Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hasköy Çeşmesi ya da Yasef Çeşmesi,İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki bir çeşmedir. 1524 ya da 1525 yılında Yasef adlı bir Yahudi tarafından yaptırılmıştır. Beyoğlu'nda tarihi tespit edilen ve günümüzde varlığını sürdüren en eski çeşmedir. Suyunun akmadığının kaydedildiği 1940'ların başından beri işlevsizdir.
 Çeşmenin ön cephesinden bir görünüm (Kasım 2022) | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Yasef Çeşmesi |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Durum | İşlevsiz |
| Tür | Duvar çeşmesi |
| Mimari tarz | Klasik Osmanlı mimarisi |
| Konum | Beyoğlu, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°02′26″K 28°57′04″D / 41.04056°K 28.95111°D |
| Yaptıran | Yasef |
| Tamamlanma | 1524 ya da 1525 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Kâgir |
| Malzeme | Taş |
Klasik Osmanlı mimarisi üslubunda, kesme taştan inşa edilen kâgir bir yapıdır. Mermerden imal edilen ayna taşının üzerinde bitki motifli kabartmalar vardı. Taştan teknesi, sivri kemerle sonlanan bir nişin içinde konumlanıyordu. Kemerin üzerinden geçen bir silme, yapının üst sınırını oluştururken kemerin altında iki satırlık yapım kitâbesi vardı. Günümüzde çeşmenin tüm yüzeyleri sıvayla kaplanmış olup ayna taşı, kitâbesi ve teknesi doldurulmuş, üzerine ise bir ev inşa edilmiştir.
Tarihi
Kitâbesine göre çeşme, Yasef adlı bir Yahudi tarafından 1524 ya da 1525 yılında yaptırıldı.Semavi Eyice, "Mehlisedek" olarak okuduğu kitâbesinin son kelimesinden yola çıkarak bu kişinin, Mehlisedek'in oğlu olduğunu yazar.Beyoğlu'nda, tarihi tespit edilen ve günümüzde varlığını sürdüren en eski çeşmedir. 1945'teki eserinde İbrahim Hilmi Tanışık, harap hâldeki çeşmenin suyunun akmadığından, musluğunun koparılıp teknesinin molozla doldurulduğundan, tas yuvalarının yüzünü süsleyen mermerin dış kenarlarının kırılarak yuvaların şekillerinin bozulduğundan bahseder. 1975'te, çeşme haznesinin üç yüzünün de sıvayla kapatıldığı ve nişini bir barakaya çeviren bir ayakkabı tamircisinin burada çalıştığı kaydedilir. Günümüzde ise çeşmenin üzerine bir ev inşa edilmiş durumdadır.
Hasköy Çeşmesi, İstanbul 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 25 Eylül 1991 tarih ve 2992 sayılı kararıyla bir kültür varlığı olarak tescil edilip korumaya alındı. İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 1 Haziran 2017 tarih ve 5476 sayılı kararıyla tescil durumu güncellenerek I. koruma durumuna geçti.
Konumu ve mimarisi
İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Keçecipiri Mahallesi'ndeki Bactar Sokağı'nda, 6 ve 8 numaralı yapılar arasındaki kadastral boşlukta konumlanan bir duvar çeşmesidir.Klasik Osmanlı mimarisi üslubunda, kesme taştan inşa edilen kâgir bir yapıdır. Çizgili mermerden imal edilen ayna taşının üzerinde bitki motifli kabartmalar vardı. Taştan teknesi, sivri kemerli bir nişin içinde konumlanıyordu. Kemerin üzerinden geçen bir silme, yapının üst sınırını oluşturuyordu. Kemerin altında konumlanan yapım kitâbesinin sülüs tekniğiyle işlenen metni şu şekildeydi:
طقوز یوز اوتوز برده چشمه |
Dokuz yüz otuz birde çeşme |
Haznesi tonozlu olan çeşmenin üstü çatısız ve toprakla kapalıydı. Günümüzde tüm yüzeyleri sıvayla kapalı olan çeşmenin ayna taşı, kitâbesi ve musluğu sökülmüş; taş teknesi doldurulmuş; ayna taşının her iki yanında konumlanan tas yuvaları kapatılmış durumdadır. Üzerine inşa edilen evin giriş kısmı, haznesinin üzerinde yer alır.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Kitâbesindeki 931 yılı, miladi takvimde 1524 ya da 1525'e denk gelir.
