Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Mars Bilim Laboratuvarı ing Mars Science Laboratory kısaca MSL NASA nın Curiosity isimli keşif robotunu Mars a indir

Mars Bilim Laboratuvarı

Mars Bilim Laboratuvarı
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Mars Bilim Laboratuvarı (İng. Mars Science Laboratory, kısaca MSL), NASA'nın Curiosity isimli keşif robotunu Mars'a indirmek amacıyla fırlatılan robotik uzay sondası görevi. 26 Kasım 2011'de fırlatılan robot Mars'ta Sharp dağı yakınındaki Gale kraterine 6 Ağustos 2012 tarihinde iniş yapmıştır. Robot Mars'a daha önceki denemelerden farklı bir şekilde iniş yaptı ve Mars'ın yüzeyini incelemeye başladı.

Mars Bilim Laboratuvarı
image
MSL seyir yapılandırması
Görev türüMars Keşif aracı
UygulayıcıNASA
COSPAR kimliği2011-070A image
SATCAT no.37936
Web sitesihttp://mars.jpl.nasa.gov/msl/
Görev süresiÖn görev: 669 Mars sol (687 gün)
İnişten bu yana: 4216 Mars sol
11 yıl, 10 ay, 10 gün
Uzay aracı özellikleri
ÜreticiJPL
Fırlatma ağırlığı3.839 kg (8.463 lb)
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi26 Kasım 2011, 15.02:00.211 (26 Kasım 2011, 15.02:00.211) UTC
RoketAtlas V 541 (AV-028)
Fırlatma yeriCape Canaveral SLC-41
ÜstleniciUnited Launch Alliance
Mars keşif aracı
İniş tarihi6 Ağustos 2012, 05.17 UTC
(11 yıl, 10 ay ve 10 gün önce)
İniş yeri'nde Bradbury iniş alanı
4°35′22″S 137°26′30″E / 4.5895°G 137.4417°D / -4.5895; 137.4417
Sürüş mesafesi(24 Şubat 2024 (2024-02-24) itibarıyla) Mars'ta 31,43 km (19,53 mi)
image
← Cassini-Huygens
Mars 2020 →
 
image
Gale (geyl) kraterinin içinde yükselen ve Sharp olarak adlandırılan dağın inişten kısa bir süre sonra kontrol kameralarından biriyle çekilmiş resmi

Curiosity, Mars'a daha önce gönderilen Spirit ve Opportunity robotlarından beş kat daha büyük ve on kat daha fazla bilimsel ekipman taşıyabiliyor. Atlas V 541 roketi ile fırlatıldı ve Mars'a indikten sonra 5–20 km alanda en az 687 dünya günü (1 Mars yılı) keşif yapacak.

Mars Bilim Laboratuvarı Mars'ın uzun bir süre robotlarla incelenmesi için başlatılan Mars keşif programının bir parçası. Proje daha sonra Jet Propulsion Laboratory tarafından yönetilmeye başlandı. Mars Bilim Laboratuvarı projesinin bütçesi yaklaşık 2.5 milyar dolardır.

Tarihçe

image
Keşif aracının konsept çizimi

Nisan 2004'te, NASA "Fırsat Anonsu" adı altında Mars Bilim Laboratuvarı'nda kullanılabilecek bilimsel ekipmanlarla ilgili bir duyuru yaptı. 2004'ün sonunda Aerojet bu laboratuvarı Mars yüzeyine gönderebilmek için yeni roket motorunun denemesini yaptı. Testte kullanılan roket motoru ilk olarak 1973 yılında Viking programında kullanılmak üzere tasarlanmıştı. JPL'ye teknoloji desteği verme amaçlı bu testler 2005'e kadar devam etti. Tek yakıt kaynaklı bu motorun en büyük özelliği itiş gücündeki artıştı. 14 Aralık 2004'te NASA aracın geliştirilmesi için sunulan sekiz teklifi seçip değerlendirmeye başladı.

Hedefler

image
Curiosity, NASA'da 29 Haziran 2010'da büyük test edilip birleştirilirken

MSL uzay yolculuğunun dört bilimsel hedefi vardır:

  1. Mars'ın geçmişte hayatı destekleyen bir ortam olup olmadığını anlamak
  2. Mars iklimini incelemek
  3. Mars'ın yapısını incelemek
  4. İnsanlı bir uçuş için bilgi toplamak

Bu hedeflere ulaşmak için MSL'in altı ana bilimsel hedefler:

  1. Mars yüzeyinin ve yüzeye yakın jeolojik malzemelerin bileşimini tespit etmek,
  2. Hayatın yapı taşlarını keşfetmeye teşebbüs etmek,
  3. Kayaların ve toprağını oluşum ve değişim sürecini yorumlamak,
  4. Uzun süreli (milyarlarca yıl) Mars atmosferi oluşumunu anlamak,
  5. Su ve karbon dioksitin şimdiki durumu, dağılımı ve döngüsünü kavramak,
  6. Geniş spektrumlu yüzey radyasyonları , kozmik radyasyon, ve dâhil anlamak.

Bu keşfin bir parçası olarak ilk defa bir uzay aracının içindeki radyasyon, Mars yolculuğuna başlar başlamaz ölçümeye başladı. Bu veriler bundan sonrası için plânlanan Mars yolculuklarına yarayacak.

Özellikler

Uzay aracı

Uzay aracı uçuş sistemi, fırlatma sırasında Dünya-Mars yakıtlı seyir aşaması (539 kg), giriş-alçalış-iniş (EDL) sistemi (390 kg iniş sevk maddesi dahil, 2.401 kg) ve entegre bir alet paketine sahip 899 kg'lık bir mobil keşif aracından oluşan, toplamda 3.893 kg'lık bir ağırlığa sahipti.

Keşif aracı

image
Renk kodlu keşif aracı diyagramı

Curiosity adlı keşif aracının ağırlığı Mars'a inişe geçtiğinde sâdece 900 kg olup bunun 80 kg'ı bilimsel âletlerdir.

  • Boyutları: Keşif aracı 3 m uzunluğunda olup 1½ m uzunluğunda ve 6,8 kg bilimsel âletleriyle birlikte 174 kg ağırlığında olup Mars Exploration Roverlerden çok daha büyüktür.
  • Sürat: Yüzeye inince Curiosity, 75 cm yüksekliğine kadar olan engelleri aşabilecek yapıdadır. Erişebileceği en yüksek sürat, otomatik navigasyonda takrîben saatte 90 m'dir (25 cm/s); ortalama süratin güç seviyesi, arâzî zorluğu, kayma ve görüş uzaklığı gibi parametreleri de göz önünde bulundurarak saatte 30 m olması beklenmektedir. MBL'nın bir Mars yılı sürmesi plânlanan yolculuğu sırasında en az 19 km yol kat edeceği sanılıyor.
  • Güç kaynağı: Curiosity, enerji kaynağı olarak 1976'da başarılı olmuş Viking 1 ve Viking 2 Mars iniş araçları gibi bir adet radyoizotop termoelektrik üreteci (RTJ) kullanmaktadır.
Radyoizotop güç sistemleri (RGSleri), bozunmayan (İng. non-fissile) 'in tabii radyoaktif bozunumundan elektrik üreten jeneratörlerdir. İzotobun tabii bozunumdan ortaya çıkan ısı elektriğe dönüştürülerek bütün saat ve mevsimlerde sâbit güç sağlar. borular yardımıyla sistemleri ısıtmak için kullanılır. Bu şekilde elektrik güç ortaya çıkar ve aracın kendisi ve âletlerini çalıştırır.Curiosity's RTG is fueled by 4.8 kg of supplied by the U.S. Department of Energy, packed in 32 pellets each about the size of a marshmallow.
Curiosity'nin güç jeneratörleri, Boeing'in ürettiği en yeni RTJlerdir ve "Çoklu-Yolculuk Radyoizotop Termoelektrik Jeneratör" veya kısaca ÇYRTJ (İng. Multi-Mission Radioisotope Thermoelectric Generator, MMRTG) adı verilmektedir. Klâsik RTJ teknolojisine dayanan güç kaynağı, daha uyumlu ve kompakt teknolojik adımdır ve yolculuğun başında 2000 watt termal enerji, yolculuk boyunca 125 watt elektrik güç üretebilecek yapıdadır. ÇYRTJ, plutonyum yakıtı azaldıkça daha az güç üretir. 14 yıllık çalışma süresi sonunda ürettiği güç 100 watt'tır. MBL, günde 2,5 kilowatt saatlık enerji üretir. Bu da günde 0,6 kWh üreten Mars Exploration Roverlerden çok daha fazladır.
  • Isı red sistemi:' Curiositynin inişe geçebileceği muhtemel alanlarda sıcaklık -127 ilâ +30 *C arasında olabilir. Bu yüzden ısı red sistemi (IRS; İng. heat rejection system (HRS)), MBL'nın bünyesinde bulunan ve hassas sistemleri optimal sıcaklıkta tutmaya yarayan, 60 m uzunluğunda olup içinden sıvı pompalanan bir boru sistemine sâhiptir. Dâhilî parçaları ısıtmak için kullanılan bir başka metot da aracın içinde diğer üniteler ve ÇYRTJ biriminden ortaya çıkan artık ısıyı kullanmaktır. IRS'nin bir başka özelliği de gerektiğinde üniteleri soğutmaktır.
  • Bilgisayarlar: "Rover Compute Element" (RCE) olarak adlandırılan iki özdeş yerleşik keşif aracı bilgisayarı mevcuttur. Bilgisayarların önemli bir kapanma sebebini önlemek için başka uzay araçlarında da olduğu gibi yapımında uzayın aşırı ışımasına dayanıklı bellek kullanılmıştır. Her bilgisayarın belleği 256 KB EEPROM, 256 MB ve 2 GB vardır. 3 MB EEPROM, 128 MB DRAM ve 256 MB flash belleği olan Mars Exploration Rover'lerden daha güçlüdür.
KİB bilgisayarları, Mars Exploration Rover'lerin kullandığı merkezî işlem biriminin gelişmişi RAD750 MİB'yi (CPU) kullanmaktadır. RAD750 MİB'si 400 'ye kadar hesaplayabilirken RAD6000 MİB'si ancak 35 MİPS'e erişir. İki yerleşik bilgisayardan biri yedekte olup ana bilgisayar arızalandığında kontrolü devralır.
Atalet Ölçüm Birimi (IMU) ile sağlanan üç eksenli konum bilgisi, keşif aracının navigasyonunda kullanılır. Keşif aracının bilgisayarları, dâhilî sıcaklığı ayarlamak gibi işlemlerle kendini devamlı denetleyerek aracın kullanılmaya hazır durumda kalmasını sağlar. Resim çekmek, hareket etmek ve âletleri kullanmak gibi işlemler, uçuş ekibince ona yollanan bir komut dizisi şeklinde uygulamaya konur.


