Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abraha (Ge'ez : አብርሃ) (Abreha olarak da yazılır, aynı zamanda Araplarda Ebrahah el-Aşram (أَبْرَهَة ٱلْأَشْرَم) olarak da bilinir, bir Aksum generalidir ve sonradan Aksum Krallığı'nın Güney Arabistan genel valisi olarak hüküm sürer; büyük ölçüde Aksumi desteğine dayanması ve krallığını Aksum adetleri ve dini ile yönetmesine rağmen, kendisini Himyar'ın Kralı ilan eder. Abraha, MS 531 (veya -547') den MS 555 (veya -570)'e kadar günümüz Arabistan ve Yemen'inin çoğunu yönetir.
Hayatı
Yahudi Himyar kralı Zu Nüvas, 523–525 (veya yak. 518–20) de Aksumlu Hristiyanlara ve onların yerel müttefiklerine karşı askeri operasyonlar başlatır. Zafar'daki birçok Aksumlu öldürülür, dağlık alanlardaki kaleleri yıkılır ve Necran yağmalanır.
Necran 518 veya 523'te düşmüş ve Hristiyan cemaatinin birçok üyesi öldürülmüştür. Kuran'ın Buruc suresinde bahsedilen bu olay, komşu Hristiyan bölgelerde büyük bir duyarlılık uyandırır ve bir Bizans filosunun da yardım ettiği bir Aksum askeri müdahalesine yol açar.
Bizans tarihçisi Procopiusun ifadesine göre Abraha Adulis'te ticaret yapan Romalı bir tüccarın eski kölesi, sonrasında ise Aksum Kralı Kaleb'in Zu Nuvas'a karşı komuta ettiği ordulardan birinin komutanı veya üyesiydi.Taberi'nin tarihinde Abraha'nın, 'Ariat liderliğindeki birinci ordunun başarısız olmasının ardından Kaleb tarafından gönderilen ikinci ordunun komutanı olduğu söylenir.
Abraha'nın, 100.000 kişilik ordusuyla Yemen ordusunun tüm direnişini başarılı bir şekilde ezerek gücü ele geçirdiği ve Sanaa'da kendi iktidarını kurduğu bildiriliyor. Ancak haraç vermeyerek Kaleb'in gazabını uyandırır. Kaleb, generali Ariat'ı Yemen valiliğini devralması için gönderir. Abrahanın 'Ariat'la girdiği bir düelloda Ariat öldürülür, ancak Abraha da ona el-Asräm, "yaralı surat" lakabını kazandıran bir yara alır. Ebrehe'nin burnunun ya savaşta kaybolduğu ya da bir hastalık nedeniyle ciddi şekilde hasar gördüğü de söylenmiştir.
Procopius'a göre Abraha, o zamanlar zengin ve verimli bir toprak olan Yemen'e yerleşmek isteyen Aksum işgal gücü içindeki muhalif unsurların desteğiyle, Kaleb tarafından atanan Hristiyan Himyar valisi 'dan Yemen'in kontrolünü ele geçirdi. Zu Nuvas'ın yükselişi için 518 tarihini öneren Stuart Munro-Hay, bu olayı 525'e tarihlendiriyor. Zu Nuvas'ın 523'te iktidara gelmesine dayanan kronolojiye göre, bu olay yaklaşık 530'da olmalıdır. 543 gibi geç bir tarih, Jacques Ryckmans tarafından öne sürülmüştür.
Abraha'yı boyun eğdirmek için Kaleb tarafından gönderilen bir ordu, onun saflarına katılmaya karar verir, komutanı öldürülür (muhtemelen 'Ariat'a atıfta bulunuyor) ve ardından gönderilen ikinci bir ordu da yenilir. Kaleb, Abraha'yı fiili olarak tanımak zorunda kalır ve nominal bir haraç karşılığında resmi olarak da tanınır.
Hakimiyet
Abraha, Yemen tarihinde Orta Arabistan'ın yaygın Yahudilik ve putperestliği karşısında Hristiyanlık davasını destekleyen önemli ve gayretli bir figür olarak görülüyor. San'aa'da büyük bir kilise ve Saba'nın başkenti Marib'deki ana sulama barajını tamir ettiği söyleniyor.
Ebrehe'nin kariyerini anlatan epigrafik kaynaklar arasında 657 yılında (yani MS 540-550 arasında) tahttan indirilen hükümdar Esimiphaios'un oğlu tarafından desteklenen bir ayaklanmanın bastırılmasını kaydeden Saba döneminin Marib Barajı üzerindeki bir yazıt yer alır; aynı yıl içinde barajda yapılan hayati onarımlar yapılmış; ertesi yıl da barajdaki onarımların tamamlanmasıyla Necaşi, Bizans, İran ve Arabistan filarkı Haris ibni Cebele'den gelen elçilerin kabulüyle büyük bir sevinç ziyafeti verilmiştir.
Ebrehe daha önce Himyariler tarafından kullanılan "Saba' Kralı" ve "Raydän ve Hadramut ve Yamanat ve onların Araplarının plato ve ovadaki Kralı" şeklindeki kraliyet unvanını benimser.
Kilise inşaatı
Riyad'daki Suudi Arabistan Ulusal Müzesi'ne göre Ebrehe, Sana'a'da Mekke'deki Kabe'ye rakip olacak şekildeKulleys (Yunan Ekklesia'sından) katedralini inşa etmişti. Ayrıca Necran'da Bani Haris için bir kilise, Sakif kabilesi için Taif'te Al-lat Evi, Yemen'de Yarim Evi ve Ghamdan Evi inşa eder.
Ölümü
Munro-Hay, Murayghän'daki yazıta dayanarak ölümünü 553'ten bir süre sonrasına, İslami hikâye geleneği ise Mekke'ye yaptığı seferden hemen sonrasına yerleştirir. Tahta, annesi Abraha'nın kocasından kaçırdığı Yemenli bir soylu kadın olan Raihäna olan iki oğlu Yaksum ve Masruk geçer.
570 ile 575 yılları arasında Yemen'deki Pers yanlısı bir grup, Al-Hira'daki Lahmi prensleri aracılığıyla Sasani kralıyla temas kurmuştur. Sasaniler daha sonra, yarı efsanevi Seyf ibni Zi Yazanın Aksumitleri Yemen ve Güney Arabistan'dan sürmesine yardım eden komutasında birlikler gönderir ve Yemen Sasani etki alanına girer.
İslami hikayecilik geleneğinde
İslami hikâye geleneği Fil Yılı olarak bilinen 570 yılı için Hicaz'ın işgalinde Mekke'ye karşı bir askeri seferi Ebrehe'ye borçludur. Hikâyenin birbirinden farklı ve ayrıntılı- abartılı versiyonları anlatılır;
Buna göre Ebrehe Sanaa'da (dini-siyasi ve ticari amaçlarla) bir hac merkezi oluşturmak üzere bir katedral inşa eder. Kabe' zaten böyle bir amaçla kullanılmaktadır ve Ebrehenin planı işe yaramaz. Ebrehe, tüm hacıların yeni katedraline gitmesi amacıyla Kabe'yi yıkmak için yanına 13 savaş fili ile bir askerî birlik alarak yola çıkar. Muhammed'in büyükbabası Abdülmuttalib, Ebrehe'nın güçlerini alt edemeyeceğini anlayarak savaşı Tanrı'nın ellerine bırakır. Ebrehe güçlerinin şehre yaklaşmasın anlatan hikâye şöyle devam eder:
Ertesi gün savaşa hazırlanırken, (Mahmud adındaki) fillerinin Mekke'ye yaklaşmayı reddettiğini gördüler. Daha da kötüsü, denizden kuşlar geldi ve her biri üç küçük taş getirdiler ve bunları Ebrehe'nin askerlerinin üzerine düşürdüler. Bu taşların çarptığı herkes öldü. Abraha defalarca vuruldu ve yavaşça parçalandı. Sanaa'ya vardığında sefil bir kütükten başka bir şey değildi. Kalbi göğsünden fırladı ve öldü. Yani Fil Savaşı bir ölüm yılıydı. Ama aynı zamanda bir yaşam yılıydı, çünkü aynı yıl Muhammed doğdu.
Bir diğer versiyona göre; Ebrehe Fil Suresi inde bahsedilen krallardan biridir. Bu anlatımlara göre Ebrehe, Yemen'de, Aksum Krallığı'na bağlı Hristiyan bir validir ve Arapların her sene hac amacıyla Mekke'ye gitmelerini istemez. San'a'da büyük bir kilise yaptırır ve ismini Kulleys koyar. Ebrehe Habeş Kralı'na halkın hac için ancak Kulleys'i ziyaret edebileceklerini, Mekke'ye gidenlere izin vermeyeceğini yazarak onun da desteğini alır. Ebrehe'nin haccı engelleme niyeti Yemenli Arapları öfkelendirdi. Rivayete göre Nukayl isminde bir yerli, Kulleys'e girerek kimsenin olmadığı bir zamanda içeriyi harabeye çevirir, kirletir ve kayıplara karışır. Ebrehe ağır bir hakarete uğramıştır.
Olayın üzerine bir de kilisenin yanması eklenince vali intikam almaya karar verir, Kâbe'yi yıkmak ve enkazını fillerle Yemen'e taşımak için dört bin fil ve üç yüz bin Habeşli'den oluşan ordusu ile harekete geçer. Mekke çevresine kadar gelen öncüler Mekkelilerin koyun ve develerini alıp konaklama yerleri olan Taif'e kaçırırlar. Ebrehe, Mekkelilerin lideri olan Abdulmuttalib'in pazarlık tekliflerini de geri çevirir. Ordu Mekke üzerine yürümeye hazırlanırken gökyüzü Kızıldeniz tarafından gelen Ebabil kuşları ile dolar, gagaları ve ayaklarında taşıdıkları taşlar ile Ebrehe ordusunu taş yağmuruna tutarlar. İstilacı ordu bozguna uğrar. Kalanlar, Ebrehe de içlerinde olmak üzere perişan bir vaziyette Yemen'e doğru kaçarlar.
Ebrehe, bu saldırı sırasında etleri parçalanarak, çürümüş halde San'a'ya dönerken, Hasm kabilesinin yaşadığı bölgede ölür.
İbrahim Zein ve Ahmed el-Vekil, Müslüman tefsirlerine göre saldırı haftasının 14 Şubat 572 (13 Muharrem 51 Hicretten Önce ) Pazar günü başladığını ve Muhammed'in doğumunun 11 Nisan 572 (12 Rabi' al-Evvel 51 BH) Pazartesi günü olduğunu belirtiyor.
Geleneksel İslami Versiyonun Eleştirisi
Ebrehe'nin kendi yazıtları da dahil olmak üzere, O'nun Mekke seferinden sonraki dönem İslami rivayetler dışında söz eden kaynak bulunmuyor. Tarihçiler, hikâyeyi Kuran 105:1-5'teki "Fil Adamları"nı açıklamak için sonradan tasarlanmış bir İslami mitoloji olarak görürler.
Bununla birlikte, Himyer yazıtların elde edilen son bulgular, Ebrehenin bilinmeyen bir seferini anlatıyordu. Kitabede Mekke'den bahsedilmemesine karşın Iwona Gajda' bu seferi başarısız Mekke fethi olarak tanımlar. Ancak Gajda, seferi MS 552'ye tarihler ve bu MS 570'e tarihlenen Peygamber'in doğumuyla uyuşmaz. Bir diğer tutarsızlık ilgili kayıtların Himyer yazıtlarından alınması ve Ebrehenin kendisini Himyar kralı ilan etmesiyle ilgilidir; Himyar 525 yılında yıkılır.
Farklı olarakʿUkāẓ ve Batı Arabistan kabilelerini Mekke kutsal alanıyla ilişkilendiren hums kültür derneğine benzer şekilde, Hristiyan bilim adamı Julien Robin, Kureyş'in sayıları az olmasına rağmen sonraki yıllarda hızla öne çıkması nın "büyük Kureyş fuarı"nı kanıtladığına ve başarısız bir seferin tarihselliğinin tamamen makul olabileceğine dikkat çekiyor.
Hikayenin Makkabilerle ilgisi;
Daniel Beck Afrika savaş fillerinin 600 yılı aşkın süredir bölgede kullanılmadığını belirterek Ebrehe'nin Afrika savaş fillerini elde etmesini ve Arabistan seferinde kullandığı iddiasını zor görüyor. Ayrıca Fil suresinin Makkabiler (2 Makabi ve 3 Makabi'ye)'e atıfta bulunduğunu ve Ebraha'nın herhangi bir seferine atıfta bulunmadığını iddia ediyor.
Bununla birlikte, Michael Charles, Aksum krallığının filleri savaş için nasıl kullandığını ve keşif gezisinin yapıldığı söylenen 6. yüzyılda onlara nasıl eriştiğini ayrıntılarıyla anlattığı bir çalışma yayınladı.2 Makkabiler fillerden savaş hayvanları ve engellenen bir askeri sefer olarak bahsederken, herhangi bir uçan yaratıktan bahsetmemiştir. Bununla birlikte, bir fil ordusunu engelleyen koruyucu uçan yaratıklar olarak melekler, 3 Makkabiler 5 ve 6:18-21'de bulunabilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Abraha". Encyclopaedia of Islam, THREE. 1 Haziran 2009. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2023 – referenceworks.brillonline.com vasıtasıyla. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Scott Fitzgerald Johnson (ed.) (2015) The Oxford Handbook of Late Antiquity. Oxford University Press. p. 287.
- ^ Francis E. Peters (1994) Muhammad and the Origins of Islam. SUNY Press. p. 88. .
- ^ a b Stuart Munro-Hay (2003) "Abraha" in Siegbert Uhlig (ed.) Encyclopaedia Aethiopica: A-C. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
- ^ a b Procopius (1914). Procopius, with an English translation by H. B. Dewing. 1. Dewing, Henry Bronson tarafından çevrildi. London: William Heinemann. s. 191.
- ^ Axum. University Park, Pennsylvania: Penn State University Press. 1990. s. 91. ISBN . Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Brill (2019). An Azanian Trio: Three East African Arabic Historical Documents. BRILL. ISBN . 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2023.
- ^ S. C. Munro-Hay (1991) Aksum: An African Civilization of Late Antiquity. Edinburgh: University Press. p. 87.
- ^ Scott Fitzgerald Johnson (ed.) (2015) The Oxford Handbook of Late Antiquity. Oxford University Press. p. 285.
- ^ Abraha | viceroy of Yemen 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Encyclopaedia Britannica.
- ^ Edward Ullendorff (1960) The Ethiopians: an Introduction to Country and People. 2nd edition. London: Oxford University Press. p. 56.
- ^ . academia.edu. 2015. s. 47. 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ a b Reynolds, Gabriel Said. The Emergence of Islam: Classical traditions in contemporary perspective. Fortress Press, 2012, 16-17.
- ^ . 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Zein (8 Ocak 2021). "On the Origins of the Hijrī Calendar: A Multi-Faceted Perspective Based on the Covenants of the Prophet and Specific Date Verification". Religions. 12 (1): 12. doi:10.3390/rel12010042.
- ^ a b "Review of Iwona Gajda: Le Royaume de Himyar à l'époque monothéiste. L'histoire de l'Arabie du Sud ancienne de la fin du IVe siècl de l'ère chrétienne jusqu'à l'avènement de l'islam, Paris 2009". academia.edu. 2011. s. 479. 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Iwona Gajda: Le royaume de Ḥimyar à l'époque monothéiste. L'histoire de l'Arabie ancienne de la fin du ive siècle de l'ère chrétienne jusqu'à l'avènement de l'Islam. Paris 2009, pp. 142–146.
- ^ Himyar then endured until it finally fell to invaders from the in 525 CE.Playfair, Col (1867). "On the Himyaritic Inscriptions Lately brought to England from Southern Arabia". Transactions of the Ethnological Society of London. 5: 174-177. doi:10.2307/3014224. JSTOR 3014224.
- ^ Robin, Christian Julien (2015). Fisher, Greg (ed.). Arabs and Empires Before Islam. Oxford. p. 152. .
- ^ a b Beck, Daniel. “Maccabees not Mecca: The Biblical Subtext and the Apocalyptic Context of Sūrat al-Fīl (Q 105)” in Evolution of the Early Qur’an, 2018, Peter Lang.
- ^ "The Elephants of Aksum: In Search of the Bush Elephant in Late Antiquity". muse.jhu.edu. Johns Hopkins University Press. 29 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ Reynolds, Gabriel Said "The Qur'an and the Bible: Text and commentary" Yale University Press, 2018, p. 929.
- ^ Tekvin 5:1-2
- ^ Tekvin 6:18-21
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abraha Ge ez አብርሃ Abreha olarak da yazilir ayni zamanda Araplarda Ebrahah el Asram أ ب ر ه ة ٱل أ ش ر م olarak da bilinir bir Aksum generalidir ve sonradan Aksum Kralligi nin Guney Arabistan genel valisi olarak hukum surer buyuk olcude Aksumi destegine dayanmasi ve kralligini Aksum adetleri ve dini ile yonetmesine ragmen kendisini Himyar in Krali ilan eder Abraha MS 531 veya 547 den MS 555 veya 570 e kadar gunumuz Arabistan ve Yemen inin cogunu yonetir Ebrehe fetihlerden sonra Kabe nin disinda HayatiYahudi Himyar krali Zu Nuvas 523 525 veya yak 518 20 de Aksumlu Hristiyanlara ve onlarin yerel muttefiklerine karsi askeri operasyonlar baslatir Zafar daki bircok Aksumlu oldurulur daglik alanlardaki kaleleri yikilir ve Necran yagmalanir Necran 518 veya 523 te dusmus ve Hristiyan cemaatinin bircok uyesi oldurulmustur Kuran in Buruc suresinde bahsedilen bu olay komsu Hristiyan bolgelerde buyuk bir duyarlilik uyandirir ve bir Bizans filosunun da yardim ettigi bir Aksum askeri mudahalesine yol acar Bizans tarihcisi Procopiusun ifadesine gore Abraha Adulis te ticaret yapan Romali bir tuccarin eski kolesi sonrasinda ise Aksum Krali Kaleb in Zu Nuvas a karsi komuta ettigi ordulardan birinin komutani veya uyesiydi Taberi nin tarihinde Abraha nin Ariat liderligindeki birinci ordunun basarisiz olmasinin ardindan Kaleb tarafindan gonderilen ikinci ordunun komutani oldugu soylenir Abraha nin 100 000 kisilik ordusuyla Yemen ordusunun tum direnisini basarili bir sekilde ezerek gucu ele gecirdigi ve Sanaa da kendi iktidarini kurdugu bildiriliyor Ancak harac vermeyerek Kaleb in gazabini uyandirir Kaleb generali Ariat i Yemen valiligini devralmasi icin gonderir Abrahanin Ariat la girdigi bir duelloda Ariat oldurulur ancak Abraha da ona el Asram yarali surat lakabini kazandiran bir yara alir Ebrehe nin burnunun ya savasta kayboldugu ya da bir hastalik nedeniyle ciddi sekilde hasar gordugu de soylenmistir Procopius a gore Abraha o zamanlar zengin ve verimli bir toprak olan Yemen e yerlesmek isteyen Aksum isgal gucu icindeki muhalif unsurlarin destegiyle Kaleb tarafindan atanan Hristiyan Himyar valisi dan Yemen in kontrolunu ele gecirdi Zu Nuvas in yukselisi icin 518 tarihini oneren Stuart Munro Hay bu olayi 525 e tarihlendiriyor Zu Nuvas in 523 te iktidara gelmesine dayanan kronolojiye gore bu olay yaklasik 530 da olmalidir 543 gibi gec bir tarih Jacques Ryckmans tarafindan one surulmustur Abraha yi boyun egdirmek icin Kaleb tarafindan gonderilen bir ordu onun saflarina katilmaya karar verir komutani oldurulur muhtemelen Ariat a atifta bulunuyor ve ardindan gonderilen ikinci bir ordu da yenilir Kaleb Abraha yi fiili olarak tanimak zorunda kalir ve nominal bir harac karsiliginda resmi olarak da taninir HakimiyetAksum lu Kaleb imparatorlugunun bir referans haritasi Abraha Yemen tarihinde Orta Arabistan in yaygin Yahudilik ve putperestligi karsisinda Hristiyanlik davasini destekleyen onemli ve gayretli bir figur olarak goruluyor San aa da buyuk bir kilise ve Saba nin baskenti Marib deki ana sulama barajini tamir ettigi soyleniyor Ebrehe nin kariyerini anlatan epigrafik kaynaklar arasinda 657 yilinda yani MS 540 550 arasinda tahttan indirilen hukumdar Esimiphaios un oglu tarafindan desteklenen bir ayaklanmanin bastirilmasini kaydeden Saba doneminin Marib Baraji uzerindeki bir yazit yer alir ayni yil icinde barajda yapilan hayati onarimlar yapilmis ertesi yil da barajdaki onarimlarin tamamlanmasiyla Necasi Bizans Iran ve Arabistan filarki Haris ibni Cebele den gelen elcilerin kabuluyle buyuk bir sevinc ziyafeti verilmistir Ebrehe daha once Himyariler tarafindan kullanilan Saba Krali ve Raydan ve Hadramut ve Yamanat ve onlarin Araplarinin plato ve ovadaki Krali seklindeki kraliyet unvanini benimser Kilise insaati Riyad daki Suudi Arabistan Ulusal Muzesi ne gore Ebrehe Sana a da Mekke deki Kabe ye rakip olacak sekildeKulleys Yunan Ekklesia sindan katedralini insa etmisti Ayrica Necran da Bani Haris icin bir kilise Sakif kabilesi icin Taif te Al lat Evi Yemen de Yarim Evi ve Ghamdan Evi insa eder OlumuEbrehe nin oglu Mesruk Munro Hay Murayghan daki yazita dayanarak olumunu 553 ten bir sure sonrasina Islami hikaye gelenegi ise Mekke ye yaptigi seferden hemen sonrasina yerlestirir Tahta annesi Abraha nin kocasindan kacirdigi Yemenli bir soylu kadin olan Raihana olan iki oglu Yaksum ve Masruk gecer 570 ile 575 yillari arasinda Yemen deki Pers yanlisi bir grup Al Hira daki Lahmi prensleri araciligiyla Sasani kraliyla temas kurmustur Sasaniler daha sonra yari efsanevi Seyf ibni Zi Yazanin Aksumitleri Yemen ve Guney Arabistan dan surmesine yardim eden komutasinda birlikler gonderir ve Yemen Sasani etki alanina girer Islami hikayecilik gelenegindeArabistan in guneyindeki Necran dan kaya oymalari eski ancak oymanin kesin tarihi belirlenemez Oyma filleri mahut binici lariyla tasvir ediyor Islami hikaye gelenegi Fil Yili olarak bilinen 570 yili icin Hicaz in isgalinde Mekke ye karsi bir askeri seferi Ebrehe ye borcludur Hikayenin birbirinden farkli ve ayrintili abartili versiyonlari anlatilir Buna gore Ebrehe Sanaa da dini siyasi ve ticari amaclarla bir hac merkezi olusturmak uzere bir katedral insa eder Kabe zaten boyle bir amacla kullanilmaktadir ve Ebrehenin plani ise yaramaz Ebrehe tum hacilarin yeni katedraline gitmesi amaciyla Kabe yi yikmak icin yanina 13 savas fili ile bir askeri birlik alarak yola cikar Muhammed in buyukbabasi Abdulmuttalib Ebrehe nin guclerini alt edemeyecegini anlayarak savasi Tanri nin ellerine birakir Ebrehe guclerinin sehre yaklasmasin anlatan hikaye soyle devam eder Ertesi gun savasa hazirlanirken Mahmud adindaki fillerinin Mekke ye yaklasmayi reddettigini gorduler Daha da kotusu denizden kuslar geldi ve her biri uc kucuk tas getirdiler ve bunlari Ebrehe nin askerlerinin uzerine dusurduler Bu taslarin carptigi herkes oldu Abraha defalarca vuruldu ve yavasca parcalandi Sanaa ya vardiginda sefil bir kutukten baska bir sey degildi Kalbi gogsunden firladi ve oldu Yani Fil Savasi bir olum yiliydi Ama ayni zamanda bir yasam yiliydi cunku ayni yil Muhammed dogdu Bir diger versiyona gore Ebrehe Fil Suresi inde bahsedilen krallardan biridir Bu anlatimlara gore Ebrehe Yemen de Aksum Kralligi na bagli Hristiyan bir validir ve Araplarin her sene hac amaciyla Mekke ye gitmelerini istemez San a da buyuk bir kilise yaptirir ve ismini Kulleys koyar Ebrehe Habes Krali na halkin hac icin ancak Kulleys i ziyaret edebileceklerini Mekke ye gidenlere izin vermeyecegini yazarak onun da destegini alir Ebrehe nin hacci engelleme niyeti Yemenli Araplari ofkelendirdi Rivayete gore Nukayl isminde bir yerli Kulleys e girerek kimsenin olmadigi bir zamanda iceriyi harabeye cevirir kirletir ve kayiplara karisir Ebrehe agir bir hakarete ugramistir Olayin uzerine bir de kilisenin yanmasi eklenince vali intikam almaya karar verir Kabe yi yikmak ve enkazini fillerle Yemen e tasimak icin dort bin fil ve uc yuz bin Habesli den olusan ordusu ile harekete gecer Mekke cevresine kadar gelen onculer Mekkelilerin koyun ve develerini alip konaklama yerleri olan Taif e kacirirlar Ebrehe Mekkelilerin lideri olan Abdulmuttalib in pazarlik tekliflerini de geri cevirir Ordu Mekke uzerine yurumeye hazirlanirken gokyuzu Kizildeniz tarafindan gelen Ebabil kuslari ile dolar gagalari ve ayaklarinda tasidiklari taslar ile Ebrehe ordusunu tas yagmuruna tutarlar Istilaci ordu bozguna ugrar Kalanlar Ebrehe de iclerinde olmak uzere perisan bir vaziyette Yemen e dogru kacarlar Ebrehe bu saldiri sirasinda etleri parcalanarak curumus halde San a ya donerken Hasm kabilesinin yasadigi bolgede olur Ibrahim Zein ve Ahmed el Vekil Musluman tefsirlerine gore saldiri haftasinin 14 Subat 572 13 Muharrem 51 Hicretten Once Pazar gunu basladigini ve Muhammed in dogumunun 11 Nisan 572 12 Rabi al Evvel 51 BH Pazartesi gunu oldugunu belirtiyor Geleneksel Islami Versiyonun Elestirisi Ebrehe nin kendi yazitlari da dahil olmak uzere O nun Mekke seferinden sonraki donem Islami rivayetler disinda soz eden kaynak bulunmuyor Tarihciler hikayeyi Kuran 105 1 5 teki Fil Adamlari ni aciklamak icin sonradan tasarlanmis bir Islami mitoloji olarak gorurler Bununla birlikte Himyer yazitlarin elde edilen son bulgular Ebrehenin bilinmeyen bir seferini anlatiyordu Kitabede Mekke den bahsedilmemesine karsin Iwona Gajda bu seferi basarisiz Mekke fethi olarak tanimlar Ancak Gajda seferi MS 552 ye tarihler ve bu MS 570 e tarihlenen Peygamber in dogumuyla uyusmaz Bir diger tutarsizlik ilgili kayitlarin Himyer yazitlarindan alinmasi ve Ebrehenin kendisini Himyar krali ilan etmesiyle ilgilidir Himyar 525 yilinda yikilir Farkli olarakʿUkaẓ ve Bati Arabistan kabilelerini Mekke kutsal alaniyla iliskilendiren hums kultur dernegine benzer sekilde Hristiyan bilim adami Julien Robin Kureys in sayilari az olmasina ragmen sonraki yillarda hizla one cikmasi nin buyuk Kureys fuari ni kanitladigina ve basarisiz bir seferin tarihselliginin tamamen makul olabilecegine dikkat cekiyor Hikayenin Makkabilerle ilgisi Daniel Beck Afrika savas fillerinin 600 yili askin suredir bolgede kullanilmadigini belirterek Ebrehe nin Afrika savas fillerini elde etmesini ve Arabistan seferinde kullandigi iddiasini zor goruyor Ayrica Fil suresinin Makkabiler 2 Makabi ve 3 Makabi ye e atifta bulundugunu ve Ebraha nin herhangi bir seferine atifta bulunmadigini iddia ediyor Bununla birlikte Michael Charles Aksum kralliginin filleri savas icin nasil kullandigini ve kesif gezisinin yapildigi soylenen 6 yuzyilda onlara nasil eristigini ayrintilariyla anlattigi bir calisma yayinladi 2 Makkabiler fillerden savas hayvanlari ve engellenen bir askeri sefer olarak bahsederken herhangi bir ucan yaratiktan bahsetmemistir Bununla birlikte bir fil ordusunu engelleyen koruyucu ucan yaratiklar olarak melekler 3 Makkabiler 5 ve 6 18 21 de bulunabilir Ayrica bakinizAntik Yemen tarihi AbdulmuttalibKaynakca Abraha Encyclopaedia of Islam THREE 1 Haziran 2009 9 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2023 referenceworks brillonline com vasitasiyla Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Scott Fitzgerald Johnson ed 2015 The Oxford Handbook of Late Antiquity Oxford University Press p 287 019027753X Francis E Peters 1994 Muhammad and the Origins of Islam SUNY Press p 88 0791418758 a b Stuart Munro Hay 2003 Abraha in Siegbert Uhlig ed Encyclopaedia Aethiopica A C Wiesbaden Harrassowitz Verlag a b Procopius 1914 Procopius with an English translation by H B Dewing 1 Dewing Henry Bronson tarafindan cevrildi London William Heinemann s 191 Axum University Park Pennsylvania Penn State University Press 1990 s 91 ISBN 0271005319 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Brill 2019 An Azanian Trio Three East African Arabic Historical Documents BRILL ISBN 9789004258600 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2023 S C Munro Hay 1991 Aksum An African Civilization of Late Antiquity Edinburgh University Press p 87 0748601066 Scott Fitzgerald Johnson ed 2015 The Oxford Handbook of Late Antiquity Oxford University Press p 285 019027753X Abraha viceroy of Yemen 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica Edward Ullendorff 1960 The Ethiopians an Introduction to Country and People 2nd edition London Oxford University Press p 56 academia edu 2015 s 47 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Reynolds Gabriel Said The Emergence of Islam Classical traditions in contemporary perspective Fortress Press 2012 16 17 3 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Zein 8 Ocak 2021 On the Origins of the Hijri Calendar A Multi Faceted Perspective Based on the Covenants of the Prophet and Specific Date Verification Religions 12 1 12 doi 10 3390 rel12010042 a b Review of Iwona Gajda Le Royaume de Himyar a l epoque monotheiste L histoire de l Arabie du Sud ancienne de la fin du IVe siecl de l ere chretienne jusqu a l avenement de l islam Paris 2009 academia edu 2011 s 479 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Iwona Gajda Le royaume de Ḥimyar a l epoque monotheiste L histoire de l Arabie ancienne de la fin du ive siecle de l ere chretienne jusqu a l avenement de l Islam Paris 2009 pp 142 146 Himyar then endured until it finally fell to invaders from the in 525 CE Playfair Col 1867 On the Himyaritic Inscriptions Lately brought to England from Southern Arabia Transactions of the Ethnological Society of London 5 174 177 doi 10 2307 3014224 JSTOR 3014224 Robin Christian Julien 2015 Fisher Greg ed Arabs and Empires Before Islam Oxford p 152 978 0 19 965452 9 a b Beck Daniel Maccabees not Mecca The Biblical Subtext and the Apocalyptic Context of Surat al Fil Q 105 in Evolution of the Early Qur an 2018 Peter Lang The Elephants of Aksum In Search of the Bush Elephant in Late Antiquity muse jhu edu Johns Hopkins University Press 29 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 Reynolds Gabriel Said The Qur an and the Bible Text and commentary Yale University Press 2018 p 929 Tekvin 5 1 2 Tekvin 6 18 21