Taşkın veya Sel kontrolü, sel sularının veya yüksek su seviyelerinin zararlı etkilerini azaltmak veya önlemek için kullanılan yöntemlerdir. Seller, Genellikle hava durumunun etkisiyle oluşan ya da insan etkisi ile oluşan ve bir araziyi sular altında bırakan doğal bir fenomendir. Yönetimler ve insanlar, bu olayın sonucu oluşabilecek her türlü maddi ve manevi kaybı, taşkını kontrol edecek uygulamar geliştirerek sınırlı tutmaya çalışır. Bu kayıplar; yerleşim yerleri, insanlar, mülkler, topraklar ve diğer canlı yaşam olabilir. Önlemler arasında barajlar, setler, yapay akarsu kolları, drenaj kanalları inşa etmek yer alabilir. İnsanlar ayrıca taşkınların sık olduğu taşkın yataklarından uzakta yerleşim kurarlar. Lakin bunun tersi yani dere yataklarına kurulan yerleşim yerleri de vardır.
Akarsu taşkınlarında kontrol yapıları
Duvarlı taş tahkimat: Bir akarsu kaynağından çıkan suyun kontrollü şekilde akarsu ağzına ulaştırmakla görevli yapılardır.
Sedde: Akarsu boyunca, akarsu tabanında veya kenarlarında aşınmayı önlemek için akarsu enkesitinde inşa edilen yapay dolgudur.
Sel kapanı: Taşkın akımını geçici olarak tutan, çıkış debisini küçülterek sönümleyen alçak barajlardır.
Tersip bendi: akarsu yataklarına yatay olarak uzanan sedimentin akarsu ağzına taşınmadan akarsu yatağında depolanmasını sağlayan yapıdır.
yarı geçirgen tersip bendi: alt kısmı kum ve çakıl gibi rüsubatı tutan, üst kısmı ise ağaç, kök, dal gibi yüzücü odunsu nesneleri tutup derelerin taşmasını engelleyen yapıdır. (görsel 2) Bu yapıda balıklar ve 2 yapı arası boydan kısa olan cisimler geçmektedir. Ayrıca periyodik olarak temizlik bakımı yapılması beklenir.
Derivasyon: suyu bir yerden başka bir yere taşımak için kullanılan; tünel ya da açık kanal şeklindeki yapılardır.
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
- ^ "Flood Control", Microsoft Encarta , 2008
- ^ "TAŞKIN YÖNETİMİ" (PDF). Orman ve su işleri. Su yönetimi genel müdürlüğü. 2017. 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Taskin veya Sel kontrolu sel sularinin veya yuksek su seviyelerinin zararli etkilerini azaltmak veya onlemek icin kullanilan yontemlerdir Seller Genellikle hava durumunun etkisiyle olusan ya da insan etkisi ile olusan ve bir araziyi sular altinda birakan dogal bir fenomendir Yonetimler ve insanlar bu olayin sonucu olusabilecek her turlu maddi ve manevi kaybi taskini kontrol edecek uygulamar gelistirerek sinirli tutmaya calisir Bu kayiplar yerlesim yerleri insanlar mulkler topraklar ve diger canli yasam olabilir Onlemler arasinda barajlar setler yapay akarsu kollari drenaj kanallari insa etmek yer alabilir Insanlar ayrica taskinlarin sik oldugu taskin yataklarindan uzakta yerlesim kurarlar Lakin bunun tersi yani dere yataklarina kurulan yerlesim yerleri de vardir 2009 Marmara sel dizisi nden dolayi sel sulariyla kaplanan Basin Express yoluAkarsu taskinlarinda kontrol yapilarigorsel 2 Yari gecirgen tersip bendi ile ust kisimda agac kok dal gibi yuzucu odunsu materyaller taskinlarda tuzaklanmaktadir Duvarli tas tahkimat Bir akarsu kaynagindan cikan suyun kontrollu sekilde akarsu agzina ulastirmakla gorevli yapilardir Sedde Akarsu boyunca akarsu tabaninda veya kenarlarinda asinmayi onlemek icin akarsu enkesitinde insa edilen yapay dolgudur Sel kapani Taskin akimini gecici olarak tutan cikis debisini kuculterek sonumleyen alcak barajlardir Tersip bendi akarsu yataklarina yatay olarak uzanan sedimentin akarsu agzina tasinmadan akarsu yataginda depolanmasini saglayan yapidir yari gecirgen tersip bendi alt kismi kum ve cakil gibi rusubati tutan ust kismi ise agac kok dal gibi yuzucu odunsu nesneleri tutup derelerin tasmasini engelleyen yapidir gorsel 2 Bu yapida baliklar ve 2 yapi arasi boydan kisa olan cisimler gecmektedir Ayrica periyodik olarak temizlik bakimi yapilmasi beklenir Derivasyon suyu bir yerden baska bir yere tasimak icin kullanilan tunel ya da acik kanal seklindeki yapilardir Ayrica bakinizSel su bendi su seti Ekstrem hava olaylariKaynaklar Flood Control Microsoft Encarta 2008 TASKIN YONETIMI PDF Orman ve su isleri Su yonetimi genel mudurlugu 2017 29 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Nisan 2024