Boyalı, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Boyalı | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Boyalı Boyalı'nın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1276 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 136 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Boyalı köyünün eski adı, Hevati'dir. Gürcüce bir yer adı olan Hevati (ხევათი), Türkçeye Havet, Havt, Haft gibi biçimlerde girmiştir. Nitekim Artvin vilayeti üzerine 1927 yılında yayımlanan bir kaynakta Havet (خاوەت) olarak geçer. Gürcüce Heva (ხევა), Heoti (ხეოთი) ve Hevati (ხევათი), "dere, vadi" anlamına gelen "Hevi"den (ხევი) türemiş yer adlarıdır. Bu yer adlarına tarihsel Gürcü coğrafyasında olduğu gibi bugünkü Gürcistan'da da rastlanmaktadır. Nitekim 93 Harbi'nde Klarceti bölgesini ele geçiren Ruslar Ardanuç kazasınaki Hevati köyünü "Heva" (Хева) adıyla kaydetmiştir.
Hevati'nin yer aldığı Klarceti, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturan bölgelerden biriydi. Osmanlılar bölgeyi ve Hevati köyünü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde "Havt" olarak geçen köyün nüfusu 22 haneden (yaklaşık 110 kişi) oluşuyordu. Nüfusun tamamı Hristiyan olarak kaydedilmişti. Sonraki yirmi yıl içinde köyün nüfusu bir hane azalmış olarak 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterine köyde 21 hane (yaklaşık 105) kaydedilmiştir. Bu tarihte 17 hane Hristiyan olarak kalmış, ama 4 hane Müslüman olmuştu. Hevati köyünün halkının 16. yüzyılın sonundan itibaren Müslüman olduğu bu kayıttan anlaşılmaktadır.
Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi tahsil etme amacıyla 1835 yılında gerçekleştirdiği nüfus tespitinde Hevati'de 38 hanede 86 erkek yaşıyordu. Bu tarihte Osmanlı idaresi sadece erkek nüfus tespit ediyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun 172 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Nitekim Rus idaresi de 1886 yılında köyde 167 kişi tespit etmiştir. 159 kişi "Türk", 8 kişi de "Ermeni" olarak kaydedilmiştir. Günümüzde de kullanılan Çiloti (ჭიღოთი), Mağlisa (მაღლისა), Şagara (შაგარა), Sanguleti (სანგულეთი), Puşni (ფუშნი), Sarsalati (სარსალათი) gibi yer adlarının da gösterdiği üzere tarihsel olarak bir Gürcü yerleşmesi olan köyün nüfusun Türk olarak kaydedilmiş olması, Müslüman olmuş Gürcülerin bu ad altında yazılmasıyla ilişkili olmalıdır. Bu sırada Haveti, Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Longothevi nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) yedi köyünden biri ve nüfus açısından bu nahiyenin ikinci küçük yerleşmesiydi.
Hevati veya Havet, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Hevati köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Hevati, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında "Havet" olarak kaydedilmiştir. Bu sırada köy Artvin livasının Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 30 hanede yaşayan 98 kişiden oluşuyordu. Hevati veya Havet Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Boyalı olarak değiştirildi. Köyün eski adı zaman içinde "Haft"a dönüşmüştür. Adının değişmiş olmasına karşın, köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Boyalı (Haft)" biçiminde geç döneme kadar resmi yayınlarda kullanılmıştır.
Coğrafya
Boyalı köyü, Artvin il merkezine 48 km, Ardanuç ilçe merkezine 6 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 136 |
2020 | 123 |
2019 | 116 |
2018 | 116 |
2017 | 116 |
2016 | 124 |
2015 | 127 |
2014 | 141 |
2013 | 122 |
2012 | 96 |
2011 | 105 |
2010 | 119 |
2009 | 138 |
2008 | 131 |
2007 | 111 |
2000 | 209 |
1990 | 270 |
1985 | 335 |
Kaynakça
- ^ "Boyali, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 193 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 115". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 462-463". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761.
- ^ a b ""Ardanuç kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 34 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 38 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 189, 193 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 142, .
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- Boyalı, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boyali Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur BoyaliKoyArtvin in Turkiye deki konumuBoyaliBoyali nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1276 mNufus 2021 Toplam136Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceBoyali koyunun eski adi Hevati dir Gurcuce bir yer adi olan Hevati ხევათი Turkceye Havet Havt Haft gibi bicimlerde girmistir Nitekim Artvin vilayeti uzerine 1927 yilinda yayimlanan bir kaynakta Havet خاوەت olarak gecer Gurcuce Heva ხევა Heoti ხეოთი ve Hevati ხევათი dere vadi anlamina gelen Hevi den ხევი turemis yer adlaridir Bu yer adlarina tarihsel Gurcu cografyasinda oldugu gibi bugunku Gurcistan da da rastlanmaktadir Nitekim 93 Harbi nde Klarceti bolgesini ele geciren Ruslar Ardanuc kazasinaki Hevati koyunu Heva Heva adiyla kaydetmistir Hevati nin yer aldigi Klarceti Orta Cag da Gurcistan in guneybati topraklarini olusturan bolgelerden biriydi Osmanlilar bolgeyi ve Hevati koyunu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirdi 1574 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde Havt olarak gecen koyun nufusu 22 haneden yaklasik 110 kisi olusuyordu Nufusun tamami Hristiyan olarak kaydedilmisti Sonraki yirmi yil icinde koyun nufusu bir hane azalmis olarak 1595 tarihli Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterine koyde 21 hane yaklasik 105 kaydedilmistir Bu tarihte 17 hane Hristiyan olarak kalmis ama 4 hane Musluman olmustu Hevati koyunun halkinin 16 yuzyilin sonundan itibaren Musluman oldugu bu kayittan anlasilmaktadir Osmanli idaresinin askere alma ve vergi tahsil etme amaciyla 1835 yilinda gerceklestirdigi nufus tespitinde Hevati de 38 hanede 86 erkek yasiyordu Bu tarihte Osmanli idaresi sadece erkek nufus tespit ediyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun 172 kisiden olustugu ortaya cikar Nitekim Rus idaresi de 1886 yilinda koyde 167 kisi tespit etmistir 159 kisi Turk 8 kisi de Ermeni olarak kaydedilmistir Gunumuzde de kullanilan Ciloti ჭიღოთი Maglisa მაღლისა Sagara შაგარა Sanguleti სანგულეთი Pusni ფუშნი Sarsalati სარსალათი gibi yer adlarinin da gosterdigi uzere tarihsel olarak bir Gurcu yerlesmesi olan koyun nufusun Turk olarak kaydedilmis olmasi Musluman olmus Gurculerin bu ad altinda yazilmasiyla iliskili olmalidir Bu sirada Haveti Artvin sancaginin okrug Ardanuc kazasina ucastok bagliydi Longothevi nahiyesinin selskoe obshestvo kirsal topluluk yedi koyunden biri ve nufus acisindan bu nahiyenin ikinci kucuk yerlesmesiydi Hevati veya Havet Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 1921 yilinda Sovyet Rusya nin Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurcistan hukumeti Artvin ve Ardahan bolgelerinden cekildi 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Hevati koyu Turkiye ye birakildi Hevati 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespiti sirasinda Havet olarak kaydedilmistir Bu sirada koy Artvin livasinin Ardanuc nahiyesine bagliydi ve nufusu 30 hanede yasayan 98 kisiden olusuyordu Hevati veya Havet Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Boyali olarak degistirildi Koyun eski adi zaman icinde Haft a donusmustur Adinin degismis olmasina karsin koyun eski adi yeni adiyla birlikte Boyali Haft biciminde gec doneme kadar resmi yayinlarda kullanilmistir CografyaBoyali koyu Artvin il merkezine 48 km Ardanuc ilce merkezine 6 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1362020 1232019 1162018 1162017 1162016 1242015 1272014 1412013 1222012 962011 1052010 1192009 1382008 1312007 1112000 2091990 2701985 335Kaynakca Boyali Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 22 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2020 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 193 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 115 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 462 463 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2021 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 761 a b Ardanuc kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2021 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 34 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 38 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 189 193 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 3 cilt 2 cilt s 41 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Agustos 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 Birinci basim 1927 s 142 ISBN 978 9944 197 52 6 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Agustos 2021 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2022 Dis baglantilarBoyali Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft