Azerbaycan'da düğün gelenekleri (Azerice: Azərbaycanın toy adətləri), Azerilerin çoğunluğunun yaşadığı Azerbaycan Cumhuriyeti ve İran Azerbaycanı bölgesindeki en önemli aile geleneklerinden biridir. Çok aşamalıdır ve çeşitli zorunlu ayinler ve geleneklerle ilgilidir. Eski Azerbaycan düğünleri, yüzyıllarca süren gelenekleri yansıtır ve önemli maddi maliyetlere ihtiyaç duyar.
Törenin özellikleri
Resmi bir düğün prosedürü gelinin ebeveynlerinin (“söz kəsmək”, “söz kesmek”) rızasının kabulü ile başlar ve evlilik hakkında bağımsız bir karar alındıktan sonra devam eder.
Qız Görmə (Kız Görme)
Qız görmə (kız görme) ve qız bəyənmə (kız beğenme) gibi gelenekler düğünün ilk koşullarıdır. Onunla evlenmek için bir araya gelen damadın en yakın akrabaları; gelin, ailesi ve yaşadığı mekân hakkında bilgi toplamaya başlar.
Elçilik (Aracılık)
Damadın seçimi onaylandığında aracıların gelinin evine gönderileceği gün belirgindir
Damadın daha çok saygı gösterilen yaşlı akrabaları “asıl” aracılık törenine katılıyor. Reddedilmek, aracılara karşı kabalık ve saygısızlık olarak kabul edilir. Genel olarak, damadın abisi, ablası ya da yaşlı akrabaları ön rızayı kabul etmek için gelinin evine gönderilir. Daha önce, gelenek çeşitli nedenlerden ötürü tekrar tekrar "reddetme"yi gerektiriyordu, ancak daha sonra bu olay oldukça kolaylaştırıldı. Bu değişim, gelecekteki hayat arkadaşının hak ve özgürlükler bakımından eşit olması gerektiği ve gençlerin evleneceği kişileri kendileri seçebilmeleri hakkı olduğu inancına bağlanabilir.
Aracılık günü belirlenirken, herkes başarılı bir gün seçmeye çalışır, bu da tüm hayallerin gerçekleştiği bir gün olmalıdır. Eski bir inanca göre, kötü ruhlar aracıların gelinin evine giden yolu engellerdi, taahhüdü kısıtlamaya çalışırdı ve aracının bir ret almasını ve rıza olmadan geri dönmesini isterdi. Buna karşı koymak için, insanlar yaklaştıkları evin kapılarına ve duvarlarına bir pim takarlar. Yine bu eski inanca göre demirden yapılmış iğneden korkan kötü ruhlar, evden ayrılmak ve gelinin evine giden aracıya eşlik etmek için yeterli cesarete sahip değildi.
Aracılık, çift evliliği kabul ettiğinde bile vazgeçilmez bir gelenektir.
Başlıq (Başlık Parası)
Azeriler başlık parası geleneğine önem verir. Başlık parası, damat tarafından gelinin ebeveynlerine, özellikle babasına veya gelini evlilik için hazırlayan başka bir kişiye yapılan ödemedir. Ödeme düğünden önce nakit para, sığır veya diğer maddi servet olarak yapılırdı. Bu gelenek İran Azerbaycanı ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nde görülmektedir. Sovyet döneminde Azerbaycan Cumhuriyeti'nde yasaklandı.
Nişan
Geleneklerde aracılıktan sonra nişan gelir. Baba kızının evlenmesine izin verdikten sonra, damat yeni akrabalarına gelinin evinde çay ve tatlı ikram eder. 1908'de etnik bir Azerbaycanlı grubu olan Şahsevenlerin düğün geleneklerinin süreci şöyle tanımlandı:
Şahsevenler eski geleneklere göre evlenirler. Kızın babası kızının evlenmesini onaylarsa, her şeyden önce damat gelinin evindeki yeni akrabalarını eğlendirmeli ve şeker ikram etmelidir. |
Nişandan ve düğünden önceki dönem genç bir çiftin hayatındaki en önemli dönemdir. Daha önce bu aşamanın süresi çok önemliydi, bazen birkaç yıl uzatılıyordu. Angajmanın uzun sürmesinin nedeni maddi refahla ilgili zorluklar ve gelecekteki düğün törenlerine hazırlanma gereklilikleri olabilir. Daha sonra bu süre önemli ölçüde kısaldı.
Cehiz (çeyiz)
Nişan sırasında veya nişandan sonra, gelinin ailesi kızlarının gelecekteki aile hayatı için çeyiz hazırlamaya başlar. Çeyiz evi doldurmak için gerekli tüm eşyaları içermektedir. Genellikle damadın ailesi evi satın alır ve gelinin ailesi tüm mobilyaları, mutfak ekipmanlarını, bulaşık ve çamaşır makinelerini, elektrikli süpürgeyi ve evin içinde yaşamak için gereken birçok eşyayı satın alır. Çeyiz sağlamak gelinin ailesi için onurlu bir görev olarak kabul edilir. Bu, ebeveynlerin kızlarının yaşamları için son görevi olarak kabul edilir.
Kəbin (Dini kayıt)
Evliliğin dini kaydı (Azerice: Kəbin Kəsmək) düğünden birkaç gün önce her iki taraftan da tanıkların katılımıyla gerçekleşir. Evlilik sözleşmesine garantili bir miktar para (“mehr”) yazılır (“kebin kagizi”) (Azerice: Kəbin kağzı). Bu, boşanma veya kocanın ölümü durumunda gelin için garantili bir paradır. Paranın miktarı geçmişte evli bir kadın tarafından dikkatle tutuldu.
Toy (Düğün)
Evin dekorasyon töreni (“ev bezemek”) düğünden birkaç gün önce yapılır. Tören, çeyiz damadın evine getirildiğinde aynı gün sona erer. Bu geleneğin amacı, genç çifte yeni yaşamlarının başlangıcında tüm ihtiyaçları birlikte sağlamaktır, bu nedenle çeyiz mobilya, tabak ve ev eşyalarından oluşmaktadır.
“Kızın düğünü” (“paltar kesdi” töreni) ve “oğlanın düğünü” olarak anılır. Düğünde geleneksel müzik çalar.
Xınayaxdı (Kına Gecesi)
Düğünün ilk gününün akşamında gelinin evinde bir “kına gecesi” töreni yapılır. Gelinin en yakın kadın akrabaları ve arkadaşları bu etkinliğe davet edilir. Bir grup genç erkek ve kız müzisyenle damadın evinden geliyor. Damadın en yakın akrabaları gelinin parmaklarına kına yakar ve hediyeler verir. Gelinin ailesi törene katılanlara resmi bir akşam yemeği düzenler. Kına yakmanın Azerbaycan'ın farklı bölgelerinde farklı isimleri vardır: Şeki'de törene “gelin ziyafeti” denir; Tovuz'da tören “kızın gösterisi” dir; Masallı ve Lenkeran'da olaylar “kızın toplanması” olarak bilinir; Kuba'da referans “kına yakma” ve Abşeron'da bu “kınacılık” dir. Geleneğe göre, “kına yakma” gecesinde damat “toy payi” (düğün payı) için gelinin evine gelirdi ve koyun ile tavuk alıp, karşılığında hediye ve para verirdi. Geleneğe göre, "toy payi" çalmak uygundur, ancak 1980'lerde düğün payı önceden hazırlanır ve damada verilirdi. Bazen müzisyenler gelinin evinde kalır; eğlence ve dans sabaha kadar devam eder.
Düğünün ikinci gününde danslar damadın evinde yapılır. Bir "gulesh" (güreş gösterisi) yapmak, bugüne kadar bazı köylerde ikinci günün bir parçasıydı. 1970'lere kadar bu gelenek Azerbaycan'ın her köyünde vardı. Ünlü güreşçiler düğünde güçlerini karşı karşıya getirmek için bir araya gelirlerdi. Düğünün sonunda gelini damadın evine (“gelin getirme”) getirmek için gelinin evine bir karavan (günümüzde bir araba) gönderilir. Yolda çocuklar, bir hediye (“xelet”) almak için damadı, gelini ve karavanlarını gözaltına alırlar.
Gelinin her iki avuç içi, damadın veya gelinin yengesi tarafından alınan parayı koydukları beyaz veya kırmızı bir mendille bağlanır. Gelinin elleri düğün gecesinden önce çözülür.
Üzə Çıxdı (Düğünden sonrası)
Düğünden birkaç gün sonra “yoksulluk” döneminin sonunu simgeleyen “Üzə çıxdı” adlı bir tören yapılır. Geçmişte, geleneğe göre, gelin düğünden sonra bir ay boyunca bir avlu odasının dışına çıkamazdı. Kayınvalidesi ve kayınpederiyle bir hafta boyunca konuşmazdı. “Üzə çıxdı” töreninden sonra gelinin (anne ve baba hariç) ve damadın en yakın akrabaları gelinin ve damadın evinde bir araya gelip, yeni evlileri selamlıyor ve onlara değerli hediyeler veya para veriyorlar.
Düğün törenindeki değişiklikler
Uzun zamandır devam eden geleneklere rağmen, Azerbaycan düğünlerinde son yıllarda önemli değişiklikler gerçekleşti. Düğün gününde evlenecek genç çiftin fotoğrafını çekmek ve gelinin beyaz bir gelinlik giymesi artık yaygın olarak kabul ediliyor. Genç çiftin düğünden önce sıkı bir şekilde gizlenmesi gerçekleşir. Damat veya nadiren gelin, misafirlerle bir masada oturabilir. Son yıllarda, damatlara nişan törenine katılma hakkı verildi. Bu değişiklikler özellikle şehir düğünlerinde mevcuttur. Önümüzdeki yıllarda köy düğünlerinde değişikliklerin devam etmesi bekleniyor. Modern trendlerden biri, gelini düğünden önce gizleme geleneği olan “yeni evliler olmadan yapılan düğün”ün reddedilmesidir. Evlilik kutlamasının uzunluğu da kısaltıldı. Eskiden bir düğün 3-7 gün sürebilirdi ama günümüzde genellikle bir gün sürüyor.
Kaynakça
- ^ a b c d N.N.Mikhlukho Maklai'nin adını taşıyan Etnografya Enstitüsü çalışmaları. 79. SSCB Fen Bilimleri Akademisi. 1962. s. 192.
- ^ Свадебная обрядность лезгин Азербайджана (традиции и новации). 44. Academy of Sciences of the Azerbaijan SSR. Reports.: Elm. 1988.
- ^ a b c d e f Образ жизни в новых городах Азербайджана. Элм. 1987. s. 199.
- ^ a b Usually wine drinking is a part of this step with the family, to form a bond.Крым: соцветие национальных культур : традиции, обычаи, праздники, обряды. Бизнес Информ. 2001. s. 15.
- ^ Военный сборник. 51. В типпографии Е. Праца. 1908.
- ^ Свадебные обряды азербайджанцев (PDF). magazine. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ a b Кавказский этнографический сборник. 4. Institute of Etnography named after N.N.Mikhlukho Maklai.: Наука. 1969.
- ^ a b c Свадебные обряды народов России и ближнего зарубежья. Институт этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая: Российская академия наук. 1993. s. 201.
- ^ Семья: традиции и современность. 1990. s. 255.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan da dugun gelenekleri Azerice Azerbaycanin toy adetleri Azerilerin cogunlugunun yasadigi Azerbaycan Cumhuriyeti ve Iran Azerbaycani bolgesindeki en onemli aile geleneklerinden biridir Cok asamalidir ve cesitli zorunlu ayinler ve geleneklerle ilgilidir Eski Azerbaycan dugunleri yuzyillarca suren gelenekleri yansitir ve onemli maddi maliyetlere ihtiyac duyar Azim Azimzade nin Dugunde Kadinlar isimli 1930 yilina ait resmiTorenin ozellikleriResmi bir dugun proseduru gelinin ebeveynlerinin soz kesmek soz kesmek rizasinin kabulu ile baslar ve evlilik hakkinda bagimsiz bir karar alindiktan sonra devam eder Qiz Gorme Kiz Gorme Qiz gorme kiz gorme ve qiz beyenme kiz begenme gibi gelenekler dugunun ilk kosullaridir Onunla evlenmek icin bir araya gelen damadin en yakin akrabalari gelin ailesi ve yasadigi mekan hakkinda bilgi toplamaya baslar Elcilik Aracilik Azerbaycan Ulusal Tarih Muzesi nde geleneksel Azeri dugun kostumu Damadin secimi onaylandiginda aracilarin gelinin evine gonderilecegi gun belirgindir Damadin daha cok saygi gosterilen yasli akrabalari asil aracilik torenine katiliyor Reddedilmek aracilara karsi kabalik ve saygisizlik olarak kabul edilir Genel olarak damadin abisi ablasi ya da yasli akrabalari on rizayi kabul etmek icin gelinin evine gonderilir Daha once gelenek cesitli nedenlerden oturu tekrar tekrar reddetme yi gerektiriyordu ancak daha sonra bu olay oldukca kolaylastirildi Bu degisim gelecekteki hayat arkadasinin hak ve ozgurlukler bakimindan esit olmasi gerektigi ve genclerin evlenecegi kisileri kendileri secebilmeleri hakki oldugu inancina baglanabilir Aracilik gunu belirlenirken herkes basarili bir gun secmeye calisir bu da tum hayallerin gerceklestigi bir gun olmalidir Eski bir inanca gore kotu ruhlar aracilarin gelinin evine giden yolu engellerdi taahhudu kisitlamaya calisirdi ve aracinin bir ret almasini ve riza olmadan geri donmesini isterdi Buna karsi koymak icin insanlar yaklastiklari evin kapilarina ve duvarlarina bir pim takarlar Yine bu eski inanca gore demirden yapilmis igneden korkan kotu ruhlar evden ayrilmak ve gelinin evine giden araciya eslik etmek icin yeterli cesarete sahip degildi Aracilik cift evliligi kabul ettiginde bile vazgecilmez bir gelenektir Basliq Baslik Parasi Azeriler baslik parasi gelenegine onem verir Baslik parasi damat tarafindan gelinin ebeveynlerine ozellikle babasina veya gelini evlilik icin hazirlayan baska bir kisiye yapilan odemedir Odeme dugunden once nakit para sigir veya diger maddi servet olarak yapilirdi Bu gelenek Iran Azerbaycani ve Azerbaycan Cumhuriyeti nde gorulmektedir Sovyet doneminde Azerbaycan Cumhuriyeti nde yasaklandi Nisan Azerbaycan da nisan yuzugu takma sureciGelinin omuzlarina kirmizi bir fular atmak Azerbaycan da bir nisan gelenegidir Geleneklerde araciliktan sonra nisan gelir Baba kizinin evlenmesine izin verdikten sonra damat yeni akrabalarina gelinin evinde cay ve tatli ikram eder 1908 de etnik bir Azerbaycanli grubu olan Sahsevenlerin dugun geleneklerinin sureci soyle tanimlandi Sahsevenler eski geleneklere gore evlenirler Kizin babasi kizinin evlenmesini onaylarsa her seyden once damat gelinin evindeki yeni akrabalarini eglendirmeli ve seker ikram etmelidir Nisandan ve dugunden onceki donem genc bir ciftin hayatindaki en onemli donemdir Daha once bu asamanin suresi cok onemliydi bazen birkac yil uzatiliyordu Angajmanin uzun surmesinin nedeni maddi refahla ilgili zorluklar ve gelecekteki dugun torenlerine hazirlanma gereklilikleri olabilir Daha sonra bu sure onemli olcude kisaldi Cehiz ceyiz Nisan sirasinda veya nisandan sonra gelinin ailesi kizlarinin gelecekteki aile hayati icin ceyiz hazirlamaya baslar Ceyiz evi doldurmak icin gerekli tum esyalari icermektedir Genellikle damadin ailesi evi satin alir ve gelinin ailesi tum mobilyalari mutfak ekipmanlarini bulasik ve camasir makinelerini elektrikli supurgeyi ve evin icinde yasamak icin gereken bircok esyayi satin alir Ceyiz saglamak gelinin ailesi icin onurlu bir gorev olarak kabul edilir Bu ebeveynlerin kizlarinin yasamlari icin son gorevi olarak kabul edilir Kebin Dini kayit Evlilik icin molladan izin alinmasi Molla Nasreddin Azerice 1906 1931 arasinda yayinlanan dergi Evliligin dini kaydi Azerice Kebin Kesmek dugunden birkac gun once her iki taraftan da taniklarin katilimiyla gerceklesir Evlilik sozlesmesine garantili bir miktar para mehr yazilir kebin kagizi Azerice Kebin kagzi Bu bosanma veya kocanin olumu durumunda gelin icin garantili bir paradir Paranin miktari gecmiste evli bir kadin tarafindan dikkatle tutuldu Toy Dugun Azim Azimzade Yoksul insanlarin dugunu 1931 Evin dekorasyon toreni ev bezemek dugunden birkac gun once yapilir Toren ceyiz damadin evine getirildiginde ayni gun sona erer Bu gelenegin amaci genc cifte yeni yasamlarinin baslangicinda tum ihtiyaclari birlikte saglamaktir bu nedenle ceyiz mobilya tabak ve ev esyalarindan olusmaktadir Kizin dugunu paltar kesdi toreni ve oglanin dugunu olarak anilir Dugunde geleneksel muzik calar Xinayaxdi Kina Gecesi Dugunun ilk gununun aksaminda gelinin evinde bir kina gecesi toreni yapilir Gelinin en yakin kadin akrabalari ve arkadaslari bu etkinlige davet edilir Bir grup genc erkek ve kiz muzisyenle damadin evinden geliyor Damadin en yakin akrabalari gelinin parmaklarina kina yakar ve hediyeler verir Gelinin ailesi torene katilanlara resmi bir aksam yemegi duzenler Kina yakmanin Azerbaycan in farkli bolgelerinde farkli isimleri vardir Seki de torene gelin ziyafeti denir Tovuz da toren kizin gosterisi dir Masalli ve Lenkeran da olaylar kizin toplanmasi olarak bilinir Kuba da referans kina yakma ve Abseron da bu kinacilik dir Gelenege gore kina yakma gecesinde damat toy payi dugun payi icin gelinin evine gelirdi ve koyun ile tavuk alip karsiliginda hediye ve para verirdi Gelenege gore toy payi calmak uygundur ancak 1980 lerde dugun payi onceden hazirlanir ve damada verilirdi Bazen muzisyenler gelinin evinde kalir eglence ve dans sabaha kadar devam eder Evlilik icin molladan izin alinmasi Molla Nasreddin dergisi Yeni geline saygi Oscar Schmerling Dugunun ikinci gununde danslar damadin evinde yapilir Bir gulesh gures gosterisi yapmak bugune kadar bazi koylerde ikinci gunun bir parcasiydi 1970 lere kadar bu gelenek Azerbaycan in her koyunde vardi Unlu guresciler dugunde guclerini karsi karsiya getirmek icin bir araya gelirlerdi Dugunun sonunda gelini damadin evine gelin getirme getirmek icin gelinin evine bir karavan gunumuzde bir araba gonderilir Yolda cocuklar bir hediye xelet almak icin damadi gelini ve karavanlarini gozaltina alirlar Gelinin her iki avuc ici damadin veya gelinin yengesi tarafindan alinan parayi koyduklari beyaz veya kirmizi bir mendille baglanir Gelinin elleri dugun gecesinden once cozulur Uze Cixdi Dugunden sonrasi Dugunden birkac gun sonra yoksulluk doneminin sonunu simgeleyen Uze cixdi adli bir toren yapilir Gecmiste gelenege gore gelin dugunden sonra bir ay boyunca bir avlu odasinin disina cikamazdi Kayinvalidesi ve kayinpederiyle bir hafta boyunca konusmazdi Uze cixdi toreninden sonra gelinin anne ve baba haric ve damadin en yakin akrabalari gelinin ve damadin evinde bir araya gelip yeni evlileri selamliyor ve onlara degerli hediyeler veya para veriyorlar Dugun torenindeki degisikliklerUzun zamandir devam eden geleneklere ragmen Azerbaycan dugunlerinde son yillarda onemli degisiklikler gerceklesti Dugun gununde evlenecek genc ciftin fotografini cekmek ve gelinin beyaz bir gelinlik giymesi artik yaygin olarak kabul ediliyor Genc ciftin dugunden once siki bir sekilde gizlenmesi gerceklesir Damat veya nadiren gelin misafirlerle bir masada oturabilir Son yillarda damatlara nisan torenine katilma hakki verildi Bu degisiklikler ozellikle sehir dugunlerinde mevcuttur Onumuzdeki yillarda koy dugunlerinde degisikliklerin devam etmesi bekleniyor Modern trendlerden biri gelini dugunden once gizleme gelenegi olan yeni evliler olmadan yapilan dugun un reddedilmesidir Evlilik kutlamasinin uzunlugu da kisaltildi Eskiden bir dugun 3 7 gun surebilirdi ama gunumuzde genellikle bir gun suruyor Kaynakca a b c d N N Mikhlukho Maklai nin adini tasiyan Etnografya Enstitusu calismalari 79 SSCB Fen Bilimleri Akademisi 1962 s 192 Svadebnaya obryadnost lezgin Azerbajdzhana tradicii i novacii 44 Academy of Sciences of the Azerbaijan SSR Reports Elm 1988 a b c d e f Obraz zhizni v novyh gorodah Azerbajdzhana Elm 1987 s 199 a b Usually wine drinking is a part of this step with the family to form a bond Krym socvetie nacionalnyh kultur tradicii obychai prazdniki obryady Biznes Inform 2001 s 15 Voennyj sbornik 51 V tippografii E Praca 1908 Svadebnye obryady azerbajdzhancev PDF magazine 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF a b Kavkazskij etnograficheskij sbornik 4 Institute of Etnography named after N N Mikhlukho Maklai Nauka 1969 a b c Svadebnye obryady narodov Rossii i blizhnego zarubezhya Institut etnologii i antropologii im N N Mikluho Maklaya Rossijskaya akademiya nauk 1993 s 201 Semya tradicii i sovremennost 1990 s 255