Sovyetler Birliği'nde sinema veya Sovyet sineması veya Devrim sineması diye Sovyetler Birliği'nde üretilen sinema filmleri adlandırılır.
Sovyet sineması |
---|
1917 öncesi Rusya İmparatorluğu filmleri listesi |
Devrim sonrasındaki durum
Ekim Devrimi sonrasında sinemanın önde gelen sanatçılarının çoğu yurtdışına gitti ve stüdyolar büyük ölçüde işlemez duruma girdi.
Devrim coşkusunun körüklediği ve belgesellerde başlayan canlanma çok kısıtlı koşullar altında gelişti.
Eski kusak sinemacılardan V. Gardin ilk Sovyet uzun filmi 'u (Türkçe: Orak ve Çekiç) 1921 yılında çekerken genç kuşak sanatçılar proletkült hareketinin çeversinde toplandı. Teorik ve uygulamalı çalışmalarını filmde kurgu üstüne yoğunlaştıran Lev Kuleşov (1899-1944) ve sinemanın, yaşamı olduğu gibi, yakalaması gereği üstüne temellendirilen kinoglaz (sinema-göz) anlayışını geliştiren Dziga Vertov (1896-1954) Sovyet sineması’nın öncüleri oldular. Kulesov'la başlayan deneysel çalışmalar 'la (1898-1948) en yetkin ürünlerini verdi. Ayrıva (1893-1953) ve (1894-1956) sessiz sinemanın en iyi örneklerini verdiler. Aynı yönetmenler 1930’ların başında sesli sinemada da başarılarını sürdürdü.
Yıllar
- 1918 — 6 film
- 1919 — 57 film
- 1920 — 29 film
- 1921 — 12 film
- 1922 — 16 film
- 1923 — 8 film
- 1924 — 69 film
- 1925 — 80 film
- 1926 — 102 film
- 1927 — 118 film
- 1928 — 124 film
- 1929 — 92 film
- 1930 — 128 film
II. Dünya Savaşı zamanı ve sonrası
1941'de Sovyetler Birliği toprakları Alman işgali altına girerken sinema sanayisi de Almatı'da toplandı. Savaş üstüne ve moral yükseltici öne çıktı. 13 Haziran 1942'de savaş cephesi boyunca yerleştirilen 240 alıcının çektği filmlerin kurgusuyla oluşturulan Den Vojny (Türkçe: Savaşın Bir Günü) bu filmlerin en ilgincidir. ABD Sineması’nın gösteriye yönelik yapısına karşın, aynı Sovyet Sineması daha çok eğitici ve propaganda amacına yönelik bir çizgi içinde yer aldı. Bu eğilim, devletin içte ve dışta karşılaştığı güçlükler karşısında giderek artan sınırlamalarıyla sinemada durgunluk yarattı. Sinemanın ele aldığı konular, insanlar ve anlatım biçimleri kalıplaşırken, uzun metreli, konulu film sayında büyük düşüş görüldü. Örneğin, 1946'da 18, 1951'de 8 film yapıldı. Ancak 1953'te film sayısı 28'e çıkarken, eskilerin yanında genç sinemacılar Sovyet Sineması'na güçlü birsoluk getirdi. G.Çukray, M.Kalatozov, S.Yutkeviç, Y.Segel'in filmleri başta olmak üzere özgün eserler ortaya koydu. 1960'ların başında yılda çekilen fim sayısı 200, sinema sandalye sayısı 23 milyon (bunun 16 milyonu kırsal alnda) dolayındaydı. Moskova, Kiev dışında Bakü, Riga, Taşkent, Minsk, Odesa gibi çeşitli yerlerde 30'un üstünde film stüdyosu kuruldu. Yaygın sinema sağlanan olanaklar, 1970'lere doğru Sovyetler Birliği’ni oluşturan Cumhuriyetlerde yetkin filmlerin yapılmasını sağladı. Kırgızistan'da S.Urusevski, B.Şemsiyev, Türkmenistan'da Altay Karlıyev, Ermenistan'da Frunze Dolvatyan, Gürcistan'da G.Çengelaya, T.Abuladze, Estonya'da Y.Muvr, Letonya'da B.Leymanis, Moldova'da E.Lotianu geniş piramidin üstünde yer alan adlar arasındadır. Her cumhuriyetin bir film üretme merkezi bulunur. Konulu uzun metreli filmlerin yansıra çok sayıda belgesel ve çizgi filmler çekilirdi. S.Bondorçuk, A.Tarkovski, N.Mihalkov, G.Panfilov 1979’da 46 yaşında ölen Larissa Şepitto yalnız Sovyet Sineması'nın değil, dünya sinmasının da önde gelen ustalarıdır.
SSCB'de Avantgarde Sineması
SSCB'de Avantgarde Sineması, özellikle iki dünya savaşı arasındaki dönemde, etkili olan bir dizi akıma verilen toplu isimdir.
Ekim Devrimi'nin hemen sonrasında Sovyetler Birliği'nde genç sanatçılar sosyalist bir sanat ortaya koymaya çalıştılar. Diğer sanat dallarında da olduğu gibi sinemada da fütürizm ve konstrüktivizm hakim sanat akımıydı. David W. Griffith'in montaj tekniği bu sanatçılar arasında önemli bir etki yaratmıştı.
Genç sanatçılar öncelikle biçimsel ilerlemenin politik imaları üzerinde duruyorlardı. Hollywood filmlerinin özel biçiminin ideolojik bir mesaj taşıdığını saptıyorlar ve "görünmeyen kesme" gibi kurgu teknikleri ve Amerikan rüyasını işleyen gerilim dramaturjisiyle seyircileri kışkırtmak yerine yönlendirdiğini söylüyorlardı. Oysa sosyalist estetiğe göre izleyicilerin birlikte düşünmeleri teşvik edilmeli ve toplumsal ilişkiler yansıtılmalıydı.
Griffith'in dramaturjik gerilimi arttırmak için kullandığı kurgu teknikleri Rus avantgardelarını çok etkiledi. 'nda okulun yöneticisi Lev Kuleshov'un çevresinde toplanan genç filmciler teorik ve deneysel yollar bulmaya çalıştılar. Bu çevrenin temel tezi, filmde kurgunun resimden hiyerarşik olarak üstte bulunduğu ve anlamın montajla aktarıldığı yolundaydı.
Bu çevrenin en önemli isimleri belgesel yapımcısı Dziga Vertov, Sergey Eisenstein ve Vsevolod Pudovkin'di. Eisenstein filmlerinde duygusal olarak yoğun resimlerin hızlı bir peşpeşeliğini, şok edici bir şekilde birbirleriyle bir araya getirilmelerini ve böylece izleyicinin yeni bilgilere ulaşmasını sağlamak gerektiğini düşünüyordu. Ünlü filmleri Grev ve Potemkin Zırhlısında bu montaj anlayışını başarıyla pratiğe geçirdi. Özellikle Potemkin Zırhlısında geliştirdiği ritmik montaj tekniğiyle güçlü metaforlar kullandı.
de filmlerinde benzer montaj teknikleri kullanıyordu. Bununla birlikte Pudovkin Eisenstein'dan daha fazla Hollywood'un anlatısal sinemasına yakın duruyordu. Potemkin Zırhlısında kitleleri başrolde kullanan Eisenstein'ın aksine Pudovkin ülkenin önde gelen yıldızlarını kullanıyordu. İzleyiciyi düşünsel olarak kışkırtmak yerine, duygusal olarak etkilemeye çalışıyordu.
Sovyet avantgarde sineması, özellikle Stalin döneminde formalizm ve sosyalist gerçekçilik tartışmaları sonucu büyük oranda etkisini kaybetti.
Genel bilgiler
Televizyonun gelişmesinin SSCB'de halkın sinemaya olan ilgisini soğutmadığı belirtilmektedir. Çünkü Sovyetler Birliği'nde sinema biletlerinin fiyatları, Batı'da olduğundan çok daha düşüktür. Bir sinema bileti hiçbir zaman 70 Kopek'ten (93 Cent) fazla tutmaz. Yapılan bir araştırmaya göre bir Sovyet yurttaşının yılda ortalama 18 kez sinemaya gittiği belirlenmiştir. Bu sayı bir Amerikalı'dan üç kez, bir İngiliz ve bir Fransız'dan da altı kez ve bir Federal Almanyalı'dan dokuz kez daha fazladır. Ayrıca Ural bölgesinde yapılan bir araştırmaya göre her yüz işçiden 95'inin sinemaya gittiği belirlenmiştir.