  • Haberleşme:' Curiositynin iki haberleşme imkânı vardır: Dünya ile doğrudan haberleşebilen bir ve Mars etrafında dönen uzay araçlarıyla (orbiter) haberleşmek için Mars UHF -Lite . Yörüngedeki uzay araçlarıyla haberleşme, yörünge araçlarının daha güçlü ve büyük antenlerinden dolayı keşif aracının muhtemel ana haberleşme yolu olarak görülmektedir.
İnişe geçerken telemetri , Mars Reconnaissance Orbiter ve ESA'nın uydularınca izlenecek. Odyssey, UHF frekanslarında Dünya'ya gerçek zamanlı telemetri yapabilecek kapasitededir ve bu yayın 13.46 dakika sürer.
  • Hareketlilik sistemleri: (İngilizce: mobility systems) Önceki keşif araçlarında olduğu gibi (Mars Exploration Rover’leri, Mars Pathfinder) Curiosity’nin altı tekerleği, bir kamyon-askı sistemiyle araca bağlanmıştır. Diğer keşif araçlarının hilâfına amortisör sistemi, bu sefer inişe geçme takımı olarak da kullanıldı. Curiosity'nin tekerlerleri, önceden Mars’a inen iki robot çeşitinden önemli ölçüde daha büyüktür. Her tekerleğin sırtı (profili) trıksiyonu sağlayacak şekildedir. Ancak Mars’ın kumla yüzeyinde izler bırakırlar. Bu izler, keşif aracının kameraları tarafından gidilmiş yolun uzunluğunu tahmin etmede kullanılır. İz, "JPL" için Mors kodudur (•--- •--• •-••).

Modüller

Seyir Aşaması Modülü

Dört metre çapında 400 kg ağırlığındaki bu modül, Mars Bilim Laboratuvarı'nın Dünya'dan Mars'a uçuşu sırasında yönetilmesi sağlanıyor. Seyir aşaması modülünde ayrıca iletişim ve sıcaklık ayarlayıcı ve sürücüler var. MSL'in 'ne girişi sırasında Merak'ı Mars'a taşıyacak diğer modüller ile iletişimin gerçekleştirilmesini sağlamak da bu modülün başlıca görevleri arasında. MSL'in uzaydaki seri sırasında tam olarak hangi konumda bulunduğunun tespit edilmesini sağlayar yılduz algılayıcı ve iki güneş algılayıcı bulunuyor.

Kapsül modülü

Lockheed Martin tarafından üretilen 731 kg'lik kapsül modülü Merak'ı İniş aşaması modülü ile Mars atmosfer'ine girerken olası tehlikelerden koruyacak. Mars'taki inerken erişilecek olan yüksek hızı frenlemek için üst bölümünde paraşüt vardır. Paraşüt açıldığında 16 m çapına 50 m yüksekliğe erişecektir. Kapsülde seyir aşaması modülü gibi Mars atmosferine girdiği zaman küçük manevralar yapacak 8 adet küçük motor ve dengeleyici bulunuyor. Alt bölüm ise Isı kalkanı modülünden oluşuyor.

  • image
    Curiosity, 2010’da test edilip birleştirilmektedir.
  • image
    Mayıs 2011’da Curiosity
  • image
    Tekerleklerin sırt deseni, uzaklık tahmîninde kullanılmaktadır. Desen, MBL üzerinde çalışan merkezlerden biri olan "JPL" için Morse kodu niteliğindedir.
  • image
    Küçük uzay verici-alıcısı (İngilizce: Small Deep Space Transponder)

Videolar

MSL'in Cape Canaveral'den 2011 Kasım'ında fırlatılışı (İngilizce)
Mühendisler, Yedi dakikalık terör (Seven minutes of terror)'ü anlatıyor. (İngilizce)

Kaynakça

  1. ^ (PDF). NASA. Temmuz 2012. s. 6. 5 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2012. 
  2. ^ Beutel, Allard (19 Kasım 2011). "NASA's Mars Science Laboratory Launch Rescheduled for November 26". NASA. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2011. 
  3. ^ Greicius, Tony (20 Ocak 2015). . 29 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Guy Webster. . NASA/JPL-Caltech. 24 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2011. 
  5. ^ Martin, Paul K. (PDF). NASA Office of the Inspector General. 26 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  6. ^ "Video from rover looks down on Mars during landing". MSNBC. 6 Ağustos 2012. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2012. 
  7. ^ Young, Monica (7 Ağustos 2012). "Watch Curiosity Descend onto Mars". Sky & Telescope. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2012. 
  8. ^ . mars.nasa.gov. NASA. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024.  image Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2012. 
  10. ^ . 7 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2012. 
  11. ^ . 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2012. 
  12. ^ . JPL. NASA. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2011. 
  13. ^ . 21 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2012. 
  14. ^ "NASA - Curiosity, The Stunt Double (2012)". 1 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2012. 
  15. ^ (PDF). NASA. Temmuz 2012. s. 6. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2012. 
  16. ^ a b c Watson, Traci (14 Nisan 2008). "Troubles parallel ambitions in NASA Mars project". USA Today. 31 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2009. 
  17. ^ Mars Rovers: Pathfinder, MER (Spirit ve Opportunity), and MSL (video). Pasadena, California. 12 Nisan 2008. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2011. 
  18. ^ "MER Launch Press Kit" (PDF). 26 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Ağustos 2012. 
  19. ^ . NASA. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2011. 
  20. ^ a b c (PDF). NASA/JPL. 1 Ocak 2008. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2009. 
  21. ^ a b c (PDF). NASA/JPL. 18 Nisan 2006. 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2009. 
  22. ^ "Mars Science Laboratory Launch Nuclear Safety" (PDF). NASA/JPL/DoE. 2 Mart 2011. 8 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  23. ^ a b . 14 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2008. 
  24. ^ . NASA/JPL. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2011. 
  25. ^ Ajay K. Misra (26 Haziran 2006). (PDF). NASA/JPL. 9 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009. 
  26. ^ a b Susan Watanabe (9 Ağustos 2009). . NASA/JPL. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2011. 
  27. ^ a b c d e . NASA/JPL. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2009. 
  28. ^ Bajracharya, Max (Aralık 2008). "Autonomy for Mars rovers: past, present, and future". Computer. 41 (12). s. 45. doi:10.1109/MC.2008.9. ISSN 0018-9162. 
  29. ^ "BAE Systems Computers to Manage Data Processing and Command For Upcoming Satellite Missions" (Basın açıklaması). BAE Systems. 17 Haziran 2008. 6 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  30. ^ (PDF). BAE Systems. 1 Ağustos 2008. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  31. ^ (PDF). BAE Systems. 1 Temmuz 2008. 12 Mart 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2009. 
  32. ^ (PDF). BAE Systems. 23 Haziran 2008. 4 Ekim 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2009. 
  33. ^ Andre Makovsky, Peter Ilott, Jim Taylor (2009). (PDF). JPL. 28 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2012. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
  34. ^ "Mars Earth distance in light minutes, Wolfram Alpha". 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2012. 
  35. ^ "Relay sats provide ringside seat for Mars rover landing, William Harwood, CBS News". 20 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2012. 
  36. ^ "Next Mars Rover Sports a Set of New Wheels". NASA/JPL. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2012. 
  37. ^ "New Mars Rover to Feature Morse Code". National Association for Amateur Radio. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2012. 

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Mars Bilim Laboratuvari Ing Mars Science Laboratory kisaca MSL NASA nin Curiosity isimli kesif robotunu Mars a indirmek amaciyla firlatilan robotik uzay sondasi gorevi 26 Kasim 2011 de firlatilan robot Mars ta Sharp dagi yakinindaki Gale kraterine 6 Agustos 2012 tarihinde inis yapmistir Robot Mars a daha onceki denemelerden farkli bir sekilde inis yapti ve Mars in yuzeyini incelemeye basladi Mars Bilim LaboratuvariMSL seyir yapilandirmasiGorev turuMars Kesif araciUygulayiciNASACOSPAR kimligi2011 070A SATCAT no 37936Web sitesihttp mars jpl nasa gov msl Gorev suresiOn gorev 669 Mars sol 687 gun Inisten bu yana 4216 Mars sol 11 yil 10 ay 10 gunUzay araci ozellikleriUreticiJPLFirlatma agirligi3 839 kg 8 463 lb Gorev baslangiciFirlatma tarihi26 Kasim 2011 15 02 00 211 26 Kasim 2011 15 02 00 211 UTCRoketAtlas V 541 AV 028 Firlatma yeriCape Canaveral SLC 41UstleniciUnited Launch AllianceMars kesif araciInis tarihi6 Agustos 2012 05 17 UTC 11 yil 10 ay ve 10 gun once Inis yeri nde Bradbury inis alani 4 35 22 S 137 26 30 E 4 5895 G 137 4417 D 4 5895 137 4417Surus mesafesi 24 Subat 2024 2024 02 24 itibariyla Mars ta 31 43 km 19 53 mi Cassini HuygensMars 2020 Gale geyl kraterinin icinde yukselen ve Sharp olarak adlandirilan dagin inisten kisa bir sure sonra kontrol kameralarindan biriyle cekilmis resmi Curiosity Mars a daha once gonderilen Spirit ve Opportunity robotlarindan bes kat daha buyuk ve on kat daha fazla bilimsel ekipman tasiyabiliyor Atlas V 541 roketi ile firlatildi ve Mars a indikten sonra 5 20 km alanda en az 687 dunya gunu 1 Mars yili kesif yapacak Mars Bilim Laboratuvari Mars in uzun bir sure robotlarla incelenmesi icin baslatilan Mars kesif programinin bir parcasi Proje daha sonra Jet Propulsion Laboratory tarafindan yonetilmeye baslandi Mars Bilim Laboratuvari projesinin butcesi yaklasik 2 5 milyar dolardir TarihceKesif aracinin konsept cizimi Nisan 2004 te NASA Firsat Anonsu adi altinda Mars Bilim Laboratuvari nda kullanilabilecek bilimsel ekipmanlarla ilgili bir duyuru yapti 2004 un sonunda Aerojet bu laboratuvari Mars yuzeyine gonderebilmek icin yeni roket motorunun denemesini yapti Testte kullanilan roket motoru ilk olarak 1973 yilinda Viking programinda kullanilmak uzere tasarlanmisti JPL ye teknoloji destegi verme amacli bu testler 2005 e kadar devam etti Tek yakit kaynakli bu motorun en buyuk ozelligi itis gucundeki artisti 14 Aralik 2004 te NASA aracin gelistirilmesi icin sunulan sekiz teklifi secip degerlendirmeye basladi HedeflerCuriosity NASA da 29 Haziran 2010 da buyuk test edilip birlestirilirken MSL uzay yolculugunun dort bilimsel hedefi vardir Mars in gecmiste hayati destekleyen bir ortam olup olmadigini anlamak Mars iklimini incelemek Mars in yapisini incelemek Insanli bir ucus icin bilgi toplamak Bu hedeflere ulasmak icin MSL in alti ana bilimsel hedefler Mars yuzeyinin ve yuzeye yakin jeolojik malzemelerin bilesimini tespit etmek Hayatin yapi taslarini kesfetmeye tesebbus etmek Kayalarin ve topragini olusum ve degisim surecini yorumlamak Uzun sureli milyarlarca yil Mars atmosferi olusumunu anlamak Su ve karbon dioksitin simdiki durumu dagilimi ve dongusunu kavramak Genis spektrumlu yuzey radyasyonlari kozmik radyasyon ve dahil anlamak Bu kesfin bir parcasi olarak ilk defa bir uzay aracinin icindeki radyasyon Mars yolculuguna baslar baslamaz olcumeye basladi Bu veriler bundan sonrasi icin planlanan Mars yolculuklarina yarayacak OzelliklerUzay araci Uzay araci ucus sistemi firlatma sirasinda Dunya Mars yakitli seyir asamasi 539 kg giris alcalis inis EDL sistemi 390 kg inis sevk maddesi dahil 2 401 kg ve entegre bir alet paketine sahip 899 kg lik bir mobil