Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karanlığın Gölgesi, 1973 Birleşik Krallık-İtalya ortak yapımı yapımı psikolojik gerilim filmidir. İngilizce özgün adı olan Don't Look Now, Şimdi Bakma anlamına gelmektedir. Film Türkiye'de ilk kez Kasım 1978'de sinemalarda gösterime girmişti.
| Don't Look Now | |
 "Karanlığın Gölgesi" (Don't Look Now) filminin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Nicolas Roeg |
|---|---|
| Yapımcı | |
| Senarist | |
| Hikâye (eser) | Daphne du Maurier'nin 1971 tarihli Don't Look Now adlı hikâyesinden uyarlandı. Hikâye Not After Midnight adlı derleme kitabında yer alıyordu. |
| Oyuncular | Julie Christie Donald Sutherland |
| Müzik | |
| Görüntü yönetmeni | |
| Kurgu | |
| Stüdyo | Casey Productions Eldorado Films |
| Dağıtıcı | Bağımsız birçok dağıtıcı tarafından dağıtımı yapıldı |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Gerilim, gizem, mistik, korku |
| Renk | Renkli (Technicolor) |
| Yapım yılı | 1973 |
| Çıkış tarih(ler)i | 16 Ekim 1973, İngiltere Kasım 1978, Türkiye |
| Süre | 110 dakika |
| Ülke |  Birleşik Krallık İtalya ortak yapımı |
| Dil | İngilizce (yer yer İtalyanca) |
| Bütçe | $1,500,000 |
| Diğer adları | Karanlığın Gölgesi (Türkiye) Ne vous retournez pas (Fransa) A Venezia... un dicembre rosso shocking (İtalya) Amenaza en la sombra (İspanya) Wenn die Gondeln Trauer tragen (Batı Almanya) |
İngiliz yönetmen Nicolas Roeg'in yönettiği filmde Julie Christie ve Donald Sutherland başrolleri paylaşmışlardır. "Karanlığın Gölgesi", Daphne du Maurier'nin 1971 tarihinde yayımlanan ve uyarlama filmin de adı olan "Don't Look Now" adlı uzun hikâyesinden uyarlandı. Bu hikâye, diğer dört uzun hikâyeyle birlikte "Not After Midnight" (Türkçe anlamı: Gece yarısından sonra olmaz) adlı derleme kitabında yer alıyordu.
Venedik'e bir kilisenin restorasyonu için giden İngiliz çiftin başından geçen esrarengiz olayların anlatıldığı "Karanlığın Gölgesi", görselliğe önem veren ve yönetmenliğe geçmeden önce de sinemada kameraman olarak çalışmış Nicolas Roeg'in kendi çektiği sekansları da içermektedir. Seyirciyi zorlayan ve yoran şaşırtıcı imgelerle dolu bu ürpertici film Anglosakson eleştirmenlerden övgüler alırken, Fransız eleştirmenlerce "söyleyecek fazla sözü olmayan bir sinema cambazının biçim denemesi" olarak değerlendirilmiştir.
Kısa sürede belirli bir hayran kitlesi oluşan ve kült film mertebesine ulaşan fim, 1974 yılında tam yedi dalda BAFTA ödülüne aday gösterildi. Ancak bunlardan sadece "En İyi Görüntü Yönetimi" BAFTA ödülü, filmin görüntü yönetmeni Anthony B. Richmond'a verildi.
Konusu
Laura (Julie Christie) ve John (Donald Sutherland) Baxter çifti bir süre önce küçük kızlarını kaybetmişlerdir. İngiltere'deki kır evlerinin bahçesindeki küçük bir gölete düşerek boğulan kızlarının bu trajik ölümü çifti çok sarsmıştır. Sanat tarihi uzmanı ve deneyimli bir restoratör olan John, hemen hemen kızlarıyla aynı yaşlarda olan oğullarını yatılı bir okula vererek Venedik'e gelirler. John burada tarihi bir kilisenin restorasyonunda görevlidir. Venedik Piskoposu (Massimo Serato)'nun özel davetlisi olan İngiliz çift tenha bir otele yerleşir ve John zaman kaybetmeden Piskopos'un himayesinde kilisenin restorasyonuna başlar. Laura ise sakinleştirici ilaçlarla ayakta durabilmektedir.
Filmde gösterilen Venedik kenti, turistik filmlerden ve kartpostallardan alışkın olduğumuz Venedik'e pek benzememektedir. Kış gelmiş ve turizm mevsimi artık sona ermiş olduğu için ortalıkta hiç turist gözükmez. Otellerin çoğu kapanmıştır ve sokaklar tenhadır. Kirli su yolları, dökülen yapılar, tenha ve tekinsiz sokaklar, kuşku dolu donuk bakışlarıyla ara sıra görüntüye giren ve fazla dost canlısı olmayan şehrin yerlileri de ortamın kasvetli havasına fazlasıyla katkıda bulunurlar. Yetmiyormuş gibi kentte bazı seri cinayetler de işlenmektedir. Polis, dalgıçlar marifetiyle su kanallarından zaman zaman ceset çıkarmaktadır. Bu seri cinayetlerin sebepleri ve failleri henüz bulunamamıştır. Etraftaki her şey sürekli olarak ölümü hatırlatmaktadır.
Hava değişimi ve Venedik'teki sanatla ilgili yoğun çalışmaları onlara ölmüş kızlarını unutturmaya yetmez. Durumu biraz kabullenir gibi oldukları bir anda lokantada rastladıkları Heather (Hilary Mason) ve Wendy (Clelia Matania) adlarındaki yaşlı iki İskoç kızkardeş, İngiliz çiftin hayatını tamamen değiştirecektir. Kızkardeşlerden Heather kördür ve aynı zamanda bir medyumdur. Kör medyum Heather lokantanın tuvaletinde Laura'ya ölmüş kızlarını onların masasında otururken gördüğünü söyler ve küçük kızı, öldüğünde üzerinde olan kırmızı yağmurluğuna kadar tüm ayrıntılarıyla tarif eder. Bundan çok etkilenen Laura Heather'ın gerçekten psişik yeteneği olduğuna ikna olur. Artık ilaç almayı bırakmıştır. John başlarda safsata olduğunu düşündüğü bu akıl dışı olguya inanmaz ama karısının bununla avunduğunu görerek duruma razı olur. Ertesi gün Laura, medyum kadınla tekrar buluşur ve onun aracılığıyla ölmüş kızıyla iletişim kurmak ister.
Ancak Medyum Heather takip eden buluşmalarında John'ın tehlikede olduğuna dair bazı uyarılarda bulunur. Akabinde de birtakım gizemli kazalar olmaya başlar ve birkaç kez John ölümle burun buruna gelir. Tuhaf şeyler de olmaktadır. Bir gün, İngiltere'ye, okulda küçük bir kaza geçiren oğullarını görmeye giden karısını, İskoç kardeşlerle birlikte su kanalında siyah bir teknede siyah elbiseler içinde ayakta dururken görür, ona seslenir ama sesini duyuramaz (Oysa gördüğü kendi cenaze törenidir). Hayatı bir kâbus haline dönüşen John polise başvurur. Seri katil cinayetlerini de araştırmakta olan Polis Müfettişi Longhi (Renato Scarpa), Laura'yı kaçırdıklarından (belki de öldürdüklerinden) şüphelendiği İskoç kızkardeşleri gözaltına alır. Ancak Laura İngiltere'den dönüp gelince şüpheliler serbest bırakılır. Kızkardeşlere bir özür borcu olan John, otellerine kadar onlara eşlik eder. Ancak otele gelince, medyum olan kör kızkardeş John'ı büyük bir tehlike içinde olduğu konusunda bir kez daha uyarır. Ancak bu kez durum daha da ciddidir. Medyum trans'a girer ve bağırmaya başlar. Ne yazık ki o sırada John oteli terk etmiştir, Wendy arkasından koşar ama yetişemez. Laura da o esnada otele gelir ve John'ın arkasından gider.
O sırada John, Venedik'in karanlık ve tenha sokaklarında uzaktan ölen kızına benzettiği kırmızı yağmurluklu, gizemli bir çocuğun peşinde koşuşturmaktadır. Tekinsiz dar sokaklarda ve loş kanallarda süren uzun bir kaçıp kovalamacadan sonra terk edilmiş metruk bir konağın üst katında gizemli çocuğa yetişir. Köşeye sıkışmış çocuğun arkası dönüktür. John onun omuzuna dokununca yüzünü döner. Kırmızı yağmurluğun içindeki bir çocuk değil, ihtiyar bir cücedir aslında. Garip bir biçimde sırıtan cüce cebinden çıkardığı bir bıçakla John'ın boynunu keser ve onu öldürür. Şehrin seri katilinin son kurbanı John olmuştur. John bunca zaman kendi ölümüne doğru adım adım koşmuş, hatta bir ara kendi cenaze törenini bile görmüştür. Medyumun iyi niyetli uyarılarını değerlendirememiştir.
Tarzı ve temalar
Sigmund Freud öğretilerinde, insan davranışlarında cinsel içgüdüler kadar ölüm içgüdüsünün de itici bir güç oluşturduğunu, hatta daha da ileri giderek yaşamın gerçek amacının ölümü arayış olduğunu ileri sürmüştü. Filmde de sürekli olarak ölümü hatırlatan gergin bir atmosfer vardır. Konunun geçtiği Venedik bile bambaşka bir biçimde yansıtılmıştır. Turistik filmlerden hatırladığımız o büyülü, romantik Venedik değildir gösterilen. Kışın ıssızlığa bürünmüş bu mevsim dışı Venedik'te harap ve bakımsız tarihi yapıların arasından geçen kanalların kirli sularından zaman zaman cesetler çıkartılmaktadır. Kentte bir de seri katil kol gezmektedir. Korku ve tedirginlik duygusunu kamçılayan dar ve karanlık sokaklar tenha ve tekinsizdir. Gotik yapılardaki çirkin yaratık heykelleri ve tarihi kiliseler mistik atmosferi güçlendirir. Şehrin yerlileri de kuşku dolu ürpertici bakışlarıyla zaman zaman bu ürkütücü tabloya katkıda bulunurlar.
Filmin tedirgin kahramanları da baştan sona gerçek dünya ile boğucu bir karabasan arasında gidip gelirler. Sanat tarihçisi John (Donald Sutherland) Venedik'te tanıştıkları kör bir medyum tarafından başına gelecek tehlikeler konusunda sürekli uyarılır. Başta bu uyarıları safsata olarak nitelendiren ve başına gelen ölümcül olabilecek kazaları önemsemeyen John'ın aslında kendisinin de bazı psişik güçlere sahip olduğunu asla anlayamaz. Kendisi de farkında olmadan küçük kızının ölümünü hatta kendi cenaze merasimini bile önceden görür ama yorumlayamaz.
Filmde kullanılan bazı motifler, Roeg'in alışılmadık kurgu teknikleriyle birlikte, seyirciye gerçekleşmek üzere olan bazı olayları önceden haber verir. Bu tekrarlayan motiflerden en fazla öne çıkan ikisi "su" ve "kırmızı renk"tir. John'ın küçük kızının gölette boğulduğunda üzerinde olan kırmızı yağmurluk, Venedik'teki seri katil cücenin üzerinde de vardır. Sanat tarihçisi John, daha İngiltere'deki evindeyken restore edeceği kilisenin slaytlarını incelediği sırada, projektörün üzerine kazara döktüğü içki, slayt filmindeki kırmızı bir lekeyi büyütür ve tüm slayta belirli bir figür oluşturacak şekilde yayar. O anda John'ı bir sıkıntı basar, zira tam o esnada üzerinde kırmızı yağmurluğu olduğu halde küçük kızı, kır evinin koruluğundaki gölette boğulmaktadır. Aslında inanmadığı halde, John'ın da bazı psişik güçleri vardır ve filmin sonuna kadar bunun farkına varamaz. Kızın boğulduğu göletin çamurlu suları, Venedik kanallarını dolduran, içinden cesetler de çıkan kirli sular ve medyum Heather'ın görmeyen gözlerinin önünü kaplayan matlaşmış mavi korneaları arasında zaman zaman hızlı kurgularla bir bağ kurulur. "Cam kırılması" ve "yüksekten düşme" de sık kullanılan motifler arasındadır.
Araya sonradan eklenmiş gibi durduğu ve filmin ruhuna fazlaca katkıda bulunmadığı için eleştirmenler arasında tartışmalara sebep olmuş (sahnenin filme ilgiyi arttırmak için zoraki eklendiği de söylenmişti), pornografik filmlerin sahnelerini aratmayan bir sevişme sahnesi vardır. Baxter çiftinin bu şehvetli sevişme sahnesi bile Roeg tarafından araya kurguda kısa kısa eklenen ileri sıçramalarla (flashforwards) değişikliğe uğratılmıştır. Böylelikle cinsel içgüdünün, ölüm içgüdüsünün önüne geçmesi bir dereceye kadar önlenebilmiştir.
Roeg bir yandan Alain Resnais'nin zamanı küçük parçalara ayırıp, bu küçük parçaları tekrar tekrar kullanarak zamanüstü bir etki elde ettiği kurgu tekniğini kullanmış, bir yandan da Sam Peckinpah'ın ağır çekimlerle ayrıntıları vurgulama tekniğine başvurmuştur. Böylece çok ince bir işçilikle örülmüş bir film ortaya çıkmıştır.Zaten Nicolas Roeg yönetmenliğe kameramanlık ve görüntü yönetmenliğinden geçmişti ve filmde görsel ayrıntılara çok önem veriyordu ve zaman zaman kendi yönettiği filmlere kameraman olarak da katkıda bulunuyordu. 1971 tarihli bir önceki sinema filmi "Sonsuz Çöl" de filmin hem yönetmenliğini hem de görüntü yönetmenliğini üstlenmişti. "Karanlığın Gölgesi" filminde de Roeg filmin görüntü yönetmeni Anthony B. Richmond'la uyum içinde çalıştı. Richmond'ın çektiği sekanslara, el kamerasıyla kendi çektiği sekansları da ekleyerek kurguda kullandı.
Geriye ve ileriye sıçramalarla (flashbacks ve flashforwards) ve karmaşık imgelerle, farklı kurgusuyla seyirciyi zorlayan, karışık, karanlık, şaşırtıcı ve ürpertici bu film, Anglosakson eleştirmenlerden övgüler alırken, Fransız eleştirmenlerce "söyleyecek fazla sözü olmayan bir sinema cambazının biçim denemesi" olarak değerlendirilmiştir. Film eleştirmeni Atilla Dorsay da eleştirisine "Bir Sinema Cambazının Biçim Denemesi" başlığını atmıştı
Oyuncular
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Julie Christie | Laura Baxter |
| Donald Sutherland | John Baxter |
| Heather | |
| Wendy | |
| Piskopos Barbarrigo | |
| Renato Scarpa | Polis Müfettişi Longhi |
Uyarlandığı eser
Nicolas Roeg "Karanlığın Gölgesi"ni İngiliz yazar Daphne du Maurier'nin 1971 tarihinde yayımlanan ve uyarlama filmin de adı olan "Don't Look Now" adlı uzun hikâyesinden uyarlamıştır. Bu hikâye, diğer dört uzun hikâyeyle birlikte "Not After Midnight" (Türkçe anlamı: Gece yarısından sonra olmaz) adlı derleme kitabında yer alıyordu (Kitapta yer alan beş hikâyeden birinin adı da Not After Midnight 'tır). Romantik eserlere de imza atmış olan Daphne du Maurier'nin, doğaüstü konuları işlediği romanları ve hikâyeleri de vardır. Hattâ bunlardan , Rebecca ve Kuşlar gibi birkaçını da Alfred Hitchcock sinemaya aktarmıştı.
"Don't Look Now" adlı hikâyesinde Daphne du Maurier Gotik edebiyata yeni bir soluk getirmişti. Filmde özgün eserden bazı ufak tefek farklılıklar olmakla birlikte Roeg, hikâyedeki karakterlere ve mekânlara oldukça sadık kalmıştır. Zaten yazar da bu uyarlamanın aslına tamamiyle sadık olduğunu onaylamıştı. Özgün eser ile film uyarlaması arasındaki önemsiz farklardan bazıları şunlardır: Maurier'nin hikâyesinde Baxter'ların kızları menenjitten ölürken, filmde Roeg'in uyarlamasında küçük kız bir gölette boğularak ölür. Hikâyede İskoç kızkardeşler birbirlerine tıpatıp benzeyen tek yumurta ikizleridir, filmde ise sadece kardeştirler ve pek benzemezler.
Filmin adı
Bu okült gerilim filminin ve uyarlandığı hikâyenin İngilizce özgün adı "Don't Look Now", Türkçede şimdi bakma (veya arkanı dönme) anlamına gelmektedir. Baxter çifti Venedik'te sürekli gittikleri lokantada yemek yerlerken, John arkadaki masada oturan garip görünüşlü iki kadının kendi masalarına dikkatlice bakıp aralarında birşeyler konuştuklarını fark eder ve karısı Laura'ya "Şimdi bakma, ama iki masa ötedeki şu iki kız kurusu beni cezbetmeye çalışıyorlar.." der. Ama Laura yine de bir şekilde kadınlara dönüp bakar. Bu diyalog hikâyenin başlangıç cümlesidir, ancak filmde kullanılmamıştır.
Video dağıtımları
1973 tarihli "Karanlığın Gölgesi" (Don't Look Now) filmi, 2000 yılından başlayarak, dönemin popüler video formatlarında birkaç kez yayımlanmıştı. Filmin bu ev videosu sürümleri şunlardır:
| Ortam | İlk yayım yılı | Dağıtıcı(lar) | Notlar |
|---|---|---|---|
| VHS | 2000 | Warner | PAL ve NTSC, Halâ stoklarda bulunabiliyor |
| DVD | 2002 | Paramount, Warner | |
| Blu-ray | 2011 | Optimum (StudioCanal) | Restore edilmiş versiyon |
Kaynakça
- ^ "Don't Look Now (1973)/Release dates for" (İngilizce). IMDb. 21 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2012.
- ^ a b c d e Halit Refiğ. "Milliyet Gazetesi Arşivi/1 Aralık 1978 tarihli nüshası". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2012.
- ^ a b c d Dorsay, Atilla (1986). Beyaz Perdede Kırmızı Filmler. Cep Kitapları. ss. sayfa 97.
- ^ "Don't Look Now (1973)/awards" (İngilizce). IMDb. 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2012.
- ^ a b c (İngilizce). epinions.com. 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012.
- ^ (İngilizce). allrovi.com. 25 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2012.
- ^ "Mistress of menace" (İngilizce). guardian.co.uk/books. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2012.
- ^ "Don't Look Now, Daphne du Maurier" (İngilizce). scribd.com. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012.[]
Dış bağlantılar
- IMDb'de Karanlığın Gölgesi
- (İngilizce)
- Filmin çeşitli afişleri 21 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İngilizce Wikipedia'da filmin ünlü aşk sahnesi 2 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (30 saniyelik kısa bir bölümü)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karanligin Golgesi 1973 Birlesik Krallik Italya ortak yapimi yapimi psikolojik gerilim filmidir Ingilizce ozgun adi olan Don t Look Now Simdi Bakma anlamina gelmektedir Film Turkiye de ilk kez Kasim 1978 de sinemalarda gosterime girmisti Karanligin GolgesiDon t Look Now Karanligin Golgesi Don t Look Now filminin ozgun sinema afisiYonetmenNicolas RoegYapimciSenaristHikaye eser Daphne du Maurier nin 1971 tarihli Don t Look Now adli hikayesinden uyarlandi Hikaye Not After Midnight adli derleme kitabinda yer aliyordu OyuncularJulie Christie Donald SutherlandMuzikGoruntu yonetmeniKurguStudyoCasey Productions Eldorado FilmsDagiticiBagimsiz bircok dagitici tarafindan dagitimi yapildiCinsiSinema filmiTuruGerilim gizem mistik korkuRenkRenkli Technicolor Yapim yili1973Cikis tarih ler i16 Ekim 1973 Ingiltere Kasim 1978 TurkiyeSure110 dakikaUlkeBirlesik Krallik Italya ortak yapimiDilIngilizce yer yer Italyanca Butce 1 500 000Diger adlariKaranligin Golgesi Turkiye Ne vous retournez pas Fransa A Venezia un dicembre rosso shocking Italya Amenaza en la sombra Ispanya Wenn die Gondeln Trauer tragen Bati Almanya Ingiliz yonetmen Nicolas Roeg in yonettigi filmde Julie Christie ve Donald Sutherland basrolleri paylasmislardir Karanligin Golgesi Daphne du Maurier nin 1971 tarihinde yayimlanan ve uyarlama filmin de adi olan Don t Look Now adli uzun hikayesinden uyarlandi Bu hikaye diger dort uzun hikayeyle birlikte Not After Midnight Turkce anlami Gece yarisindan sonra olmaz adli derleme kitabinda yer aliyordu Venedik e bir kilisenin restorasyonu icin giden Ingiliz ciftin basindan gecen esrarengiz olaylarin anlatildigi Karanligin Golgesi gorsellige onem veren ve yonetmenlige gecmeden once de sinemada kameraman olarak calismis Nicolas Roeg in kendi cektigi sekanslari da icermektedir Seyirciyi zorlayan ve yoran sasirtici imgelerle dolu bu urpertici film Anglosakson elestirmenlerden ovguler alirken Fransiz elestirmenlerce soyleyecek fazla sozu olmayan bir sinema cambazinin bicim denemesi olarak degerlendirilmistir Kisa surede belirli bir hayran kitlesi olusan ve kult film mertebesine ulasan fim 1974 yilinda tam yedi dalda BAFTA odulune aday gosterildi Ancak bunlardan sadece En Iyi Goruntu Yonetimi BAFTA odulu filmin goruntu yonetmeni Anthony B Richmond a verildi KonusuLaura Julie Christie ve John Donald Sutherland Baxter cifti bir sure once kucuk kizlarini kaybetmislerdir Ingiltere deki kir evlerinin bahcesindeki kucuk bir golete duserek bogulan kizlarinin bu trajik olumu cifti cok sarsmistir Sanat tarihi uzmani ve deneyimli bir restorator olan John hemen hemen kizlariyla ayni yaslarda olan ogullarini yatili bir okula vererek Venedik e gelirler John burada tarihi bir kilisenin restorasyonunda gorevlidir Venedik Piskoposu Massimo Serato nun ozel davetlisi olan Ingiliz cift tenha bir otele yerlesir ve John zaman kaybetmeden Piskopos un himayesinde kilisenin restorasyonuna baslar Laura ise sakinlestirici ilaclarla ayakta durabilmektedir Filmde gosterilen Venedik kenti turistik filmlerden ve kartpostallardan aliskin oldugumuz Venedik e pek benzememektedir Kis gelmis ve turizm mevsimi artik sona ermis oldugu icin ortalikta hic turist gozukmez Otellerin cogu kapanmistir ve sokaklar tenhadir Kirli su yollari dokulen yapilar tenha ve tekinsiz sokaklar kusku dolu donuk bakislariyla ara sira goruntuye giren ve fazla dost canlisi olmayan sehrin yerlileri de ortamin kasvetli havasina fazlasiyla katkida bulunurlar Yetmiyormus gibi kentte bazi seri cinayetler de islenmektedir Polis dalgiclar marifetiyle su kanallarindan zaman zaman ceset cikarmaktadir Bu seri cinayetlerin sebepleri ve failleri henuz bulunamamistir Etraftaki her sey surekli olarak olumu hatirlatmaktadir Hava degisimi ve Venedik teki sanatla ilgili yogun calismalari onlara olmus kizlarini unutturmaya yetmez Durumu biraz kabullenir gibi olduklari bir anda lokantada rastladiklari Heather Hilary Mason ve Wendy Clelia Matania adlarindaki yasli iki Iskoc kizkardes Ingiliz ciftin hayatini tamamen degistirecektir Kizkardeslerden Heather kordur ve ayni zamanda bir medyumdur Kor medyum Heather lokantanin tuvaletinde Laura ya olmus kizlarini onlarin masasinda otururken gordugunu soyler ve kucuk kizi oldugunde uzerinde olan kirmizi yagmurluguna kadar tum ayrintilariyla tarif eder Bundan cok etkilenen Laura Heather in gercekten psisik yetenegi olduguna ikna olur Artik ilac almayi birakmistir John baslarda safsata oldugunu dusundugu bu akil disi olguya inanmaz ama karisinin bununla avundugunu gorerek duruma razi olur Ertesi gun Laura medyum kadinla tekrar bulusur ve onun araciligiyla olmus kiziyla iletisim kurmak ister Ancak Medyum Heather takip eden bulusmalarinda John in tehlikede olduguna dair bazi uyarilarda bulunur Akabinde de birtakim gizemli kazalar olmaya baslar ve birkac kez John olumle burun buruna gelir Tuhaf seyler de olmaktadir Bir gun Ingiltere ye okulda kucuk bir kaza geciren ogullarini gormeye giden karisini Iskoc kardeslerle birlikte su kanalinda siyah bir teknede siyah elbiseler icinde ayakta dururken gorur ona seslenir ama sesini duyuramaz Oysa gordugu kendi cenaze torenidir Hayati bir kabus haline donusen John polise basvurur Seri katil cinayetlerini de arastirmakta olan Polis Mufettisi Longhi Renato Scarpa Laura yi kacirdiklarindan belki de oldurduklerinden suphelendigi Iskoc kizkardesleri gozaltina alir Ancak Laura Ingiltere den donup gelince supheliler serbest birakilir Kizkardeslere bir ozur borcu olan John otellerine kadar onlara eslik eder Ancak otele gelince medyum olan kor kizkardes John i buyuk bir tehlike icinde oldugu konusunda bir kez daha uyarir Ancak bu kez durum daha da ciddidir Medyum trans a girer ve bagirmaya baslar Ne yazik ki o sirada John oteli terk etmistir Wendy arkasindan kosar ama yetisemez Laura da o esnada otele gelir ve John in arkasindan gider O sirada John Venedik in karanlik ve tenha sokaklarinda uzaktan olen kizina benzettigi kirmizi yagmurluklu gizemli bir cocugun pesinde kosusturmaktadir Tekinsiz dar sokaklarda ve los kanallarda suren uzun bir kacip kovalamacadan sonra terk edilmis metruk bir konagin ust katinda gizemli cocuga yetisir Koseye sikismis cocugun arkasi donuktur John onun omuzuna dokununca yuzunu doner Kirmizi yagmurlugun icindeki bir cocuk degil ihtiyar bir cucedir aslinda Garip bir bicimde siritan cuce cebinden cikardigi bir bicakla John in boynunu keser ve onu oldurur Sehrin seri katilinin son kurbani John olmustur John bunca zaman kendi olumune dogru adim adim kosmus hatta bir ara kendi cenaze torenini bile gormustur Medyumun iyi niyetli uyarilarini degerlendirememistir Tarzi ve temalarSigmund Freud ogretilerinde insan davranislarinda cinsel icguduler kadar olum icgudusunun de itici bir guc olusturdugunu hatta daha da ileri giderek yasamin gercek amacinin olumu arayis oldugunu ileri surmustu Filmde de surekli olarak olumu hatirlatan gergin bir atmosfer vardir Konunun gectigi Venedik bile bambaska bir bicimde yansitilmistir Turistik filmlerden hatirladigimiz o buyulu romantik Venedik degildir gosterilen Kisin issizliga burunmus bu mevsim disi Venedik te harap ve bakimsiz tarihi yapilarin arasindan gecen kanallarin kirli sularindan zaman zaman cesetler cikartilmaktadir Kentte bir de seri katil kol gezmektedir Korku ve tedirginlik duygusunu kamcilayan dar ve karanlik sokaklar tenha ve tekinsizdir Gotik yapilardaki cirkin yaratik heykelleri ve tarihi kiliseler mistik atmosferi guclendirir Sehrin yerlileri de kusku dolu urpertici bakislariyla zaman zaman bu urkutucu tabloya katkida bulunurlar Filmin tedirgin kahramanlari da bastan sona gercek dunya ile bogucu bir karabasan arasinda gidip gelirler Sanat tarihcisi John Donald Sutherland Venedik te tanistiklari kor bir medyum tarafindan basina gelecek tehlikeler konusunda surekli uyarilir Basta bu uyarilari safsata olarak nitelendiren ve basina gelen olumcul olabilecek kazalari onemsemeyen John in aslinda kendisinin de bazi psisik guclere sahip oldugunu asla anlayamaz Kendisi de farkinda olmadan kucuk kizinin olumunu hatta kendi cenaze merasimini bile onceden gorur ama yorumlayamaz Filmde kullanilan bazi motifler Roeg in alisilmadik kurgu teknikleriyle birlikte seyirciye gerceklesmek uzere olan bazi olaylari onceden haber verir Bu tekrarlayan motiflerden en fazla one cikan ikisi su ve kirmizi renk tir John in kucuk kizinin golette boguldugunda uzerinde olan kirmizi yagmurluk Venedik teki seri katil cucenin uzerinde de vardir Sanat tarihcisi John daha Ingiltere deki evindeyken restore edecegi kilisenin slaytlarini inceledigi sirada projektorun uzerine kazara doktugu icki slayt filmindeki kirmizi bir lekeyi buyutur ve tum slayta belirli bir figur olusturacak sekilde yayar O anda John i bir sikinti basar zira tam o esnada uzerinde kirmizi yagmurlugu oldugu halde kucuk kizi kir evinin korulugundaki golette bogulmaktadir Aslinda inanmadigi halde John in da bazi psisik gucleri vardir ve filmin sonuna kadar bunun farkina varamaz Kizin boguldugu goletin camurlu sulari Venedik kanallarini dolduran icinden cesetler de cikan kirli sular ve medyum Heather in gormeyen gozlerinin onunu kaplayan matlasmis mavi kornealari arasinda zaman zaman hizli kurgularla bir bag kurulur Cam kirilmasi ve yuksekten dusme de sik kullanilan motifler arasindadir Araya sonradan eklenmis gibi durdugu ve filmin ruhuna fazlaca katkida bulunmadigi icin elestirmenler arasinda tartismalara sebep olmus sahnenin filme ilgiyi arttirmak icin zoraki eklendigi de soylenmisti pornografik filmlerin sahnelerini aratmayan bir sevisme sahnesi vardir Baxter ciftinin bu sehvetli sevisme sahnesi bile Roeg tarafindan araya kurguda kisa kisa eklenen ileri sicramalarla flashforwards degisiklige ugratilmistir Boylelikle cinsel icgudunun olum icgudusunun onune gecmesi bir dereceye kadar onlenebilmistir Roeg bir yandan Alain Resnais nin zamani kucuk parcalara ayirip bu kucuk parcalari tekrar tekrar kullanarak zamanustu bir etki elde ettigi kurgu teknigini kullanmis bir yandan da Sam Peckinpah in agir cekimlerle ayrintilari vurgulama teknigine basvurmustur Boylece cok ince bir iscilikle orulmus bir film ortaya cikmistir Zaten Nicolas Roeg yonetmenlige kameramanlik ve goruntu yonetmenliginden gecmisti ve filmde gorsel ayrintilara cok onem veriyordu ve zaman zaman kendi yonettigi filmlere kameraman olarak da katkida bulunuyordu 1971 tarihli bir onceki sinema filmi Sonsuz Col de filmin hem yonetmenligini hem de goruntu yonetmenligini ustlenmisti Karanligin Golgesi filminde de Roeg filmin goruntu yonetmeni Anthony B Richmond la uyum icinde calisti Richmond in cektigi sekanslara el kamerasiyla kendi cektigi sekanslari da ekleyerek kurguda kullandi Geriye ve ileriye sicramalarla flashbacks ve flashforwards ve karmasik imgelerle farkli kurgusuyla seyirciyi zorlayan karisik karanlik sasirtici ve urpertici bu film Anglosakson elestirmenlerden ovguler alirken Fransiz elestirmenlerce soyleyecek fazla sozu olmayan bir sinema cambazinin bicim denemesi olarak degerlendirilmistir Film elestirmeni Atilla Dorsay da elestirisine Bir Sinema Cambazinin Bicim Denemesi basligini atmistiOyuncularJohn Baxter Donald Sutherland bogulan kizini goletten cikartiyor Kizin yagmurlugundaki gibi Kirmizi renk filmde sikca tekrarlanan motiflerden biridirOyuncu RoluJulie Christie Laura BaxterDonald Sutherland John BaxterHeatherWendyPiskopos BarbarrigoRenato Scarpa Polis Mufettisi LonghiUyarlandigi eserNicolas Roeg Karanligin Golgesi ni Ingiliz yazar Daphne du Maurier nin 1971 tarihinde yayimlanan ve uyarlama filmin de adi olan Don t Look Now adli uzun hikayesinden uyarlamistir Bu hikaye diger dort uzun hikayeyle birlikte Not After Midnight Turkce anlami Gece yarisindan sonra olmaz adli derleme kitabinda yer aliyordu Kitapta yer alan bes hikayeden birinin adi da Not After Midnight tir Romantik eserlere de imza atmis olan Daphne du Maurier nin dogaustu konulari isledigi romanlari ve hikayeleri de vardir Hatta bunlardan Rebecca ve Kuslar gibi birkacini da Alfred Hitchcock sinemaya aktarmisti Don t Look Now adli hikayesinde Daphne du Maurier Gotik edebiyata yeni bir soluk getirmisti Filmde ozgun eserden bazi ufak tefek farkliliklar olmakla birlikte Roeg hikayedeki karakterlere ve mekanlara oldukca sadik kalmistir Zaten yazar da bu uyarlamanin aslina tamamiyle sadik oldugunu onaylamisti Ozgun eser ile film uyarlamasi arasindaki onemsiz farklardan bazilari sunlardir Maurier nin hikayesinde Baxter larin kizlari menenjitten olurken filmde Roeg in uyarlamasinda kucuk kiz bir golette bogularak olur Hikayede Iskoc kizkardesler birbirlerine tipatip benzeyen tek yumurta ikizleridir filmde ise sadece kardestirler ve pek benzemezler Filmin adiBu okult gerilim filminin ve uyarlandigi hikayenin Ingilizce ozgun adi Don t Look Now Turkcede simdi bakma veya arkani donme anlamina gelmektedir Baxter cifti Venedik te surekli gittikleri lokantada yemek yerlerken John arkadaki masada oturan garip gorunuslu iki kadinin kendi masalarina dikkatlice bakip aralarinda birseyler konustuklarini fark eder ve karisi Laura ya Simdi bakma ama iki masa otedeki su iki kiz kurusu beni cezbetmeye calisiyorlar der Ama Laura yine de bir sekilde kadinlara donup bakar Bu diyalog hikayenin baslangic cumlesidir ancak filmde kullanilmamistir Video dagitimlari1973 tarihli Karanligin Golgesi Don t Look Now filmi 2000 yilindan baslayarak donemin populer video formatlarinda birkac kez yayimlanmisti Filmin bu ev videosu surumleri sunlardir Ortam Ilk yayim yili Dagitici lar NotlarVHS 2000 Warner PAL ve NTSC Hala stoklarda bulunabiliyorDVD 2002 Paramount WarnerBlu ray 2011 Optimum StudioCanal Restore edilmis versiyonKaynakca Don t Look Now 1973 Release dates for Ingilizce IMDb 21 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2012 a b c d e Halit Refig Milliyet Gazetesi Arsivi 1 Aralik 1978 tarihli nushasi gazetearsivi milliyet com tr 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2012 a b c d Dorsay Atilla 1986 Beyaz Perdede Kirmizi Filmler Cep Kitaplari ss sayfa 97 Don t Look Now 1973 awards Ingilizce IMDb 13 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2012 a b c Ingilizce epinions com 24 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2012 Ingilizce allrovi com 25 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2012 Mistress of menace Ingilizce guardian co uk books 7 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2012 Don t Look Now Daphne du Maurier Ingilizce scribd com Erisim tarihi 8 Subat 2012 olu kirik baglanti Dis baglantilarIMDb de Karanligin Golgesi Ingilizce Filmin cesitli afisleri 21 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Wikipedia da filmin unlu ask sahnesi 2 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 30 saniyelik kisa bir bolumu