2002 Denali depremi, 3 Kasım 22:12:41 UTC'de (Yerel Saatle 13:12) meydana geldi ve merkez üssü Denali Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi, Alaska, Amerika Birleşik Devletleri'nin 66 km DGD idi. 7.9 Mw büyüklüğündeki bu deprem, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1965 Rat Adaları depreminden sonra 37 yılda kaydedilen en büyük depremdi. Şok, Alaska'nın iç kesimlerinde şimdiye kadar kaydedilen en güçlü şoktu. Uzak konum nedeniyle, ölüm olmadı ve yalnızca bir yaralanma oldu.
UTC zamanı | 2002-11-03 22:12:41 |
---|---|
Yerel tarih | 3 Kasım 2002 |
Yerel saat | 13:12 |
Büyüklük | 7,9 Mw |
Derinlik | 42 km (26 mi) |
Merkez üs | 63°31′N 147°36′W / 63.51°K 147.6°B |
Fay | Denali Fay Hattı, Totschunda Fay Hattı |
Tür | Doğrultu atımlı |
Maks. şiddet | IX (Çok yıkıcı) |
Maks. yer ivmesi | 0,66 g |
Kayıplar | Bir kişi yaralandı $20–56 milyon zarar |
Sığ derinliği nedeniyle, Seattle kadar uzakta hissedildi ve Teksas ve New Orleans'a kadar uzaktaki su kütlelerinde seşler oluşturdu. Washington Eyaletinde bir gölde meydana gelen bir çalkantıda yaklaşık 20 yüzen ev hasar gördü.
Tektonik durum
Denali-Totschunda fayı, San Andreas Fay Hattı sistemine benzer ölçekte, büyük bir sağ yanal doğrultu atımlı sistemdir. Alaska'da doğudan batıya doğru hareket eden levha etkileşimleri, Pasifik ve Kuzey Amerika levhaları arasındaki bir transform fay, Kuzey Amerika levhasına Aleut Adaları hattı boyunca yıkıcı bir sınır haline gelme sürecinde olan bir Yakutat, Alaska mikrolevhası ile bir çarpışma bölgesine dönüşür. Denali-Totschunda fay sistemi, Yakutat mikrolevhası birikim barındıran yapılardan biridir.
Deprem
Öncü sarsıntılar
23 Ekim 2002'de Denali fayı üzerinde 6.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Olayın artçı şokları, Denali fayı boyunca 45 km (28 mi) uzunluğunda bir fay kırılmasını ortaya çıkardı, ancak hava keşifleri bir yüzey kırığının yerini belirleyemedi. Bu kırılma ana şokun merkez üssünün 10 kilometre (6,2 mi) batısında kadar uzamaktadır. Sonuç olarak, bölgede çok sayıda küçük kar çığları ve kaya düşmeleri meydana geldi. 3 Kasım olayına yakın konumu ve ondan sadece 11 gün önce gerçekleşmesi nedeniyle bu deprem bir öncü deprem olarak kabul edilmektedir. Bu ön şoktan hesaplanan stres aktarımı, Denali fayını ana şok merkez üssü konumunda kırılmaya yaklaştırdığını göstermektedir.
Ana sarsıntı
Ön sarsıntının 22 km (14 mi) doğusunda çekirdek oluşturan ilk kırılma, 3 Kasım'da, Denali fayının güneyinde daha önce bilinmeyen Susitna Buzulu bindirmesi olan bindirme fayı segmentindeydi. Kopma daha sonra, geniş ve karmaşık bir geçiş bölgesinden Totschunda Fayına tekrar atlamadan önce 218 km (135 mi) daha ilerleyen ana Denali Fayı koluna sıçradı ve ardından 70 km (43 mi) bir fay düzlemi daha kırdı. Toplam yüzey yırtılması yaklaşık 340 kilometre (211 mi) uzunluğunda oldu.
Susitna Buzulu üzerinde itme kuvveti, fay boyunca ortalama 14 metre (46 ft) yer değiştirme ile 4 metre (13 ft) zirve yaptı. Denali fayındaki itme kuvveti, ortalama 53 metre (174 ft) kayma ile 88 metre (289 ft) ile zirve yaptı. Küçük normal fayları içeren Denali fayı ile Totschunda fayı arasındaki geçiş zonu 27 metre (89 ft) yer değiştirmesi ile zirve yaparken, ana Totschunda fayı itme kuvveti, 21 metre (69 ft) zirve ile ortalama 15 metre (49 ft) kaydı. Merkez üssünden 70 kilometre (43 mi) ve 200 kilometre (120 mi) uzaklıkta yüksek sismik momente sahip iki alan gözlemlendi. Olay sırasında üç alt olay gözlemlendi: ilki potansiyel eş zamanlı Denali fayı kırılması ile Susitna Buzulu bindirmesi boyunca bir 7.2 M büyüklüğünde birincil bindirme olayıydı. İkincisi, bir M 7.3 alt olay, Denali fayı boyunca kırılmış, üçüncü, son ve en büyük M 7.6 alt olay, maksimum yer değiştirmelerin 88 metre (289 ft) olduğu gözlemlenen Denali ve Totschunda fayları boyunca ikinci olayı geçtikten sonra devam etti. Bu depremin toplam sismik momenti, 7.9 M büyüklüğüne karşılık gelir.
Yırtılmanın olduğu en az 35 kilometre (22 mi) boyunca gerçekleşen yer hareketlerinden çıkarılan yerel süper kayma yayılımına dair kanıtlar vardır.
Artçı sarsıntılar
Artçı şoklar, öncelikle fayın yüzey yırtılmasının bulunduğu kısımlarında ortaya çıktı ve artçı şoklar genellikle çok sığ derinliklerle sınırlıydı. Denali'nin güneyinde artçı sarsıntılar, Susitna Buzulu bindirmesinin çıkarımsal özellikleriyle eşleşiyor. Pek çok artçı şok, aslında yakınlardaki, kırıldığı bilinmeyen faylar üzerindeydi ve sadece stres değişikliklerini barındırıyor olabilir. Denali fayının kendisinde, beklenenden daha az ve daha küçük artçı sarsıntılar oldu, en büyüğü yalnızca 5,8 M büyüklüğünde idi.
Deprem hasarı
Geniş bir alanda küçük çaplı hasar rapor edildi, ancak ciddi hasarın tek örneği, fay hattı ile kesişen otoyollarda ve gibi sıvılaşmaya maruz kalan alanlarda görüldü. Birkaç köprü hasar gördü, ancak hiçbiri trafiğe kapatılacak kadar ciddi değildi.
Fay kırılmasının yakınında yaşayanların genel olarak kendi kendine yeterliliği nedeniyle, çok az cankurtaran ihtiyacı görüldü. Bölgede yaşayan insanlar özel kuyulardan su alma, evlerini ısıtma ve yemeklerini gazlı ocaklar ve sobalarla pişirme ve bireysel foseptik sistemlerini sürdürme eğilimindedir.
Trans-Alaska Boru Hattı Sistemi kırılma hattından geçiyordu; boru hattı desteklerde küçük hasar gördü. Bu konumdaki boru hattı, Denali Fayı üzerindeki büyük harekete dayanacak şekilde kirişler boyunca yanal olarak hareket edecek şekilde tasarlandığından, petrol sızıntısı olmamıştır. Boru hattı, denetim yapılması için üç gün süreyle kapatıldı, ancak daha sonra yeniden açıldı.
Kaynakça
- ^ a b ISC (2016), ISC-GEM Global Instrumental Earthquake Catalogue (1900–2012), Version 3.0 (İngilizce), International Seismological Centre, 25 Kasım 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Şubat 2023
- ^ . 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b National Geophysical Data Center / World Data Service (NGDC/WDS) (1972), Significant Earthquake Database (Data Set) (İngilizce), , NOAA, doi:10.7289/V5TD9V7K, 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Şubat 2023
- ^ "USGS ShakeMap Analysis". 23 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2023.
- ^ a b USGS (4 Eylül 2009), , Version 2008_06.1 (İngilizce), United States Geological Survey, 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi
- ^ Fuis, Gary S.; Wald, Lisa A. (5 Şubat 2003). (İngilizce). . 15 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2008.
- ^ a b Ruppert, N. (2008). . Alaska Earthquake Information Center (İngilizce). 17 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2014.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n ; Haeussler, Peter J.; Freymueller, Jeffrey T.; Frankel, Arthur D.; Rubin, Charles M.; Craw, Patricia; Ratchkovski, Natalia A.; Anderson, Greg; Carver, Gary A.; Crone, Anthony J.; Dawson, Timothy E. (16 Mayıs 2003). "The 2002 Denali Fault Earthquake, Alaska: A Large Magnitude, Slip-Partitioned Event". Science (İngilizce). 300 (5622): 1113-1118. Bibcode:2003Sci...300.1113E. doi:10.1126/science.1082703. ISSN 0036-8075. (PMID) 12750512. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.
- ^ a b Crone, A.J.; Personius, S.F.; Craw, P.A.; Haeussler, P.J.; Staft, L.A. (2005). "The Susitna Glacier Thrust Fault: Characteristics of Surface Ruptures on the Fault that Initiated the 2002 Denali Fault Earthquake". Bulletin of the Seismological Society of America (İngilizce). 94 (6B): S5-S22. doi:10.1785/0120040619.
- ^ Anderson, G.; Ji, C. (2003). "Static stress transfer during the 2002 Nenana Mountain-Denali Fault, Alaska, earthquake sequence". Geophysical Research Letters (İngilizce). 30 (6): 1310. Bibcode:2003GeoRL..30.1310A. doi:10.1029/2002GL016724.
- ^ Dunham, E. M.; Archuleta, R. J. (2004), "Evidence for a Supershear Transient during the 2002 Denali Fault Earthquake", Bulletin of the Seismological Society of America (İngilizce), 94 (6B), ss. 256-268, Bibcode:2004BuSSA..94S.256D, doi:10.1785/0120040616, 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Şubat 2023
- ^ a b Mark Yashinsky, (Ed.) (2004). . Reston, VA: ASCE, TCLEE. ISBN . 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Sorensen, S.P. and Meyer, K.J.: Effect of the Denali Fault Rupture on the Trans-Alaska Pipeline 14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; Sixth U.S. Conference and Workshop on Lifeline Earthquake Engineering, ASCE, August 2003.
Dış bağlantılar
- – United States Geological Survey
- – Alaska Earthquake Center
- The International Seismological Centre has a bibliography and/or authoritative data for this event.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2002 Denali depremi 3 Kasim 22 12 41 UTC de Yerel Saatle 13 12 meydana geldi ve merkez ussu Denali Ulusal Parki ve Koruma Bolgesi Alaska Amerika Birlesik Devletleri nin 66 km DGD idi 7 9 Mw buyuklugundeki bu deprem Amerika Birlesik Devletleri nde 1965 Rat Adalari depreminden sonra 37 yilda kaydedilen en buyuk depremdi Sok Alaska nin ic kesimlerinde simdiye kadar kaydedilen en guclu soktu Uzak konum nedeniyle olum olmadi ve yalnizca bir yaralanma oldu 2002 Denali depremiUTC zamani2002 11 03 22 12 41Yerel tarih3 Kasim 2002 2002 11 03 Yerel saat13 12Buyukluk7 9 MwDerinlik42 km 26 mi Merkez us63 31 N 147 36 W 63 51 K 147 6 B 63 51 147 6FayDenali Fay Hatti Totschunda Fay HattiTurDogrultu atimliMaks siddetIX Cok yikici Maks yer ivmesi0 66 gKayiplarBir kisi yaralandi 20 56 milyon zarar2002 Denali depremi sirasinda fayin neden oldugu yuzey kirilmasinin boyutu Sig derinligi nedeniyle Seattle kadar uzakta hissedildi ve Teksas ve New Orleans a kadar uzaktaki su kutlelerinde sesler olusturdu Washington Eyaletinde bir golde meydana gelen bir calkantida yaklasik 20 yuzen ev hasar gordu Tektonik durumDenali Totschunda fayi San Andreas Fay Hatti sistemine benzer olcekte buyuk bir sag yanal dogrultu atimli sistemdir Alaska da dogudan batiya dogru hareket eden levha etkilesimleri Pasifik ve Kuzey Amerika levhalari arasindaki bir transform fay Kuzey Amerika levhasina Aleut Adalari hatti boyunca yikici bir sinir haline gelme surecinde olan bir Yakutat Alaska mikrolevhasi ile bir carpisma bolgesine donusur Denali Totschunda fay sistemi Yakutat mikrolevhasi birikim barindiran yapilardan biridir DepremOncu sarsintilar 23 Ekim 2002 de Denali fayi uzerinde 6 7 buyuklugunde bir deprem meydana geldi Olayin artci soklari Denali fayi boyunca 45 km 28 mi uzunlugunda bir fay kirilmasini ortaya cikardi ancak hava kesifleri bir yuzey kiriginin yerini belirleyemedi Bu kirilma ana sokun merkez ussunun 10 kilometre 6 2 mi batisinda kadar uzamaktadir Sonuc olarak bolgede cok sayida kucuk kar ciglari ve kaya dusmeleri meydana geldi 3 Kasim olayina yakin konumu ve ondan sadece 11 gun once gerceklesmesi nedeniyle bu deprem bir oncu deprem olarak kabul edilmektedir Bu on soktan hesaplanan stres aktarimi Denali fayini ana sok merkez ussu konumunda kirilmaya yaklastirdigini gostermektedir Ana sarsinti On sarsintinin 22 km 14 mi dogusunda cekirdek olusturan ilk kirilma 3 Kasim da Denali fayinin guneyinde daha once bilinmeyen Susitna Buzulu bindirmesi olan bindirme fayi segmentindeydi Kopma daha sonra genis ve karmasik bir gecis bolgesinden Totschunda Fayina tekrar atlamadan once 218 km 135 mi daha ilerleyen ana Denali Fayi koluna sicradi ve ardindan 70 km 43 mi bir fay duzlemi daha kirdi Toplam yuzey yirtilmasi yaklasik 340 kilometre 211 mi uzunlugunda oldu Susitna Buzulu uzerinde itme kuvveti fay boyunca ortalama 14 metre 46 ft yer degistirme ile 4 metre 13 ft zirve yapti Denali fayindaki itme kuvveti ortalama 53 metre 174 ft kayma ile 88 metre 289 ft ile zirve yapti Kucuk normal faylari iceren Denali fayi ile Totschunda fayi arasindaki gecis zonu 27 metre 89 ft yer degistirmesi ile zirve yaparken ana Totschunda fayi itme kuvveti 21 metre 69 ft zirve ile ortalama 15 metre 49 ft kaydi Merkez ussunden 70 kilometre 43 mi ve 200 kilometre 120 mi uzaklikta yuksek sismik momente sahip iki alan gozlemlendi Olay sirasinda uc alt olay gozlemlendi ilki potansiyel es zamanli Denali fayi kirilmasi ile Susitna Buzulu bindirmesi boyunca bir 7 2 M buyuklugunde birincil bindirme olayiydi Ikincisi bir M 7 3 alt olay Denali fayi boyunca kirilmis ucuncu son ve en buyuk M 7 6 alt olay maksimum yer degistirmelerin 88 metre 289 ft oldugu gozlemlenen Denali ve Totschunda faylari boyunca ikinci olayi gectikten sonra devam etti Bu depremin toplam sismik momenti 7 9 M buyuklugune karsilik gelir Yirtilmanin oldugu en az 35 kilometre 22 mi boyunca gerceklesen yer hareketlerinden cikarilan yerel super kayma yayilimina dair kanitlar vardir Artci sarsintilar Artci soklar oncelikle fayin yuzey yirtilmasinin bulundugu kisimlarinda ortaya cikti ve artci soklar genellikle cok sig derinliklerle sinirliydi Denali nin guneyinde artci sarsintilar Susitna Buzulu bindirmesinin cikarimsal ozellikleriyle eslesiyor Pek cok artci sok aslinda yakinlardaki kirildigi bilinmeyen faylar uzerindeydi ve sadece stres degisikliklerini barindiriyor olabilir Denali fayinin kendisinde beklenenden daha az ve daha kucuk artci sarsintilar oldu en buyugu yalnizca 5 8 M buyuklugunde idi Deprem hasariTrans Alaska Boru Hatti nin fay uzerindeki hareketi karsilamak icin insaat sirasinda kasitli ofsetleri gosteren gorunumuTok Cut Off 23 fit 7 m Genis bir alanda kucuk capli hasar rapor edildi ancak ciddi hasarin tek ornegi fay hatti ile kesisen otoyollarda ve gibi sivilasmaya maruz kalan alanlarda goruldu Birkac kopru hasar gordu ancak hicbiri trafige kapatilacak kadar ciddi degildi Fay kirilmasinin yakininda yasayanlarin genel olarak kendi kendine yeterliligi nedeniyle cok az cankurtaran ihtiyaci goruldu Bolgede yasayan insanlar ozel kuyulardan su alma evlerini isitma ve yemeklerini gazli ocaklar ve sobalarla pisirme ve bireysel foseptik sistemlerini surdurme egilimindedir Trans Alaska Boru Hatti Sistemi kirilma hattindan geciyordu boru hatti desteklerde kucuk hasar gordu Bu konumdaki boru hatti Denali Fayi uzerindeki buyuk harekete dayanacak sekilde kirisler boyunca yanal olarak hareket edecek sekilde tasarlandigindan petrol sizintisi olmamistir Boru hatti denetim yapilmasi icin uc gun sureyle kapatildi ancak daha sonra yeniden acildi Kaynakca a b ISC 2016 ISC GEM Global Instrumental Earthquake Catalogue 1900 2012 Version 3 0 Ingilizce International Seismological Centre 25 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Subat 2023 3 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b National Geophysical Data Center World Data Service NGDC WDS 1972 Significant Earthquake Database Data Set Ingilizce NOAA doi 10 7289 V5TD9V7K 11 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Subat 2023 USGS ShakeMap Analysis 23 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2023 a b USGS 4 Eylul 2009 Version 2008 06 1 Ingilizce United States Geological Survey 13 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Fuis Gary S Wald Lisa A 5 Subat 2003 Ingilizce 15 Eylul 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2008 a b Ruppert N 2008 Alaska Earthquake Information Center Ingilizce 17 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2014 a b c d e f g h i j k l m n Haeussler Peter J Freymueller Jeffrey T Frankel Arthur D Rubin Charles M Craw Patricia Ratchkovski Natalia A Anderson Greg Carver Gary A Crone Anthony J Dawson Timothy E 16 Mayis 2003 The 2002 Denali Fault Earthquake Alaska A Large Magnitude Slip Partitioned Event Science Ingilizce 300 5622 1113 1118 Bibcode 2003Sci 300 1113E doi 10 1126 science 1082703 ISSN 0036 8075 PMID 12750512 12 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2023 a b Crone A J Personius S F Craw P A Haeussler P J Staft L A 2005 The Susitna Glacier Thrust Fault Characteristics of Surface Ruptures on the Fault that Initiated the 2002 Denali Fault Earthquake Bulletin of the Seismological Society of America Ingilizce 94 6B S5 S22 doi 10 1785 0120040619 Anderson G Ji C 2003 Static stress transfer during the 2002 Nenana Mountain Denali Fault Alaska earthquake sequence Geophysical Research Letters Ingilizce 30 6 1310 Bibcode 2003GeoRL 30 1310A doi 10 1029 2002GL016724 Dunham E M Archuleta R J 2004 Evidence for a Supershear Transient during the 2002 Denali Fault Earthquake Bulletin of the Seismological Society of America Ingilizce 94 6B ss 256 268 Bibcode 2004BuSSA 94S 256D doi 10 1785 0120040616 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Subat 2023 a b Mark Yashinsky Ed 2004 Reston VA ASCE TCLEE ISBN 9780784407479 31 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sorensen S P and Meyer K J Effect of the Denali Fault Rupture on the Trans Alaska Pipeline 14 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sixth U S Conference and Workshop on Lifeline Earthquake Engineering ASCE August 2003 Dis baglantilar United States Geological Survey Alaska Earthquake Center The International Seismological Centre has a bibliography and or authoritative data for this event