- ^ Kitâbenin özgün metni, Tanışık'tan alıntı olup metnin son kelimesinin anlaşılmadığı ve "muhtemelen" bir lâkap olduğu notu düşülür.Semavi Eyice ise son kelimeyi Mehlisedek olarak okur ve "Mehlisedek'in oğlu Yasef" anlamını verir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Hasköy Fountain ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Eyice, Semavi (1978). "Tarihde Küçükçekmece". Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi (6-7): 57-123.
- ^ a b Eyice, Semavi (1993). "Çeşme". TDV İslâm Ansiklopedisi. 8. Türkiye Diyanet Vakfı. s. 281. ISBN .
- ^ a b c d e f Tanışık, İbrahim Hilmi (1945). "1 - Hasköy Çeşmesi". İstanbul Çeşmeleri. 2. İstanbul: Maarif Matbaası. s. 2.
- ^ a b . Su Vakfı. 12 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Egemen, Affan (Ekim 1993). "483 - Hasköy Çeşmesi". İstanbul'un Çeşme ve Sebilleri. İstanbul: Arıtan Yayınevi. s. 358.
- ^ a b c Göncüoğlu, Süleyman Faruk (Ocak 2005). Tarihte Hasköy. İstanbul: SİNPAŞ Holding Yapı Kültür Yayınları. s. 172.
- ^ a b İstanbul II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu - Karar (PDF), İstanbul: İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 1 Haziran 2017, 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 11 Haziran 2023
- ^ Ertuğ, Necdet, (Ed.) (2006). "732 Beyoğlu Baştan Sokağı'ndaki Çeşme". İstanbul Tarihî Çeşmeler Külliyatı. 3. İstanbul: İSKİ Genel Müdürlüğü. s. 244. ISBN .
- ^ Bayfidan, Dilek (2018). 19. Yüzyıl Beyoğlu Çeşmeleri (yüksek lisans). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı. s. 94.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haskoy Cesmesi ya da Yasef Cesmesi Istanbul un Beyoglu ilcesindeki bir cesmedir 1524 ya da 1525 yilinda Yasef adli bir Yahudi tarafindan yaptirilmistir Beyoglu nda tarihi tespit edilen ve gunumuzde varligini surduren en eski cesmedir Suyunun akmadiginin kaydedildigi 1940 larin basindan beri islevsizdir Haskoy CesmesiCesmenin on cephesinden bir gorunum Kasim 2022 Diger ad lar Yasef CesmesiGenel bilgilerDurumIslevsizTurDuvar cesmesiMimari tarzKlasik Osmanli mimarisiKonumBeyoglu Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 02 26 K 28 57 04 D 41 04056 K 28 95111 D 41 04056 28 95111YaptiranYasefTamamlanma1524 ya da 1525Teknik ayrintilarYapi sistemiKagirMalzemeTas Klasik Osmanli mimarisi uslubunda kesme tastan insa edilen kagir bir yapidir Mermerden imal edilen ayna tasinin uzerinde bitki motifli kabartmalar vardi Tastan teknesi sivri kemerle sonlanan bir nisin icinde konumlaniyordu Kemerin uzerinden gecen bir silme yapinin ust sinirini olustururken kemerin altinda iki satirlik yapim kitabesi vardi Gunumuzde cesmenin tum yuzeyleri sivayla kaplanmis olup ayna tasi kitabesi ve teknesi doldurulmus uzerine ise bir ev insa edilmistir TarihiKitabesine gore cesme Yasef adli bir Yahudi tarafindan 1524 ya da 1525 yilinda yaptirildi Semavi Eyice Mehlisedek olarak okudugu kitabesinin son kelimesinden yola cikarak bu kisinin Mehlisedek in oglu oldugunu yazar Beyoglu nda tarihi tespit edilen ve gunumuzde varligini surduren en eski cesmedir 1945 teki eserinde Ibrahim Hilmi Tanisik harap haldeki cesmenin suyunun akmadigindan muslugunun koparilip teknesinin molozla dolduruldugundan tas yuvalarinin yuzunu susleyen mermerin dis kenarlarinin kirilarak yuvalarin sekillerinin bozuldugundan bahseder 1975 te cesme haznesinin uc yuzunun de sivayla kapatildigi ve nisini bir barakaya ceviren bir ayakkabi tamircisinin burada calistigi kaydedilir Gunumuzde ise cesmenin uzerine bir ev insa edilmis durumdadir Haskoy Cesmesi Istanbul 1 Numarali Kultur ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulunun 25 Eylul 1991 tarih ve 2992 sayili karariyla bir kultur varligi olarak tescil edilip korumaya alindi Istanbul 2 Numarali Kultur Varliklarini Koruma Bolge Kurulunun 1 Haziran 2017 tarih ve 5476 sayili karariyla tescil durumu guncellenerek I koruma durumuna gecti Konumu ve mimarisiIstanbul un Beyoglu ilcesinin Kececipiri Mahallesi ndeki Bactar Sokagi nda 6 ve 8 numarali yapilar arasindaki kadastral boslukta konumlanan bir duvar cesmesidir Klasik Osmanli mimarisi uslubunda kesme tastan insa edilen kagir bir yapidir Cizgili mermerden imal edilen ayna tasinin uzerinde bitki motifli kabartmalar vardi Tastan teknesi sivri kemerli bir nisin icinde konumlaniyordu Kemerin uzerinden gecen bir silme yapinin ust sinirini olusturuyordu Kemerin altinda konumlanan yapim kitabesinin sulus teknigiyle islenen metni su sekildeydi Metin طقوز یوز اوتوز برده چشمه بنا ایده ياصف ولد موحى لد کله ٩۳۱ Transkripsiyonu Dokuz yuz otuz birde cesme Bina ide Yasef Veled Muhiledekle Mehlisedek 931 Haznesi tonozlu olan cesmenin ustu catisiz ve toprakla kapaliydi Gunumuzde tum yuzeyleri sivayla kapali olan cesmenin ayna tasi kitabesi ve muslugu sokulmus tas teknesi doldurulmus ayna tasinin her iki yaninda konumlanan tas yuvalari kapatilmis durumdadir Uzerine insa edilen evin giris kismi haznesinin uzerinde yer alir Ayrica bakinizBeyoglu ndaki cesmeler listesi Osmanli Imparatorlugu ndaki Yahudilerin tarihiNotlar Kitabesindeki 931 yili miladi takvimde 1524 ya da 1525 e denk gelir Kitabenin ozgun metni Tanisik tan alinti olup metnin son kelimesinin anlasilmadigi ve muhtemelen bir lakap oldugu notu dusulur Semavi Eyice ise son kelimeyi Mehlisedek olarak okur ve Mehlisedek in oglu Yasef anlamini verir KaynakcaWikimedia Commons ta Haskoy Fountain ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Eyice Semavi 1978 Tarihde Kucukcekmece Guneydogu Avrupa Arastirmalari Dergisi 6 7 57 123 a b Eyice Semavi 1993 Cesme TDV Islam Ansiklopedisi 8 Turkiye Diyanet Vakfi s 281 ISBN 9789753894357 a b c d e f Tanisik Ibrahim Hilmi 1945 1 Haskoy Cesmesi Istanbul Cesmeleri 2 Istanbul Maarif Matbaasi s 2 a b Su Vakfi 12 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Egemen Affan Ekim 1993 483 Haskoy Cesmesi Istanbul un Cesme ve Sebilleri Istanbul Aritan Yayinevi s 358 a b c Goncuoglu Suleyman Faruk Ocak 2005 Tarihte Haskoy Istanbul SINPAS Holding Yapi Kultur Yayinlari s 172 a b Istanbul II Numarali Kultur Varliklarini Koruma Bolge Kurulu Karar PDF Istanbul Istanbul 2 Numarali Kultur Varliklarini Koruma Bolge Kurulu 1 Haziran 2017 11 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 11 Haziran 2023 Ertug Necdet Ed 2006 732 Beyoglu Bastan Sokagi ndaki Cesme Istanbul Tarihi Cesmeler Kulliyati 3 Istanbul ISKI Genel Mudurlugu s 244 ISBN 9789944100335 Bayfidan Dilek 2018 19 Yuzyil Beyoglu Cesmeleri yuksek lisans Denizli Pamukkale Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Sanat Tarihi Anabilim Dali s 94