Siyuca, Siuca ya da Siyu/Siu dili (kendilerince Lakȟóta / Dakȟóta; İngilizce Sioux), ABD'de daha çok Kuzey ve Güney Dakota eyaletlerinde, daha az olarak kuzey Nebraska, güney Minnesota ve kuzeydoğu Montana eyaletlerinde ve Kanada'da Siyular tarafından konuşulan Siyu dilleri ailesinin Batı Siyu dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Konuşanı 33.000 kişidir. ABD ve Kanada'da konuşanı en fazla olan Amerika yerli dilleri içinde Navahoca, Krice, Doğu Kanada İnuitçesi ve Ojibwe dillerinden sonra beşinci sıradadır.
Siyuca | |
---|---|
Dakȟóta & Lakȟóta | |
Ana dili olanlar | ABD, Kanada |
Bölge | Kuzey Nebraska, Güney Minnesota, , Güney Dakota, Kuzeydoğu Montana, |
Konuşan sayısı | 33.000 total (Dakotaca, Lakotaca ve Assiniboine dahil); 26,505 in the United States and 6,495 in Canada (tarih gerekli) |
Dil ailesi | |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | dak |
ISO 639-3 | [[ISO639-3:dak (Dakotaca) lkt (Lakotaca)|dak (Dakotaca) lkt (Lakotaca)]] |
Diyalekt ve kabileler
- Lakotaca (Lakȟóta, Teton)
- Batı Dakotacası (Yankton-Yanktonai, Dakȟóta) Yanlışlıkla uzun süre “Nakota” olarak da adlandırılmıştır.)
- Yankton (Iháŋktȟuŋwaŋ)
- Yanktonai (Iháŋktȟuŋwaŋna)
- Doğu Dakotacası (Santee-Sisseton, Dakhóta)
- Santee (Isáŋyáthi: Bdewákhathuŋwaŋ, Waȟpékhute)
- Sisseton (Sisíthuŋwaŋ, Waȟpéthuŋwaŋ)
Karşılaştırma
Siyu lehçeleri ile yakın akraba Siyu dillerinin karşılaştırması:
A. Fonetik farklılıklar:
Fonetik farklılıklar içinde Lakota/Dakota/Nakota adlarından da anlaşılacağı üzere l ~ d ~ n ses değişimi tipiktir.
Siyuca | Nakotaca | Nakodaca | anlamı | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Lakotaca | Batı Dakotacası | Doğu Dakotacası | |||||
Yanktonai | Yankton | Sisseton | Santee | ||||
Lakȟóta | Dakȟóta | Dakhóta | Nakhóta | Nakhóda | kendi yerli adları | ||
lowáŋ | dowáŋ | dowáŋ | nowáŋ | şarkı söylemek | |||
ló | dó | dó | nó | iddia | |||
čísčila | čísčina | čístina | čúsina | čúsin | ufak | ||
hokšíla | hokšína | hokšína | hokšída | hokšína | hokšín | delikanlı | |
gnayáŋ | gnayáŋ | knayáŋ | hnayáŋ | knayáŋ | hna | kandırmak | |
glépa | gdépa | kdépa | hdépa | knépa | hnéba | kusmak | |
kigná | kigná | kikná | kihná | kikná | gihná | sakinleştirmek | |
slayá | sdayá | sdayá | snayá | snayá | yağlamak | ||
wičháša | wičháša | wičhášta | wičhášta | wičhá | adam, erkek | ||
kibléza | kibdéza | kibdéza | kimnéza | gimnéza | ayılmak | ||
yatkáŋ | yatkáŋ | yatkáŋ | yatkáŋ | yatkáŋ | içmek | ||
hé | hé | hé | žé | žé | o |
B. Leksikal farkılıklar:
Türkçe anlamı | Santee-Sisseton | Yankton-Yanktonai | Lakota | |
---|---|---|---|---|
Kuzey Lakotacası | Güney Lakotacası | |||
çocuk | šičéča | wakȟáŋyeža | wakȟáŋyeža | |
diz | hupáhu | čhaŋkpé | čhaŋkpé | |
bıçak | isáŋ / mína | mína | míla | |
böbrek | phakšíŋ | ažúŋtka | ažúŋtka | |
şapka | wapháha | wapȟóštaŋ | wapȟóštaŋ | |
sakin | hináȟ | naháŋȟčiŋ | naháŋȟčiŋ | |
adam,erkek | wičhášta | wičháša | wičháša | |
aç | wótehda | dočhíŋ | ločhíŋ | |
sabah | haŋȟ’áŋna | híŋhaŋna | híŋhaŋna | híŋhaŋni |
kesmek, tıraş etmek | kasáŋ | kasáŋ | kasáŋ | glak’óǧa |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Siyuca Siuca ya da Siyu Siu dili kendilerince Lakȟota Dakȟota Ingilizce Sioux ABD de daha cok Kuzey ve Guney Dakota eyaletlerinde daha az olarak kuzey Nebraska guney Minnesota ve kuzeydogu Montana eyaletlerinde ve Kanada da Siyular tarafindan konusulan Siyu dilleri ailesinin Bati Siyu dilleri grubundan bir Kizilderili dilidir Konusani 33 000 kisidir ABD ve Kanada da konusani en fazla olan Amerika yerli dilleri icinde Navahoca Krice Dogu Kanada Inuitcesi ve Ojibwe dillerinden sonra besinci siradadir SiyucaDakȟota amp LakȟotaAna dili olanlarABD KanadaBolgeKuzey Nebraska Guney Minnesota Guney Dakota Kuzeydogu Montana Konusan sayisi33 000 total Dakotaca Lakotaca ve Assiniboine dahil 26 505 in the United States and 6 495 in Canada tarih gerekli Dil ailesiSiyu Bati SiyuMississippi VadisiDakota dilleriSiyucaDil kodlariISO 639 2dakISO 639 3 ISO639 3 dak Dakotaca lkt Lakotaca dak Dakotaca lkt Lakotaca Diyalekt ve kabilelerLakotaca Lakȟota Teton Bati Dakotacasi Yankton Yanktonai Dakȟota Yanlislikla uzun sure Nakota olarak da adlandirilmistir Yankton Ihaŋktȟuŋwaŋ Yanktonai Ihaŋktȟuŋwaŋna Dogu Dakotacasi Santee Sisseton Dakhota Santee Isaŋyathi Bdewakhathuŋwaŋ Waȟpekhute Sisseton Sisithuŋwaŋ Waȟpethuŋwaŋ KarsilastirmaSiyu lehceleri ile yakin akraba Siyu dillerinin karsilastirmasi A Fonetik farkliliklar Fonetik farkliliklar icinde Lakota Dakota Nakota adlarindan da anlasilacagi uzere l d n ses degisimi tipiktir Siyuca Nakotaca Nakodaca anlamiLakotaca Bati Dakotacasi Dogu DakotacasiYanktonai Yankton Sisseton SanteeLakȟota Dakȟota Dakhota Nakhota Nakhoda kendi yerli adlarilowaŋ dowaŋ dowaŋ nowaŋ sarki soylemeklo do do no iddiaciscila ciscina cistina cusina cusin ufakhoksila hoksina hoksina hoksida hoksina hoksin delikanlignayaŋ gnayaŋ knayaŋ hnayaŋ knayaŋ hna kandirmakglepa gdepa kdepa hdepa knepa hneba kusmakkigna kigna kikna kihna kikna gihna sakinlestirmekslaya sdaya sdaya snaya snaya yaglamakwichasa wichasa wichasta wichasta wicha adam erkekkibleza kibdeza kibdeza kimneza gimneza ayilmakyatkaŋ yatkaŋ yatkaŋ yatkaŋ yatkaŋ icmekhe he he ze ze o B Leksikal farkiliklar Turkce anlami Santee Sisseton Yankton Yanktonai LakotaKuzey Lakotacasi Guney Lakotacasicocuk siceca wakȟaŋyeza wakȟaŋyezadiz hupahu chaŋkpe chaŋkpebicak isaŋ mina mina milabobrek phaksiŋ azuŋtka azuŋtkasapka waphaha wapȟostaŋ wapȟostaŋsakin hinaȟ nahaŋȟciŋ nahaŋȟciŋadam erkek wichasta wichasa wichasaac wotehda dochiŋ lochiŋsabah haŋȟ aŋna hiŋhaŋna hiŋhaŋna hiŋhaŋnikesmek tiras etmek kasaŋ kasaŋ kasaŋ glak oǧaKaynakca a b 23 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2012 a b 16 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2012 for a report on the long established blunder of misnaming Nakota the Yankton and the Yanktonai