Melek (Arapça: ملاك, İbranice: מלאך, Latince: Angelus, Yunanca: Άγγελος), dini bir terim. Melek, birçok dinde inanılan semavi verilen isimdir. Meleklerin görevleri Tanrı'ya hizmet etmektir. Meleklere inancın var olduğu her din ve inançta melek kavramına bakış farklıdır.
Tarihçe
İnanç politeist toplumlardan tek tanrılı dinlere kadar birçok inanç sisteminde yer almakta, ancak tanımlanan varlıkların isim ve özellikleri farklılıklar göstermektedir. Örneğin mikail (Mi-Ka-el) ismi Yahudilikten de eski bir döneme tarihlenmektedir. Bazı melek isimleri putperestlik dönem 2. derece tanrılarının dönüşümleri olarak (Harut ve Marut, malik) görülmektedir.
Politeist veya animist dünya görüşlerinde doğaüstü güçler (tanrılar, ruhlar, cinler) farklı doğa olaylarına atanmıştır. Monoteizm çerçevesinde bu güçler, özerk doğaüstü varlıkları "meleklere" dönüştüren yüce tanrının hizmetkarlara dönüştürüldü. Monoteizm çerçevesinde, bu güçler bağımsız doğaüstü varlıklar haline geldi, en yüce tanrının hizmetkârları (melekler).[]
Melek kavramı, en nihayetinde en yüce Tanrı'nın kontrolü altındaki doğaüstü güçler tarafından kontrol edilen veya etkilenen dünyanın, doğal olaylar ve insanlar dahil, insanlığın algısı olarak en iyi anlaşılabilir. "Bile "kötü" melekler (örneğin Şeytan, Samael, İblis vb.), insan doğasının içinde etkin bir güç olarak, bencil eğilimlerden sorumlu olarak anlaşılabilir.[]
Yahudiler Babil sürgünü öncesinde hiçbir meleğin ismini bilmezlerdi. Ninova ve Babil sürgünü sırasında Pers ve Keldani etkisinde kalan Yahudiler Zerdüştlüğün iyi ruh ve kötü ruh inancını ve ruhların hiyerarşisini iyilik ve kötülük melekleri şeklinde ve meleklerin hiyerarşisi ile birlikte kendi inanç sistemleri içerisine sokmuşlardır.
Etimoloji
Batı dillerinde kullanılan Angel Yunanca elçi anlamına gelen Angelos’tan alınmadır.
Semitik dillerde ve Türkçede kullanılan melek ise İbranice "m l k" kökünden gelir.
Melek, malik, mülk, malik’ül mülk, memlük gibi kelimelerin köken aldığı "m l k"’in İsraillilerin komşuları olan Amon’luların tanrısı Molek (molech, moloch)’in isminden türetildiği düşünülür. Bu ilişki cehennem bekçisi malik açısından düşünüldüğünde daha açıktır.
“Bana ait olan bu tapınağa iğrenç putlarını yerleştirerek onu kirlettiler. Ben-Hinnom Vadisi’nde Molek’e sunu olarak oğullarını, kızlarını ateşte kurban etmek için Baal’ın tapınma yerlerini kurdular. Böyle iğrenç şeyler yaparak Yahuda’yı günaha sürüklemelerini ne buyurdum, ne de aklımdan geçirdim.” (Yeremya: 32:34-35)
Sami kökenli Melek isimlerinin sonunda yer alan El veya İl semitik bir tanrıdır.
Yahudilik'te melek
Yahudilikte, İbranice'si mala‘kh olarak telaffuz edilen melek, Tanrı tarafından belirli bir görevi yerine getirmek amacıyla yaratılan, günahsız yaratıklardır. Melekler, haham Yahudiliğinde bedene sahip değildir, hepsi ateşten yaratılmış ebedi yaratıklardır ve Midrashim'de insanlarla bir rekabet olarak görünürler. Cennetteki varlıklar Tanrı'nın şefkatiyle güçlenir. İnsan, Tevrat'ı takip ederek, dua ederek, kötü içgüdüye direnerek ve zaten kusursuz melekler olan Teschuba tarafından duyulur. Yahudi geleneğinde de halk arasında duruyorlar.
Museviliğe göre meleklerin cinsiyeti olmaz ve yemek içmek gibi ihtiyaçları da yoktur ancak, görevleri icabı insan kılığına büründüklerinde bir cinsiyete sahip gibi görünebilirler ve bu durumdayken yiyip içebilirler.
Melekler doğrudan Tanrı'nın direktiflerine göre hareket ederler ve inisiyatif kullanamazlar. Musevilikte başlıca büyük melekler şunlardır.
Michael, Gabriel, Uriel, yani Ölüm meleği (Azrail) olan.
Yahudi mezheplerinden Sadukiler melek ve cin inancını bu inancın Yahudiliğe Babil ve İran inançlarından geçtiği gerekçesiyle reddederler. Meleklerle ilgili bilgiler Yahudi apokrif ve rabbinik metinlerde geniş yer tutar.
Hristiyanlık'ta melek
Hristiyanlık teolojisinde melekler cisimsiz maddelerdir. Ruhları ve zihinleri var ama fiziksel bedenleri yok. Tanrı'ın iradesine uyan ruhlar iyi iken, Tanrı'ın iradesine karşı çıkanlar kötü kabul edilir. Sonunculara şeytanlar denir, ancak yine de meleklerle aynı maddedendir.
Origenes, melekleri "saf akıllar" olarak tanımlar, ancak "İlk İlkeleri"nde onları Tanrı'dan ayırmak için "ruhsal" bir bedene sahip olduklarını iddia eder. Origen'e göre, önce akılları Tanrı yarattı, ancak bazı akıllar Tanrı'nın iradesini ihmal etmeye karar verdiler ve Tanrı'nın huzurundan düştüler. Tanrı'nın hizmetinde kalanlar melek oldular, orta derecede günah işleyip yine de tövbe edebilenler insan oldular ve kurtarılamayan canlar şeytan oldular. Bununla Origen, insanları da "düşmüş melekler" olarak kabul eder ve meleksel düşüşü Hristiyanlığın "ilk günah" kavramıyla teselli eder.
Melekler, bedensiz akılla ilgili pek çok felsefi tartışmaya zemin oluşturmuştur.Thomas Aquinas, tek bir zihnin beden olmadan nasıl günah işleyebileceğini melekler üzerinde ayrıntılı olarak açıklar. Bedensel arzularla ayartmanın yol açtığı günahlar olduğu gibi, akılda gelişen günahların da olduğunu açıklar. Melekler kibir ve haset gibi günahlar işleyebilirler, fakat beden gerektiren günahlar işlemezler. Ayrıca başka bir günahı gerektiren günahlar, ancak gerekli günah işlendikten sonra meydana gelebilir. Kendini başkalarından çok sevmek (kibir), haset gibi diğer günahlar için de gerekli olduğundan, asl günahın "kibir" olması gerekir ve bu nedenle Iblisın (ilk şeytan) günahı "hibris" ile özdeşleştirilir.
'İbranilere Mektup', sonsuz (sayısız) sayıda melek olduğunu belirtir.
İslam'da melek
Meleklere inanmak İslam dini akidesinin bir parçasıdır, yani iman esaslarındandır. Buna göre İslam dininde meleklerin varlığına ve İslam dininin melek görüşüne inanmayan kişi iman etmiş olmaz. Konuya Kur'an'da 2/285 ve 2/177'de değinilmiştir.
İslam dininde melekler, yemeyen, içmeyen, erkeklik ve dişiliği olmayan, uyumayan, günah işlemeyen, gözle görülmeyen, nurdan ya da ateş yaratıklar olarak nitelenmiştir. Görevleri, mahlukatı Allah'ın ismiyle seyredip, Allah'ın kudret ve sanat eserlerini o türlerde görerek, Allah'ı bütün eksikliklerden tenzih ve tespih etmek ve Allah'a ibadet etmektir. Ayrıca insanlar dışındaki mahlûkatın Allah'a karşı yaptıkları ibadeti Allah'a sunmakla yükümlüdürler. Bunun yanında hayvanların ve bitkilerin görevlerini onlara ilham etmek ve irade ile olan hareketlerine müdahale etmek, vaziyetlerini bir şekilde düzenlemek ile de vazifelidirler. İslam inancına göre meleklerin bu görevleri onların ibadetleridir. Mahlûkat üzerinde gerçek bir tasarrufları yoktur. Yaptıkları ancak Rablerine karşı dua etme konumunda kalarak, neticeyi Allah'ın yaratmasını istemeleridir. Bu İslâm'daki tevhîd inancının bir gereğidir. Tevhîd inancına göre evrende olan bütün her şey Allah tarafından yaratılır. İnsan, melek ve benzeri bütün mahlûkatın iradeleriyle istemeleri ise, vücuda getirilmek istenen şeyin yaratılmasını Allah'tan talep etmekten ibarettir.
İslam dinine göre meleklerin iradeleri vardır. Fakat insandan çok farklı olarak Allah'ın emrine karşı çıkmaya iradeleri yoktur; sadece emredileni cüzzi iradesiyle yerine getirir. Dolayısıyla günahsız varlıklardır. Aynı sebepten ötürü makamları sabittir.
İslam dininde, Kur'an'da veya hadislerde meleklerin sayıları ve çeşitleri tam olarak belirtilmemiştir. Yine de bazı melek çeşitleri ve görevleri gerek Kur'an'da, gerekse hadislerde belirtilmiştir. İslam dininde özellikle dört büyük melek olarak anılan dört baş melek vardır. Bunlar: Cebrâil, Mîkâîl, İsrâfil ve Azrâîl'dir.
Ayrıca bakınız
Melek hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar |
Kaynakça
- ^ a b c (PDF). 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2017.
- ^ . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014. (İngilizce)
- ^ https://ismailhakkialtuntas.com/.../israil-israelin-tanrisi-el-ile-allah-isminin-tarihi-derinl [].
- ^ Schäfer, Peter (31 Aralık 1975). "Rivalität zwischen Engeln und Menschen". doi:10.1515/9783110830507.
- ^ Guthrie, Shandon L. (30 Ekim 2018). Gods of this World: A Philosophical Discussion and Defense of Christian Demonology (İngilizce). Wipf and Stock Publishers. ISBN . 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ Edwards, Mark Julian (1 Kasım 2017). Origen Against Plato (İngilizce). Routledge. ISBN . 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ Rasmussen, Adam (25 Mart 2019). Genesis and Cosmos: Basil and Origen on Genesis 1 and Cosmology (İngilizce). BRILL. ISBN . 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ Magazine, BBC History (30 Kasım 2013). The Celebrated Pedestrian and Other Historical Curiosities (İngilizce). Random House. ISBN . 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ Burns, J. Patout (1988). "Augustine on the Origin and Progress of Evil". The Journal of Religious Ethics. 16 (1): 9-27. ISSN 0384-9694. 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ Jane Dammen McAuliffe (Hrsg.): Encyclopaedia of the Qurʾān. Band 5, Brill, Leiden/Boston 2001, S. 117–121, und Band 3 S. 45
- ^ Said Nursi. Sözler. s. 24. Söz 4. Dal.
- ^ . 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Melek Arapca ملاك Ibranice מלאך Latince Angelus Yunanca Aggelos dini bir terim Melek bircok dinde inanilan semavi verilen isimdir Meleklerin gorevleri Tanri ya hizmet etmektir Meleklere inancin var oldugu her din ve inancta melek kavramina bakis farklidir Bir Hristiyan ikonasi Hayali Mikail tasviriHugo Simberg 1903 TarihceInanc politeist toplumlardan tek tanrili dinlere kadar bircok inanc sisteminde yer almakta ancak tanimlanan varliklarin isim ve ozellikleri farkliliklar gostermektedir Ornegin mikail Mi Ka el ismi Yahudilikten de eski bir doneme tarihlenmektedir Bazi melek isimleri putperestlik donem 2 derece tanrilarinin donusumleri olarak Harut ve Marut malik gorulmektedir Politeist veya animist dunya goruslerinde dogaustu gucler tanrilar ruhlar cinler farkli doga olaylarina atanmistir Monoteizm cercevesinde bu gucler ozerk dogaustu varliklari meleklere donusturen yuce tanrinin hizmetkarlara donusturuldu Monoteizm cercevesinde bu gucler bagimsiz dogaustu varliklar haline geldi en yuce tanrinin hizmetkarlari melekler kaynak belirtilmeli Melek kavrami en nihayetinde en yuce Tanri nin kontrolu altindaki dogaustu gucler tarafindan kontrol edilen veya etkilenen dunyanin dogal olaylar ve insanlar dahil insanligin algisi olarak en iyi anlasilabilir Bile kotu melekler ornegin Seytan Samael Iblis vb insan dogasinin icinde etkin bir guc olarak bencil egilimlerden sorumlu olarak anlasilabilir kaynak belirtilmeli Yahudiler Babil surgunu oncesinde hicbir melegin ismini bilmezlerdi Ninova ve Babil surgunu sirasinda Pers ve Keldani etkisinde kalan Yahudiler Zerdustlugun iyi ruh ve kotu ruh inancini ve ruhlarin hiyerarsisini iyilik ve kotuluk melekleri seklinde ve meleklerin hiyerarsisi ile birlikte kendi inanc sistemleri icerisine sokmuslardir EtimolojiBati dillerinde kullanilan Angel Yunanca elci anlamina gelen Angelos tan alinmadir Semitik dillerde ve Turkcede kullanilan melek ise Ibranice m l k kokunden gelir Melek malik mulk malik ul mulk memluk gibi kelimelerin koken aldigi m l k in Israillilerin komsulari olan Amon lularin tanrisi Molek molech moloch in isminden turetildigi dusunulur Bu iliski cehennem bekcisi malik acisindan dusunuldugunde daha aciktir Bana ait olan bu tapinaga igrenc putlarini yerlestirerek onu kirlettiler Ben Hinnom Vadisi nde Molek e sunu olarak ogullarini kizlarini ateste kurban etmek icin Baal in tapinma yerlerini kurdular Boyle igrenc seyler yaparak Yahuda yi gunaha suruklemelerini ne buyurdum ne de aklimdan gecirdim Yeremya 32 34 35 Sami kokenli Melek isimlerinin sonunda yer alan El veya Il semitik bir tanridir Yahudilik te melekYahudilikte Ibranice si mala kh olarak telaffuz edilen melek Tanri tarafindan belirli bir gorevi yerine getirmek amaciyla yaratilan gunahsiz yaratiklardir Melekler haham Yahudiliginde bedene sahip degildir hepsi atesten yaratilmis ebedi yaratiklardir ve Midrashim de insanlarla bir rekabet olarak gorunurler Cennetteki varliklar Tanri nin sefkatiyle guclenir Insan Tevrat i takip ederek dua ederek kotu icguduye direnerek ve zaten kusursuz melekler olan Teschuba tarafindan duyulur Yahudi geleneginde de halk arasinda duruyorlar Musevilige gore meleklerin cinsiyeti olmaz ve yemek icmek gibi ihtiyaclari da yoktur ancak gorevleri icabi insan kiligina burunduklerinde bir cinsiyete sahip gibi gorunebilirler ve bu durumdayken yiyip icebilirler Melekler dogrudan Tanri nin direktiflerine gore hareket ederler ve inisiyatif kullanamazlar Musevilikte baslica buyuk melekler sunlardir Michael Gabriel Uriel yani Olum melegi Azrail olan Yahudi mezheplerinden Sadukiler melek ve cin inancini bu inancin Yahudilige Babil ve Iran inanclarindan gectigi gerekcesiyle reddederler Meleklerle ilgili bilgiler Yahudi apokrif ve rabbinik metinlerde genis yer tutar Melek Freski Santa Maria Antiqua kilisesi Roma c 705 707Hristiyanlik ta melekHristiyanlik teolojisinde melekler cisimsiz maddelerdir Ruhlari ve zihinleri var ama fiziksel bedenleri yok Tanri in iradesine uyan ruhlar iyi iken Tanri in iradesine karsi cikanlar kotu kabul edilir Sonunculara seytanlar denir ancak yine de meleklerle ayni maddedendir Origenes melekleri saf akillar olarak tanimlar ancak Ilk Ilkeleri nde onlari Tanri dan ayirmak icin ruhsal bir bedene sahip olduklarini iddia eder Origen e gore once akillari Tanri yaratti ancak bazi akillar Tanri nin iradesini ihmal etmeye karar verdiler ve Tanri nin huzurundan dustuler Tanri nin hizmetinde kalanlar melek oldular orta derecede gunah isleyip yine de tovbe edebilenler insan oldular ve kurtarilamayan canlar seytan oldular Bununla Origen insanlari da dusmus melekler olarak kabul eder ve meleksel dususu Hristiyanligin ilk gunah kavramiyla teselli eder Melekler bedensiz akilla ilgili pek cok felsefi tartismaya zemin olusturmustur Thomas Aquinas tek bir zihnin beden olmadan nasil gunah isleyebilecegini melekler uzerinde ayrintili olarak aciklar Bedensel arzularla ayartmanin yol actigi gunahlar oldugu gibi akilda gelisen gunahlarin da oldugunu aciklar Melekler kibir ve haset gibi gunahlar isleyebilirler fakat beden gerektiren gunahlar islemezler Ayrica baska bir gunahi gerektiren gunahlar ancak gerekli gunah islendikten sonra meydana gelebilir Kendini baskalarindan cok sevmek kibir haset gibi diger gunahlar icin de gerekli oldugundan asl gunahin kibir olmasi gerekir ve bu nedenle Iblisin ilk seytan gunahi hibris ile ozdeslestirilir Ibranilere Mektup sonsuz sayisiz sayida melek oldugunu belirtir Islam da melekMuhammed ve Cebrail Cami ut Tevarih te yer alan bir minyatur 1307 Meleklere inanmak Islam dini akidesinin bir parcasidir yani iman esaslarindandir Buna gore Islam dininde meleklerin varligina ve Islam dininin melek gorusune inanmayan kisi iman etmis olmaz Konuya Kur an da 2 285 ve 2 177 de deginilmistir Islam dininde melekler yemeyen icmeyen erkeklik ve disiligi olmayan uyumayan gunah islemeyen gozle gorulmeyen nurdan ya da ates yaratiklar olarak nitelenmistir Gorevleri mahlukati Allah in ismiyle seyredip Allah in kudret ve sanat eserlerini o turlerde gorerek Allah i butun eksikliklerden tenzih ve tespih etmek ve Allah a ibadet etmektir Ayrica insanlar disindaki mahlukatin Allah a karsi yaptiklari ibadeti Allah a sunmakla yukumludurler Bunun yaninda hayvanlarin ve bitkilerin gorevlerini onlara ilham etmek ve irade ile olan hareketlerine mudahale etmek vaziyetlerini bir sekilde duzenlemek ile de vazifelidirler Islam inancina gore meleklerin bu gorevleri onlarin ibadetleridir Mahlukat uzerinde gercek bir tasarruflari yoktur Yaptiklari ancak Rablerine karsi dua etme konumunda kalarak neticeyi Allah in yaratmasini istemeleridir Bu Islam daki tevhid inancinin bir geregidir Tevhid inancina gore evrende olan butun her sey Allah tarafindan yaratilir Insan melek ve benzeri butun mahlukatin iradeleriyle istemeleri ise vucuda getirilmek istenen seyin yaratilmasini Allah tan talep etmekten ibarettir Islam dinine gore meleklerin iradeleri vardir Fakat insandan cok farkli olarak Allah in emrine karsi cikmaya iradeleri yoktur sadece emredileni cuzzi iradesiyle yerine getirir Dolayisiyla gunahsiz varliklardir Ayni sebepten oturu makamlari sabittir Islam dininde Kur an da veya hadislerde meleklerin sayilari ve cesitleri tam olarak belirtilmemistir Yine de bazi melek cesitleri ve gorevleri gerek Kur an da gerekse hadislerde belirtilmistir Islam dininde ozellikle dort buyuk melek olarak anilan dort bas melek vardir Bunlar Cebrail Mikail Israfil ve Azrail dir Ayrica bakinizVikipedi nin kardes projelerinden Melek hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarBuyuk melekler MukarrebunKaynakca a b c PDF 25 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2017 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2014 Ingilizce https ismailhakkialtuntas com israil israelin tanrisi el ile allah isminin tarihi derinl olu kirik baglanti Schafer Peter 31 Aralik 1975 Rivalitat zwischen Engeln und Menschen doi 10 1515 9783110830507 Guthrie Shandon L 30 Ekim 2018 Gods of this World A Philosophical Discussion and Defense of Christian Demonology Ingilizce Wipf and Stock Publishers ISBN 978 1 5326 3304 1 17 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2022 Edwards Mark Julian 1 Kasim 2017 Origen Against Plato Ingilizce Routledge ISBN 978 1 351 73876 7 17 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2022 Rasmussen Adam 25 Mart 2019 Genesis and Cosmos Basil and Origen on Genesis 1 and Cosmology Ingilizce BRILL ISBN 978 90 04 39693 7 17 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2022 Magazine BBC History 30 Kasim 2013 The Celebrated Pedestrian and Other Historical Curiosities Ingilizce Random House ISBN 978 1 4481 4209 5 17 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2022 Burns J Patout 1988 Augustine on the Origin and Progress of Evil The Journal of Religious Ethics 16 1 9 27 ISSN 0384 9694 17 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2022 Arsivlenmis kopya 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2022 Jane Dammen McAuliffe Hrsg Encyclopaedia of the Qurʾan Band 5 Brill Leiden Boston 2001 S 117 121 und Band 3 S 45 Said Nursi Sozler s 24 Soz 4 Dal erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim 25 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2014