Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"Ligeia", Edgar Allan Poe'nun erken dönem öykülerinden biri. İlk defa 1838'de yayımlanan öykü, isimsiz bir anlatıcı ile Ligeia adındaki güzel ve kuzgun saçlı eşi hakkındadır. Hastalanan Ligeia, (The Conqueror Worm) adında bir şiir yazar ve ölmeden hemen önce, 'in insanın sadece irade yoluyla hayatta kalabileceğine dair bazı sözlerini sayıklar. Eşinin ölümünün ardından isimsiz anlatıcı, Leydi Rowena ile evlenir. Leydi Rowena da hastalanıp ölünce çılgına dönen anlatıcı, gece boyunca kadının cesedi yanında kalır. Sonunda Rowena yavaş yavaş dirilmeye başlar ama aynı zamanda Ligeia'ya dönüşür. Öykü, anlatıcının afyon etkisiyle gördüğü bir düş olabileceği gibi, kimi görüşlere göre Poe'nun hiciv amacıyla yazdığı bir öykü de olabilir. İlk olarak The American Museum isimli dergide yayınlanan öyküyü Poe, hayatı boyunca defalarca gözden geçirmiş ve yeniden yayınlamıştır.
| "Ligeia" | |
|---|---|
 tarafından öykü için 1919'da çizilen illüstrasyon | |
| Yazar | Edgar Allan Poe |
| Özgün adı | "Ligeia" |
| Ülke | ABD |
| Dil | İngilizce |
| Tür | Gotik romans |
| Yayımlanma | The American Museum |
Özet
İsimsiz bir anlatıcı, Ligeia adındaki güzel, tutkulu ve zeki, kuzgun gibi siyah saçlı ve siyah gözlü bir kadını anlatarak öyküye başlar. Kadınla ilk nerede karşılaştığını hatırlayamasa da, "Ren Nehri yakınındaki büyük, eski, çürüyen bir şehirde" olduğunu sanmaktadır. Kadının soyadı da dahil olmak üzere Ligeia'nın geçmişine ilişkin hiçbir şey hatırlamamaktadır, ama güzelliğini unutmamıştır. Ancak bu güzellik alışıldık bir güzellik değildir. Kadının zayıf yüzü, biraz "tuhaf" biçimde güzeldir. Anlatıcı kadının yüzünün ayrıntılarını, kusursuz alnını, büyük gözlerini anlatır. Kadınla evlenmiştir ve Ligeia kocasını, fizik ve matematik alanındaki derin bilgisiyle, klasik dillerdeki yetkinliğiyle etkilemiştir. Ayrıca kocasına "yasaklanmış" metafizik bilgilerini de sunar. Belirsiz bir süre sonra Ligeia hastalanır, kendi kendine insanın ölümlülüğü fikri üzerinde düşünmeye başlar ve sonunda ölür.
Acı içindeki anlatıcı İngiltere'de eski bir manastırı satın alıp içini yeniden döşer. Kısa süre sonra "sarışın ve mavi gözlü, Tremaine'li Leydi Rowena Trevanion" ile aşksız bir mantık evliliği yapar. Evliliklerinin ikinci ayında Rowena, gittikçe kötüleşen ateş ve anksiyeteye tutulur. Bir gece kadın bayılmak üzereyken anlatıcı ona bir kadeh şarap vermek ister. Aşırı miktarda afyon almış olan anlatıcı, kadın şarabı içerken kadehin içine "parıltılı ve yakut rengi bir sıvının" birkaç damlasının düştüğünü görür ya da gördüğünü sanır. Bunun ardından kadının durumu birden kötüleşir. Kadın birkaç gün sonra ölür ve bedeni gömülmek üzere kefenlenir.
Anlatıcı kadının yanında son geceyi uyanık geçirmekteyken, Rowena'nın yanaklarına yeniden renk gelmeye başladığını fark eder. Kadın, arka arkaya hayata dönüş emareleri gösterir ancak yeniden ölü duruma döner. Anlatıcı kadını hayata döndürmeye çabaladıkça canlılık belirtileri daha belirginleşir ancak kadın her seferinde yeniden ölü duruma geçer. Şafak doğarken anlatıcı bütün gece boyunca süren uğraşları sebebiyle tükenmiş durumdadır. Kefenlenmiş ceset bir kez daha canlanır, bu defa ayağa kalkıp odanın ortasına kadar yürür. Adam bu bedene dokunduğunda, cesedin başındaki sargılar açılır, kuzgun rengi saçlar ve siyah gözler ortaya çıkar: Rowena, Ligeia'ya dönüşmüştür.
Analiz
Anlatıcı, Ligeia'ya bir çocuk gibi bağlanır, "çocuksu bir güvenle" onun kontrolüne girer. Kadının ölümüyle, "el yordamıyla ilerleyen bir çocuk" hâline gelir ve "çocuksu bir sapkınlıkla" hareket eder. Bazı yorumlara göre, Ligeia'ya bu denli bağlı olmasına rağmen anlatıcı, aynı zamanda onu unutmak da ister. Bu istek, kadının soyadını hatırlayamayışında kendini gösterir. Ancak öyküde, anlatıcının Ligeia'nın soyadını hiç öğrenmemiş olduğu belirtilmiştir.
Ligeia, anlatıcının daha önce hiçbir kadında görmediği derecede bilgilidir. En önemlisi, anlatıcıya metafizik konularında öğretmenlik yapmış, onu "yasaklanamayacak kadar değerli olan tanrısal bir bilgeliğe" doğru ilerletmiştir. Kadının derin hayatta kalma isteği, mistik bilgileriyle birleşerek, yeniden hayata dönmesini sağlamış olabilir. Metin içinde bir kez daha tekrarlanan açılış epigrafı, 'e atfedilmiş olsa da, yazarın eserleri arasında böyle bir pasaja rastlanmaz. Poe bu alıntıyı kendi yazmış ve Glanvill'in cadılığa olan inancına gönderme yapmak için ona atfetmiş olabilir.
Ligeia ile Rowena estetik açıdan birbirinin zıttıdır. Ligeia, Ren kıyısındaki bir şehirden gelen kuzgun saçlı bir kadındır. Rowena ise sarışın bir Anglosakson'dur. Bu sembolik tezat, Alman ve İngiliz romantizmi arasındaki zıtlığı vurgular.
Poe'nun öyküdeki dönüşüm sahnesinde ne demek istediği tartışmalıdır. Bu tartışmaların bir nedeni, Poe'nun mektuplarından birinde, Ligeia'nın Rowena'nın bedeninde yeniden doğduğu fikrini reddetmesidir (bu fikrinden daha sonra vazgeçmiştir). Eğer Rowena, Ligeia'nın ölü bedenine dönüşmüşse, bu durumun tek kanıtı anlatıcının sözleri olacaktır ki bu güvenilir bir kanıt değildir. Çünkü afyon bağımlısı olan anlatıcı, bir "güvenilmez anlatıcı" örneğidir. Aslında anlatıcı daha öykünün başlarında Ligeia'nın güzelliğini "bir afyon rüyasında görülecek bir aydınlık" olarak tanımlar. Bu durum, Ligeia'nın dönüşünün, afyonun etkisinde görülen bir halüsinasyon olduğu fikrini destekler. Öte yandan, Ligeia'ya göre bir insan, yaşama iradesinin zayıflaması sebebiyle ölür. Buna göre, eğer Ligeia gerçekten hayata dönüyorsa, bu durum kuvvetli bir iradenin sonucudur. Ancak onu geri getiren iradenin Ligeia'ya mı yoksa anlatıcıya mı ait olduğu belirsizdir.
Öykü içindeki isimli şiir de Ligeia'nın hayata dönüşü hakkında çeşitli şüpheler doğurur. Şiirde Ligeia, kendi kaçınılmaz ölümlülüğünü kabullenmiş gibidir. Bu acıklı şiirin öyküye eklenmesi, o dönemin geleneklerine dair bir ironi ya da parodi olabilir. 19. yüzyıl ortalarında ölümün kutsallığını ve güzelliğini vurgulayan eserler yaygındı. Charles Dickens'ın eserindeki Little Johnny karakteri ya da Charlotte Brontë'un Jane Eyre romanında Helen Burns'ün ölümü buna örnektir. Bunların tersine Ligeia, şiirdeki "kan kırmızısı bir yaratık" ifadesiyle, ölüm korkusunu kişileştirir. Şiire ilişkin farklı yorumlamalar da mevcuttur.
Poe'nun arkadaşı olan yazar Philip Pendleton Cooke, Ligeia'nın Rowena'yı kademe kademe ele geçirmesinin daha sanatsal olacağını ileri sürmüş, Morella'da bu tür bir değişimi zaten işlemiş olan Poe da bu fikre katılmıştır. Poe ayrıca, Ligeia'ya dönüşen Rowena'nın, "bedenî değişimlerin yavaş yavaş ortadan kalkması" sonucunda yeniden kendine dönüştükten sonra gömülmesinin daha iyi olacağını yazmış, ancak sonraki bir mektubunda bu fikirden vazgeçmiştir.
Hiciv yorumları
Poe'nun bu öyküyü, Gotik kurguya karşı bir hiciv olarak yazdığı yönünde fikirler vardır. Yazar aynı yıl, her ikisi de Gotik türde hicivler olanSessizlik Bir Masal: (Siope) ve isimli öyküleri de yayınlamıştır. Bu fikri destekleyen diğer bir husus, Ligeia'nın 19. yüzyıl Gotik edebiyatının ana kaynağı olan Almanya kökenli oluşudur. Ayrıca Ligeia bir transandantalisttir ve Poe bu grubu sıkça eleştirmiştir.
Ana temalar
| Tema | Yazarın aynı temaya sahip diğer öyküleri |
|---|---|
| Güzel bir kadının ölümü | Berenice Morella |
| Ölünün dirilmesi | Usher Evi'nin Çöküşü Morella Metzengerstein |
| Madde bağımlılığı | Kara Kedi |
Yayınlanma geçmişi
Ligeia ilk defa, Poe'nun iki arkadaşı olan ve Joseph E. Snodgrass tarafından çıkarılan American Museum dergisinde yayınlandı. Poe'ya öykü için 10 dolar ödeme yapıldı.
Öykü yayınlanma geçmişi boyunca etraflıca gözden geçirildi. 1840'ta Tales of the Grotesque and Arabesque içinde, 1842'de Phantasy Pieces'ın bir cildi olarak, 1845'te Tales by Edgar Allan Poe içinde, 15 Şubat 1945'te New York World'de ve 27 Eylül 1845'te ise Broadway Journal'da tekrar basıldı. isimli şiir öyküye ilk defa, Ligeia'nın yazdığı bir şiir olarak New York World versiyonunda eklendi.
Uyarlamalar
Roger Corman öyküyü 1964'te adıyla sinemaya uyarladı. Bu film, Corman'ın Poe'nun öykülerinden yola çıkarak çektiği sekiz filmlik dizinin sonuncusuydu. 2008'de ise, John Shirley'nin Edgar Allan Poe's Ligeia isimli bağımsız film uyarlamasında , Michael Madsen ve Eric Roberts rol aldı.
Kaynakça
- ^ [1][]
- ^ a b c d e f g h Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002. s. 179 - 191
- ^ Silverman, Kenneth. Edgar A. Poe: Mournful and Never-ending Remembrance. New York: Harper Perennial, 1991: 139–140.
- ^ Hoffman, Daniel. Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe. Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1972: 248.
- ^ Kennedy, J. Gerald. Poe, Death, and the Life of Writing. New Haven, CT: Yale University Press, 1987: 83.
- ^ a b Kennedy, J. Gerald. "Poe, 'Ligeia,' and the Problem of Dying Women".
New Essays on Poe's Major Tales içinde, editör: Kenneth Silverman. Cambridge University Press, 1993: 119-20. - ^ Hoffman, Daniel. Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe. Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1972: 249.
- ^ Kennedy, J. Gerald. Poe, Death, and the Life of Writing. New Haven, CT: Yale University Press, 1987: 1-2.
- ^ Mabbott, T. O. Edgar Allan Poe: Complete Poems. University of Illinois Press, 2000.
- ^ Quinn, Arthur Hobson. Edgar Allan Poe: A Critical Biography. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1998: 270–271.
- ^ Quinn, Arthur Hobson. Edgar Allan Poe: A Critical Biography. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1998: 271.
- ^ Griffith, Clark. "Poe's 'Ligeia' and the English Romantics". Twentieth Century Interpretations of Poe's Tales içinde. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1971: 64.
- ^ Özgün adı Siope—A Fable. Türkçe ismin alındığı çeviri: Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002. s. 209
- ^ Özgün adı A Predicament. Türkçe ismin alındığı çeviri: Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002. s. 201
- ^ Griffith, Clark. "Poe's 'Ligeia' and the English Romantics".