Film yönetmenleri
SSCB film yapım şirketleri
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Sixty seconds of Ballad of a Soldier turned into a Russian lesson. 12 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Russian Film Database, University of Innsbruck, Austria 7 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi nde sinema veya Sovyet sinemasi veya Devrim sinemasi diye Sovyetler Birligi nde uretilen sinema filmleri adlandirilir Sovyet sinemasi1917 oncesi Rusya Imparatorlugu filmleri listesiDevrim sonrasindaki durumEkim Devrimi sonrasinda sinemanin onde gelen sanatcilarinin cogu yurtdisina gitti ve studyolar buyuk olcude islemez duruma girdi Devrim coskusunun korukledigi ve belgesellerde baslayan canlanma cok kisitli kosullar altinda gelisti Eski kusak sinemacilardan V Gardin ilk Sovyet uzun filmi u Turkce Orak ve Cekic 1921 yilinda cekerken genc kusak sanatcilar proletkult hareketinin ceversinde toplandi Teorik ve uygulamali calismalarini filmde kurgu ustune yogunlastiran Lev Kulesov 1899 1944 ve sinemanin yasami oldugu gibi yakalamasi geregi ustune temellendirilen kinoglaz sinema goz anlayisini gelistiren Dziga Vertov 1896 1954 Sovyet sinemasi nin onculeri oldular Kulesov la baslayan deneysel calismalar la 1898 1948 en yetkin urunlerini verdi Ayriva 1893 1953 ve 1894 1956 sessiz sinemanin en iyi orneklerini verdiler Ayni yonetmenler 1930 larin basinda sesli sinemada da basarilarini surdurdu Yillar1918 6 film 1919 57 film 1920 29 film 1921 12 film 1922 16 film 1923 8 film 1924 69 film 1925 80 film 1926 102 film 1927 118 film 1928 124 film 1929 92 film 1930 128 filmII Dunya Savasi zamani ve sonrasi1941 de Sovyetler Birligi topraklari Alman isgali altina girerken sinema sanayisi de Almati da toplandi Savas ustune ve moral yukseltici one cikti 13 Haziran 1942 de savas cephesi boyunca yerlestirilen 240 alicinin cektgi filmlerin kurgusuyla olusturulan Den Vojny Turkce Savasin Bir Gunu bu filmlerin en ilgincidir ABD Sinemasi nin gosteriye yonelik yapisina karsin ayni Sovyet Sinemasi daha cok egitici ve propaganda amacina yonelik bir cizgi icinde yer aldi Bu egilim devletin icte ve dista karsilastigi guclukler karsisinda giderek artan sinirlamalariyla sinemada durgunluk yaratti Sinemanin ele aldigi konular insanlar ve anlatim bicimleri kaliplasirken uzun metreli konulu film sayinda buyuk dusus goruldu Ornegin 1946 da 18 1951 de 8 film yapildi Ancak 1953 te film sayisi 28 e cikarken eskilerin yaninda genc sinemacilar Sovyet Sinemasi na guclu birsoluk getirdi G Cukray M Kalatozov S Yutkevic Y Segel in filmleri basta olmak uzere ozgun eserler ortaya koydu 1960 larin basinda yilda cekilen fim sayisi 200 sinema sandalye sayisi 23 milyon bunun 16 milyonu kirsal alnda dolayindaydi Moskova Kiev disinda Baku Riga Taskent Minsk Odesa gibi cesitli yerlerde 30 un ustunde film studyosu kuruldu Yaygin sinema saglanan olanaklar 1970 lere dogru Sovyetler Birligi ni olusturan Cumhuriyetlerde yetkin filmlerin yapilmasini sagladi Kirgizistan da S Urusevski B Semsiyev Turkmenistan da Altay Karliyev Ermenistan da Frunze Dolvatyan Gurcistan da G Cengelaya T Abuladze Estonya da Y Muvr Letonya da B Leymanis Moldova da E Lotianu genis piramidin ustunde yer alan adlar arasindadir Her cumhuriyetin bir film uretme merkezi bulunur Konulu uzun metreli filmlerin yansira cok sayida belgesel ve cizgi filmler cekilirdi S Bondorcuk A Tarkovski N Mihalkov G Panfilov 1979 da 46 yasinda olen Larissa Sepitto yalniz Sovyet Sinemasi nin degil dunya sinmasinin da onde gelen ustalaridir SSCB de Avantgarde SinemasiSSCB de Avantgarde Sinemasi ozellikle iki dunya savasi arasindaki donemde etkili olan bir dizi akima verilen toplu isimdir Ekim Devrimi nin hemen sonrasinda Sovyetler Birligi nde genc sanatcilar sosyalist bir sanat ortaya koymaya calistilar Diger sanat dallarinda da oldugu gibi sinemada da futurizm ve konstruktivizm hakim sanat akimiydi David W Griffith in montaj teknigi bu sanatcilar arasinda onemli bir etki yaratmisti Genc sanatcilar oncelikle bicimsel ilerlemenin politik imalari uzerinde duruyorlardi Hollywood filmlerinin ozel biciminin ideolojik bir mesaj tasidigini saptiyorlar ve gorunmeyen kesme gibi kurgu teknikleri ve Amerikan ruyasini isleyen gerilim dramaturjisiyle seyircileri kiskirtmak yerine yonlendirdigini soyluyorlardi Oysa sosyalist estetige gore izleyicilerin birlikte dusunmeleri tesvik edilmeli ve toplumsal iliskiler yansitilmaliydi Griffith in dramaturjik gerilimi arttirmak icin kullandigi kurgu teknikleri Rus avantgardelarini cok etkiledi nda okulun yoneticisi Lev Kuleshov un cevresinde toplanan genc filmciler teorik ve deneysel yollar bulmaya calistilar Bu cevrenin temel tezi filmde kurgunun resimden hiyerarsik olarak ustte bulundugu ve anlamin montajla aktarildigi yolundaydi Bu cevrenin en onemli isimleri belgesel yapimcisi Dziga Vertov Sergey Eisenstein ve Vsevolod Pudovkin di Eisenstein filmlerinde duygusal olarak yogun resimlerin hizli bir pespeseligini sok edici bir sekilde birbirleriyle bir araya getirilmelerini ve boylece izleyicinin yeni bilgilere ulasmasini saglamak gerektigini dusunuyordu Unlu filmleri Grev ve Potemkin Zirhlisinda bu montaj anlayisini basariyla pratige gecirdi Ozellikle Potemkin Zirhlisinda gelistirdigi ritmik montaj teknigiyle guclu metaforlar kullandi de filmlerinde benzer montaj teknikleri kullaniyordu Bununla birlikte Pudovkin Eisenstein dan daha fazla Hollywood un anlatisal sinemasina yakin duruyordu Potemkin Zirhlisinda kitleleri basrolde kullanan Eisenstein in aksine Pudovkin ulkenin onde gelen yildizlarini kullaniyordu Izleyiciyi dusunsel olarak kiskirtmak yerine duygusal olarak etkilemeye calisiyordu Sovyet avantgarde sinemasi ozellikle Stalin doneminde formalizm ve sosyalist gercekcilik tartismalari sonucu buyuk oranda etkisini kaybetti Genel bilgilerTelevizyonun gelismesinin SSCB de halkin sinemaya olan ilgisini sogutmadigi belirtilmektedir Cunku Sovyetler Birligi nde sinema biletlerinin fiyatlari Bati da oldugundan cok daha dusuktur Bir sinema bileti hicbir zaman 70 Kopek ten 93 Cent fazla tutmaz Yapilan bir arastirmaya gore bir Sovyet yurttasinin yilda ortalama 18 kez sinemaya gittigi belirlenmistir Bu sayi bir Amerikali dan uc kez bir Ingiliz ve bir Fransiz dan da alti kez ve bir Federal Almanyali dan dokuz kez daha fazladir Ayrica Ural bolgesinde yapilan bir arastirmaya gore her yuz isciden 95 inin sinemaya gittigi belirlenmistir Film yonetmenleriCafer Cebbarli Aleksandr Dovjenko Sergey Eisenstein Elem KlimovSSCB film yapim sirketleriAleksandr Dovjenko Film Studyolari Azerbaycanfilm Belarusfilm Gorki Film Studyosu Goskino Lenfilm MosfilmKaynakca 17 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2012 Sosyalizm 60 yilda Neler Getirdi SSCB Uzerine Sorular ve Cevaplar s 129 30 Egitim Kultur ve Spor Bilim YayinlariDis baglantilarSixty seconds of Ballad of a Soldier turned into a Russian lesson 12 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Russian Film Database University of Innsbruck Austria 7 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde