Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ariusçuluk ya da Arianizm, (Grekçe: Ἀρειανισμός, Areianismós) ilk olarak İskenderiye, Mısır'dan bir Hristiyan papaz olan Arius (y. AD 256-336), atfedilen kristolojik bir doktrindir. Arian teolojisi, İsa Mesih'in Tanrı'nın Oğlu olduğunu, Tanrı'nın Oğlu'nun her zaman var olmayıp içinde doğmuş olması farkıylaBaba Tanrı tarafından doğurulduğunu savunur. Baba Tanrı tarafından zaman, dolayısıyla İsa, Baba Tanrı ile birlikte ebedi değildi.
Arius'un daha sonra Aetius ve öğrencisi Eunomius tarafından aşırı bir biçim verilen ve anomoean ("farklı") olarak adlandırılan teslis teolojisi, Oğul ile Baba arasında tam bir benzemezlik olduğunu ileri sürer. Arianizm, Oğul'un Baba'dan farklı olduğunu ve bu nedenle ona tabi olduğunu savunur. Arian terimi, Arius adından türetilmiştir; bu, Arius'un öğretilerinin takipçilerinin kendilerine verdiği isim değildi, daha çok yabancılar tarafından kullanılan bir terimdi. Arius'un öğretilerinin ve destekçilerinin doğası, Homoousian Hristiyanların Teslis'in doğası ve Mesih'in doğası ile ilgili teolojik doktrinlerine karşıydı.
Zamanın teolojik ortodoksluğuna dayanan İsa'nın tanrısallığının iki yorumu (Homoousianism ve Arianism) arasında bir tartışma vardı, biri teslis inancına dayalı, diğeri de teslis ortodoksisinin bir türevi ve her ikisi de kendi teolojik ikilemlerini çözmeye çalıştı. Homoousianism, ilk iki ekümenik konsil tarafından resmen onaylandı; o zamandan beri, Arianizm her zaman "Arius'un sapkınlığı veya mezhebi" olarak kınandı. Bu nedenle, Hristiyanlığın tüm ana akım dalları artık Arianizmi heterodoks ve sapkın olarak görüyordu. Teslis (Homoousian) doktrinleri, İsa'nın (Oğul Tanrı) Baba Tanrı ile "varlık bakımından aynı" veya "özünde aynı" olduğunda ısrar eden İskenderiye Patriği Athanasius tarafından şiddetle desteklendi. Arius şunları söyledi: "Eğer Baba Oğul'un babası olduysa, o zaman doğmuş olanın varoluşu bir başlangıca sahipti ve bundan, Oğul'un olmadığı bir zaman olduğu sonucu çıkar." Kilise birliğini sağlamak için İmparator Konstantin tarafından toplanan 325 tarihli Birinci İznik Konsili, Arianizmin bir sapkınlık olduğunu ilan etti.Everett Ferguson'a göre, "Hıristiyanların büyük çoğunluğunun Teslis'in doğası hakkında net görüşleri yoktu ve onu çevreleyen meselelerde neyin tehlikede olduğunu anlamadılar."
Arianizm ayrıca, İsa Mesih'i Baba'nınkine benzer veya farklı bir maddeden doğmuş bir yaratık olarak kabul eden, ancak özdeş olmayan (Homoousian ve Anomoeanism) veya ne yaratılmamış ne de yaratılmış olarak (Yarı-Arianizm) kabul eden 4. yüzyılın diğer Teslis olmayan teolojik sistemlerine atıfta bulunmak için kullanılır.
Notlar
- ^ "Arius, Tanrı'nın üstünlüğü ve tek tanrılığını vurgulamak istedi [...]. Arius için yalnızca Tanrı başlangıçsızdır, doğmamıştır ve ebedidir. Negatif teoloji terminolojisinde Arius, sürekli yenilenen girişimlerle tek tanrıcılığı vurgular. Tanrı ancak yaratıcı olarak anlaşılabilir. Logos'un Tanrı ile birlikte-ebedi durumunu reddeder, çünkü aksi halde Tanrı mutlak benzersizliğinden sıyrılırdı. Tanrı tektir ve bu nedenle o her zaman Baba değildi. [...] Özdeyişler 8.22-25'in ardından Arius, Oğul'un yaratıldığını iddia edebilir. Arius'a göre Logos tamamen İlahi Olan'ın yanında yer alır, ancak belirgin bir şekilde Tanrı'ya tabidir. [...] Arius'un Mısır metropolünün dışında ve bir dizi önde gelen piskopostan aldığı güçlü destek, bu tarihsel durumda Arius'un teolojik fikirlerinin özellikle alışılmadık olmadığını kanıtlıyor. [...] Aleksandros'a göre Arius, Logos'a yaratılmış varlıklar arasında bir yer atadı (Arius bunu açıkça reddediyor); buradan, Arius'un Oğlu/Logos'unun sadece bir insan olduğu sonucuna varır. [...] Bu görüş, popüler bilim dünyasında hâlâ mevcuttur ve en son olarak, 'Arianizm' fikrine yol açmıştır. İsa'yı yalnızca bir insan olarak gören Teslis doktrini olmayan bir teoloji, İslam'a olası bir köprü oluşturabilir. [...] İznik Konsili'nden sonra, tartışma yön değiştirdi ve Teslis Tanrı anlayışındaki birlik ve üçlü üzerine bir tartışma haline geldi - haksız yere başka bir 'Arian tartışması' olarak kabul edilen bir tartışma. [...] Ancak araştırmacılar, Arius'u Origenesist gelenek içinde konumlandırmaya başladıktan sonra, İznik'ten sonraki gelişmenin, genel görüşün iddia ettiği gibi 'İznikliler' ve 'Aryanlar' arasındaki bir çatışma olmadığını, daha çok ilahi varlığın doğası üzerine bir tartışma olduğunu görmek mümkün oldu - özellikle tek bir hipostazdan mı yoksa üç ayrı hipostazdan mı bahsetmenin uygun olup olmadığı sorusu üzerine. Bununla birlikte, 330'ların başından 380'lere kadar bu çatışmadaki karmaşık olaylar dizisinin ayrıntılı bir tartışması ve kilit kahramanların bireysel tasvirleri bu bölümün kapsamı dışındadır."Berndt & Steinacher 2014
- ^ "İskenderiye piskoposu Arius (ö. 336) tarafından başlatılan ve Oğul'un Baba'ya eşdeğer olmadığını öğreten (ὁμοούσιος gr:homoousios ≅ lt:consubstantialis) Hristiyan Kilisesi'nin bir sapkınlığı, böylece Hristiyan kilisesinde ciddi bir bölünmeye yol açtı. Bu da birçok ülkedeki Yahudilerin kaderini etkiledi. Doğu ve batı Gotları, ayrıca Franklar, Lombardlar, Sueviler ve Vandallar gibi Cermenlerin çoğunun Arian Hristiyanlığına göre vaftiz edildiği ve bu kabilelerin eski Roma imparatorluğunun geniş bir alana yayılmış bölgelerine yerleştiği gerçeği göz önüne alındığında, büyük bir Halihazırda bu topraklarda ikamet eden Yahudilerin sayısı Arian egemenliği altına girdi. Ortodoks kilisesinin egemenliğinin aksine, Arian, diğer inançların nüfusuna karşı akıllıca bir hoşgörü ve yumuşak bir muamele ile ayırt edildi; Arian doktrini ile Yahudilik arasındaki belirli anlaşma noktalarına göre, ortodoks itirafta tamamen bulunmayan noktalar. Oğul'un -yani Mesih'in- Tanrı'nın babasına daha bağımlı bir ilişkisi üzerindeki ısrarın kendisi, İznik'te ilan edildiği şekliyle Oğul'un tam kutsallığı anlayışından çok Yahudi Mesih doktrinine daha yakındır."
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c Brennecke 2018.
- ^ a b c Berndt & Steinacher 2014.
- ^ a b c ; Krauss, Samuel. "ARIANISM". Jewish Encyclopedia. . 10 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
- ^ Forrest 1856, s. 62.
- ^ "Arianism". Encyclopædia Britannica. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2022.
- ^ Phan 2011, ss. 6-7.
- ^ Wiles 1996, s. 5.
- ^ Phan 2011, s. 6.
- ^ a b c . 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018.
- ^ Johnson, Samuel (1828). A Dictionary of the English Language: In Which the Words Are Deduced from their Originals; and Illustrated in Their Different Significations by Examples from the Best Writers. Beeves and Turner.
- ^ Witherington 2007, s. 241.
- ^ a b Ferguson 2005, s. 267.
- Genel
- Brennecke, Hanns Christof (2018). "Arianism". Hunter, David G.; van Geest, Paul J. J.; Lietaert Peerbolte, Bert Jan (Ed.). Brill Encyclopedia of Early Christianity Online (İngilizce). Leiden and Boston: Brill Publishers. doi:10.1163/2589-7993_EECO_SIM_00000280. ISSN 2589-7993.
- Berndt, Guido M.; Steinacher, Roland (2014). Arianism: Roman Heresy and Barbarian Creed (İngilizce) (1.1isbn=978-14-09-44659-0 bas.). Londra and New York: Routledge.
- Forrest, J. (1856). Some Account of the Origin and Progress of Trinitarian Theology: In the Second, Third, and Succeeding Centuries, and of the Manner in which Its Doctrines Gradually Supplanted the Unitarianism of the Primitive Church (İngilizce). Crosby, Nichols, and Company.
- Phan, Peter C. (2011). The Cambridge Companion to the Trinity. Cambridge Companions to Religion (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN .
- Wiles, Maurice (1996). Archetypal heresy: Arianism through the centuries (İngilizce). Oxford: Clarendon Press. ISBN . OCLC 344023364.
- Witherington, B. (2007). The Living Word of God: Rethinking the Theology of the Bible (İngilizce). Baylor University Press. ISBN .
- Ferguson, Everett (2005). Church History (İngilizce). 1 : From Christ to pre-Reformation. Harper Collins. ISBN . 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ariusculuk ya da Arianizm Grekce Ἀreianismos Areianismos ilk olarak Iskenderiye Misir dan bir Hristiyan papaz olan Arius y AD 256 336 atfedilen kristolojik bir doktrindir Arian teolojisi Isa Mesih in Tanri nin Oglu oldugunu Tanri nin Oglu nun her zaman var olmayip icinde dogmus olmasi farkiylaBaba Tanri tarafindan doguruldugunu savunur Baba Tanri tarafindan zaman dolayisiyla Isa Baba Tanri ile birlikte ebedi degildi Arius un daha sonra Aetius ve ogrencisi Eunomius tarafindan asiri bir bicim verilen ve anomoean farkli olarak adlandirilan teslis teolojisi Ogul ile Baba arasinda tam bir benzemezlik oldugunu ileri surer Arianizm Ogul un Baba dan farkli oldugunu ve bu nedenle ona tabi oldugunu savunur Arian terimi Arius adindan turetilmistir bu Arius un ogretilerinin takipcilerinin kendilerine verdigi isim degildi daha cok yabancilar tarafindan kullanilan bir terimdi Arius un ogretilerinin ve destekcilerinin dogasi Homoousian Hristiyanlarin Teslis in dogasi ve Mesih in dogasi ile ilgili teolojik doktrinlerine karsiydi Zamanin teolojik ortodoksluguna dayanan Isa nin tanrisalliginin iki yorumu Homoousianism ve Arianism arasinda bir tartisma vardi biri teslis inancina dayali digeri de teslis ortodoksisinin bir turevi ve her ikisi de kendi teolojik ikilemlerini cozmeye calisti Homoousianism ilk iki ekumenik konsil tarafindan resmen onaylandi o zamandan beri Arianizm her zaman Arius un sapkinligi veya mezhebi olarak kinandi Bu nedenle Hristiyanligin tum ana akim dallari artik Arianizmi heterodoks ve sapkin olarak goruyordu Teslis Homoousian doktrinleri Isa nin Ogul Tanri Baba Tanri ile varlik bakimindan ayni veya ozunde ayni oldugunda israr eden Iskenderiye Patrigi Athanasius tarafindan siddetle desteklendi Arius sunlari soyledi Eger Baba Ogul un babasi olduysa o zaman dogmus olanin varolusu bir baslangica sahipti ve bundan Ogul un olmadigi bir zaman oldugu sonucu cikar Kilise birligini saglamak icin Imparator Konstantin tarafindan toplanan 325 tarihli Birinci Iznik Konsili Arianizmin bir sapkinlik oldugunu ilan etti Everett Ferguson a gore Hiristiyanlarin buyuk cogunlugunun Teslis in dogasi hakkinda net gorusleri yoktu ve onu cevreleyen meselelerde neyin tehlikede oldugunu anlamadilar Arianizm ayrica Isa Mesih i Baba ninkine benzer veya farkli bir maddeden dogmus bir yaratik olarak kabul eden ancak ozdes olmayan Homoousian ve Anomoeanism veya ne yaratilmamis ne de yaratilmis olarak Yari Arianizm kabul eden 4 yuzyilin diger Teslis olmayan teolojik sistemlerine atifta bulunmak icin kullanilir 495 yilinda Ariuscu kralliklari gosteren bir harita Notlar Arius Tanri nin ustunlugu ve tek tanriligini vurgulamak istedi Arius icin yalnizca Tanri baslangicsizdir dogmamistir ve ebedidir Negatif teoloji terminolojisinde Arius surekli yenilenen girisimlerle tek tanriciligi vurgular Tanri ancak yaratici olarak anlasilabilir Logos un Tanri ile birlikte ebedi durumunu reddeder cunku aksi halde Tanri mutlak benzersizliginden siyrilirdi Tanri tektir ve bu nedenle o her zaman Baba degildi Ozdeyisler 8 22 25 in ardindan Arius Ogul un yaratildigini iddia edebilir Arius a gore Logos tamamen Ilahi Olan in yaninda yer alir ancak belirgin bir sekilde Tanri ya tabidir Arius un Misir metropolunun disinda ve bir dizi onde gelen piskopostan aldigi guclu destek bu tarihsel durumda Arius un teolojik fikirlerinin ozellikle alisilmadik olmadigini kanitliyor Aleksandros a gore Arius Logos a yaratilmis varliklar arasinda bir yer atadi Arius bunu acikca reddediyor buradan Arius un Oglu Logos unun sadece bir insan oldugu sonucuna varir Bu gorus populer bilim dunyasinda hala mevcuttur ve en son olarak Arianizm fikrine yol acmistir Isa yi yalnizca bir insan olarak goren Teslis doktrini olmayan bir teoloji Islam a olasi bir kopru olusturabilir Iznik Konsili nden sonra tartisma yon degistirdi ve Teslis Tanri anlayisindaki birlik ve uclu uzerine bir tartisma haline geldi haksiz yere baska bir Arian tartismasi olarak kabul edilen bir tartisma Ancak arastirmacilar Arius u Origenesist gelenek icinde konumlandirmaya basladiktan sonra Iznik ten sonraki gelismenin genel gorusun iddia ettigi gibi Iznikliler ve Aryanlar arasindaki bir catisma olmadigini daha cok ilahi varligin dogasi uzerine bir tartisma oldugunu gormek mumkun oldu ozellikle tek bir hipostazdan mi yoksa uc ayri hipostazdan mi bahsetmenin uygun olup olmadigi sorusu uzerine Bununla birlikte 330 larin basindan 380 lere kadar bu catismadaki karmasik olaylar dizisinin ayrintili bir tartismasi ve kilit kahramanlarin bireysel tasvirleri bu bolumun kapsami disindadir Berndt amp Steinacher 2014 Iskenderiye piskoposu Arius o 336 tarafindan baslatilan ve Ogul un Baba ya esdeger olmadigini ogreten ὁmooysios gr homoousios lt consubstantialis Hristiyan Kilisesi nin bir sapkinligi boylece Hristiyan kilisesinde ciddi bir bolunmeye yol acti Bu da bircok ulkedeki Yahudilerin kaderini etkiledi Dogu ve bati Gotlari ayrica Franklar Lombardlar Sueviler ve Vandallar gibi Cermenlerin cogunun Arian Hristiyanligina gore vaftiz edildigi ve bu kabilelerin eski Roma imparatorlugunun genis bir alana yayilmis bolgelerine yerlestigi gercegi goz onune alindiginda buyuk bir Halihazirda bu topraklarda ikamet eden Yahudilerin sayisi Arian egemenligi altina girdi Ortodoks kilisesinin egemenliginin aksine Arian diger inanclarin nufusuna karsi akillica bir hosgoru ve yumusak bir muamele ile ayirt edildi Arian doktrini ile Yahudilik arasindaki belirli anlasma noktalarina gore ortodoks itirafta tamamen bulunmayan noktalar Ogul un yani Mesih in Tanri nin babasina daha bagimli bir iliskisi uzerindeki israrin kendisi Iznik te ilan edildigi sekliyle Ogul un tam kutsalligi anlayisindan cok Yahudi Mesih doktrinine daha yakindir KaynakcaOzel a b c Brennecke 2018 a b c Berndt amp Steinacher 2014 a b c Krauss Samuel ARIANISM Jewish Encyclopedia 10 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2020 Forrest 1856 s 62 Arianism Encyclopaedia Britannica 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2022 Phan 2011 ss 6 7 Wiles 1996 s 5 Phan 2011 s 6 a b c 15 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2018 Johnson Samuel 1828 A Dictionary of the English Language In Which the Words Are Deduced from their Originals and Illustrated in Their Different Significations by Examples from the Best Writers Beeves and Turner Witherington 2007 s 241 a b Ferguson 2005 s 267 GenelBrennecke Hanns Christof 2018 Arianism Hunter David G van Geest Paul J J Lietaert Peerbolte Bert Jan Ed Brill Encyclopedia of Early Christianity Online Ingilizce Leiden and Boston Brill Publishers doi 10 1163 2589 7993 EECO SIM 00000280 ISSN 2589 7993 Berndt Guido M Steinacher Roland 2014 Arianism Roman Heresy and Barbarian Creed Ingilizce 1 1isbn 978 14 09 44659 0 bas Londra and New York Routledge Forrest J 1856 Some Account of the Origin and Progress of Trinitarian Theology In the Second Third and Succeeding Centuries and of the Manner in which Its Doctrines Gradually Supplanted the Unitarianism of the Primitive Church Ingilizce Crosby Nichols and Company Phan Peter C 2011 The Cambridge Companion to the Trinity Cambridge Companions to Religion Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 87739 8 Wiles Maurice 1996 Archetypal heresy Arianism through the centuries Ingilizce Oxford Clarendon Press ISBN 9780191520594 OCLC 344023364 Witherington B 2007 The Living Word of God Rethinking the Theology of the Bible Ingilizce Baylor University Press ISBN 978 1 60258 017 6 Ferguson Everett 2005 Church History Ingilizce 1 From Christ to pre Reformation Harper Collins ISBN 978 0 310 20580 7 21 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2022