Twentieth Century Interpretations of Poe's Tales içinde. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1971: 66. - ^ Ostram, John Ward. "Poe's Literary Labors and Rewards"
Myths and Reality: The Mysterious Mr. Poe içinde. Baltimore: The Edgar Allan Poe Society, 1987: 38. - ^ Sova, Dawn B. Edgar Allan Poe: A to Z. New York: Checkmark Books, 2001: 134.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ligeia Edgar Allan Poe nun erken donem oykulerinden biri Ilk defa 1838 de yayimlanan oyku isimsiz bir anlatici ile Ligeia adindaki guzel ve kuzgun sacli esi hakkindadir Hastalanan Ligeia The Conqueror Worm adinda bir siir yazar ve olmeden hemen once in insanin sadece irade yoluyla hayatta kalabilecegine dair bazi sozlerini sayiklar Esinin olumunun ardindan isimsiz anlatici Leydi Rowena ile evlenir Leydi Rowena da hastalanip olunce cilgina donen anlatici gece boyunca kadinin cesedi yaninda kalir Sonunda Rowena yavas yavas dirilmeye baslar ama ayni zamanda Ligeia ya donusur Oyku anlaticinin afyon etkisiyle gordugu bir dus olabilecegi gibi kimi goruslere gore Poe nun hiciv amaciyla yazdigi bir oyku de olabilir Ilk olarak The American Museum isimli dergide yayinlanan oykuyu Poe hayati boyunca defalarca gozden gecirmis ve yeniden yayinlamistir Ligeia tarafindan oyku icin 1919 da cizilen illustrasyonYazarEdgar Allan PoeOzgun adi Ligeia UlkeABDDilIngilizceTurGotik romansYayimlanmaThe American MuseumOzetIsimsiz bir anlatici Ligeia adindaki guzel tutkulu ve zeki kuzgun gibi siyah sacli ve siyah gozlu bir kadini anlatarak oykuye baslar Kadinla ilk nerede karsilastigini hatirlayamasa da Ren Nehri yakinindaki buyuk eski curuyen bir sehirde oldugunu sanmaktadir Kadinin soyadi da dahil olmak uzere Ligeia nin gecmisine iliskin hicbir sey hatirlamamaktadir ama guzelligini unutmamistir Ancak bu guzellik alisildik bir guzellik degildir Kadinin zayif yuzu biraz tuhaf bicimde guzeldir Anlatici kadinin yuzunun ayrintilarini kusursuz alnini buyuk gozlerini anlatir Kadinla evlenmistir ve Ligeia kocasini fizik ve matematik alanindaki derin bilgisiyle klasik dillerdeki yetkinligiyle etkilemistir Ayrica kocasina yasaklanmis metafizik bilgilerini de sunar Belirsiz bir sure sonra Ligeia hastalanir kendi kendine insanin olumlulugu fikri uzerinde dusunmeye baslar ve sonunda olur Aci icindeki anlatici Ingiltere de eski bir manastiri satin alip icini yeniden doser Kisa sure sonra sarisin ve mavi gozlu Tremaine li Leydi Rowena Trevanion ile asksiz bir mantik evliligi yapar Evliliklerinin ikinci ayinda Rowena gittikce kotulesen ates ve anksiyeteye tutulur Bir gece kadin bayilmak uzereyken anlatici ona bir kadeh sarap vermek ister Asiri miktarda afyon almis olan anlatici kadin sarabi icerken kadehin icine pariltili ve yakut rengi bir sivinin birkac damlasinin dustugunu gorur ya da gordugunu sanir Bunun ardindan kadinin durumu birden kotulesir Kadin birkac gun sonra olur ve bedeni gomulmek uzere kefenlenir Anlatici kadinin yaninda son geceyi uyanik gecirmekteyken Rowena nin yanaklarina yeniden renk gelmeye basladigini fark eder Kadin arka arkaya hayata donus emareleri gosterir ancak yeniden olu duruma doner Anlatici kadini hayata dondurmeye cabaladikca canlilik belirtileri daha belirginlesir ancak kadin her seferinde yeniden olu duruma gecer Safak dogarken anlatici butun gece boyunca suren ugraslari sebebiyle tukenmis durumdadir Kefenlenmis ceset bir kez daha canlanir bu defa ayaga kalkip odanin ortasina kadar yurur Adam bu bedene dokundugunda cesedin basindaki sargilar acilir kuzgun rengi saclar ve siyah gozler ortaya cikar Rowena Ligeia ya donusmustur AnalizKefenlenmis cesedin ayaga kalkip odanin ortasina kadar yurudugu an un 1909 tarihli bir Londra baskisi icin yaptigi illustrasyon Anlatici Ligeia ya bir cocuk gibi baglanir cocuksu bir guvenle onun kontrolune girer Kadinin olumuyle el yordamiyla ilerleyen bir cocuk haline gelir ve cocuksu bir sapkinlikla hareket eder Bazi yorumlara gore Ligeia ya bu denli bagli olmasina ragmen anlatici ayni zamanda onu unutmak da ister Bu istek kadinin soyadini hatirlayamayisinda kendini gosterir Ancak oykude anlaticinin Ligeia nin soyadini hic ogrenmemis oldugu belirtilmistir Ligeia anlaticinin daha once hicbir kadinda gormedigi derecede bilgilidir En onemlisi anlaticiya metafizik konularinda ogretmenlik yapmis onu yasaklanamayacak kadar degerli olan tanrisal bir bilgelige dogru ilerletmistir Kadinin derin hayatta kalma istegi mistik bilgileriyle birleserek yeniden hayata donmesini saglamis olabilir Metin icinde bir kez daha tekrarlanan acilis epigrafi e atfedilmis olsa da yazarin eserleri arasinda boyle bir pasaja rastlanmaz Poe bu alintiyi kendi yazmis ve Glanvill in cadiliga olan inancina gonderme yapmak icin ona atfetmis olabilir Ligeia ile Rowena estetik acidan birbirinin zittidir Ligeia Ren kiyisindaki bir sehirden gelen kuzgun sacli bir kadindir Rowena ise sarisin bir Anglosakson dur Bu sembolik tezat Alman ve Ingiliz romantizmi arasindaki zitligi vurgular Poe nun oykudeki donusum sahnesinde ne demek istedigi tartismalidir Bu tartismalarin bir nedeni Poe nun mektuplarindan birinde Ligeia nin Rowena nin bedeninde yeniden dogdugu fikrini reddetmesidir bu fikrinden daha sonra vazgecmistir Eger Rowena Ligeia nin olu bedenine donusmusse bu durumun tek kaniti anlaticinin sozleri olacaktir ki bu guvenilir bir kanit degildir Cunku afyon bagimlisi olan anlatici bir guvenilmez anlatici ornegidir Aslinda anlatici daha oykunun baslarinda Ligeia nin guzelligini bir afyon ruyasinda gorulecek bir aydinlik olarak tanimlar Bu durum Ligeia nin donusunun afyonun etkisinde gorulen bir halusinasyon oldugu fikrini destekler Ote yandan Ligeia ya gore bir insan yasama iradesinin zayiflamasi sebebiyle olur Buna gore eger Ligeia gercekten hayata donuyorsa bu durum kuvvetli bir iradenin sonucudur Ancak onu geri getiren iradenin Ligeia ya mi yoksa anlaticiya mi ait oldugu belirsizdir Oyku icindeki isimli siir de Ligeia nin hayata donusu hakkinda cesitli supheler dogurur Siirde Ligeia kendi kacinilmaz olumlulugunu kabullenmis gibidir Bu acikli siirin oykuye eklenmesi o donemin geleneklerine dair bir ironi ya da parodi olabilir 19 yuzyil ortalarinda olumun kutsalligini ve guzelligini vurgulayan eserler yaygindi Charles Dickens in eserindeki Little Johnny karakteri ya da Charlotte Bronte un Jane Eyre romaninda Helen Burns un olumu buna ornektir Bunlarin tersine Ligeia siirdeki kan kirmizisi bir yaratik ifadesiyle olum korkusunu kisilestirir Siire iliskin farkli yorumlamalar da mevcuttur Poe nun arkadasi olan yazar Philip Pendleton Cooke Ligeia nin Rowena yi kademe kademe ele gecirmesinin daha sanatsal olacagini ileri surmus Morella da bu tur bir degisimi zaten islemis olan Poe da bu fikre katilmistir Poe ayrica Ligeia ya donusen Rowena nin bedeni degisimlerin yavas yavas ortadan kalkmasi sonucunda yeniden kendine donustukten sonra gomulmesinin daha iyi olacagini yazmis ancak sonraki bir mektubunda bu fikirden vazgecmistir Hiciv yorumlari Poe nun bu oykuyu Gotik kurguya karsi bir hiciv olarak yazdigi yonunde fikirler vardir Yazar ayni yil her ikisi de Gotik turde hicivler olanSessizlik Bir Masal Siope ve isimli oykuleri de yayinlamistir Bu fikri destekleyen diger bir husus Ligeia nin 19 yuzyil Gotik edebiyatinin ana kaynagi olan Almanya kokenli olusudur Ayrica Ligeia bir transandantalisttir ve Poe bu grubu sikca elestirmistir Ana temalar Tema Yazarin ayni temaya sahip diger oykuleriGuzel bir kadinin olumu Berenice MorellaOlunun dirilmesi Usher Evi nin Cokusu Morella MetzengersteinMadde bagimliligi Kara KediYayinlanma gecmisiLigeia ilk defa Poe nun iki arkadasi olan ve Joseph E Snodgrass tarafindan cikarilan American Museum dergisinde yayinlandi Poe ya oyku icin 10 dolar odeme yapildi Oyku yayinlanma gecmisi boyunca etraflica gozden gecirildi 1840 ta Tales of the Grotesque and Arabesque icinde 1842 de Phantasy Pieces in bir cildi olarak 1845 te Tales by Edgar Allan Poe icinde 15 Subat 1945 te New York World de ve 27 Eylul 1845 te ise Broadway Journal da tekrar basildi isimli siir oykuye ilk defa Ligeia nin yazdigi bir siir olarak New York World versiyonunda eklendi UyarlamalarRoger Corman oykuyu 1964 te adiyla sinemaya uyarladi Bu film Corman in Poe nun oykulerinden yola cikarak cektigi sekiz filmlik dizinin sonuncusuydu 2008 de ise John Shirley nin Edgar Allan Poe s Ligeia isimli bagimsiz film uyarlamasinda Michael Madsen ve Eric Roberts rol aldi Kaynakca 1 olu kirik baglanti a b c d e f g h Poe Edgar Allan Butun Hikayeleri ceviren Dost Korpe Ithaki Yayinlari 2002 s 179 191 Silverman Kenneth Edgar A Poe Mournful and Never ending Remembrance New York Harper Perennial 1991 139 140 ISBN 0 06 092331 8 Hoffman Daniel Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe Baton Rouge Louisiana State University Press 1972 248 ISBN 0 8071 2321 8 Kennedy J Gerald Poe Death and the Life of Writing New Haven CT Yale University Press 1987 83 ISBN 0 300 03773 2 a b Kennedy J Gerald Poe Ligeia and the Problem of Dying Women New Essays on Poe s Major Tales icinde editor Kenneth Silverman Cambridge University Press 1993 119 20 ISBN 0 521 42243 4 Hoffman Daniel Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe Baton Rouge Louisiana State University Press 1972 249 ISBN 0 8071 2321 8 Kennedy J Gerald Poe Death and the Life of Writing New Haven CT Yale University Press 1987 1 2 ISBN 0 300 03773 2 Mabbott T O Edgar Allan Poe Complete Poems University of Illinois Press 2000 ISBN 0 252 06921 8 Quinn Arthur Hobson Edgar Allan Poe A Critical Biography Baltimore The Johns Hopkins University Press 1998 270 271 ISBN 0 8018 5730 9 Quinn Arthur Hobson Edgar Allan Poe A Critical Biography Baltimore The Johns Hopkins University Press 1998 271 ISBN 0 8018 5730 9 Griffith Clark Poe s Ligeia and the English Romantics Twentieth Century Interpretations of Poe s Tales icinde Englewood Cliffs NJ Prentice Hall 1971 64 Ozgun adi Siope A Fable Turkce ismin alindigi ceviri Poe Edgar Allan Butun Hikayeleri ceviren Dost Korpe Ithaki Yayinlari 2002 s 209 Ozgun adi A Predicament Turkce ismin alindigi ceviri Poe Edgar Allan Butun Hikayeleri ceviren Dost Korpe Ithaki Yayinlari 2002 s 201 Griffith Clark Poe s Ligeia and the English Romantics Twentieth Century Interpretations of Poe s Tales icinde Englewood Cliffs NJ Prentice Hall 1971 66 Ostram John Ward Poe s Literary Labors and Rewards Myths and Reality The Mysterious Mr Poe icinde Baltimore The Edgar Allan Poe Society 1987 38 Sova Dawn B Edgar Allan Poe A to Z New York Checkmark Books 2001 134 ISBN 0 8160 4161 X