kesif aracindan olusan toplamda 3 893 kg lik bir agirliga sahipti Kesif araci Renk kodlu kesif araci diyagrami Curiosity adli kesif aracinin agirligi Mars a inise gectiginde sadece 900 kg olup bunun 80 kg i bilimsel aletlerdir Boyutlari Kesif araci 3 m uzunlugunda olup 1 m uzunlugunda ve 6 8 kg bilimsel aletleriyle birlikte 174 kg agirliginda olup Mars Exploration Roverlerden cok daha buyuktur Surat Yuzeye inince Curiosity 75 cm yuksekligine kadar olan engelleri asabilecek yapidadir Erisebilecegi en yuksek surat otomatik navigasyonda takriben saatte 90 m dir 25 cm s ortalama suratin guc seviyesi arazi zorlugu kayma ve gorus uzakligi gibi parametreleri de goz onunde bulundurarak saatte 30 m olmasi beklenmektedir MBL nin bir Mars yili surmesi planlanan yolculugu sirasinda en az 19 km yol kat edecegi saniliyor Guc kaynagi Curiosity enerji kaynagi olarak 1976 da basarili olmus Viking 1 ve Viking 2 Mars inis araclari gibi bir adet radyoizotop termoelektrik ureteci RTJ kullanmaktadir Radyoizotop guc sistemleri RGSleri bozunmayan Ing non fissile in tabii radyoaktif bozunumundan elektrik ureten jeneratorlerdir Izotobun tabii bozunumdan ortaya cikan isi elektrige donusturulerek butun saat ve mevsimlerde sabit guc saglar borular yardimiyla sistemleri isitmak icin kullanilir Bu sekilde elektrik guc ortaya cikar ve aracin kendisi ve aletlerini calistirir Curiosity s RTG is fueled by 4 8 kg of supplied by the U S Department of Energy packed in 32 pellets each about the size of a marshmallow Curiosity nin guc jeneratorleri Boeing in urettigi en yeni RTJlerdir ve Coklu Yolculuk Radyoizotop Termoelektrik Jenerator veya kisaca CYRTJ Ing Multi Mission Radioisotope Thermoelectric Generator MMRTG adi verilmektedir Klasik RTJ teknolojisine dayanan guc kaynagi daha uyumlu ve kompakt teknolojik adimdir ve yolculugun basinda 2000 watt termal enerji yolculuk boyunca 125 watt elektrik guc uretebilecek yapidadir CYRTJ plutonyum yakiti azaldikca daha az guc uretir 14 yillik calisma suresi sonunda urettigi guc 100 watt tir MBL gunde 2 5 kilowatt saatlik enerji uretir Bu da gunde 0 6 kWh ureten Mars Exploration Roverlerden cok daha fazladir Isi red sistemi Curiositynin inise gecebilecegi muhtemel alanlarda sicaklik 127 ila 30 C arasinda olabilir Bu yuzden isi red sistemi IRS Ing heat rejection system HRS MBL nin bunyesinde bulunan ve hassas sistemleri optimal sicaklikta tutmaya yarayan 60 m uzunlugunda olup icinden sivi pompalanan bir boru sistemine sahiptir Dahili parcalari isitmak icin kullanilan bir baska metot da aracin icinde diger uniteler ve CYRTJ biriminden ortaya cikan artik isiyi kullanmaktir IRS nin bir baska ozelligi de gerektiginde uniteleri sogutmaktir Bilgisayarlar Rover Compute Element RCE olarak adlandirilan iki ozdes yerlesik kesif araci bilgisayari mevcuttur Bilgisayarlarin onemli bir kapanma sebebini onlemek icin baska uzay araclarinda da oldugu gibi yapiminda uzayin asiri isimasina dayanikli bellek kullanilmistir Her bilgisayarin bellegi 256 KB EEPROM 256 MB ve 2 GB vardir 3 MB EEPROM 128 MB DRAM ve 256 MB flash bellegi olan Mars Exploration Rover lerden daha gucludur KIB bilgisayarlari Mars Exploration Rover lerin kullandigi merkezi islem biriminin gelismisi RAD750 MIB yi CPU kullanmaktadir RAD750 MIB si 400 ye kadar hesaplayabilirken RAD6000 MIB si ancak 35 MIPS e erisir Iki yerlesik bilgisayardan biri yedekte olup ana bilgisayar arizalandiginda kontrolu devralir Atalet Olcum Birimi IMU ile saglanan uc eksenli konum bilgisi kesif aracinin navigasyonunda kullanilir Kesif aracinin bilgisayarlari dahili sicakligi ayarlamak gibi islemlerle kendini devamli denetleyerek aracin kullanilmaya hazir durumda kalmasini saglar Resim cekmek hareket etmek ve aletleri kullanmak gibi islemler ucus ekibince ona yollanan bir komut dizisi seklinde uygulamaya konur Haberlesme Curiositynin iki haberlesme imkani vardir Dunya ile dogrudan haberlesebilen bir ve Mars etrafinda donen uzay araclariyla orbiter haberlesmek icin Mars UHF Lite Yorungedeki uzay araclariyla haberlesme yorunge araclarinin daha guclu ve buyuk antenlerinden dolayi kesif aracinin muhtemel ana haberlesme yolu olarak gorulmektedir Inise gecerken telemetri Mars Reconnaissance Orbiter ve ESA nin uydularinca izlenecek Odyssey UHF frekanslarinda Dunya ya gercek zamanli telemetri yapabilecek kapasitededir ve bu yayin 13 46 dakika surer Hareketlilik sistemleri Ingilizce mobility systems Onceki kesif araclarinda oldugu gibi Mars Exploration Rover leri Mars Pathfinder Curiosity nin alti tekerlegi bir kamyon aski sistemiyle araca baglanmistir Diger kesif araclarinin hilafina amortisor sistemi bu sefer inise gecme takimi olarak da kullanildi Curiosity nin tekerlerleri onceden Mars a inen iki robot cesitinden onemli olcude daha buyuktur Her tekerlegin sirti profili triksiyonu saglayacak sekildedir Ancak Mars in kumla yuzeyinde izler birakirlar Bu izler kesif aracinin kameralari tarafindan gidilmis yolun uzunlugunu tahmin etmede kullanilir Iz JPL icin Mors kodudur ModullerSeyir Asamasi Modulu Dort metre capinda 400 kg agirligindaki bu modul Mars Bilim Laboratuvari nin Dunya dan Mars a ucusu sirasinda yonetilmesi saglaniyor Seyir asamasi modulunde ayrica iletisim ve sicaklik ayarlayici ve suruculer var MSL in ne girisi sirasinda Merak i Mars a tasiyacak diger moduller ile iletisimin gerceklestirilmesini saglamak da bu modulun baslica gorevleri arasinda MSL in uzaydaki seri sirasinda tam olarak hangi konumda bulundugunun tespit edilmesini saglayar yilduz algilayici ve iki gunes algilayici bulunuyor Kapsul modulu Lockheed Martin tarafindan uretilen 731 kg lik kapsul modulu Merak i Inis asamasi modulu ile Mars atmosfer ine girerken olasi tehlikelerden koruyacak Mars taki inerken erisilecek olan yuksek hizi frenlemek icin ust bolumunde parasut vardir Parasut acildiginda 16 m capina 50 m yukseklige erisecektir Kapsulde seyir asamasi modulu gibi Mars atmosferine girdigi zaman kucuk manevralar yapacak 8 adet kucuk motor ve dengeleyici bulunuyor Alt bolum ise Isi kalkani modulunden olusuyor Curiosity 2010 da test edilip birlestirilmektedir Mayis 2011 da Curiosity Tekerleklerin sirt deseni uzaklik tahmininde kullanilmaktadir Desen MBL uzerinde calisan merkezlerden biri olan JPL icin Morse kodu niteligindedir Kucuk uzay verici alicisi Ingilizce Small Deep Space Transponder Videolar source source source source source source source MSL in Cape Canaveral den 2011 Kasim inda firlatilisi Ingilizce source source source source source source source Muhendisler Yedi dakikalik teror Seven minutes of terror u anlatiyor Ingilizce Kaynakca PDF NASA Temmuz 2012 s 6 5 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2012 Beutel Allard 19 Kasim 2011 NASA s Mars Science Laboratory Launch Rescheduled for November 26 NASA 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2011 Greicius Tony 20 Ocak 2015 29 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Guy Webster NASA JPL Caltech 24 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2011 Martin Paul K PDF NASA Office of the Inspector General 26 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Video from rover looks down on Mars during landing MSNBC 6 Agustos 2012 24 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2012 Young Monica 7 Agustos 2012 Watch Curiosity Descend onto Mars Sky amp Telescope 17 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2012 mars nasa gov NASA 7 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2024 Bu madde bu kaynaktan alinan kamu mali olan bir metni icermektedir Arsivlenmis kopya 20 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2012 7 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2012 22 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2012 JPL NASA 22 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Kasim 2011 21 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2012 NASA Curiosity The Stunt Double 2012 1 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2012 PDF NASA Temmuz 2012 s 6 19 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Agustos 2012 a b c Watson Traci 14 Nisan 2008 Troubles parallel ambitions in NASA Mars project USA Today 31 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2009 Mars Rovers Pathfinder MER Spirit ve Opportunity and MSL video Pasadena California 12 Nisan 2008 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2011 MER Launch Press Kit PDF 26 Temmuz 2004 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Agustos 2012 NASA 6 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2011 a b c PDF NASA JPL 1 Ocak 2008 7 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2009 a b c PDF NASA JPL 18 Nisan 2006 12 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2009 Mars Science Laboratory Launch Nuclear Safety PDF NASA JPL DoE 2 Mart 2011 8 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Kasim 2011 a b 14 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2008 NASA JPL 3 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2011 Ajay K Misra 26 Haziran 2006 PDF NASA JPL 9 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2009 a b Susan Watanabe 9 Agustos 2009 NASA JPL 21 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2011 a b c d e NASA JPL 3 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2009 Bajracharya Max Aralik 2008 Autonomy for Mars rovers past present and future Computer 41 12 s 45 doi 10 1109 MC 2008 9 ISSN 0018 9162 BAE Systems Computers to Manage Data Processing and Command For Upcoming Satellite Missions Basin aciklamasi BAE Systems 17 Haziran 2008 6 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2008 PDF BAE Systems 1 Agustos 2008 24 Subat 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2008 PDF BAE Systems 1 Temmuz 2008 12 Mart 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2009 PDF BAE Systems 23 Haziran 2008 4 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2009 Andre Makovsky Peter Ilott Jim Taylor 2009 PDF JPL 28 Subat 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Agustos 2012 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Mars Earth distance in light minutes Wolfram Alpha 13 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2012 Relay sats provide ringside seat for Mars rover landing William Harwood CBS News 20 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2012 Next Mars Rover Sports a Set of New Wheels NASA JPL 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2012 New Mars Rover to Feature Morse Code National Association for Amateur Radio 3 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2012

Yayın tarihi: Haziran 18, 2024, 12:12 pm
En çok okunan
  • Kasım 07, 2024

    Silene ismailitica

  • Kasım 07, 2024

    Silene isaurica

  • Kasım 07, 2024

    Silene isabeliae

  • Kasım 07, 2024

    Silene ionica

  • Kasım 07, 2024

    Silene invisa

Günlük

  • Özgür içerik

  • Stamata Revithi

  • Henry Moore

  • Fransa

  • Monarşi

  • Emil Zátopek

  • Yılın günleri listesi

  • Mazda 6

  • Cheiracanthium

  • 25-27 Ocak 2011 Kuzey Amerika kar fırtınası

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst