Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hücre bölünmesi, tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyümesi, erkek ve dişi eşey hücrelerinin meydana gelmesi için gerekli biyolojik olaydır. Bir hücrenin bölünebilmesi için belirli bir büyüklüğe ulaşması ve nükleik asitlere sahip olması gerekmektedir. Canlılar dünyasında,
olmak üzere üç farklı tip bölünme vardır. Tek hücreli canlılarda bölünme genellikle amitoz, çok hücrelilerde ise mitoz ve mayoz ile görülür.
Amitoz
Genellikle tek hücrelilerde görülen bu bölünme ile o türe ait birey sayısı artar. Amitoz bölünme yapan hücrelerin önce çekirdeği uzar, çekirdeğin uzamasıyla çekirdekçik de uzayıp boğumlanarak ikiye ayrılır. Bunu sitoplazma bölünmesi takip ederek, bir hücreden iki yeni yavru oluşacak şekilde bölünme gerçekleşir. Amitozda çekirdek zarı kaybolmaz, kromozomlar belirmez, sentriyoller ve iğ iplikleri oluşmaz. Tek hücreliler dışında bazı özel hallerde yüksek yapılı organizma hücrelerinde de amitoz görülebilir. Bu durumda çoğu kez hücreler ölüme mahkûm olur, çünkü tekrar mitoz bölünme yapamazlar. Amitoz bölünme bu organizmalarda bazen açlık nedeniyle dejenere olan hücrelerde, bazı yaşlı kıkırdak hücrelerinde, ayrıca hızla çoğalan kuş embriyosunun hücrelerinde görülebilir. Gametlerde genellikle amitoz bölünme görülmez.
Mitoz
Zigot oluştuktan sonra başlayan mitoz bölünme, organizma belli bir büyüklüğe erişinceye kadar çoğu soma hücresinde (ör sinir hücrelerinde bölünme yoktur) ve bazı hücrelerde (kemik iliği vb.) hayat boyu devam eder. Mitozda her hücrenin çekirdeğinde kromozomlar kendini eşler. Eşler, ana hücrenin bölünmesiyle oluşan iki yavru hücreye verilir. Böylece ana hücreye benzeyen, diploid sayıda (2n) kromozomlu iki yavru hücre meydana gelir.Yavru hücrelerin kromozomlarının 23 tanesi anneden 23 tanesi babadan gelir.Bu kromozomların 44 tanesi vücut özelliklerini diğer ikisi cinsiyeti gösterir. Mitoz da çekirdek bölünmesi karyokinez, sitoplazma bölünmesi sitokinez olarak tanımlanır. Karyokinez başlangıçta interfaz ve sonrasında gerçek bölünme evreleri olan profaz, metafaz, anafaz ve telofaz olarak görülür. Tek hücreli bir hücrede çoğalma (üreme), mitoz hücre bölünmesi ile sağlanır.
Mayoz
Eşeyli olarak çoğalan canlılarda zigotu oluşturacak gamet hücrelerinin yapılması () mayoz ile gerçekleşir.Üreme ana hücrelerinde kromozom sayısının yarıya inmesi olayı mayoz ile gerçekleşir.Sonuçta oluşan hücrelere üreme hücresi (gamet) denir. Mayoz bölünme I. ve II. mayoz bölünme şeklinde olup, bunların her biri aslında birbirini izleyen iki bölünmeden ibarettir. I.mayoz bölünme diploid kromozomlu ana hücreden kromozom sayıları yarı yarıya, yani haploid duruma inmiş (redüksiyon) iki yavru hücre meydana gelir. Fakat I. mayoz sonunda henüz kromozomdaki kromatidler tam olarak ayrılmamıştır. II. mayozda kromozomlar tam olarak uzunlamasına bölünür ve kromatidler ayrılarak yavru hücreler gider, böylece bölünme tamamlanmış olur. Mayoz bölünmedeki interfaz evresi (G1,S,G2) I.mayozun başında geçer, II. mayozda tekrarlanmaz. I. mayoz; profaz I, metafaz I, anafaz I, telofaz I evrelerinden sonra sitoplazma bölünmesi (sitokinez) gerçekleşir; II. mayoz; profaz II, metafaz II, anafaz II, telofaz II evrelerinden oluşur.
Dış bağlantılar
- How Cells Divide: Mitosis vs. Meiosis 17 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hucre bolunmesi tek hucreli canlilarin cogalmasi cok hucreli canlilarin buyumesi erkek ve disi esey hucrelerinin meydana gelmesi icin gerekli biyolojik olaydir Bir hucrenin bolunebilmesi icin belirli bir buyukluge ulasmasi ve nukleik asitlere sahip olmasi gerekmektedir Canlilar dunyasinda Amitoz Amitozis Mitoz Mitozis Mayoz Meiosis Hucre bolunmesinin uc cesidi olmak uzere uc farkli tip bolunme vardir Tek hucreli canlilarda bolunme genellikle amitoz cok hucrelilerde ise mitoz ve mayoz ile gorulur AmitozGenellikle tek hucrelilerde gorulen bu bolunme ile o ture ait birey sayisi artar Amitoz bolunme yapan hucrelerin once cekirdegi uzar cekirdegin uzamasiyla cekirdekcik de uzayip bogumlanarak ikiye ayrilir Bunu sitoplazma bolunmesi takip ederek bir hucreden iki yeni yavru olusacak sekilde bolunme gerceklesir Amitozda cekirdek zari kaybolmaz kromozomlar belirmez sentriyoller ve ig iplikleri olusmaz Tek hucreliler disinda bazi ozel hallerde yuksek yapili organizma hucrelerinde de amitoz gorulebilir Bu durumda cogu kez hucreler olume mahkum olur cunku tekrar mitoz bolunme yapamazlar Amitoz bolunme bu organizmalarda bazen aclik nedeniyle dejenere olan hucrelerde bazi yasli kikirdak hucrelerinde ayrica hizla cogalan kus embriyosunun hucrelerinde gorulebilir Gametlerde genellikle amitoz bolunme gorulmez MitozMitoz Bolunme Evreleri Zigot olustuktan sonra baslayan mitoz bolunme organizma belli bir buyukluge erisinceye kadar cogu soma hucresinde or sinir hucrelerinde bolunme yoktur ve bazi hucrelerde kemik iligi vb hayat boyu devam eder Mitozda her hucrenin cekirdeginde kromozomlar kendini esler Esler ana hucrenin bolunmesiyle olusan iki yavru hucreye verilir Boylece ana hucreye benzeyen diploid sayida 2n kromozomlu iki yavru hucre meydana gelir Yavru hucrelerin kromozomlarinin 23 tanesi anneden 23 tanesi babadan gelir Bu kromozomlarin 44 tanesi vucut ozelliklerini diger ikisi cinsiyeti gosterir Mitoz da cekirdek bolunmesi karyokinez sitoplazma bolunmesi sitokinez olarak tanimlanir Karyokinez baslangicta interfaz ve sonrasinda gercek bolunme evreleri olan profaz metafaz anafaz ve telofaz olarak gorulur Tek hucreli bir hucrede cogalma ureme mitoz hucre bolunmesi ile saglanir MayozEseyli olarak cogalan canlilarda zigotu olusturacak gamet hucrelerinin yapilmasi mayoz ile gerceklesir Ureme ana hucrelerinde kromozom sayisinin yariya inmesi olayi mayoz ile gerceklesir Sonucta olusan hucrelere ureme hucresi gamet denir Mayoz bolunme I ve II mayoz bolunme seklinde olup bunlarin her biri aslinda birbirini izleyen iki bolunmeden ibarettir I mayoz bolunme diploid kromozomlu ana hucreden kromozom sayilari yari yariya yani haploid duruma inmis reduksiyon iki yavru hucre meydana gelir Fakat I mayoz sonunda henuz kromozomdaki kromatidler tam olarak ayrilmamistir II mayozda kromozomlar tam olarak uzunlamasina bolunur ve kromatidler ayrilarak yavru hucreler gider boylece bolunme tamamlanmis olur Mayoz bolunmedeki interfaz evresi G1 S G2 I mayozun basinda gecer II mayozda tekrarlanmaz I mayoz profaz I metafaz I anafaz I telofaz I evrelerinden sonra sitoplazma bolunmesi sitokinez gerceklesir II mayoz profaz II metafaz II anafaz II telofaz II evrelerinden olusur Dis baglantilarHow Cells Divide Mitosis vs Meiosis 17 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce