Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şirk (Arapça: شرك) İslam'da, Allah'a ortak koşma anlamına gelen bir kavramdır. Kur'an'a göre en önemli iman sorunu olan şirk, Allah'a ortak koşmak, Allah'tan başka ilah olduğuna inanmak ve ona tapmak anlamlarına gelir. Şirk eyleminde bulunanlar müşrik olarak isimlendirilir.
Kelamcılar (İslam akaid felsefecileri olan) yaratılmış olanların, Kadir-i Mutlak olan Allah'ın sıfatlarından gaybı bilme, yaratma, alemde tasarruf etme, hidayete erdirme ve saptırma gibi özelliklerin başka insanlara, tanrılara, melek, cin, şeytan ve sâireye atfını şirk olarak nitelendirirler.
Bunun tersi bir kavram olan antropomorfizm ise Allah'a uluhiyete uygun olmayan vasıflar atfedilmesidir. Bu kapsamda kelamcılar Kur'an'da geçen antropomorfik ifadeleri müteşâbihat olarak değerlendirirler. Müteşâbihatın Kur'an'da yer almasının gerekçesi olarak, insanların kullandığı lîsanların, müteşâbih ifâdelerin ötesindeki hakikî anlamları aynen ifâde etmekten âciz olması olarak açıklanır. Müteşâbih kavram Al-i İmran 7 ayetinde şöyle açıklanmaktadır;
Sana kitabı indiren O’dur. Onun bir kısım âyetleri muhkemdir, ki bunlar kitabın esasıdır, diğerleri ise müteşâbihtir. Kalplerinde sapma meyli bulunanlar, fitne çıkarmak ve onu te’vil etmek için ondaki müteşâbihlerin peşine düşerler. Hâlbuki onun te’vilini ancak Allah bilir; bir de ilimde yüksek pâyeye erişenler. Derler ki: Ona inandık, hepsi rabbimiz katındandır. Yalnız aklıselim sahipleri düşünüp anlar. (3:7)
Kur'an ayetlerinde şirk kavramı
Kur'an'a göre Allah'a şirk koşmak günahların en büyüğüdür. Kur'an'da bununla ilgili çok âyet vardır. Bunlardan bâzıları:
"De ki: 'Allah doğru söyler. Hepiniz İbrahim'in yoluna tertemiz olarak uyun. O, müşriklerden değildi."
"Onların çoğu şirk koşmadan Allah'a iman etmezler"
"Doğrusu Allah, kendisine ortak koşulmasını asla affetmez. Ondan başkasını ise, dilediği kimseler için bağışlar ve mağfiret buyurur. Her kim Allah'a şirk koşarsa gerçekten pek büyük bir günah ile iftira etmiş olur."
"Allah'la birlikte hahamlarını ve râhiplerini de rabler edindiler. Meryem oğlu Mesih'i de öyle. Oysa kendilerine, tek olan Allah'tan başkasına ibadet etmemeleri emredilmişti. Ondan başka hiçbir ilah yoktur. O, onların ortak koştukları her şeyden uzaktır."
"Oysa yerde ve gökte Allah'tan başka ilahlar olsaydı, yer de gök de bozulup giderdi. Hükümranlığın sahibi olan Allah, onların nitelemelerinden çok yücedir.
"Allah asla evlat edinmedi. O’nun yanı sıra hiçbir tanrı da yoktur. Öyle olsaydı her tanrı kendi yarattıklarını yanına alır ve onlardan biri diğerine üstün gelmeye çalışırdı. Allah o müşriklerin isnat ve nitelendirmelerinden münezzehtir."
Çeşitleri
Şirkin çeşitleri konusunda bazı yorumlar yapılmıştır.
- Şirk-i Ekber (Büyük şirk): Allah'ın herhangi bir sıfatını yaratılmışlara vermek büyük şirktir. Yaratmak, Rızık vermek, Şifa vermek, Kanun koymak gibi Allah'ın bir sıfatını başkasına vermek dinden çıkartan amellerdendir.
- Şirk-i istiklâl: Birden fazla tanrının varlıklara hükmettiğine inanmaktır. Düalist (İkici) Tanrı anlayışı bu kapsamda değerlendirilir. Zerdüştlük dininde, kâinatta mevcut olan kötülüğün mevcut kılınmış olmasının Tanrı'nın kararıyla olduğunu kabullenmek, Tanrı'nın kusursuzluğunun hilâfını savunmak olarak addedildiği için, kâinattaki kötülüğün ve her türlü zarar verici durumun bir kötülük tanrısı tarafından (Zerdüştlükte Ehrimen) yaratıldığına inanmaktır. Mani dininde de kötülüğün bir kötülük gücü tarafından yaratıldığına, Allah'ın Kâdir-i Mutlak olmadığına inanılıyordu. Zîrâ Allah, Kâdir-i Mutlak olduğunda -kötülüğün mevcut kılınmasının da Allah'ın müsaadesi ve yaratmasıyla olmasını kabullenmedikleri için- kötülük gücünün varlığının devam edebiliyor olması açıklanamazdı. Kuran'da düalist (ikitanrıcı) veya politeist (çoktanrıcı) inançlar aşağıdaki âyetle açıkça reddedilmektedir:
"Allah da şöyle buyurdu: “İki ilâh edinmeyin. O, ancak bir İlâh’dır; onun için yalnız benden korkun."
- Şirk-i teb'iz: Tanrı'yı bir bütünün parçası kabul etmektir. Teslis inancı bu kapsamda değerlendirilmiştir.
- Şirk-i esbâb: Dışsal etkiyi reddeden, evrensel oluşumları, maddenin ve evrenin kendi iç dinamikleriyle açıklayan anlayış, inananlarca bu kapsamda değerlendirilmiştir.
Kaynakça
- ^ . kuran.diyanet.gov.tr. 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023.
- ^ Al-i İmran Suresi, 95
- ^ Yusuf suresi, 106
- ^ Nisa suresi, 48
- ^ Tevbe suresi, 31
- ^ Enbiya suresi, 22
- ^ Mü'minun suresi, 91
- ^ Kuran, 16-Nahl: 51, وَقَالَ اللّهُ لاَ تَتَّخِذُواْ إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلهٌ وَاحِدٌ فَإيَّايَ فَارْهَبُونِ
Dış bağlantılar
- Sorularla İslamiyet sitesinde "Şirk 27 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."
- Sevde sitesinde Şirk 13 Ocak 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirk Arapca شرك Islam da Allah a ortak kosma anlamina gelen bir kavramdir Kur an a gore en onemli iman sorunu olan sirk Allah a ortak kosmak Allah tan baska ilah olduguna inanmak ve ona tapmak anlamlarina gelir Sirk eyleminde bulunanlar musrik olarak isimlendirilir Kelamcilar Islam akaid felsefecileri olan yaratilmis olanlarin Kadir i Mutlak olan Allah in sifatlarindan gaybi bilme yaratma alemde tasarruf etme hidayete erdirme ve saptirma gibi ozelliklerin baska insanlara tanrilara melek cin seytan ve saireye atfini sirk olarak nitelendirirler Bunun tersi bir kavram olan antropomorfizm ise Allah a uluhiyete uygun olmayan vasiflar atfedilmesidir Bu kapsamda kelamcilar Kur an da gecen antropomorfik ifadeleri mutesabihat olarak degerlendirirler Mutesabihatin Kur an da yer almasinin gerekcesi olarak insanlarin kullandigi lisanlarin mutesabih ifadelerin otesindeki hakiki anlamlari aynen ifade etmekten aciz olmasi olarak aciklanir Mutesabih kavram Al i Imran 7 ayetinde soyle aciklanmaktadir Sana kitabi indiren O dur Onun bir kisim ayetleri muhkemdir ki bunlar kitabin esasidir digerleri ise mutesabihtir Kalplerinde sapma meyli bulunanlar fitne cikarmak ve onu te vil etmek icin ondaki mutesabihlerin pesine duserler Halbuki onun te vilini ancak Allah bilir bir de ilimde yuksek payeye erisenler Derler ki Ona inandik hepsi rabbimiz katindandir Yalniz akliselim sahipleri dusunup anlar 3 7 Kur an ayetlerinde sirk kavramiKur an a gore Allah a sirk kosmak gunahlarin en buyugudur Kur an da bununla ilgili cok ayet vardir Bunlardan bazilari De ki Allah dogru soyler Hepiniz Ibrahim in yoluna tertemiz olarak uyun O musriklerden degildi Onlarin cogu sirk kosmadan Allah a iman etmezler Dogrusu Allah kendisine ortak kosulmasini asla affetmez Ondan baskasini ise diledigi kimseler icin bagislar ve magfiret buyurur Her kim Allah a sirk kosarsa gercekten pek buyuk bir gunah ile iftira etmis olur Allah la birlikte hahamlarini ve rahiplerini de rabler edindiler Meryem oglu Mesih i de oyle Oysa kendilerine tek olan Allah tan baskasina ibadet etmemeleri emredilmisti Ondan baska hicbir ilah yoktur O onlarin ortak kostuklari her seyden uzaktir Oysa yerde ve gokte Allah tan baska ilahlar olsaydi yer de gok de bozulup giderdi Hukumranligin sahibi olan Allah onlarin nitelemelerinden cok yucedir Allah asla evlat edinmedi O nun yani sira hicbir tanri da yoktur Oyle olsaydi her tanri kendi yarattiklarini yanina alir ve onlardan biri digerine ustun gelmeye calisirdi Allah o musriklerin isnat ve nitelendirmelerinden munezzehtir CesitleriSirkin cesitleri konusunda bazi yorumlar yapilmistir Sirk i Ekber Buyuk sirk Allah in herhangi bir sifatini yaratilmislara vermek buyuk sirktir Yaratmak Rizik vermek Sifa vermek Kanun koymak gibi Allah in bir sifatini baskasina vermek dinden cikartan amellerdendir Sirk i istiklal Birden fazla tanrinin varliklara hukmettigine inanmaktir Dualist Ikici Tanri anlayisi bu kapsamda degerlendirilir Zerdustluk dininde kainatta mevcut olan kotulugun mevcut kilinmis olmasinin Tanri nin karariyla oldugunu kabullenmek Tanri nin kusursuzlugunun hilafini savunmak olarak addedildigi icin kainattaki kotulugun ve her turlu zarar verici durumun bir kotuluk tanrisi tarafindan Zerdustlukte Ehrimen yaratildigina inanmaktir Mani dininde de kotulugun bir kotuluk gucu tarafindan yaratildigina Allah in Kadir i Mutlak olmadigina inaniliyordu Zira Allah Kadir i Mutlak oldugunda kotulugun mevcut kilinmasinin da Allah in musaadesi ve yaratmasiyla olmasini kabullenmedikleri icin kotuluk gucunun varliginin devam edebiliyor olmasi aciklanamazdi Kuran da dualist ikitanrici veya politeist coktanrici inanclar asagidaki ayetle acikca reddedilmektedir Allah da soyle buyurdu Iki ilah edinmeyin O ancak bir Ilah dir onun icin yalniz benden korkun Sirk i teb iz Tanri yi bir butunun parcasi kabul etmektir Teslis inanci bu kapsamda degerlendirilmistir Sirk i esbab Dissal etkiyi reddeden evrensel olusumlari maddenin ve evrenin kendi ic dinamikleriyle aciklayan anlayis inananlarca bu kapsamda degerlendirilmistir Kaynakca kuran diyanet gov tr 29 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2023 Al i Imran Suresi 95 Yusuf suresi 106 Nisa suresi 48 Tevbe suresi 31 Enbiya suresi 22 Mu minun suresi 91 Kuran 16 Nahl 51 و ق ال الل ه لا ت ت خ ذ وا إ له ي ن اث ن ي ن إ ن م ا ه و إ له و اح د ف إي اي ف ار ه ب ون Dis baglantilarSorularla Islamiyet sitesinde Sirk 27 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sevde sitesinde Sirk 13 Ocak 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde