Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kātyāyana (कात्यायन) (tahmini d. MÖ 6. ila 3. yüzyıl),Antik Hindistan'da yaşamış bir Sanskrit dilbilgisi uzmanı, matematikçi ve Vedik rahiptir.
Kātyāyana | |
|---|---|
| Doğum | tahmini. 6. yy ile 3. yy arası Güney Hindistan |
| Meslek | Sanskrit dilbilgisi uzmanı, matematikçi, Vedik dönemi rahibi |
| Dönem | Vedik dönem |
| Önemli eser(ler) | Vārttikakāra, Vyākarana, Śulbasūtras |
Köken
Bazı efsanelere göre, Vishwamitra kökenli Katya soyunda doğdu, dolayısıyla Katyayana olarak adlandırıldı.
Kathāsaritsāgara, Kātyāyana'dan Lord Shiva'nın gana'sının veya takipçisi Pushpadanta'nın yeniden enkarnasyonu olan Vararuci'nin başka bir adı olarak bahseder. Hikâye ayrıca, Kartikeya'nın (Kumara olarak da bilinir) Katyayana'ya dilbilgisi kurallarını çocuklar tarafından bile anlaşılabilecek şekilde öğrettiği Garuda Purana'da desteklenen Shiva'nın oğlu Kartikeya'dan gramer öğrendiğinden de bahseder. Tam adı aslında Vararuci Kātyāyana olabilir.
Tanrıça Katyayini ile ilişki
Kalika Purana gibi metinlerde, Ana Tanrıça'ya kızı olarak doğmak için taptığı ve dolayısıyla Navratri festivalinin altıncı gününde tapılan Katyayani veya "Katyayan'ın kızı" olarak bilinmeye başlandığı belirtilir. Vamana Purana'ya göre tanrılar bir kez iblis Mahishasura'nın zulmünü tartışmak için bir araya geldiler ve öfkeleri enerji ışınları şeklinde kendini gösterdi. Işınlar, ona uygun şekli veren Kātyāyana Rishi'nin inziva yerinde kristalleşti, bu nedenle ona Katyayani de deniyor.
Çalışmalar
İki eseriyle tanınır:
- Vārttikakāra, Pāṇini dilbilgisi üzerine bir detaylandırmadır. Patanjali'nin Mahābhāṣya'sı ile birlikte bu metin Vyākaraṇa'nın (gramer) temel bir parçası oldu. Bu, altı Vedangadan biriydi ve sonraki on iki yüzyılda öğrenciler için zorunlu eğitimi oluşturmuştur.
- Ayrıca, yapılarının geometrisi üzerine dikdörtgenler, sağ kenarlı üçgenler, eşkenar dörtgenler vb. ile ilgili dokuz metinlik bir dizi olan sonraki Śulbasūtra'lardan birini yazdı.
Görüşler
Kātyāyana'nın cümle-anlam bağlantısı hakkındaki görüşleri natüralizme yöneldi. Kātyāyana, kelime-anlam ilişkisinin insanların ortak düşüncesinin bir sonucu olmadığına inanıyordu. Kātyāyana için kelime-anlam ilişkileri siddha (ebedi) idi. Bu kelimenin kastettiği nesne ebedi olmasa da, anlamının özü, çeşitli süs eşyaları yapmak için kullanılan bir altın parçası gibi, bozulmadan kalır ve bu nedenle kalıcıdır.
Her kelimenin bir sınıflandırmayı temsil ettiğini fark ederek, aşağıdaki ikileme ulaştı (Bimal Krishna Matilal'ın ardından):
- "Eğer 'inek' kelimesinin kullanımının 'temeli' ineklik (evrensel) ise, 'ineklik' kelimesinin kullanımının 'temeli' ne olacaktır?"
Açıkçası, bu sonsuz gerilemeye yol açar. Kātyāyana'nın buna çözümü, evrensel kategoriyi kelimenin kendisiyle sınırlamaktı. Herhangi bir kelimenin kullanımının temeli, aynı kelimenin evrensel olmasıdır.
Bu görüş, 5. yüzyılda Bhartṛhari tarafından dile getirilen ve evrensel kelimesini iki yapının üst üste binmesi olarak detaylandırdığı Sphoṭa doktrininin çekirdeği olabilir. Evrensel anlam veya anlamsal yapı (artha-jāti) ise evrensel ses veya fonolojik yapının (śabda-jāti) üst üste bindirilmesi ile oluşur.
Pingala gibi Kātyāyana da matematikle ilgileniyordu. Burada sulvasutralar üzerine yazdığı metin geometriyi ele aldı ve ilk olarak MÖ 800'de Baudhayana tarafından sunulan Pisagor teoreminin işleyişini genişletti.
Kātyāyana, Aindra Dilbilgisi Okulu'na aitti.
Kaynakça
- Özel
- ^ . www.wisdomlib.org (İngilizce). 5 Haziran 2013. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ . Stanford Encyclopedia of Philosophy. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
- ^ . Oxford Reference (İngilizce). 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
- ^ . 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Winternitz, Moriz (1920). Geschichte der indischen Literatur. Bd. 3: Die Kunstdichtung. Die wissenschaftliche Litteratur. Neuindische Litteratur. Nachträge zu allen drei Bänden. Leipzig: Amelang. s. 391.
- ^ "Forms of Durga". 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2022.
- ^ . 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Joseph (2000), p. 328
- ^ Pingree (1981), p. 6
- Genel
- Joseph, George Gheverguese:
- Pingree, David (1981). Jyotihsastra: Astral and Mathematical Literature. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. ISBN . 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2022..
Dış bağlantılar
- Katyayana ve Advaita 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Kātyāyana", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Katyayana क त य यन tahmini d MO 6 ila 3 yuzyil Antik Hindistan da yasamis bir Sanskrit dilbilgisi uzmani matematikci ve Vedik rahiptir KatyayanaDogumtahmini 6 yy ile 3 yy arasi Guney HindistanMeslekSanskrit dilbilgisi uzmani matematikci Vedik donemi rahibiDonemVedik donemOnemli eser ler Varttikakara Vyakarana SulbasutrasKokenBazi efsanelere gore Vishwamitra kokenli Katya soyunda dogdu dolayisiyla Katyayana olarak adlandirildi Kathasaritsagara Katyayana dan Lord Shiva nin gana sinin veya takipcisi Pushpadanta nin yeniden enkarnasyonu olan Vararuci nin baska bir adi olarak bahseder Hikaye ayrica Kartikeya nin Kumara olarak da bilinir Katyayana ya dilbilgisi kurallarini cocuklar tarafindan bile anlasilabilecek sekilde ogrettigi Garuda Purana da desteklenen Shiva nin oglu Kartikeya dan gramer ogrendiginden de bahseder Tam adi aslinda Vararuci Katyayana olabilir Tanrica Katyayini ile iliskiKalika Purana gibi metinlerde Ana Tanrica ya kizi olarak dogmak icin taptigi ve dolayisiyla Navratri festivalinin altinci gununde tapilan Katyayani veya Katyayan in kizi olarak bilinmeye baslandigi belirtilir Vamana Purana ya gore tanrilar bir kez iblis Mahishasura nin zulmunu tartismak icin bir araya geldiler ve ofkeleri enerji isinlari seklinde kendini gosterdi Isinlar ona uygun sekli veren Katyayana Rishi nin inziva yerinde kristallesti bu nedenle ona Katyayani de deniyor CalismalarIki eseriyle taninir Varttikakara Paṇini dilbilgisi uzerine bir detaylandirmadir Patanjali nin Mahabhaṣya si ile birlikte bu metin Vyakaraṇa nin gramer temel bir parcasi oldu Bu alti Vedangadan biriydi ve sonraki on iki yuzyilda ogrenciler icin zorunlu egitimi olusturmustur Ayrica yapilarinin geometrisi uzerine dikdortgenler sag kenarli ucgenler eskenar dortgenler vb ile ilgili dokuz metinlik bir dizi olan sonraki Sulbasutra lardan birini yazdi GoruslerKatyayana nin cumle anlam baglantisi hakkindaki gorusleri naturalizme yoneldi Katyayana kelime anlam iliskisinin insanlarin ortak dusuncesinin bir sonucu olmadigina inaniyordu Katyayana icin kelime anlam iliskileri siddha ebedi idi Bu kelimenin kastettigi nesne ebedi olmasa da anlaminin ozu cesitli sus esyalari yapmak icin kullanilan bir altin parcasi gibi bozulmadan kalir ve bu nedenle kalicidir Her kelimenin bir siniflandirmayi temsil ettigini fark ederek asagidaki ikileme ulasti Bimal Krishna Matilal in ardindan Eger inek kelimesinin kullaniminin temeli ineklik evrensel ise ineklik kelimesinin kullaniminin temeli ne olacaktir Acikcasi bu sonsuz gerilemeye yol acar Katyayana nin buna cozumu evrensel kategoriyi kelimenin kendisiyle sinirlamakti Herhangi bir kelimenin kullaniminin temeli ayni kelimenin evrensel olmasidir Bu gorus 5 yuzyilda Bhartṛhari tarafindan dile getirilen ve evrensel kelimesini iki yapinin ust uste binmesi olarak detaylandirdigi Sphoṭa doktrininin cekirdegi olabilir Evrensel anlam veya anlamsal yapi artha jati ise evrensel ses veya fonolojik yapinin sabda jati ust uste bindirilmesi ile olusur Pingala gibi Katyayana da matematikle ilgileniyordu Burada sulvasutralar uzerine yazdigi metin geometriyi ele aldi ve ilk olarak MO 800 de Baudhayana tarafindan sunulan Pisagor teoreminin isleyisini genisletti Katyayana Aindra Dilbilgisi Okulu na aitti KaynakcaOzel www wisdomlib org Ingilizce 5 Haziran 2013 13 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2021 Stanford Encyclopedia of Philosophy 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2022 Oxford Reference Ingilizce 9 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2022 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Winternitz Moriz 1920 Geschichte der indischen Literatur Bd 3 Die Kunstdichtung Die wissenschaftliche Litteratur Neuindische Litteratur Nachtrage zu allen drei Banden Leipzig Amelang s 391 Forms of Durga 15 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2022 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Joseph 2000 p 328 Pingree 1981 p 6 GenelJoseph George Gheverguese Pingree David 1981 Jyotihsastra Astral and Mathematical Literature Wiesbaden Otto Harrassowitz ISBN 3 447 02165 9 15 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2022 Dis baglantilarKatyayana ve Advaita 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde O Connor John J Robertson Edmund F Katyayana MacTutor Matematik Tarihi arsivi