Eğridere, Bulgaristan | |
---|---|
Bilgiler | |
İl (oblast): | Kırcaali |
Nüfus: | Merkez: 4027 Belediye: 13421 (15.12.2019) |
Rakım: | 684 m |
Posta kodu: | 6750 |
Telefon kodu: | 03651 |
Koordinatlar: | 41° 35' kuzey 25° 08' doğu |
Belediye başkanı | |
İzzet Şaban(2019 - ) |
Eğridere (Bulgarca: Ардино, trl: Ardino, 1934 yılına kadar Eğri dere / Егри дере, daha önce Hacı köy / Хаджи кьой), Bulgaristan'da Kırcaali iline bağlı, Türklerin yoğun olarak yerleşik olduğu bir şehirdir.
Osmanlı devrinde Edirne Vilayeti'nin Gümülcine Sancağı'na bağlı bir kâza idi. Ardino şehri Doğu Rodop Dağları'nın batısında, Kırcaali 'nin güneybatısında bulunur. Başkent Sofya'ya uzaklığı 300 km'dir. 341.45 km2 bir alanda yerleşik olan şehrin nüfusu belediyeye bağlı 53 ayrı yerleşim biriminde 13421 kişi olup merkezde ise 4027 kişidir.
Tanım
Ardino şehri eskiden köyün içinden geçmekte olan dereden dolayı Eğridere olarak bilinirdi. 1934 yılında Eğridere adı Ardino olarak değiştirildi, 1960 yılında da kasaba olarak ilan edildi. Kasaba bugün kültür yönetim ve tarım merkezidir. Kuzeyinde, doğusunda ve güneyinde Çernooçene, Kırcaali ve Cebel kasabaları ile batısında da Nedelino, Madan ve Smolyan bölgesinden Banyalar ile komşudur. Kasabanın sınırları içinden Arda nehrinin orta kolu akmaktadır bu kol Kırcaali Barajı'nda son bulur. Ardino sınırları içinde birçok tarihi yer ve anıt yer almaktadır. Orta Çağ'da kullanılmakta olan antik yol nehir boyundan geçmekte ve ksantiyski (elece) geçidi vasıtası ile Trakya'nın iç kısımlarını Bahr-i Sefid ("Ak Deniz", bugünkü Ege Denizi)'e bağlamaktaydı.
15. yüzyıl başlarında yapılmış olan ve Arda'nın azgın sularına karşı bugüne kadar dayanabilen Şeytan Köprüsü şehre 15 km mesafede bulunur. Taştan yapılmış olan Köprü'nün uzunluğu 56 m genişliği 3,5 m'dir, yüksekliği orta noktasında 12 metreye kadar ulaşır. Şehre 2 km mesafede Orlovi Skali (kartal kayalıkları) bulunur. Bu kayalıklarda 32-45-50 ölçülerinde 8–12 cm derinliğinde oyulmuş 97 adet delik bulunur. Bu deliklerin içine ölülerle bir bağlantısı olduğu sanılan çömlekler koyulduğu varsayılır. Başevo köyüne 3 km mesafede çok dik bir yamaca yapılmış olan Krivus kalesi bulunur üç tarafı Arda nehri ile çevrili güney tarafında da Tsitadela Şatosu bulunur, şatonun su ihtiyacı bir yeraltı tüneli vasıtası ile nehirden karşılanmaktaymış.
Tarihçe
Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;
Gümülcine sancağına bağlı olan Eğridere kazası içinde, 69 köy, 6186 ev, 42 cami, 127 mescit, 117 okul ve 6 medrese, 1024 çeşme vardır. Kaza merkezinde hükûmet konağı, jandarma koğuşu, han, hamam, eczane, fırın ve belediye evleri vardır.
Eğridere Kazası Nüfus Cetveli 1892 | |||
Kadın | Erkek | Toplam | |
İslam | 17.288 | 16.545 | 33.833 |
İslam olmayan | 111 | 192 | 303 |
Çingene | 43 | 58 | 101 |
Toplam | 17.442 | 16.795 | 34.237 |
Turizm
Ardino yöresi doğal tarihsel ve diğer zenginlikleri ile tatil ve turizm aktiviteleri için çok geniş bir seçenek yelpazesi sağlamaktadır. Şehre 7 km mesafede bir tatil ve turizm tesisi olan "Beli Brezi" yer almaktadır. Kendine özgü bir ağaç türüne sahip olan tesis 3680 dönüm arazi üzerine kuruludur. Temiz havası Akciğer rahatsızlıkları ve Alerjik hastalıkların tedavisi için bir nimettir. Sağlık bakanlığı tarafından "Milli öneme sahip tesis" olarak adlandırılmıştır. Turistik önem teşkil eden diğer objeler Rodop dağlarının en yüksek tepesi olan Aladağ, Arda nehri sahilleri, Kırcaali barajı, Şeytan köprüsü, Stoyan köprüsü ve Momini gırdi (hanım göğsü) Tepesi'dir. Çok güzel bir iklime sahip olan bölgenin bitki örtüsü de çeşitlilik göstermektedir, bölgede birçok ağaç türü bulunmaktadır.
Bölge avlanmak isteyen, balık tutmak isteyen ve gezmek isteyenler için küçük bir cennet köşesidir.Bölge özellikle domuz,tilki ve kurt gibi değerli av hayvanları ile dikkat çekmektedir.
Kültür
Alakasız konuları alaylı bir dille ifade etmek için kullanılan meşhur 'Eğridere'nin topalını Bağdat'ta görmüşler' deyiminde[] bahsi geçen şehirdir. Ayrıca Türkiye'nin Bursa vilayetinde faaliyette bulunan "Eğridere Kültür ve Dayanışma Derneği" ismi altında bir dernekleri bulunmaktadır. Yazar Sabahattin Ali’nin doğduğu ve babası Yüzbaşı Ali Selahattin'in 1912 yılına kadar görev yaptığı kenttir. 31 Mart 2007 tarihinde Sabahattin Ali’nin 100. doğum yılı Eğriderede bir toplantıyla kutlandı.
Köyler
- Ahmatlar - Dolna Prahovo - Nüfus 216
- Akpınar - Byalizvor - Nüfus 1311
- Alancık - Mıraitsa - Nüfus 15
- Alfatlı - Lenişte - Nüfus 189
- Almalı - Yabılkovets - Nüfus 289
- Alkaya - Çervena Skala - Nüfus 81
- Çandır - Svetulka - Nüfus 303
- Çamdere - Borovitsa - Nüfus 405
- Çorbacılar - Bogatino - Nüfus 162
- Dedeler - Dyadaovsi
- Demiroğulları - Doyrantsi - Nüfus 5
- Durabiller - Sinchets - Nüfus 221
- Durallar - Nüfus 5
- Enövçe - Nüfus 265
- Ercek - Ahryansko - Nüfus 100
- Eskiler - Sedlartsi - Nüfus 125
- Fakra Pınar - Çubrika - Nüfus 220
- Fisallar - Nenkovo - Nüfus 200
- Ganollar- Dolna Avramovo - Nüfus 4
- Göklemezler - Stremsi
- Gıygınlı - Gaydartsi
- Hacılar - Padina - Nüfus 384
- Halaçdere - Brezen - Nüfus 376
- Hallar - Başevo - Nüfus 648
- Hatipler - Pravdolüb - Nüfus 251
- Hotaşlı - Rusalsko - Nüfus 77
- Hüsemler - Diyamandovo - Nüfus 621
- Işıklar - Rani List
- İbrahimler - Avramovo - Nüfus 3
- Karaağaç - Nüfus 5
- Karabekirler
- Karamusollar - Çernigovo
- Karavelliler
- Katrancılar
- Kerimler - Brazda - Nüfus 11
- Köçekler - Kyoçevtsi - Nüfus 13
- Köprübaşı - Musevo - Nüfus 80
- Köstonlar - Golobrat - Nüfus 202
- Memiller - Nüfus 4
- Menekşe - Temenuşka - Nüfus 69
- Mıkmıl - Mak
- Olcak - Spoluka
- Palla
- Sarıkız - Jıltuşa - Nüfus 1121
- Sırtköy - Gırbişte - Nüfus 232
- Susuz Burun - Suhovo - Nüfus 157
- Solaklar - Levtsi
- Sütkesiği - Mleçino - Nüfus 444
- Terziköy - Kroyaçevo - Nüfus 154
- Tozçalı - Gornoprahovo - Nüfus 700
- Türk Erceği - Tırnoslifka
- Türk Ürpeği - Lübeno - Nüfus 52
- Ürpek - Latinka
- Yatacık - Kitnitsa - Nüfus 144
- Yonuzlar - Rodopsko
Dış bağlantılar
Not
- ^ http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-161661[]
- ^ "T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, Yayın Nu:21, OSMANLI YER ADLARI (Alfabetik Sırayla), Tahir SEZEN, Ankara – 2006" (PDF). 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2014.
- ^ "Zaman Bulgaristan Sayı: 20". 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2009.
- ^ "Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı (Word dosyası)". 13 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2008.
- ^ Nurcan Özgür, Etnik sorunların çözümünde etnik parti: hak ve özgürlükler hareketi, 1989-1995, Der Yayınları, , s. 389.
- ^ Pars Tuğlacı, Bulgaristan ve Türk-Bulgar ilişkileri, Cem Yayınevi, 1984, s. 212.
- ^ Rechnik na selishtata i selishtnite imena v Bŭlgarii︠a︡, 1878-1987, Nikolaĭ Michev,Petŭr St Koledarov
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ a b Kazancıgil, Dr. Ratip - Gökçe, Nilüfer Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları No: 41 Edirne 2005
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Egridere BulgaristanBilgilerIl oblast KircaaliNufus Merkez 4027 Belediye 13421 15 12 2019 Rakim 684 mPosta kodu 6750Telefon kodu 03651Koordinatlar 41 35 kuzey 25 08 doguBelediye baskaniIzzet Saban 2019 Egridere Bulgarca Ardino trl Ardino 1934 yilina kadar Egri dere Egri dere daha once Haci koy Hadzhi koj Bulgaristan da Kircaali iline bagli Turklerin yogun olarak yerlesik oldugu bir sehirdir Osmanli devrinde Edirne Vilayeti nin Gumulcine Sancagi na bagli bir kaza idi Ardino sehri Dogu Rodop Daglari nin batisinda Kircaali nin guneybatisinda bulunur Baskent Sofya ya uzakligi 300 km dir 341 45 km2 bir alanda yerlesik olan sehrin nufusu belediyeye bagli 53 ayri yerlesim biriminde 13421 kisi olup merkezde ise 4027 kisidir TanimSeytan koprusuSeytan koprusuEgridereEgridereEgridereBeli Brezi Ardino sehri eskiden koyun icinden gecmekte olan dereden dolayi Egridere olarak bilinirdi 1934 yilinda Egridere adi Ardino olarak degistirildi 1960 yilinda da kasaba olarak ilan edildi Kasaba bugun kultur yonetim ve tarim merkezidir Kuzeyinde dogusunda ve guneyinde Cernoocene Kircaali ve Cebel kasabalari ile batisinda da Nedelino Madan ve Smolyan bolgesinden Banyalar ile komsudur Kasabanin sinirlari icinden Arda nehrinin orta kolu akmaktadir bu kol Kircaali Baraji nda son bulur Ardino sinirlari icinde bircok tarihi yer ve anit yer almaktadir Orta Cag da kullanilmakta olan antik yol nehir boyundan gecmekte ve ksantiyski elece gecidi vasitasi ile Trakya nin ic kisimlarini Bahr i Sefid Ak Deniz bugunku Ege Denizi e baglamaktaydi 15 yuzyil baslarinda yapilmis olan ve Arda nin azgin sularina karsi bugune kadar dayanabilen Seytan Koprusu sehre 15 km mesafede bulunur Tastan yapilmis olan Kopru nun uzunlugu 56 m genisligi 3 5 m dir yuksekligi orta noktasinda 12 metreye kadar ulasir Sehre 2 km mesafede Orlovi Skali kartal kayaliklari bulunur Bu kayaliklarda 32 45 50 olculerinde 8 12 cm derinliginde oyulmus 97 adet delik bulunur Bu deliklerin icine olulerle bir baglantisi oldugu sanilan comlekler koyuldugu varsayilir Basevo koyune 3 km mesafede cok dik bir yamaca yapilmis olan Krivus kalesi bulunur uc tarafi Arda nehri ile cevrili guney tarafinda da Tsitadela Satosu bulunur satonun su ihtiyaci bir yeralti tuneli vasitasi ile nehirden karsilanmaktaymis TarihceEdirne Vilayet Matbaasi Muduru Sevket Dagdeviren in yazdigi 1892 tarihli salnameye gore Gumulcine sancagina bagli olan Egridere kazasi icinde 69 koy 6186 ev 42 cami 127 mescit 117 okul ve 6 medrese 1024 cesme vardir Kaza merkezinde hukumet konagi jandarma kogusu han hamam eczane firin ve belediye evleri vardir Egridere Kazasi Nufus Cetveli 1892Kadin Erkek ToplamIslam 17 288 16 545 33 833Islam olmayan 111 192 303Cingene 43 58 101Toplam 17 442 16 795 34 237TurizmArdino yoresi dogal tarihsel ve diger zenginlikleri ile tatil ve turizm aktiviteleri icin cok genis bir secenek yelpazesi saglamaktadir Sehre 7 km mesafede bir tatil ve turizm tesisi olan Beli Brezi yer almaktadir Kendine ozgu bir agac turune sahip olan tesis 3680 donum arazi uzerine kuruludur Temiz havasi Akciger rahatsizliklari ve Alerjik hastaliklarin tedavisi icin bir nimettir Saglik bakanligi tarafindan Milli oneme sahip tesis olarak adlandirilmistir Turistik onem teskil eden diger objeler Rodop daglarinin en yuksek tepesi olan Aladag Arda nehri sahilleri Kircaali baraji Seytan koprusu Stoyan koprusu ve Momini girdi hanim gogsu Tepesi dir Cok guzel bir iklime sahip olan bolgenin bitki ortusu de cesitlilik gostermektedir bolgede bircok agac turu bulunmaktadir Bolge avlanmak isteyen balik tutmak isteyen ve gezmek isteyenler icin kucuk bir cennet kosesidir Bolge ozellikle domuz tilki ve kurt gibi degerli av hayvanlari ile dikkat cekmektedir KulturAlakasiz konulari alayli bir dille ifade etmek icin kullanilan meshur Egridere nin topalini Bagdat ta gormusler deyiminde kaynak belirtilmeli bahsi gecen sehirdir Ayrica Turkiye nin Bursa vilayetinde faaliyette bulunan Egridere Kultur ve Dayanisma Dernegi ismi altinda bir dernekleri bulunmaktadir Yazar Sabahattin Ali nin dogdugu ve babasi Yuzbasi Ali Selahattin in 1912 yilina kadar gorev yaptigi kenttir 31 Mart 2007 tarihinde Sabahattin Ali nin 100 dogum yili Egriderede bir toplantiyla kutlandi KoylerAhmatlar Dolna Prahovo Nufus 216 Akpinar Byalizvor Nufus 1311 Alancik Miraitsa Nufus 15 Alfatli Leniste Nufus 189 Almali Yabilkovets Nufus 289 Alkaya Cervena Skala Nufus 81 Candir Svetulka Nufus 303 Camdere Borovitsa Nufus 405 Corbacilar Bogatino Nufus 162 Dedeler Dyadaovsi Demirogullari Doyrantsi Nufus 5 Durabiller Sinchets Nufus 221 Durallar Nufus 5 Enovce Nufus 265 Ercek Ahryansko Nufus 100 Eskiler Sedlartsi Nufus 125 Fakra Pinar Cubrika Nufus 220 Fisallar Nenkovo Nufus 200 Ganollar Dolna Avramovo Nufus 4 Goklemezler Stremsi Giyginli Gaydartsi Hacilar Padina Nufus 384 Halacdere Brezen Nufus 376 Hallar Basevo Nufus 648 Hatipler Pravdolub Nufus 251 Hotasli Rusalsko Nufus 77 Husemler Diyamandovo Nufus 621 Isiklar Rani List Ibrahimler Avramovo Nufus 3 Karaagac Nufus 5 Karabekirler Karamusollar Cernigovo Karavelliler Katrancilar Kerimler Brazda Nufus 11 Kocekler Kyocevtsi Nufus 13 Koprubasi Musevo Nufus 80 Kostonlar Golobrat Nufus 202 Memiller Nufus 4 Menekse Temenuska Nufus 69 Mikmil Mak Olcak Spoluka Palla Sarikiz Jiltusa Nufus 1121 Sirtkoy Girbiste Nufus 232 Susuz Burun Suhovo Nufus 157 Solaklar Levtsi Sutkesigi Mlecino Nufus 444 Terzikoy Kroyacevo Nufus 154 Tozcali Gornoprahovo Nufus 700 Turk Ercegi Tirnoslifka Turk Urpegi Lubeno Nufus 52 Urpek Latinka Yatacik Kitnitsa Nufus 144 Yonuzlar RodopskoDis baglantilarNot http arama hurriyet com tr arsivnews aspx id 161661 olu kirik baglanti T C BASBAKANLIK DEVLET ARSIVLERI GENEL MUDURLUGU Yayin Nu 21 OSMANLI YER ADLARI Alfabetik Sirayla Tahir SEZEN Ankara 2006 PDF 7 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Nisan 2014 Zaman Bulgaristan Sayi 20 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2009 Basbakanlik Dis Ticaret Mustesarligi Word dosyasi 13 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2008 Nurcan Ozgur Etnik sorunlarin cozumunde etnik parti hak ve ozgurlukler hareketi 1989 1995 Der Yayinlari ISBN 975 353 178 8 s 389 Pars Tuglaci Bulgaristan ve Turk Bulgar iliskileri Cem Yayinevi 1984 s 212 Rechnik na selishtata i selishtnite imena v Bŭlgarii a 1878 1987 Nikolaĭ Michev Petŭr St Koledarov Arsivlenmis kopya 25 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2020 a b Kazancigil Dr Ratip Gokce Nilufer Dagdevirenzade M Sevket Bey in Edirne Tarihi ve Balkan Savasi Anilari Turk Kutuphaneciler Dernegi Edirne Subesi Yayinlari No 41 Edirne 2005