Epidemiyolojide, vaka ölüm oranı (CFR) - veya daha doğrusu vaka ölüm riski - belirli bir hastalık teşhisi konulan ve sonunda bu hastalıktan ölen kişilerin oranıdır. Bir hastalığın ölüm oranından farkı, hastalığın başlangıcı ile ölüm arasındaki süreyi hesaba katmamasıdır. Genellikle yüzde olarak ifade edilir. Hastalık ölümcüllüğünün bir ölçüsünü temsil eder ve farklı tedavilerle oran değişebilir. Vaka ölüm oranı genellikle akut enfeksiyonlar gibi ayrı, sınırlı süreli durumlar için kullanılır.
Terminoloji
Ölüm oranı - genellikle CFR ile karıştırılır - birim zaman başına tüm popülasyondaki ölümlerin (genel olarak veya belirli bir nedenden dolayı) göreli sayısının ölçüsüdür. Vaka ölüm oranı ise zamana veya toplam nüfusa bakılmaksızın yalnızca teşhis konulan vakaların sayısı içindeki ölümlerin sayısıdır.
Matematiksel bakış açısından, 0 ile 1 veya %0 ile %100 arasındaki değerleri alırlar ve aslında bir risk ölçüsüdürler (vaka ölüm riski). Hastalığın başlangıcından ölüme kadar geçen süreyi hesaba katmazlar.
Örnekler
Aşağıda bazı gerçek dünyadaki hastalıklar için vaka ölüm oranları (CFR) belirtilmiştir:
- İspanyol (1918) gribi için CFR >%2,5, Asya (1956-58) ve Hong Kong (1968-69) gribi için yaklaşık %0,1, ve diğer grip pandemileri için <%0,1 idi.
- Lejyoner hastalığının CFR'si yaklaşık %15'tir.:665
- Sarı humma için CFR'nin yaklaşık %5-6 olduğu tahmin edilmektedir (tüm vakaların yaklaşık %12'sini oluşturan şiddetli vakalar için %40-50).
- Tedavi edilmeden bırakılan hıyarcıklı veba, %60'a varan bir CFR'ye sahip olacaktır.:57Antibiyotik tedavisi ile septisemik veba için CFR %45, pnömonik %29 ve bubonik %17'dir.
- Zaïre Ebola virüsü, %90'a varan yüksek bir CFR ile en ölümcül virüsler arasındadır.
- Tek hücreli Naegleria fowleri'nin neden olduğu Naegleriazis (birincil amipli meningoensefalit olarak da bilinir), vaka ölüm oranı %95'in üzerindedir, ancak bazı kişiler yüksek dozlarda amfoterisin B ve diğer ilgili ilaçlarla tedavi edildikten sonra hayatta kalmıştır.
- Kuduz virüsünün aşılanmamış bireylerde CFR'si %99 ila %100'dür. Birkaç kişi aşılanarak (ancak semptomlar başladıktan sonra veya idealden daha sonra) veya daha yakın zamanda tıbbi olarak indüklenen komaya girerek hayatta kaldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Case fatality rate." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. Rebecca A. Harrington
- ^ For example, a mortality rate of 5 per 1,000 or 500 per 100,000 characterizes the observation of 50 deaths due to diabetes in a population of 10,000 in a given year, resulting in a yearly diabetes mortality rate of 0.5%, far below the actual diabetic individual's fatality risk. (See Harrington, .)
- ^ (PDF). Elsevier. 25 Mart 2020. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ Hennekens, Charles H. and Julie E. Buring (1987), Epidemiology in Medicine, Little, Brown and Company, p. 63.
- ^ . www.who.int (İngilizce). 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2021.
- ^ a b David M. Morens (January 2006). . Emerging Infectious Diseases. Coordinating Center for Infectious Diseases, Centers for Disease Control and Prevention. 12 (1): 15-22. doi:10.3201/eid1201.050979. (PMC) 3291398 $2. (PMID) 16494711. 6 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2009. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(); Yazar eksik|soyadı2=
() - ^ B C K Choi; T Sly (June 2008). "Finding the real case-fatality rate of H5N1 avian influenza". Journal of Epidemiology and Community Health. 62 (6): 555-559. doi:10.1136/jech.2007.064030. ISSN 0143-005X. (PMID) 18477756. 7 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2009. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(); Yazar eksik|soyadı2=
() - ^ Heymann, David L., (Ed.) (2008). Control of Communicable Diseases Manual. 19th. Washington, D.C.: . ISBN . Birden fazla
|editör1=
ve|editör-soyadı=
kullanıldı () - ^ . Fact sheets. World Health Organization. 7 Mayıs 2019. 5 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Johansson (30 Haziran 2014). "The whole iceberg: estimating the incidence of yellow fever virus infection from the number of severe cases". Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. 108 (8): 482-487. doi:10.1093/trstmh/tru092. (PMC) 4632853 $2. (PMID) 24980556. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2023 – Oxford University Press vasıtasıyla.
- ^ Servadio (16 Ağustos 2021). "Estimating case fatality risk of severe Yellow Fever cases: systematic literature review and meta-analysis". BMC Infectious Diseases. 21 (819): 819. doi:10.1186/s12879-021-06535-4. (PMC) 8365934 $2. (PMID) 34399718.
- ^ USAMRIID's Medical Management of Biological Casualties Handbook (PDF). 7th. . 2011. ISBN . 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
- ^ WHO guidelines for plague management: revised recommendations for the use of rapid diagnostic tests, fluoroquinolones for case management and personal protective equipment for prevention of post-mortem transmission [Internet]. World Health Organization. 2021. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
- ^ Prentice (7 Nisan 2007). "Plague". Lancet. 369 (9568): 1196-1207. doi:10.1016/S0140-6736(07)60566-2. (PMID) 17416264. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2023 – PubMed vasıtasıyla.
- ^ King, John W (2 Nisan 2008). . eMedicine. WebMd. 17 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2008.
- ^ . World Health Organization. July 2013. 30 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2014.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Epidemiyolojide vaka olum orani CFR veya daha dogrusu vaka olum riski belirli bir hastalik teshisi konulan ve sonunda bu hastaliktan olen kisilerin oranidir Bir hastaligin olum oranindan farki hastaligin baslangici ile olum arasindaki sureyi hesaba katmamasidir Genellikle yuzde olarak ifade edilir Hastalik olumcullugunun bir olcusunu temsil eder ve farkli tedavilerle oran degisebilir Vaka olum orani genellikle akut enfeksiyonlar gibi ayri sinirli sureli durumlar icin kullanilir TerminolojiOlum orani genellikle CFR ile karistirilir birim zaman basina tum populasyondaki olumlerin genel olarak veya belirli bir nedenden dolayi goreli sayisinin olcusudur Vaka olum orani ise zamana veya toplam nufusa bakilmaksizin yalnizca teshis konulan vakalarin sayisi icindeki olumlerin sayisidir Matematiksel bakis acisindan 0 ile 1 veya 0 ile 100 arasindaki degerleri alirlar ve aslinda bir risk olcusudurler vaka olum riski Hastaligin baslangicindan olume kadar gecen sureyi hesaba katmazlar CFR in Number of deaths from diseaseNumber of confirmed cases of disease 100 displaystyle text CFR in frac text Number of deaths from disease text Number of confirmed cases of disease times 100 OrneklerAsagida bazi gercek dunyadaki hastaliklar icin vaka olum oranlari CFR belirtilmistir Ispanyol 1918 gribi icin CFR gt 2 5 Asya 1956 58 ve Hong Kong 1968 69 gribi icin yaklasik 0 1 ve diger grip pandemileri icin lt 0 1 idi Lejyoner hastaliginin CFR si yaklasik 15 tir 665 Sari humma icin CFR nin yaklasik 5 6 oldugu tahmin edilmektedir tum vakalarin yaklasik 12 sini olusturan siddetli vakalar icin 40 50 Tedavi edilmeden birakilan hiyarcikli veba 60 a varan bir CFR ye sahip olacaktir 57Antibiyotik tedavisi ile septisemik veba icin CFR 45 pnomonik 29 ve bubonik 17 dir Zaire Ebola virusu 90 a varan yuksek bir CFR ile en olumcul virusler arasindadir Tek hucreli Naegleria fowleri nin neden oldugu Naegleriazis birincil amipli meningoensefalit olarak da bilinir vaka olum orani 95 in uzerindedir ancak bazi kisiler yuksek dozlarda amfoterisin B ve diger ilgili ilaclarla tedavi edildikten sonra hayatta kalmistir Kuduz virusunun asilanmamis bireylerde CFR si 99 ila 100 dur Birkac kisi asilanarak ancak semptomlar basladiktan sonra veya idealden daha sonra veya daha yakin zamanda tibbi olarak induklenen komaya girerek hayatta kaldi Ayrica bakiniz Insan hastaliklari vaka olum oranlarinin listesiKaynakca Case fatality rate Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Online Encyclopaedia Britannica Inc Rebecca A Harrington For example a mortality rate of 5 per 1 000 or 500 per 100 000 characterizes the observation of 50 deaths due to diabetes in a population of 10 000 in a given year resulting in a yearly diabetes mortality rate of 0 5 far below the actual diabetic individual s fatality risk See Harrington PDF Elsevier 25 Mart 2020 27 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2020 Hennekens Charles H and Julie E Buring 1987 Epidemiology in Medicine Little Brown and Company p 63 0 316 35636 0 www who int Ingilizce 5 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2021 a b David M Morens January 2006 Emerging Infectious Diseases Coordinating Center for Infectious Diseases Centers for Disease Control and Prevention 12 1 15 22 doi 10 3201 eid1201 050979 PMC 3291398 2 PMID 16494711 6 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2009 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Yazar eksik soyadi2 yardim B C K Choi T Sly June 2008 Finding the real case fatality rate of H5N1 avian influenza Journal of Epidemiology and Community Health 62 6 555 559 doi 10 1136 jech 2007 064030 ISSN 0143 005X PMID 18477756 7 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2009 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Yazar eksik soyadi2 yardim Heymann David L Ed 2008 Control of Communicable Diseases Manual 19th Washington D C ISBN 978 0 87553 189 2 Birden fazla editor1 ve editor soyadi kullanildi yardim Fact sheets World Health Organization 7 Mayis 2019 5 Nisan 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Johansson 30 Haziran 2014 The whole iceberg estimating the incidence of yellow fever virus infection from the number of severe cases Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 108 8 482 487 doi 10 1093 trstmh tru092 PMC 4632853 2 PMID 24980556 21 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2023 Oxford University Press vasitasiyla Servadio 16 Agustos 2021 Estimating case fatality risk of severe Yellow Fever cases systematic literature review and meta analysis BMC Infectious Diseases 21 819 819 doi 10 1186 s12879 021 06535 4 PMC 8365934 2 PMID 34399718 USAMRIID s Medical Management of Biological Casualties Handbook PDF 7th 2011 ISBN 9780160900150 9 Subat 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Nisan 2023 WHO guidelines for plague management revised recommendations for the use of rapid diagnostic tests fluoroquinolones for case management and personal protective equipment for prevention of post mortem transmission Internet World Health Organization 2021 3 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2023 Prentice 7 Nisan 2007 Plague Lancet 369 9568 1196 1207 doi 10 1016 S0140 6736 07 60566 2 PMID 17416264 14 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2023 PubMed vasitasiyla King John W 2 Nisan 2008 eMedicine WebMd 17 Nisan 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2008 World Health Organization July 2013 30 Nisan 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2014 Dis baglantilar