlendiği için suçlanamayacağıdır.
Anlatıcı daha öykünün başında deliliğini kabul eder, ancak deliliğin zekanın en yüksek noktası olup olmadığının henüz belirlenmemiş olduğunu da söyler. Şakayla karışık söylenen bu sözler vadinin aşırı derecede cennete benzemesinin ve önce genç aşıkların aşkıyla, ardından da Eleonora'nın ölümüyle nasıl bu derece değiştiğinin açıklaması olabilir. Anlatıcının deliliğini kabullenmiş olması, öyküye bu derecede fantastik unsurlar eklemesini mazur gösterir.
Öyküde cinsel temalar da bulunur. Anlatıcı ve Eleonora büyüdükçe masum ilişkileri aşka dönüşür ve bu durum vadideki bitki ve hayvanların birden filizlenip çoğalmaları şeklinde ortaya çıkar. Genç kızın ölümü ideal romantik aşkın sonunu sembolize eder ve ardından Ermengarde'ın evlilikle sonuçlanan daha az tutkulu aşkı gelir. Eleonora Poe'nun kadın karakterlerinin tipik özelliklerine sahiptir: genç, pasif ve kendini aşkına adamış bir kadındır.
Öyküdeki üçlünün vadide neden tek başlarına yalıtılmış bir hayat sürdükleri belli değildir. "Rengârenk Otlar Vadisi (ing. Valley of the Many-Colored Grass) ifadesinin ilham kaynağı Percy Bysshe Shelley'nin Adonaïs isimli ağıtıdır.
Ana temalar
Mezarından çıkarak eski aşığını görmeye gelen kadın teması Poe tarafından sıklıkla kullanılmıştır. "Ligeia" ve "Morella" isimli öykülerinde de bu temaya rastlanır. Poe ayrıca, dünyanın en şiirsel konusu olduğunu düşündüğü "güzel bir kadının ölümü" temasına da, bu öykü ile birlikte pek çok eserinde yer vermiştir.
Eleştirel tepkiler
Poe'nun arkadaşı öyküyü neredeyse bir düzyazı şiir olduğu için övdü. Öykünün özgünlüğünü ve konunun ele alınışını, antik İskoç şiirlerindeki anlatıcı olan Ossian'ın öyküleriyle karşılaştırdı. Poe'nun biyografisini yazan Arthur Hobson Quinn öyküyü "yazarın en iyi hikâyelerinden biri" olarak değerlendirdi.
Yayınlanma geçmişi
Öykü ilk defa, yıllık bir yayın olan The Gift: A Christmas and New Year's Present'ın 1842 sayısında yayınlandı. Ardından, 24 Mayıs 1845'te Broadway Journal'da yer aldı. Öykünün başında yer alan, Raymond Lull'ın "Belirli bir şeklin koruması altında, ruhum güvendedir." anlamındaki sözünü, Poe öyküye 1845'te ekledi. Öykü ilk yayınlandığında anlatıcının adı Pyrros'tu.
Kaynakça
- ^ a b c d e Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002. s. 394 - 399
- ^ a b Sova, Dawn B. Edgar Allan Poe: A to Z. New York: Checkmark Books, 2001. p. 78.
- ^ Kennedy, J. Gerald. "Poe, 'Ligeia,' and the Problem of Dying Women". New Essays on Poe's Major Tales içinde, editör: Kenneth Silverman. Cambridge University Press, 1993. s. 126
- ^ Ruffner, Courtney J. ve Jeff Grieneisen. "Intelligence: Genius or Insanity? Tracing Motifs in Poe's Madness Tales". Bloom's BioCritiques: Edgar Allan Poe içinde, editör: Harold Bloom, Philadelphia: Chelsea House Publishers, 2002. s. 55
- ^ Ruffner ve Grieneisen. s. 59
- ^ Fisher, Benjamin Franklin. "'Eleonora': Poe and Madness". Poe and His Times: The Artist and His Milieu içinde, editör: Benjamin Franklin Fisher, Baltimore: The Edgar Allan Poe Society, 1990. s. 180
- ^ Benton, Richard P. "Friends and Enemies: Women in the Life of Edgar Allan Poe". Myths and Realities: The Mysterious Mr. Poe içinde, Baltimore: Edgar Allan Poe Society, 1987. s. 6-7.
- ^ Weekes, Karen. "Poe's feminine ideal". The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe içinde, editör: Kevin J. Hayes. Cambridge University Press, 2002. s. 154.
- ^ Silverman, Kenneth. Edgar A. Poe: Mournful and Never-ending Remembrance. New York: Harper Perennial, 1991. s. 239.
- ^ Chivers, Thomas Holley. Chivers' Life of Poe, Editör:Richard Beale Davis. New York: E. P. Dutton & Co., Inc., 1952. s. 79.
- ^ Quinn, Arthur Hobson. Edgar Allan Poe: A Critical Biography. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1998. s. 329.
- ^ a b Fisher, Benjamin Franklin. "'Eleonora': Poe and Madness" collected in Poe and His Times: The Artist and His Milieu, Benjamin Franklin Fisher, ed. Baltimore: The Edgar Allan Poe Society, 1990. p. 181.
Dış bağlantılar
Vikikaynak'ta en:Eleonora ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- Edgar Allan Poe Society online 4 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'da öykünün yayınlanma geçmişi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eleonora Edgar Allan Poe tarafindan yazilip ilk defa 1842 de yayinlanan kisa oykudur Siklikla otobiyografik olarak degerlendirilir ve nispeten mutlu bir sona sahiptir Eleonora Ingiltere deki bir basim icin Byam Shaw un cizdigi illustrasyon 1909YazarEdgar Allan PoeOzgun adi Eleonora UlkeABDDilIngilizceYayimlanmaThe Gift A Christmas and New Year s Present 1842 sayisi OzetOyku hos kokulu ciceklerin fantastik agaclarin ve bir Sessizlik Nehri nin yer aldigi ideal bir cennete benzeyen Rengarenk Otlar Vadisi nde teyzesi ve kuzini ile birlikte yasayan isimsiz bir anlatici tarafindan anlatilmaktadir Bu vadi yabancilarin ayak basmadigi bir yerdir dolayisiyla oradakiler dunyadan yalitilmis mutlu bir hayat surebilmektedir Anlatici ve kuzini Eleonora vadide bu sekilde on bes yil boyunca yasadiktan sonra birbirlerine asik olurlar Vadi genc asklarinin bir yansimasi gibidir Rengarenk Otlar Vadisi ne atesli bir vecd hali bir nefes gibi yayildi Her sey degismisti Eskiden ciceksiz olan agaclarda simdi yildiz seklinde tuhaf parlak cicekler aciyordu O yesil halinin rengi parlaklasmisti O beyaz papatyalar birer birer soldugunda yerlerini onlarca yakut kirmizisi zambak aliyordu Yurudugumuz yollardan hayat fiskiriyordu Ilk kez gordugumuz flamingolar diger sen parlak kuslarla birlikte bize kizil tuylerini sergiliyordu Ancak Eleonora hastalanir ve olecegini anlar Genc kiz olumden korkmaz ancak sevgilisinin onun olumunden sonra baska kadinlara asik olmasinda korkar Anlatici evrenin yuce hakimini sahit gostererek Eleonora ya duygusal bir soz verir dunya uzerindeki hicbir kadinla evlenmemeye yemin eder Eleonora nin olumunun ardinda ise Rengarenk Otlar Vadisi sicakligini ve parlakligini yitirir Anlatici da vadiyi terk ederek ismi belli olmayan tuhaf bir sehirde yasamaya baslar Orada Ermengarde isimli bir kadinla tanisir ve onunla evlenir Yeni evli cift kisa bir sure sonra mezarindan cikip gelen Eleonora tarafindan ziyaret edilir ve genc kizin ruhu cifte iyi dualarini iletir Eleonora anlaticiya verdigin sozlerden muaf tutuldun der bunun sebeplerini ise ancak Cennet te ogreneceksin AnalizCogu biyografi yazari Eleonora nin Poe nun baska kadinlara asik olmak fikri karsisinda hissettigi sucluluk duygusunu yatistirmak uzere yazdigi otobiyografik bir oyku oldugunu ileri surdu Bu oldukca kisa oykunun yayinlandigi zamanlarda Poe nun karisi Virginia da bes sene sonra olumune sebep olacak hastaligin ilk belirtileri gorulmeye baslamisti Bu durumda oykude teyzesi ve yakin zamanda evlenecegi kuzini ile birlikte yasayan anlatici Poe nun kendisi olabilirdi Anlaticini yeni esinin adinin sondan ucuncu paragrafta gectigi oyku aniden biter Poe nun oykude kendi duygularini hakli gostermeye calistigi dusunuldugunde bu son pek ikna edici degildir Poe ya gore de oyku olmasi gerektigi kadar iyi bitmemistir Bunu sebebi anlaticinin yeminini bozdugu halde affedilmesinin nedenlerinin aciklanmamasindan kaynaklanan belirsizlik olabilir Yine de Poe nun olmus asiklarin mezardan cikip geri dondugu diger oykulerinin aksine bu oykude dusmanlik sucluluk ve kirginliga yer verilmeyen nispeten mutlu bir son vardir Ornegin Morella da olmus es kizinin bedeninde yeniden dogar ve yeniden olur Ligeia da ilk es mezarinda doner ve anlaticinin yeni esini oldurur Sonuc olarak Eleonora da anlatilan bir erkegin esinin olumunden sonra yeniden evlendigi icin suclanamayacagidir Anlatici daha oykunun basinda deliligini kabul eder ancak deliligin zekanin en yuksek noktasi olup olmadiginin henuz belirlenmemis oldugunu da soyler Sakayla karisik soylenen bu sozler vadinin asiri derecede cennete benzemesinin ve once genc asiklarin askiyla ardindan da Eleonora nin olumuyle nasil bu derece degistiginin aciklamasi olabilir Anlaticinin deliligini kabullenmis olmasi oykuye bu derecede fantastik unsurlar eklemesini mazur gosterir Oykude cinsel temalar da bulunur Anlatici ve Eleonora buyudukce masum iliskileri aska donusur ve bu durum vadideki bitki ve hayvanlarin birden filizlenip cogalmalari seklinde ortaya cikar Genc kizin olumu ideal romantik askin sonunu sembolize eder ve ardindan Ermengarde in evlilikle sonuclanan daha az tutkulu aski gelir Eleonora Poe nun kadin karakterlerinin tipik ozelliklerine sahiptir genc pasif ve kendini askina adamis bir kadindir Oykudeki uclunun vadide neden tek baslarina yalitilmis bir hayat surdukleri belli degildir Rengarenk Otlar Vadisi ing Valley of the Many Colored Grass ifadesinin ilham kaynagi Percy Bysshe Shelley nin Adonais isimli agitidir Ana temalar Mezarindan cikarak eski asigini gormeye gelen kadin temasi Poe tarafindan siklikla kullanilmistir Ligeia ve Morella isimli oykulerinde de bu temaya rastlanir Poe ayrica dunyanin en siirsel konusu oldugunu dusundugu guzel bir kadinin olumu temasina da bu oyku ile birlikte pek cok eserinde yer vermistir Elestirel tepkilerPoe nun arkadasi oykuyu neredeyse bir duzyazi siir oldugu icin ovdu Oykunun ozgunlugunu ve konunun ele alinisini antik Iskoc siirlerindeki anlatici olan Ossian in oykuleriyle karsilastirdi Poe nun biyografisini yazan Arthur Hobson Quinn oykuyu yazarin en iyi hikayelerinden biri olarak degerlendirdi Yayinlanma gecmisiOyku ilk defa yillik bir yayin olan The Gift A Christmas and New Year s Present in 1842 sayisinda yayinlandi Ardindan 24 Mayis 1845 te Broadway Journal da yer aldi Oykunun basinda yer alan Raymond Lull in Belirli bir seklin korumasi altinda ruhum guvendedir anlamindaki sozunu Poe oykuye 1845 te ekledi Oyku ilk yayinlandiginda anlaticinin adi Pyrros tu Kaynakca a b c d e Poe Edgar Allan Butun Hikayeleri ceviren Dost Korpe Ithaki Yayinlari 2002 s 394 399 a b Sova Dawn B Edgar Allan Poe A to Z New York Checkmark Books 2001 p 78 ISBN 0 8160 4161 X Kennedy J Gerald Poe Ligeia and the Problem of Dying Women New Essays on Poe s Major Tales icinde editor Kenneth Silverman Cambridge University Press 1993 s 126 Ruffner Courtney J ve Jeff Grieneisen Intelligence Genius or Insanity Tracing Motifs in Poe s Madness Tales Bloom s BioCritiques Edgar Allan Poe icinde editor Harold Bloom Philadelphia Chelsea House Publishers 2002 s 55 ISBN 0 7910 6173 6 Ruffner ve Grieneisen s 59 Fisher Benjamin Franklin Eleonora Poe and Madness Poe and His Times The Artist and His Milieu icinde editor Benjamin Franklin Fisher Baltimore The Edgar Allan Poe Society 1990 s 180 ISBN 0 9616449 2 3 Benton Richard P Friends and Enemies Women in the Life of Edgar Allan Poe Myths and Realities The Mysterious Mr Poe icinde Baltimore Edgar Allan Poe Society 1987 s 6 7 ISBN 0 9616449 1 5 Weekes Karen Poe s feminine ideal The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe icinde editor Kevin J Hayes Cambridge University Press 2002 s 154 ISBN 0 521 79727 6 Silverman Kenneth Edgar A Poe Mournful and Never ending Remembrance New York Harper Perennial 1991 s 239 ISBN 0 06 092331 8 Chivers Thomas Holley Chivers Life of Poe Editor Richard Beale Davis New York E P Dutton amp Co Inc 1952 s 79 Quinn Arthur Hobson Edgar Allan Poe A Critical Biography Baltimore The Johns Hopkins University Press 1998 s 329 ISBN 0 8018 5730 9 a b Fisher Benjamin Franklin Eleonora Poe and Madness collected in Poe and His Times The Artist and His Milieu Benjamin Franklin Fisher ed Baltimore The Edgar Allan Poe Society 1990 p 181 ISBN 0 9616449 2 3Dis baglantilarVikikaynak ta en Eleonora ile ilgili metin bulabilirsiniz Edgar Allan Poe Society online 4 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde da oykunun yayinlanma gecmisi