Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ambon, Ambon Adası ve komşusu olan on adadan oluşan bir Hollanda Doğu Hindistan Şirketi valiliğiydi. Şirketin amirallerinden birisi olan Steven van der Hagen'in adanın merkezi olan Fort Victoria'yı 22 Şubat 1605'te Portekizlilerden ele geçirmesiyle valilik idaresi oluşturulmuştur. 1619 yılına kadar Ambon, Doğu Asya'daki Hollanda topraklarının başkenti olarak görev yaptı. 1619'da Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nin Asya'daki ana limanı olması planlanan Batavia kuruldu ve merkez oraya taşındı. Ada, 19. yüzyıla kadar dünyanın karanfil üretim merkeziydi. Hollandalılar, Ambon'un karanfil tekelini güvence altına almak için, kendi yönetimlerine tabi diğer tüm adalarda karanfil ağacının yetiştirilmesini yasaklamışlardır.
Ambon Valiliği Gouvernement Amboyna | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1605-1796 | |||||||||
 Bayrak  Arma | |||||||||
 Ambon (yaklaşık 1651) | |||||||||
| Başkent | Fort Victoria | ||||||||
| Resmî dil(ler) | Felemenkçe | ||||||||
| Hükûmet | Hollanda Doğu Hindistan Şirketi Kolonisi | ||||||||
| Vali | |||||||||
| |||||||||
| Tarihî dönem | Yeni Çağ | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Günümüzdeki durumu |  Endonezya | ||||||||
Tarihi
1513'te Portekizliler, Ambon Adası'na çıkan ilk Avrupalılar oldular ve Ternate'den sürülmelerinin ardından bölge Maluku Adalarındaki Portekiz faaliyetlerinin yeni merkez üssü haline geldi. Ancak Portekizliler, adanın kuzey kıyısındaki yerli Müslümanlarca, bilhassa Cava'nın kuzey kıyısındaki büyük liman kentleriyle ticaret yapan Hitular tarafından düzenli olarak saldırıya uğradılar. 1521'de bir ticaret karakolu kurdular ancak 1580'e kadar mülkiyetini tam manasıyla elde edemediler. Portekizliler hiçbir zaman yerel baharat ticaretini kontrol etmeyi başaramadılar ve adanın yakınlarında bulunan küçük hindistan cevizi üretim merkezi Banda Adaları üzerinde otorite tesis etme teşebbüsleri de başarısızlıkla sonuçlandı. Bununla birlikte Portekizlilerin mirası olarak kreol ticaret dili Portugis, 19. yüzyıla kadar yaygın bir şekilde konuşuldu. Bölgede yaşayan birçok ailenin hala Portekizce isimleri var ve bu aileler Portekiz soyundan geldiğini iddia etmektedirler.
Portekizliler, 22 Şubat 1605'te amiral Steven van der Hagen komutasındaki Hollandalılar Fort Victoria'yı tek bir kurşun dahi sıkmadan ele geçirdiklerinde adanın yeni sahipleri tarafından mülksüzleştirildiler. Ambon, 1610'dan 1619'a kadar Hollandalılar tarafından Batavia'nın, günümüzdeki adıyla Jakarta'nın kuruluşuna kadar Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nin (VOC) Doğu Hint Adaları genel merkezi oldu. 1615 civarında İngilizler, adada 1623'e kadar sürecek olan bir yerleşim kurdular.
1623'te Hollandalılar, adada yerleşim kuran İngilizleri ve VOC emrindeki Japon askerleri tutuklayıp sorguladılar. Sorgulama sırasında şüphelilere Waterboarding işkencesi yapıldı. Japon şüpheliler İngilizlerle birlikte Hollanda valisine suikast düzenlenmek ve Fort Victoria'yı silah zoruyla ele geçirmek istediklerini itiraf ettiler. İngiliz ve Japon suçlular yerel Hollanda mahkemesinin verdiği hüküm doğrultusunda idam edildiler. İngiltere'nin talebi üzerine, kararı alan yargıçlar Hollanda'ya geri çağrıldı ve yargılandılar, yıllar süren soruşturmanın sonunda (1632'de) İngilizlerin suçsuz olduklarına karar verildi. Yıllar sonra, Oliver Cromwell hem (1652'de) hem de (1665'te) başlatmak için bahanelerden biri olarak, Amboyna katliamı olarak adlandırılan bu olayı kullandı.John Dryden olayın anısına Amboyna: Hollandalıların İngiliz Tüccarlara zulümleri adlı bir trajedi kaleme aldı. İngilizlerin masum tüccarların kasıtlı ve korkunç bir şekilde katledilmesine ilişkin 17. yüzyılda yaptıkları propaganda, modern popüler tarihsel anlatılarda bile su yüzüne çıkmaktadır.
İngilizlerin Adayı İşgali
1795'te Hollanda Cumhuriyeti topraklarının Fransız kuvvetlerince işgal edilmesinden sonra Fransız kuklası Batavya Cumhuriyeti kuruldu. Son Stadhouder, Orange Prensi V. William mektup aracılığıyla İngilizlerden Hollanda kolonilerini geçici olarak işgal etmelerini istedi. Nitekim 1796'da İngiliz Amirali Rainier, koloniyi işgal etmek için Ambon'a yelken açtı. Ambon'un valisi Alexander Cornabé de İngilizlerin işgaline müsaade etti. Bölge, 1802'de Amiens Barışı ile Hollandalılara iade edildi ancak bu arada Hollanda Doğu Hindistan Şirketi kamulaştırıldı, bu da Ambon'un Batavya Cumhuriyeti'nin ve daha sonra Hollanda Krallığı'nın doğrudan kolonisi olmasına neden oldu.
Ambon, 1810'da İngilizler tarafından yeniden işgal edildi ancak 1814 İngiliz-Hollanda Antlaşması sayesinde bir kez daha Hollandalılara iade edildi. Daha sonra, Hollanda Krallığı'nın bir kolonisi olan Hollanda Doğu Hint Adaları'nın bir parçası olarak 1949'a kadar yönetildi. 1949'da Maluku adaları, Endonezya'ya transfer edildi. Fakat yapılan antlaşmalar uyarınca Maluku adaları halkının bağımsız bir ülke kurma hakkı vardı. 1950'de 'nin bağımsızlığını ilan etmesiyle ada Güney Maluku'ya katıldı. Fakat aynı yıl ada Endonezya ordusu tarafından istila edildi.
Valilerin Listesi
|
|
|
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . De VOC site. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2013.
- ^ a b Ricklefs 1999.
- ^ The Indonesian language: its history and role in modern society. Sidney: Press. 2003. s. 80. ISBN . 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2023. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ , The Island at the Center of the World. Doubleday 2004, p. 72
- ^ Schmidt, B. : Innocence abroad: The Dutch imagination and the New World, 1570–1670, Cambridge University Press, 2001, , p. 297
Kaynaklar
- A History of Modern Indonesia Since c.1300. 2nd. Londra: . 1999. ss. 25, 28. ISBN . Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ambon Ambon Adasi ve komsusu olan on adadan olusan bir Hollanda Dogu Hindistan Sirketi valiligiydi Sirketin amirallerinden birisi olan Steven van der Hagen in adanin merkezi olan Fort Victoria yi 22 Subat 1605 te Portekizlilerden ele gecirmesiyle valilik idaresi olusturulmustur 1619 yilina kadar Ambon Dogu Asya daki Hollanda topraklarinin baskenti olarak gorev yapti 1619 da Hollanda Dogu Hindistan Sirketi nin Asya daki ana limani olmasi planlanan Batavia kuruldu ve merkez oraya tasindi Ada 19 yuzyila kadar dunyanin karanfil uretim merkeziydi Hollandalilar Ambon un karanfil tekelini guvence altina almak icin kendi yonetimlerine tabi diger tum adalarda karanfil agacinin yetistirilmesini yasaklamislardir Ambon ValiligiGouvernement Amboyna1605 1796Bayrak ArmaAmbon yaklasik 1651 BaskentFort VictoriaResmi dil ler FelemenkceHukumetHollanda Dogu Hindistan Sirketi KolonisiVali 1605 1611 ilk 1794 1796 son Tarihi donemYeni Cag Kurulusu1605 Dagilisi1796Onculler ArdillarPortekiz Imparatorlugu Buyuk Britanya KralligiGunumuzdeki durumu EndonezyaTarihiFort Victoria nin burclarindan birisi 1513 te Portekizliler Ambon Adasi na cikan ilk Avrupalilar oldular ve Ternate den surulmelerinin ardindan bolge Maluku Adalarindaki Portekiz faaliyetlerinin yeni merkez ussu haline geldi Ancak Portekizliler adanin kuzey kiyisindaki yerli Muslumanlarca bilhassa Cava nin kuzey kiyisindaki buyuk liman kentleriyle ticaret yapan Hitular tarafindan duzenli olarak saldiriya ugradilar 1521 de bir ticaret karakolu kurdular ancak 1580 e kadar mulkiyetini tam manasiyla elde edemediler Portekizliler hicbir zaman yerel baharat ticaretini kontrol etmeyi basaramadilar ve adanin yakinlarinda bulunan kucuk hindistan cevizi uretim merkezi Banda Adalari uzerinde otorite tesis etme tesebbusleri de basarisizlikla sonuclandi Bununla birlikte Portekizlilerin mirasi olarak kreol ticaret dili Portugis 19 yuzyila kadar yaygin bir sekilde konusuldu Bolgede yasayan bircok ailenin hala Portekizce isimleri var ve bu aileler Portekiz soyundan geldigini iddia etmektedirler Portekizliler 22 Subat 1605 te amiral Steven van der Hagen komutasindaki Hollandalilar Fort Victoria yi tek bir kursun dahi sikmadan ele gecirdiklerinde adanin yeni sahipleri tarafindan mulksuzlestirildiler Ambon 1610 dan 1619 a kadar Hollandalilar tarafindan Batavia nin gunumuzdeki adiyla Jakarta nin kurulusuna kadar Hollanda Dogu Hindistan Sirketi nin VOC Dogu Hint Adalari genel merkezi oldu 1615 civarinda Ingilizler adada 1623 e kadar surecek olan bir yerlesim kurdular Amboyna Olayi1623 te Hollandalilar adada yerlesim kuran Ingilizleri ve VOC emrindeki Japon askerleri tutuklayip sorguladilar Sorgulama sirasinda suphelilere Waterboarding iskencesi yapildi Japon supheliler Ingilizlerle birlikte Hollanda valisine suikast duzenlenmek ve Fort Victoria yi silah zoruyla ele gecirmek istediklerini itiraf ettiler Ingiliz ve Japon suclular yerel Hollanda mahkemesinin verdigi hukum dogrultusunda idam edildiler Ingiltere nin talebi uzerine karari alan yargiclar Hollanda ya geri cagrildi ve yargilandilar yillar suren sorusturmanin sonunda 1632 de Ingilizlerin sucsuz olduklarina karar verildi Yillar sonra Oliver Cromwell hem 1652 de hem de 1665 te baslatmak icin bahanelerden biri olarak Amboyna katliami olarak adlandirilan bu olayi kullandi John Dryden olayin anisina Amboyna Hollandalilarin Ingiliz Tuccarlara zulumleri adli bir trajedi kaleme aldi Ingilizlerin masum tuccarlarin kasitli ve korkunc bir sekilde katledilmesine iliskin 17 yuzyilda yaptiklari propaganda modern populer tarihsel anlatilarda bile su yuzune cikmaktadir Ingilizlerin Adayi Isgali 1795 te Hollanda Cumhuriyeti topraklarinin Fransiz kuvvetlerince isgal edilmesinden sonra Fransiz kuklasi Batavya Cumhuriyeti kuruldu Son Stadhouder Orange Prensi V William mektup araciligiyla Ingilizlerden Hollanda kolonilerini gecici olarak isgal etmelerini istedi Nitekim 1796 da Ingiliz Amirali Rainier koloniyi isgal etmek icin Ambon a yelken acti Ambon un valisi Alexander Cornabe de Ingilizlerin isgaline musaade etti Bolge 1802 de Amiens Barisi ile Hollandalilara iade edildi ancak bu arada Hollanda Dogu Hindistan Sirketi kamulastirildi bu da Ambon un Batavya Cumhuriyeti nin ve daha sonra Hollanda Kralligi nin dogrudan kolonisi olmasina neden oldu Ambon 1810 da Ingilizler tarafindan yeniden isgal edildi ancak 1814 Ingiliz Hollanda Antlasmasi sayesinde bir kez daha Hollandalilara iade edildi Daha sonra Hollanda Kralligi nin bir kolonisi olan Hollanda Dogu Hint Adalari nin bir parcasi olarak 1949 a kadar yonetildi 1949 da Maluku adalari Endonezya ya transfer edildi Fakat yapilan antlasmalar uyarinca Maluku adalari halkinin bagimsiz bir ulke kurma hakki vardi 1950 de nin bagimsizligini ilan etmesiyle ada Guney Maluku ya katildi Fakat ayni yil ada Endonezya ordusu tarafindan istila edildi Valilerin Listesi1605 1611 1611 1615 Caspar Janszoon 1615 1616 1616 1618 1618 1625 1625 1628 Jan van Gorcum 1628 1631 Philip Lucaszoon 1631 1634 Artus Gysels 1634 1635 Antoni van den Heuvel 1635 1637 Joachim Roelofsz van Deutekom 1637 1641 Johan Ottens 1642 1642 Antoni Caan 1642 1647 Gerard Demmer 1647 1651 Arnold de Vlaming van Outshoorn 1651 1654 Willem Verbeek 1654 1656 Arnold de Vlaming van Outshoorn 1656 1662 1662 1664 Simon Cos 1664 1665 Johan van Dam 1666 1667 Pieter Marville 1669 1672 Jacob Cos 1672 1678 1678 1682 Robbert de Vicq 1682 1687 Robbert Padbrugge 1687 1691 Dirk de Haas 1691 1696 1697 1701 Willem van Wijngaarden 1701 1706 1706 1720 Adriaan van der Stel 1721 1725 Pieter Gabrij 1725 1727 1727 1733 Johannes Bernard 1733 1738 David Johan Bake 1738 1743 Jacob de Jong 1743 1748 Nathaniel Steinmetz 1748 1750 Cornelis Roosenboom 1750 1752 Nicolaus Jongma 1752 1757 Gerard Cluysenaar 1757 1763 Meyert Johan van Idsinga 1763 1763 Goderd Ludolf van Beusechem 1764 1767 Willem Fockens 1767 1770 Hendrik Breton 1770 1775 Johan Abraham van der Voort 1775 1785 Bernardus van Pleuren 1785 1788 Adriaan de Bock 1788 1794 Johan Adam Schilling 1794 1796 nl Ayrica bakinizKaynakca De VOC site 13 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2013 a b Ricklefs 1999 The Indonesian language its history and role in modern society Sidney Press 2003 s 80 ISBN 9780868405988 16 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2023 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Island at the Center of the World Doubleday 2004 p 72 Schmidt B Innocence abroad The Dutch imagination and the New World 1570 1670 Cambridge University Press 2001 0 521 80408 6 p 297KaynaklarA History of Modern Indonesia Since c 1300 2nd Londra 1999 ss 25 28 ISBN 0 333 57689 6 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim