Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
EZLN'deki kadınlar, Meksika'da ezilen kadınların Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN), çatısı altında birleşmesini ifade eder. Kadınlar daha çok Meksika'nın Chiapas'taki bölgesinde etkiliydi.
Arka planı
Chiapas Yerli Kadınları
Yirminci yüzyılın ikinci yarısında Chiapas'da yaşayan yerli kadınlar genellikle 13 ya da 14 yaşlarında evlendirildiler. Bu evliliklerin çoğunda çocukların rızası çok azdı. Genellikle evlilikler ebeveynlerin kendi aralarında yapılan müzakereler sonucunda gerçekleştiriliyordu. Kadınlar, çocuk yetiştirme, yemek pişirme ve temizlik gibi başlıca rollerini yerine getirdiler. Ancak tarım gibi diğer işlerde de kadınlar çalıştırıldı. Evli kadınlar fiziksel istismar dahil olmak üzere, kocaları tarafından kötü muamele gördüler. Buna ek olarak, Chiapas'taki yerli kadınların eğitim-öğretime erişimi yoktu ve bu yüzden kadınlar, kocaları gibi İspanyolca konuşamıyordu. Bu da kadınların sosyoekonomik katılımını engelledi, çünkü İspanyolca, Meksika'da şehirlerde ve iş dünyasında kullanılan ana dildi.
İç Göç ve Yerli Kadınlar
1950'li yıllarda, Meksika hükûmeti, toprak reformu talepleri nedeniyle birkaç dağlık bölgelerden şehirlere göçü teşvik etti. Bu bölgelerden biri doğu Chiapas'taki Lacandon Jungle alanıydı. Kadınlar ayrılmak istemedi, çünkü kadınlar köylerini hiçbir zaman terk etmemişti. Ayrıca, göçle birlikte çeşitli etnik grupların karışması söz konusuydu. Bu durum yerli dili daha iyi olan kadınların şehirdeki insanlarla iletişimi gerçekleştirememesine neden olacaktı. Erkekler yeni işyerlerinde ve endüstrilerde çalışmaya başlarken, kadınlar ücretli işçiler olarak çalışamıyordu. Kadınlar sokak satıcısı olarak veya evlerde hizmetçi olarak para kazandı. Evlerde çalışan kadınlar fiziksel ve cinsel istismar uğradı. Bu vakalar kadınlara karşı sık sık işlendi. Kadın sokak satıcılarının bazıları şehirlerde turistlere el yapımı ürünler sattı. Bu satıcılar daha sonra zanaatkârlıkta üretim yapabilmek için kolektif olarak örgütlendi. Örgütlenme sadece şehirle sınırlı kalmadı. Köylerde yaşayan kadınlar, ekmek yapımı ve sebze bahçeciliği gibi diğer ekonomik topluluk türlerinde de kolektif olarak örgütlendiler. Bu örgütlenme kadınların ilk örgütlenmesiydi. Kolektif örgütlerle elde edilen deneyimler kadınları bilinçlendirdi ve EZLN'ye katılımı sağladı.
EZLN'ye katılım
Askeri ve Siyasal Katılım
EZLN, köylülerin Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması ile topraklarından mahrum kalacağı için Meksika'ya savaş ilan etti. EZLN'ye katılan kadınların lideri Binbaşı Ana Maria, 1 Ocak 1994'te San Cristóbal de las Casas'a ve Chiapas'ta bulunan altı kasabaya girerek kadınların sesini duyurdu.
Kadınlar EZLN ordusunun üçte birini oluşturuyordu. Buna ek olarak, EZLN'ni destekleyenlerin yarısı kadınlardı. İsyanın başlarında kadın savaşçıların çoğunluğu daha örgütsüz, yerel milislerdi. Ancak daha sonra kadınlar, örgütlü bir şekilde savaşmaya başladı. İsyana katılan kadınlar, kendi ailelerinden kopmak zorundaydı. Çünkü savaşçı kadınların yaşadıkları doğal koşullar, çocuklara bakmayı zorlaştırıyordu. Bazı kadınlar çocukların yanına gittiyse de çoğu kamplarda kaldı. EZLN kamplarındaki erkekler ve kadınlar pişirme ve temizlik görevlerini eşit şekilde paylaşıyorlardı.
EZLN'ye katılan kadınlar, eğitim-öğretim fırsatlarına erişimi sağladı. Zapatistaların hâkim olduğu bölgelerdeki okullarda, İspanyolca çeşitli Maya dilleri ile birlikte ortak bir dil olarak öğretildi. Böylece Zapatista kadınları İspanyolca'yı öğrendi. Kadınlar okuma ve yazmayı bu okullar sayesinde öğrendi.
Diğer Katılımlar
EZLN'ye katılıp savaşmayan ancak onları destekleyen kadınlar da vardı. Bunlar yaşlı veya bakımı gereken kadınlardı. Bu kadınlar; ordu geldiğinde kamplardaki askerleri uyarmak, EZLN'nin bildirilerini topluluklara bildirmek, üniforma dikmek gibi yardımlarda bulunuyordu.
Yerli Feminizm
Meksika'da oluşan batılılaşma, küreselleşme ve Zapatista hareketi, yerli feminizm düşüncesini doğurdu. Bu düşünceyi en çok Meksika'nın Chiapas'taki ezilen kadınları benimsedi. Yerli feminizm, etnik, sınıfsal ve toplumsal cinsiyet konuların karışımından oluşmaktadır. Her ne kadar feminizm, batılılaşmanın bir sonucu olarak görülse de, yerli kadınlar, egemen batı kültürü ve ideolojisinin dayatmalarından soyutlanmış, yerel geleneklerini korumaya çalıştıklarını belirtiyorlardı. Yerli feminizm, kadınların ve yerel halkın mücadelesine dayanır ve bu hedefleri gerçekleştirmek için bazı batı fikirlerinden yararlanır. Zapatistalı kadınlar sadece Chiapas'taki kadınlar için değil ezilen bütün kadınlar için mücadele eder. Zapatista hareketinin liderlerinden Ana Maria ile yapılan bir röportajda bunu açıklamaktadır.
Kadın Devrim Yasası
- Kadınlar; ırk, inanç, renk veya siyasi aidiyet temelinde herhangi bir ayrım yapılmaksızın devrimci mücadeleye katılma hakkına sahiptir.
- Kadınlar çalışma ve maaş alma hakkına sahiptir.
- Kadınların sahip oldukları ve baktıkları çocuk sayısıyla ilgili karar verme hakları vardır.
- Kadınlar topluluk meselelerine katılma ve özgürce ve demokratik olarak seçildikleri takdirde liderlik pozisyonlarına sahip olma hakkına sahiptir.
- Kadınların sağlık ve beslenme gibi birincil bakım hakkı vardır.
- Kadınlar eğitim hakkına sahiptir.
- Kadınların eşlerini seçme hakkı vardır (yani romantik/cinsel partnerlerini seçme hakkına sahiptir) ve kadınlar zorla evlendirilemez .
- Hiçbir kadın aile üyeleri ya da başka erkekler tarafından dövülmemeli ya da fiziksel olarak kötü muamele edilmemelidir. Tecavüz ve tecavüz teşebbüsleri şiddetli olarak cezalandırılmalıdır.
- Kadınlar örgütte liderlik pozisyonlarına sahip olabilir ve devrimci silahlı kuvvetler arasında askeri bir konumda bulunabilirler.
- Bütün kadınlar devrimci kanun ve yönetmeliklerce öngörülen tüm hak ve yükümlülüklerine sahiptir.
Encuentro
Zapatista kadınları, kadınlarla ilgili konularda tartışmak için Aralık 2007'de Chiapas'daki küçük bir köy olan la Garrucha'da bir toplantı gerçekleştirildi. Yaklaşık üç yüz Zapatista kadının dahil olmak üzere üç bin katılımcı katıldı. Encuentro bölgesi kadınlar için bir alan olarak kabul edildi.
Bu kadınlar ayaklanmadan önceki yaşamlarını, bu tarihten sonra neler değiştiğini ve kadınların EZLN'ye nasıl katıldığı gibi konuları görüştüler. Ayrıca Zapatista kadınları; evde şiddet, sağlık ve eğitim erişiminden yoksun olma ve kendi toplumlarında karşılaşılan ayrımcılık gibi kadınların maruz kaldıkları kötü muameleden bahsettiler. Ardından kadınlar, kadınların bu kötü muameleden nasıl kurtulacağını tartıştılar. Kadınların bu muameleden kurtulması için, kadınların daha bağımsız olmasına izin veren kadın kolektifleri aracılığıyla Zapatista hareketine katılımı sağlaması gerektiği kararına vardılar.
Önemli Kadınlar
Comandante Ramona
Comandante Ramona, EZLN'deki ilk siyasi liderlerdendi. Sadece Tzotzilce konuştu ve Tzotzil ile İspanyolca arasında çevirmeler ile uğraşmıştır. Ramona, kadınların siyasi örgütlenmesi için çalıştı. Ancak direnişçi olarak savaşmadı. İlk ayaklanmayı takiben Şubat 1994'te Ramona, barış görüşmelerine katıldı ve Meksika hükûmeti ile bir müzakereci olarak çalıştı. Ramona 6 Şubat 2006'da 40 yaşında böbrek kanseri nedeniyle öldü.
Binbaşı Ana Maria
Binbaşı Ana María, Meksika'nın güneybatısındaki San Cristóbal de las Casas'ta 1994 yılındaki ilk ayaklanmaya önderlik eden ilk askeri liderlerden birinin takma adıdır. 1969'da Los Altos de Chiapas dağlarında bir yerde doğdu. Ana María EZLN'ye katıldı çünkü daha iyi bir yaşam sağlamak için toprak sahibi olmanın gerekliliğini anlamıştı, özellikle de yerli bir kadın olduğunda. Sekiz yaşında barışçıl protestolara katılmaya başladı. Daha sonra, erkek kardeşinin EZLN'ye katılmasından sonra on üç - on dört yaş civarında ilk kadınlardan biri olarak EZLN'ye katıldı. Siyasi görüşünü EZLN hareketi içinde edindi ve silah kullanmayı öğrendi. Ona göre EZLN hareketinin temel talepleri demokrasi ve özgürlüktü.Zapatista Ayaklanması sırasında, piyade binbaşısıydı. 1000 kişilik bir tabura komuta etti ve onları Belediye Sarayı'nın ele geçirilmesine götürdü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Rovira, Guiomar (2000). Women of Maize: Indigenous Women and the Zapatista Rebellion. Londra: Latin American Bureau. s. 44.
- ^ Klein 2008.
- ^ Rovira 2000, s. 30.
- ^ Rovira 2000, s. 40.
- ^ . 8 Mart 1994. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Ocak 2022.
- ^ . 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
EZLN deki kadinlar Meksika da ezilen kadinlarin Zapatista Ulusal Kurtulus Ordusu EZLN catisi altinda birlesmesini ifade eder Kadinlar daha cok Meksika nin Chiapas taki bolgesinde etkiliydi Comandanta Ramona belki de en unlu kadin Zapatista figurudur Arka planiChiapas Yerli Kadinlari Yirminci yuzyilin ikinci yarisinda Chiapas da yasayan yerli kadinlar genellikle 13 ya da 14 yaslarinda evlendirildiler Bu evliliklerin cogunda cocuklarin rizasi cok azdi Genellikle evlilikler ebeveynlerin kendi aralarinda yapilan muzakereler sonucunda gerceklestiriliyordu Kadinlar cocuk yetistirme yemek pisirme ve temizlik gibi baslica rollerini yerine getirdiler Ancak tarim gibi diger islerde de kadinlar calistirildi Evli kadinlar fiziksel istismar dahil olmak uzere kocalari tarafindan kotu muamele gorduler Buna ek olarak Chiapas taki yerli kadinlarin egitim ogretime erisimi yoktu ve bu yuzden kadinlar kocalari gibi Ispanyolca konusamiyordu Bu da kadinlarin sosyoekonomik katilimini engelledi cunku Ispanyolca Meksika da sehirlerde ve is dunyasinda kullanilan ana dildi Ic Goc ve Yerli Kadinlar 1950 li yillarda Meksika hukumeti toprak reformu talepleri nedeniyle birkac daglik bolgelerden sehirlere gocu tesvik etti Bu bolgelerden biri dogu Chiapas taki Lacandon Jungle alaniydi Kadinlar ayrilmak istemedi cunku kadinlar koylerini hicbir zaman terk etmemisti Ayrica gocle birlikte cesitli etnik gruplarin karismasi soz konusuydu Bu durum yerli dili daha iyi olan kadinlarin sehirdeki insanlarla iletisimi gerceklestirememesine neden olacakti Erkekler yeni isyerlerinde ve endustrilerde calismaya baslarken kadinlar ucretli isciler olarak calisamiyordu Kadinlar sokak saticisi olarak veya evlerde hizmetci olarak para kazandi Evlerde calisan kadinlar fiziksel ve cinsel istismar ugradi Bu vakalar kadinlara karsi sik sik islendi Kadin sokak saticilarinin bazilari sehirlerde turistlere el yapimi urunler satti Bu saticilar daha sonra zanaatkarlikta uretim yapabilmek icin kolektif olarak orgutlendi Orgutlenme sadece sehirle sinirli kalmadi Koylerde yasayan kadinlar ekmek yapimi ve sebze bahceciligi gibi diger ekonomik topluluk turlerinde de kolektif olarak orgutlendiler Bu orgutlenme kadinlarin ilk orgutlenmesiydi Kolektif orgutlerle elde edilen deneyimler kadinlari bilinclendirdi ve EZLN ye katilimi sagladi EZLN ye katilimAskeri ve Siyasal Katilim EZLN koylulerin Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlasmasi ile topraklarindan mahrum kalacagi icin Meksika ya savas ilan etti EZLN ye katilan kadinlarin lideri Binbasi Ana Maria 1 Ocak 1994 te San Cristobal de las Casas a ve Chiapas ta bulunan alti kasabaya girerek kadinlarin sesini duyurdu Kadinlar EZLN ordusunun ucte birini olusturuyordu Buna ek olarak EZLN ni destekleyenlerin yarisi kadinlardi Isyanin baslarinda kadin savascilarin cogunlugu daha orgutsuz yerel milislerdi Ancak daha sonra kadinlar orgutlu bir sekilde savasmaya basladi Isyana katilan kadinlar kendi ailelerinden kopmak zorundaydi Cunku savasci kadinlarin yasadiklari dogal kosullar cocuklara bakmayi zorlastiriyordu Bazi kadinlar cocuklarin yanina gittiyse de cogu kamplarda kaldi EZLN kamplarindaki erkekler ve kadinlar pisirme ve temizlik gorevlerini esit sekilde paylasiyorlardi EZLN ye katilan kadinlar egitim ogretim firsatlarina erisimi sagladi Zapatistalarin hakim oldugu bolgelerdeki okullarda Ispanyolca cesitli Maya dilleri ile birlikte ortak bir dil olarak ogretildi Boylece Zapatista kadinlari Ispanyolca yi ogrendi Kadinlar okuma ve yazmayi bu okullar sayesinde ogrendi Diger Katilimlar EZLN ye katilip savasmayan ancak onlari destekleyen kadinlar da vardi Bunlar yasli veya bakimi gereken kadinlardi Bu kadinlar ordu geldiginde kamplardaki askerleri uyarmak EZLN nin bildirilerini topluluklara bildirmek uniforma dikmek gibi yardimlarda bulunuyordu Yerli FeminizmMeksika da olusan batililasma kuresellesme ve Zapatista hareketi yerli feminizm dusuncesini dogurdu Bu dusunceyi en cok Meksika nin Chiapas taki ezilen kadinlari benimsedi Yerli feminizm etnik sinifsal ve toplumsal cinsiyet konularin karisimindan olusmaktadir Her ne kadar feminizm batililasmanin bir sonucu olarak gorulse de yerli kadinlar egemen bati kulturu ve ideolojisinin dayatmalarindan soyutlanmis yerel geleneklerini korumaya calistiklarini belirtiyorlardi Yerli feminizm kadinlarin ve yerel halkin mucadelesine dayanir ve bu hedefleri gerceklestirmek icin bazi bati fikirlerinden yararlanir Zapatistali kadinlar sadece Chiapas taki kadinlar icin degil ezilen butun kadinlar icin mucadele eder Zapatista hareketinin liderlerinden Ana Maria ile yapilan bir roportajda bunu aciklamaktadir Kadin Devrim YasasiKadinlar irk inanc renk veya siyasi aidiyet temelinde herhangi bir ayrim yapilmaksizin devrimci mucadeleye katilma hakkina sahiptir Kadinlar calisma ve maas alma hakkina sahiptir Kadinlarin sahip olduklari ve baktiklari cocuk sayisiyla ilgili karar verme haklari vardir Kadinlar topluluk meselelerine katilma ve ozgurce ve demokratik olarak secildikleri takdirde liderlik pozisyonlarina sahip olma hakkina sahiptir Kadinlarin saglik ve beslenme gibi birincil bakim hakki vardir Kadinlar egitim hakkina sahiptir Kadinlarin eslerini secme hakki vardir yani romantik cinsel partnerlerini secme hakkina sahiptir ve kadinlar zorla evlendirilemez Hicbir kadin aile uyeleri ya da baska erkekler tarafindan dovulmemeli ya da fiziksel olarak kotu muamele edilmemelidir Tecavuz ve tecavuz tesebbusleri siddetli olarak cezalandirilmalidir Kadinlar orgutte liderlik pozisyonlarina sahip olabilir ve devrimci silahli kuvvetler arasinda askeri bir konumda bulunabilirler Butun kadinlar devrimci kanun ve yonetmeliklerce ongorulen tum hak ve yukumluluklerine sahiptir EncuentroZapatista kadinlari kadinlarla ilgili konularda tartismak icin Aralik 2007 de Chiapas daki kucuk bir koy olan la Garrucha da bir toplanti gerceklestirildi Yaklasik uc yuz Zapatista kadinin dahil olmak uzere uc bin katilimci katildi Encuentro bolgesi kadinlar icin bir alan olarak kabul edildi Bu kadinlar ayaklanmadan onceki yasamlarini bu tarihten sonra neler degistigini ve kadinlarin EZLN ye nasil katildigi gibi konulari gorustuler Ayrica Zapatista kadinlari evde siddet saglik ve egitim erisiminden yoksun olma ve kendi toplumlarinda karsilasilan ayrimcilik gibi kadinlarin maruz kaldiklari kotu muameleden bahsettiler Ardindan kadinlar kadinlarin bu kotu muameleden nasil kurtulacagini tartistilar Kadinlarin bu muameleden kurtulmasi icin kadinlarin daha bagimsiz olmasina izin veren kadin kolektifleri araciligiyla Zapatista hareketine katilimi saglamasi gerektigi kararina vardilar Onemli KadinlarComandante Ramona Comandante Ramona EZLN deki ilk siyasi liderlerdendi Sadece Tzotzilce konustu ve Tzotzil ile Ispanyolca arasinda cevirmeler ile ugrasmistir Ramona kadinlarin siyasi orgutlenmesi icin calisti Ancak direnisci olarak savasmadi Ilk ayaklanmayi takiben Subat 1994 te Ramona baris gorusmelerine katildi ve Meksika hukumeti ile bir muzakereci olarak calisti Ramona 6 Subat 2006 da 40 yasinda bobrek kanseri nedeniyle oldu Binbasi Ana Maria Binbasi Ana Maria Meksika nin guneybatisindaki San Cristobal de las Casas ta 1994 yilindaki ilk ayaklanmaya onderlik eden ilk askeri liderlerden birinin takma adidir 1969 da Los Altos de Chiapas daglarinda bir yerde dogdu Ana Maria EZLN ye katildi cunku daha iyi bir yasam saglamak icin toprak sahibi olmanin gerekliligini anlamisti ozellikle de yerli bir kadin oldugunda Sekiz yasinda bariscil protestolara katilmaya basladi Daha sonra erkek kardesinin EZLN ye katilmasindan sonra on uc on dort yas civarinda ilk kadinlardan biri olarak EZLN ye katildi Siyasi gorusunu EZLN hareketi icinde edindi ve silah kullanmayi ogrendi Ona gore EZLN hareketinin temel talepleri demokrasi ve ozgurluktu Zapatista Ayaklanmasi sirasinda piyade binbasisiydi 1000 kisilik bir tabura komuta etti ve onlari Belediye Sarayi nin ele gecirilmesine goturdu Ayrica bakinizAnarko FeminizmKaynakca Rovira Guiomar 2000 Women of Maize Indigenous Women and the Zapatista Rebellion Londra Latin American Bureau s 44 Klein 2008 Rovira 2000 s 30 Rovira 2000 s 40 8 Mart 1994 7 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya PDF 10 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Ocak 2022 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi