Hüseyin Avni Paşa Köşkü, İstanbul, Üsküdar'daki tarihi bir köşktür.
![]() | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Şehir | İstanbul |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 41°01′49″K 29°01′27″D / 41.03028°K 29.02417°D |
Adını aldığı | Hüseyin Avni Paşa |
Tamamlanma | 19. yüzyıl |
Yıkılma | 28 Haziran 2014 |
Fethipaşa Korusu bitişiğindeki Hüseyin Avni Paşa korusunda bulunan 19. yüzyıl yapısı köşk, 28 Haziran 2014 tarihinde çıkan yangında kül oldu. Köşk, ahşap mimarisi ve tavan resimleri ile önemli bir kültür varlığı idi ve 2002 yılında "yıkılmadan korunması gereken birinci grup kültür varlığı" olarak tescillenmişti.
Tarihi
19. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Kesin yapım tarihi bilinmemekle birlikte 1850'den sonra, 1876'dan önce yapıldığı düşünülür. Ahşap mimarisi ve tavan resimleri ile önemli bir kültür varlığıdır. Özellikle giriş salonu ve beş odasında bulunan tavan resimleri önem taşır. Yapının tablo şeklinde yapılmış natüralist çiçek, kuş ve manzara resimleri ile mimari yapı ve insan kompozisyonlarından oluşan süslemeleri barok üsluptadır.
Köşk ve içinde bulunduğu koru, adını 19. yüzyıl Osmanlı devlet adamı Hüseyin Avni Paşa’dan alır. Koruda, köşkün yakınındaki arazide geçmişte Halide Edip Adıvar'ın ailesinin de bir süre yaşadığı ikinci bir köşk daha vardı.
Hüseyin Avni Paşa Köşkü'nün farklı devirlerdeki sahipleri arasında şu isimler bulunur: Nuri Demirağ, Kral Faysal, Korkmaz Yiğit, Cavit Çağlar, Dinç Bilgin, Turgay Ciner, TMSF. Köşk, 1960 ve 1970’li yıllarda Türk Sinemasının birçok filminde mekan olarak kullanılmıştır.
Yapı, İstanbul 3 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 8 Ocak 2002 tarihinde alınan kararla "yıkılmadan korunması gereken birinci grup kültür varlığı" olarak tescillendi.
Köşk, içinde bulunduğu koruyla birlikte, yüzde 65'i 2009 yılında, yüzde 35'i 2013 yılında olmak üzere Mehmet Cengiz'e ait Cengiz İnşaat adlı şirkete satıldı. Köşk satın alındıktan sonra restorasyon çalışmaları için izin almak üzere çalışmalar yapıldı. Cengiz İnşaat, köşkün rölöve projesini 11 Nisan 2014'te; restitüsyon projesini ise 7 Mayıs 2014'te Koruma Kurulu'na sundu. Anıtlar Yüksek Kurulu'nun köşkün restorasyonu için 23 Haziran 2014’te özel izin verdi.
2014 yangını
Köşk, restorasyonu için 2014'te Anıtlar Yüksek Kurulu'nun özel izin vermesinden beş gün sonra çıkan yangında tamamen kül oldu.İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı Anadolu Yakası İtfaiye Müdürlüğü tarafından üç gün sonra hazırlanan raporda, yangının çıkış nedeninin belirlenemediği ve yangına neden olabilecek herhangi bir unsura rastlanılmadığı belirtildi. Köşk bekçisi Şevket Cengiz hakkında başlatılan soruşturmada 3 Eylül 2014 tarihinde takipsizlik kararı verildi.
Yeniden inşası
Cengiz İnşaat, köşkün yeniden inşa edilmesi için hazırladığı projeyi 2015 yılı başında İstanbul 6 No'lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu'na sundu. Anılan kurul, köşkün yalnızca müze ve kütüphane olarak kullanılabilecek şekilde ve aslında uygun biçimde inşa edilmesine izin verdi.
Hüseyin Avni Paşa Köşkü'nün yanı sıra geçmişte Halide Edip Adıvar’ın da yaşadığı ve sonradan yıkılan köşk ve onun müştemilatı olduğu iddia edilen üçüncü bir yapı daha inşa edildi. Dördüncü bir bina için daha onay alındığı, koru içinde hukuka aykırı inşaat yapıldığı iddia edildi.
Mimari özellikleri ve süslemeleri
İki katlı, tek girişi ve tek merdiveni olan bir selamlık köşküdür. İç sofalı plan tipindedir. Merdiven, sofanın sağır duvarına yerleştirilmiştir. Kapılar, odalara ortadan açılır.
Bir sayfiye köşkü olan yapının orijinal planında mutfak ve baca yoktur. Muhtemelen müştemilat olarak ayrı bir binada mutfak olması düşünülmüştür. Ancak böyle bir müştemilat binasının varlığına dair iz bulunmamıştır. Üst katta balkon ve muhtemelen ev halkının toplanıp yeşillikleri seyredeceği bir mekan olarak tasarlanmış bir teras vardır.
Çam, kestane ağaçları bulunan geniş bir bahçe içindeki yapı girişinin hemen sağında geometrik formlardan oluşan bir süs havuzu bulunur. Bahçenin yola bakan duvarında anıtsal bir giriş kapısı bulunur.
Marmara mermeri ile kaplı sahanlığa barok üslupta altı basamaklı bir merdivenle ulaşılır. Sahanlığın üstündeki balkon, saçak işlevi görür. Tavan kaplaması ahşaptır.
İç sofaya geçmeden önce bir rüzgarlık işlevi gören bir giriş sofası bulunur. Giriş sofanda duvar yüzeyleri pano gibi değerlendirilmiş, sıva üzerine boya ile yapılmış çiçek motifleri ile süslenmiştir. Ahşap tavan kaplamasının üzerine kanvas gerilip ahşap çıtalarla desteklenerek oluşturulan tavan yüzeyi de çiçek motifleri ve kalem işleri ile bezelidir.
Çift kanatlı bir kapı ile girilen zemin kat sofasının bütün duvar yüzeylerinde sıva üstüne boya ile yapılmış bitkisel motifler ve Barok motiflerle bezeli panolar vardır. Panoların alt kısmı mermer taklidi boya ile süslenmiştir. Tavan, kanvas üzerine boya kullanarak yapılmış gül demetleri, sarmal dallar ile süslenmiştir.
Sofadan çift kanatlı bir kapı ile geçilen ahşap bir merdivenle üst kata ulaşılır. Merdivenin sağ yan duvarı büyük ölçekli bir tablo gibidir, barok motiflerle süslenmiştir. Yapının esas katı üst kattır. En süslü ve en özenli mekanlar üst kattadır.
Kaynakça
- ^ "Tarihi Hüseyin Avni Paşa Köşkü Yandı". Bianet. 28 Haziran 2014. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f Hanoğlu, Melda (1993). . İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Hüseyin Avni Paşa Köşkü'nün başına gelmeyen kalmadı". soL. 14 Temmuz 2014. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ . Gazete Vatan. 7 Ekim 2007. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ a b c d "İtfaiyeye göre tarihi Hüseyin Avni Paşa Köşkü'nü kül edecek bir unsur yokmuş". 8 Temmuz 2014. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.
- ^ "Köşk yangınında skandal karar". Sözcü. 3 Eylül 2014. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.
- ^ a b "Hüseyin Avni Paşa Korusu'nda Mehmet Cengiz talanı". 15 Temmuz 2018. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.
- ^ a b "Hüseyin Avni Paşa Korusu Yine Kaçak İnşaat ile Gündemde". www.yapi.com.tr. 7 Ekim 2019. 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Avni Pasa Kosku Istanbul Uskudar daki tarihi bir kosktur Huseyin Avni Pasa KoskuGenel bilgilerSehirIstanbulUlkeTurkiyeKoordinatlar41 01 49 K 29 01 27 D 41 03028 K 29 02417 D 41 03028 29 02417Adini aldigiHuseyin Avni PasaTamamlanma19 yuzyilYikilma28 Haziran 2014 Fethipasa Korusu bitisigindeki Huseyin Avni Pasa korusunda bulunan 19 yuzyil yapisi kosk 28 Haziran 2014 tarihinde cikan yanginda kul oldu Kosk ahsap mimarisi ve tavan resimleri ile onemli bir kultur varligi idi ve 2002 yilinda yikilmadan korunmasi gereken birinci grup kultur varligi olarak tescillenmisti Tarihi19 yuzyilin ikinci yarisinda insa edilmistir Kesin yapim tarihi bilinmemekle birlikte 1850 den sonra 1876 dan once yapildigi dusunulur Ahsap mimarisi ve tavan resimleri ile onemli bir kultur varligidir Ozellikle giris salonu ve bes odasinda bulunan tavan resimleri onem tasir Yapinin tablo seklinde yapilmis naturalist cicek kus ve manzara resimleri ile mimari yapi ve insan kompozisyonlarindan olusan suslemeleri barok usluptadir Kosk ve icinde bulundugu koru adini 19 yuzyil Osmanli devlet adami Huseyin Avni Pasa dan alir Koruda koskun yakinindaki arazide gecmiste Halide Edip Adivar in ailesinin de bir sure yasadigi ikinci bir kosk daha vardi Huseyin Avni Pasa Kosku nun farkli devirlerdeki sahipleri arasinda su isimler bulunur Nuri Demirag Kral Faysal Korkmaz Yigit Cavit Caglar Dinc Bilgin Turgay Ciner TMSF Kosk 1960 ve 1970 li yillarda Turk Sinemasinin bircok filminde mekan olarak kullanilmistir Yapi Istanbul 3 No lu Kultur ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulu tarafindan 8 Ocak 2002 tarihinde alinan kararla yikilmadan korunmasi gereken birinci grup kultur varligi olarak tescillendi Kosk icinde bulundugu koruyla birlikte yuzde 65 i 2009 yilinda yuzde 35 i 2013 yilinda olmak uzere Mehmet Cengiz e ait Cengiz Insaat adli sirkete satildi Kosk satin alindiktan sonra restorasyon calismalari icin izin almak uzere calismalar yapildi Cengiz Insaat koskun rolove projesini 11 Nisan 2014 te restitusyon projesini ise 7 Mayis 2014 te Koruma Kurulu na sundu Anitlar Yuksek Kurulu nun koskun restorasyonu icin 23 Haziran 2014 te ozel izin verdi 2014 yangini Kosk restorasyonu icin 2014 te Anitlar Yuksek Kurulu nun ozel izin vermesinden bes gun sonra cikan yanginda tamamen kul oldu Istanbul Buyuksehir Belediyesi Itfaiye Daire Baskanligi Anadolu Yakasi Itfaiye Mudurlugu tarafindan uc gun sonra hazirlanan raporda yanginin cikis nedeninin belirlenemedigi ve yangina neden olabilecek herhangi bir unsura rastlanilmadigi belirtildi Kosk bekcisi Sevket Cengiz hakkinda baslatilan sorusturmada 3 Eylul 2014 tarihinde takipsizlik karari verildi Yeniden insasiCengiz Insaat koskun yeniden insa edilmesi icin hazirladigi projeyi 2015 yili basinda Istanbul 6 No lu Kultur Varliklarini Koruma Kurulu na sundu Anilan kurul koskun yalnizca muze ve kutuphane olarak kullanilabilecek sekilde ve aslinda uygun bicimde insa edilmesine izin verdi Huseyin Avni Pasa Kosku nun yani sira gecmiste Halide Edip Adivar in da yasadigi ve sonradan yikilan kosk ve onun mustemilati oldugu iddia edilen ucuncu bir yapi daha insa edildi Dorduncu bir bina icin daha onay alindigi koru icinde hukuka aykiri insaat yapildigi iddia edildi Mimari ozellikleri ve suslemeleriIki katli tek girisi ve tek merdiveni olan bir selamlik koskudur Ic sofali plan tipindedir Merdiven sofanin sagir duvarina yerlestirilmistir Kapilar odalara ortadan acilir Bir sayfiye kosku olan yapinin orijinal planinda mutfak ve baca yoktur Muhtemelen mustemilat olarak ayri bir binada mutfak olmasi dusunulmustur Ancak boyle bir mustemilat binasinin varligina dair iz bulunmamistir Ust katta balkon ve muhtemelen ev halkinin toplanip yesillikleri seyredecegi bir mekan olarak tasarlanmis bir teras vardir Cam kestane agaclari bulunan genis bir bahce icindeki yapi girisinin hemen saginda geometrik formlardan olusan bir sus havuzu bulunur Bahcenin yola bakan duvarinda anitsal bir giris kapisi bulunur Marmara mermeri ile kapli sahanliga barok uslupta alti basamakli bir merdivenle ulasilir Sahanligin ustundeki balkon sacak islevi gorur Tavan kaplamasi ahsaptir Ic sofaya gecmeden once bir ruzgarlik islevi goren bir giris sofasi bulunur Giris sofanda duvar yuzeyleri pano gibi degerlendirilmis siva uzerine boya ile yapilmis cicek motifleri ile suslenmistir Ahsap tavan kaplamasinin uzerine kanvas gerilip ahsap citalarla desteklenerek olusturulan tavan yuzeyi de cicek motifleri ve kalem isleri ile bezelidir Cift kanatli bir kapi ile girilen zemin kat sofasinin butun duvar yuzeylerinde siva ustune boya ile yapilmis bitkisel motifler ve Barok motiflerle bezeli panolar vardir Panolarin alt kismi mermer taklidi boya ile suslenmistir Tavan kanvas uzerine boya kullanarak yapilmis gul demetleri sarmal dallar ile suslenmistir Sofadan cift kanatli bir kapi ile gecilen ahsap bir merdivenle ust kata ulasilir Merdivenin sag yan duvari buyuk olcekli bir tablo gibidir barok motiflerle suslenmistir Yapinin esas kati ust kattir En suslu ve en ozenli mekanlar ust kattadir Kaynakca Tarihi Huseyin Avni Pasa Kosku Yandi Bianet 28 Haziran 2014 Erisim tarihi 16 Subat 2020 a b c d e f Hanoglu Melda 1993 Istanbul Teknik Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu yuksek lisans tezi 19 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Huseyin Avni Pasa Kosku nun basina gelmeyen kalmadi soL 14 Temmuz 2014 19 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2023 Gazete Vatan 7 Ekim 2007 19 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2023 a b c d Itfaiyeye gore tarihi Huseyin Avni Pasa Kosku nu kul edecek bir unsur yokmus 8 Temmuz 2014 16 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2020 Kosk yangininda skandal karar Sozcu 3 Eylul 2014 16 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2020 a b Huseyin Avni Pasa Korusu nda Mehmet Cengiz talani 15 Temmuz 2018 16 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2020 a b Huseyin Avni Pasa Korusu Yine Kacak Insaat ile Gundemde www yapi com tr 7 Ekim 2019 2 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2023