Ruhi el-Halidi (1864-1913) (Arapça: روحي الخالدي) yirminci yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu'nda yazar, öğretmen, aktivist ve siyasetçidir. 1899'dan 1906'ye kadar Kudüs belediye başkanı olan Yusuf Ziya el-Halidi'nin yeğenidir. 1908 Jön Türk Devrimi sonrasında yapılan seçimlerde yeni Meclis-i Mebûsan'a Kudüs temsilcisi olarak seçilen üç mebustan biridir ve daha sonra 1911 yılında meclis başkanvekili olmuştur.
Ruhi el-Halidi | |
---|---|
Meclis-i Mebûsan 3. ve 4. Dönem Mebusu | |
Görev süresi 17 Aralık 1908 - 5 Ağustos 1912 | |
Seçim bölgesi | 1908 – Kudüs 1912 – Kudüs |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1864 |
Ölüm | 1913 |
Hayatı
Ruhi el-Halidi'nin doğduğu aile, Kudüs'te çok önde gelen Filistinli bir ailedir. Aile hala Kudüs'ün Eski Şehri'ndeki Halidi Kütüphanesini işletmektedir. Kütüphane ilk kurulduğunda Halidi, kütüphanenin daha geniş halk için erişilebilir olmasını sağlamakta destek vermiştir. Fransız yazarlara olan ilgisi, Montesquieu ve Victor Hugo tarafından yazılan koleksiyonun edebiyat bölümüne katkıda bulundu.
Halidi Paris'te İslami bilimler ve felsefe okudu, Paris Sorbonne Üniversitesi'nde öğretim görevlisiydi, Paris'teki Yabancı Diller Enstitüsü'nde bilgin ve öğretmendi ve 1898'den 1908'e kadar Fransa'nın Bordeaux kentinde Osmanlı İmparatorluğu'nun Baş Hukuk Müşaviri olarak atandı.
Ruhi, Yidiş piyeslerine katılarak, kısaca Kudüs'teki Alliance İsrail Okulu'nda eğitim alarak ve ayrıca İbranice metinlere hakim olarak hareketi daha iyi anlamak için samimi bir çaba sarf etmesine rağmen, Siyonizm'in ilk aşamalarının yüksek profilli bir eleştirmeniydi. Modern İbranice öğrenen ilk Filistinlilerden biriydi ve arkasında çok sayıda İbranice-Arapça aynı kökenli sözcükleri ve diğer temel kelimeleri çevirdiği bir çalışma kitabı bıraktı.
O da Siyonist yerleşimleri ziyaret etti ve onlar hakkında "Siyonizm ve Siyonist Sorunu" başlıklı yayınlanmamış kitabında kapsamlı yazdı. "Milliyetçi bir hareket hakkında yazmanın bile siyasi yansımaları" korkusuyla kitap yazımını gizli tuttu. Kitap, onun İbranice İncil okumasına ve Siyonist yerleşimcilerle karşılaşmalarına dayanan geniş kapsamlı bir analizdi. Bu ziyaretler, Siyonist harekete karşı bir dava oluşturma girişimiydi. Halidi, Yahudilerin Filistin'e göçünü kısıtlamak istedi ve Yahudilere toprak satışına karşı çıktı. Duyguları, Siyonistlerin özel bir sosyal ve politik sistemle kendi devletlerini yaratmak istedikleri korkusuna dayanıyordu. Siyonistlerin artık ikinci sınıf vatandaş veya yabancı olmayacakları bir ulus yaratmaya çalıştıklarını anlamıştı, ancak amaçlarının Osmanlı İmparatorluğu ve onun içindeki tüm halklara zarar vereceğini hissetti. Halidi, Siyonistler ve Siyonist olmayanlar tarafından, yalnızca kayıt dışı Yahudi göçmenlerin değil, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun doğal vatandaşları olan Yahudilerin de toprak satın almasını yasadışı hale getirmek istediği için eleştirildi.
Siyonist Lider Jacobus Kann, Siyonist hareket adına bir Yahudi ordusunun kurulması çağrısında bulunan bir kitap yayınladığında, Halidi, Siyonist hareketin militan tarafına dikkat çekmek için kitabı Fransızcaya tercüme ettirdi ve diğer Filistinli milliyetçilere dağıttı. Ayrıca dilekçeler imzalayarak valilik ve padişah makamlarında Yahudi göçüne daha güçlü kısıtlamalar getirilmesi için lobi yapılmasına yardımcı oldu.
Halidi, kaderini Osmanlı İmparatorluğu'na sıkı sıkıya bağlı olarak gördü ve bir Arap Milliyetçisi değildi. Jön Türkler ile bağları vardı ve hatta siyasi manifestolarının ilk kopyalarından birini yazdı.
1912’de Meclis-i Mebûsan feshedilince Kudüs’e gittiyse de fazla kalmayıp İstanbul’a döndü. İttihat ve Terakkî’nin bir üyesi olan Halidi çok geçmeden tifoya yakalanarak 6 Ağustos 1913 günü öldü ve İstanbul’da defnedildi. Ailesinin bazı üyeleri, inancından dolayı zehirlendiğine inanıyordu. Bitmemiş kitabı hiçbir zaman yayınlanmadı ve ağabeyi tarafından miras alındı. Ömrünün sonlarına doğru, Siyonistlerin Filistin'e karşı oluşturduğu tehdidi tanımadığı için Osmanlı hükûmetine duyduğu öfkeyi dile getirmiştir.
Kaynakça
- ^ Kasmieh, Khairieh. "Ruhi al-Khalidi, 1864-1913: A Symbol of the Cultural Movement in Palestine Towards the End of Ottoman Rule", 1992
- ^ Palestinian Academic Society for the Study of International Affairs
- ^ Beška, Emanuel. "The Anti-Zionist Attitudes and Activities of Ruhi al-Khalidi". In GAŽÁKOVÁ, Zuzana, DROBNÝ, Jaroslav (Eds.) Arabic and Islamic Studies in Honour of Ján Pauliny. Bratislava: Univerzita Komenského v Bratislave, 2016, pp. 181–203. (İngilizce).
- ^ Zachary Foster, "The Untold Story of Palestinians Who Learned Hebrew, 'Palestine Studies Blog,' 28 October 2015. 29 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (
- ^ Marcus, Amy Docker "Jerusalem 1913", 2007
- ^ Bulut, Ali (2016). "HÂLİDÎ, Rûhî". TDV İslâm Ansiklopedisi. EK–1 (gözden geçirilmiş 2. bas.). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 517-519. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.
Dış bağlantılar
- Ruhi Bey Al-Khalidi (1864-1913) 4 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ruhi el Halidi 1864 1913 Arapca روحي الخالدي yirminci yuzyilin basinda Osmanli Imparatorlugu nda yazar ogretmen aktivist ve siyasetcidir 1899 dan 1906 ye kadar Kudus belediye baskani olan Yusuf Ziya el Halidi nin yegenidir 1908 Jon Turk Devrimi sonrasinda yapilan secimlerde yeni Meclis i Mebusan a Kudus temsilcisi olarak secilen uc mebustan biridir ve daha sonra 1911 yilinda meclis baskanvekili olmustur Ruhi el HalidiMeclis i Mebusan 3 ve 4 Donem MebusuGorev suresi 17 Aralik 1908 5 Agustos 1912Secim bolgesi 1908 Kudus 1912 KudusKisisel bilgilerDogum 1864Olum 1913HayatiRuhi el Halidi nin dogdugu aile Kudus te cok onde gelen Filistinli bir ailedir Aile hala Kudus un Eski Sehri ndeki Halidi Kutuphanesini isletmektedir Kutuphane ilk kuruldugunda Halidi kutuphanenin daha genis halk icin erisilebilir olmasini saglamakta destek vermistir Fransiz yazarlara olan ilgisi Montesquieu ve Victor Hugo tarafindan yazilan koleksiyonun edebiyat bolumune katkida bulundu Halidi Paris te Islami bilimler ve felsefe okudu Paris Sorbonne Universitesi nde ogretim gorevlisiydi Paris teki Yabanci Diller Enstitusu nde bilgin ve ogretmendi ve 1898 den 1908 e kadar Fransa nin Bordeaux kentinde Osmanli Imparatorlugu nun Bas Hukuk Musaviri olarak atandi Ruhi Yidis piyeslerine katilarak kisaca Kudus teki Alliance Israil Okulu nda egitim alarak ve ayrica Ibranice metinlere hakim olarak hareketi daha iyi anlamak icin samimi bir caba sarf etmesine ragmen Siyonizm in ilk asamalarinin yuksek profilli bir elestirmeniydi Modern Ibranice ogrenen ilk Filistinlilerden biriydi ve arkasinda cok sayida Ibranice Arapca ayni kokenli sozcukleri ve diger temel kelimeleri cevirdigi bir calisma kitabi birakti O da Siyonist yerlesimleri ziyaret etti ve onlar hakkinda Siyonizm ve Siyonist Sorunu baslikli yayinlanmamis kitabinda kapsamli yazdi Milliyetci bir hareket hakkinda yazmanin bile siyasi yansimalari korkusuyla kitap yazimini gizli tuttu Kitap onun Ibranice Incil okumasina ve Siyonist yerlesimcilerle karsilasmalarina dayanan genis kapsamli bir analizdi Bu ziyaretler Siyonist harekete karsi bir dava olusturma girisimiydi Halidi Yahudilerin Filistin e gocunu kisitlamak istedi ve Yahudilere toprak satisina karsi cikti Duygulari Siyonistlerin ozel bir sosyal ve politik sistemle kendi devletlerini yaratmak istedikleri korkusuna dayaniyordu Siyonistlerin artik ikinci sinif vatandas veya yabanci olmayacaklari bir ulus yaratmaya calistiklarini anlamisti ancak amaclarinin Osmanli Imparatorlugu ve onun icindeki tum halklara zarar verecegini hissetti Halidi Siyonistler ve Siyonist olmayanlar tarafindan yalnizca kayit disi Yahudi gocmenlerin degil ayni zamanda Osmanli Imparatorlugu nun dogal vatandaslari olan Yahudilerin de toprak satin almasini yasadisi hale getirmek istedigi icin elestirildi Siyonist Lider Jacobus Kann Siyonist hareket adina bir Yahudi ordusunun kurulmasi cagrisinda bulunan bir kitap yayinladiginda Halidi Siyonist hareketin militan tarafina dikkat cekmek icin kitabi Fransizcaya tercume ettirdi ve diger Filistinli milliyetcilere dagitti Ayrica dilekceler imzalayarak valilik ve padisah makamlarinda Yahudi gocune daha guclu kisitlamalar getirilmesi icin lobi yapilmasina yardimci oldu Halidi kaderini Osmanli Imparatorlugu na siki sikiya bagli olarak gordu ve bir Arap Milliyetcisi degildi Jon Turkler ile baglari vardi ve hatta siyasi manifestolarinin ilk kopyalarindan birini yazdi 1912 de Meclis i Mebusan feshedilince Kudus e gittiyse de fazla kalmayip Istanbul a dondu Ittihat ve Terakki nin bir uyesi olan Halidi cok gecmeden tifoya yakalanarak 6 Agustos 1913 gunu oldu ve Istanbul da defnedildi Ailesinin bazi uyeleri inancindan dolayi zehirlendigine inaniyordu Bitmemis kitabi hicbir zaman yayinlanmadi ve agabeyi tarafindan miras alindi Omrunun sonlarina dogru Siyonistlerin Filistin e karsi olusturdugu tehdidi tanimadigi icin Osmanli hukumetine duydugu ofkeyi dile getirmistir Kaynakca Kasmieh Khairieh Ruhi al Khalidi 1864 1913 A Symbol of the Cultural Movement in Palestine Towards the End of Ottoman Rule 1992 Palestinian Academic Society for the Study of International Affairs Beska Emanuel The Anti Zionist Attitudes and Activities of Ruhi al Khalidi In GAZAKOVA Zuzana DROBNY Jaroslav Eds Arabic and Islamic Studies in Honour of Jan Pauliny Bratislava Univerzita Komenskeho v Bratislave 2016 pp 181 203 Ingilizce Zachary Foster The Untold Story of Palestinians Who Learned Hebrew Palestine Studies Blog 28 October 2015 29 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marcus Amy Docker Jerusalem 1913 2007 Bulut Ali 2016 HALIDI Ruhi TDV Islam Ansiklopedisi EK 1 gozden gecirilmis 2 bas Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi ss 517 519 18 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2021 Dis baglantilarRuhi Bey Al Khalidi 1864 1913 4 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde