Meroe (Meroë olarak da yazılır) ya da Merâvi (Meroitik: Medevi ya da Bedevi; Arapça: Arapça: مرواه Meruvah ve Arapça: مروى Meruvi, Grekçe: Μερόη, Meroi), Sudan’da Hartum’un yaklaşık 200 km kuzey doğusundaki yakınında, Kabushiya tren istasyonunun yaklaşık 6 km kuzey doğusunda ve Nil nehrinin doğu kıyısında bulunan antik kentin ismidir. Kentin yakınında Bagrawiyah ismi verilen bir grup köy bulunur. Bu şehir birkaç yüzyıl boyunca Kuş Krallığının başkenti olmuştur. Kent ismini günümüzde bölgesindeki Meroe Adasına vermiştir. Butana, üç tarafı Nil ('nden Hartum'a kadarki bölümü), Atbarah ve Mavi Nil nehirleri ile çevrilmiş bir bölgedir. Butana bölgesinde Meroe'nin yanı sıra isimleri ve olan iki Meroitik kenti daha vardır. Kush Krallığı'na ev sahipliği yapan Meroe kenti orta Nil bölgesinde kurulan erken devletlerden birini temsil etmektedir. Sahra'nın güneyinde bulunan en eski ve en etkileyici devletlerden biridir.
UNESCO Dünya Mirası | |
---|---|
Meroe'deki piramitlerin üstten görünüşü | |
Konum | Sudan |
(Kriter) | Kültür: ii, iii, iv, v |
Referans | 1336 |
Tescil | 2011 (35. oturum) |
Bölge | Afrika |
Koordinatlar | 16°52′48″K 33°43′12″D / 16.88000°K 33.72000°D |
Meroe şehrinin yeri, birçoğu yıkıntı durumda, üç grup halinde iki yüzden fazla piramitle bellidir. Bunlar farklı boyut ve oranları nedeniyle olarak tanımlanır.
Tarihçe
Meroe MÖ 800 - MS 350 yılları arasında ya da Napata / Meroitik Krallığı'nın güney başkentiydi. Kısmen çözülen Meroitik metinlere göre, şehrin adı Medewi ya da Bedewi olarak da bilinmektedir.[]
Kazılar önemini gösteren kanıtları ortaya çıkartmıştır, bunlar Napata Devri yerleşimi (batı mezarlığı) dolaylarında (yaklaşık MÖ 800 - MÖ 280) keşfedilen üst sınıf Kushîlere ait definleridir.
Meroe kültürü Antik Mısırın Kush kökenli 25. Hanedan döneminde gelişmiştir. Kentin önemi Meroitik devrin başlangıcı ile yavaş yavaş artmıştır, hükümdarlığı döneminde (yaklaşık MÖ 280) kraliyet gömü alanı Napata'dan () Meroe'ye taşınmıştır.
Roma'nın Antik Mısır'ı ele geçirmesi, Meroe ve Roma arasında sınır çatışmalarına yol açmıştır. MÖ 23 yılında Roma'nın Mısır valisi Publius Petronius, Meroe akınlarını sona erdirmek için Mısır'ın güneyinde Nübye'yi işgal etmiş ve kuzeye dönmeden önce Napata'yı yağmalamıştır (MÖ 22). Meroe misilleme olarak güney Mısır'daki kentlere saldırarak pek çok değerli mal ve heykelin yanı sıra imparator Augustus'un heykelinin kafasını da yağmalayıp ve kendi tapınaklarından birinin merdivenlerinin altına gömmüştür. MÖ 22 yılında Roma ve Meroe arasında imzalanan barış anlaşmasıyla Roma, Augustus'un büstü de dahil olmak üzere yağmalanan heykellerin çoğunu sağlam olarak geri almıştır. Bu büst günümüzde British Museum'da sergilenmektedir.
Roma ve Meroe arasındaki bir sonraki savaş MS 61 yılında olmuştur. İmparator Neron tarafından gönderilen Roma ordusunu Beyaz Nildeki bataklıklarına kadar ilerlemiş ve burası Roma'nın Afrika'daki nüfuzunun güney sınırı olmuştur. Arkeolojik buluntular, Mısırdaki Roma valisi Petronius'un cezalandırma seferini izleyen dönemde Meroe'nin Roma ve Akdeniz ile sağlıklı ticaret ilişkileri kurduğunu ortaya koymuştur. Ancak, Meroe krallığının gücü savaşın yıktığı geleneksel sanayisindeki düşüş nedeniyle 1. veya 2. yüzyılda solmaya başlar. Meroe kentinden kısaca söz edilmektedir.
"2. Berenice'ten aşağıda sağ kıyıda berberi ülkesi vardır. Kıyı boyunca dar vadilerde dağınık mağaralarda balık-yiyenler yaşar. İçlerde Berberiler vardır ve bunların ötesinde vahşi Hayvan-Eti-Yiyenler ve Buzağı-Yiyenler vardır, her kabile kendi şefi tarafından yönetilir; ve arkalarında, daha içte, batıya doğru olan ülkede, Meroe adında bir şehir vardır.", 2.Bölüm
Meroe şehrinin son devri Aksumkrallarından birinin isimsiz olarak Meroe'ye diktiği zafer stelesi ile temsil olmaktadır. Yunanca yapılmış bir tarife göre, bu kral "Aksumilerin ve Kralıdır", yaklaşık 330 yılında hüküm sürdüğü tahmin edilmektedir. Yakındaki piramitlerde iki arkaik Ge'ez yazısı ile yazılmış kitabe bulunmuştur; krala ait stele ile aynı çağdan mı, daha geç bir tarihe ait mi oldukları kesin değildir.
'de bulunan yazıtlarda Meroe'nin Mısır hiyeroglifleri ile yazılışı. | |||||
---|---|---|---|---|---|
|
Arkeoloji
Meroe, Fransız mineralog Frédéric Cailliaud (1787-1869) tarafından 1821 yılında yayınlanan resimli bir broşürle Avrupalıların bilgisine sunuldu. Çalışma güneydeki bilinen Latince yazıtı da içeriyordu.
1834'te tarafından küçük çaplı bazı hazine avları düzenlenmiştir. Giuseppe Ferlini kazılarda bulduğunu ve şu anda Berlin ve Münih müzelerinde bulunan, çoğu mücevherat olmak üzere çeşitli antik eserleri keşfetmiştir (veya keşfettiğini iddia etmiştir).
1844 yılında harabeler Karl Richard Lepsius tarafından daha dikkatle incelenmişlerdir; Lepsius gerçek antika eserlerin yanında birçok plan, kroki ve kopyayı Berlin'e getirmiştir.
Sonraki kazılar 1902 ile 1905 yılları arasında tarafından yürütülmüş, bu araştırmaların sonuçları Mısır Sudan'ı: Tarihi ve Anıtları (The Egyptian Sudan: its History and Monuments) (Londra, 1907) çalışmasında anlatılmıştır. Piramitler arasındaki yolları yapan askerler Sudan valisi Sir tarafından sağlanmıştır.
Piramitlerin düzenli aralıklarla lahitlerin üzerine inşa edildiği bulunmuştur, bu lahitlerin içinde yanmış veya mumyalanmadan gömülmüş cesetler bulunmaktadır. Bulunan en ilginç nesneler ise mabet duvarlarında bulunan kabartmalar, Meroitik dilde yazıtları olan bazı anıtsal dikili taşlar (stele) ve bir miktar metal kap ve çanak çömlektir. Lepsius tarafından zaten tanımlanmış olan kabartmalarda kraliçelerin ve bazı kralların isimleri ile beraber resimleri ve Ölüler Kitabı'nın bazı bölümleri bulunmaktadır. Kabartmaların en iyileri 1905 yılından parçalara ayrılarak, bir kısmı British Museum'a bir kısmı da Hartum'da bulunan müzeye gönderilmiştir. 1910'da Archibald Sayce'nin raporu sonucunda, Liverpool Üniversitesi'nden J. Garstang tarafından kasaba ve mezarlıkta kazılar başlatılmıştır ve Meroe kralları tarafından yapılmış bir sarayın harabeleri ile birkaç tapınak keşfedilmiştir.
Dünya mirası
Meroe ve civarı 2011 yılı Haziran ayında "Meroe Adası Arkeolojik Alanları" adıyla UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilmiştir.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Meroe, Encyclopædia Britannica, 15. cilt, s.197, Encyclopædia Britannica Inc., William Benton, London, 1969. (İngilizce)
- ^ Meroe, Encyclopedia Americana, 18.cilt, s.677, Encyclopedia Americana Corporation, New York, 1961. (İngilizce)
- ^ ""The Island of Meroe", UNESCO World Heritage". Whc.unesco.org. 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2012. (İngilizce)
- ^ "Osman Elkhair ve Imad-eldin Ali, ''Ancient Meroe Site: Naqa and Musawwarat es-Sufra'' (yeni fotoğraflar)". Ancientsudan.org. 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2014.
- ^ Maddenin İngilizce sürümünde kaynak olarak gösterilen László Török'ün The Kingdom of Kush: Handbook of the Napatan-Meroitic Civilization 22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . adlı kitabında Medewi ve Bedewi isimlerine raatlanılmamıştır.
- ^ The British Museum, Bronze head of Augustus
- ^ L.P. Kirwan, "Rome beyond The Southern Egyptian Frontier" 26 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , 123 (1957), ss. 16f
- ^ Kirwan, "Rome beyond", pp. 18f
- ^ ""Nubia", ''BBC World Service''". Bbc.co.uk. 4 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2012.
- ^ Bu kitabe sonradan Berlin'e getirildi. Lepsius tarafından yayımlandı. Düşünce kaybetmiş olsa da, son zamanlarda Bode Müzesi'nde yeniden keşfedildi; Bakınız: Adam Łajtar ve Jacques van der Vliet, "Rome-Meroe-Berlin. The Southernmost Latin Inscription Rediscovered ('CIL' III 83)", Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 157 (2006), pp. 193-198 28 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "World Heritage Sites: Meröe". 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2011.
Kaynakça
- Bianchi, Steven (1994). The Nubians: People of the ancient Nile. Brookfield, Conn.: Millbrook Press. ISBN .
- Davidson, Basil (1966). Africa, History of A Continent. Londra: Weidenfeld & Nicolson. ss. 41-58.
- Adams, W. Y. (1977), Nubia: Corridor to Africa, London: Allen Lane, pp. 294–432.
- Shinnie, P. L. (1967). Meroe, a civilization of Sudan. Ancient People and Places. 55. Londra/New York: Thames and Hudson.
- Török, László (1997). The Kingdom of Kush: Handbook of the Napatan-Meroitic Civilization. Handbuch der Orientalistik. Erste Abteilung, Nahe und der Mittlere Osten. 31. Leiden: Brill. ISBN .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Meroe ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- LearningSites.com - Gebel Barkal 19 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- UNESCO Dünya Mirası - Gebel Barkal ve Napatan Bölgesi Kazı Yerleri 11 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- British Museum'da Augustus'un bronz kafası ve diğer Meroe kalıntıları:
- Meroe için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meroe Meroe olarak da yazilir ya da Meravi Meroitik Medevi ya da Bedevi Arapca Arapca مرواه Meruvah ve Arapca مروى Meruvi Grekce Meroh Meroi Sudan da Hartum un yaklasik 200 km kuzey dogusundaki yakininda Kabushiya tren istasyonunun yaklasik 6 km kuzey dogusunda ve Nil nehrinin dogu kiyisinda bulunan antik kentin ismidir Kentin yakininda Bagrawiyah ismi verilen bir grup koy bulunur Bu sehir birkac yuzyil boyunca Kus Kralliginin baskenti olmustur Kent ismini gunumuzde bolgesindeki Meroe Adasina vermistir Butana uc tarafi Nil nden Hartum a kadarki bolumu Atbarah ve Mavi Nil nehirleri ile cevrilmis bir bolgedir Butana bolgesinde Meroe nin yani sira isimleri ve olan iki Meroitik kenti daha vardir Kush Kralligi na ev sahipligi yapan Meroe kenti orta Nil bolgesinde kurulan erken devletlerden birini temsil etmektedir Sahra nin guneyinde bulunan en eski ve en etkileyici devletlerden biridir Meroe Adasi Arkeolojik AlanlariUNESCO Dunya MirasiMeroe deki piramitlerin ustten gorunusuKonum SudanKriterKultur ii iii iv vReferans1336Tescil2011 35 oturum BolgeAfrikaKoordinatlar16 52 48 K 33 43 12 D 16 88000 K 33 72000 D 16 88000 33 72000 Meroe sehrinin yeri bircogu yikinti durumda uc grup halinde iki yuzden fazla piramitle bellidir Bunlar farkli boyut ve oranlari nedeniyle olarak tanimlanir Meroe Kralligi ve komsulari MO 200 civarinda Yakin DoguTarihceRoma Imparatoru Augustus un Meroe de bulunanrolyefi Meroe MO 800 MS 350 yillari arasinda ya da Napata Meroitik Kralligi nin guney baskentiydi Kismen cozulen Meroitik metinlere gore sehrin adi Medewi ya da Bedewi olarak da bilinmektedir kaynak belirtilmeli Kazilar onemini gosteren kanitlari ortaya cikartmistir bunlar Napata Devri yerlesimi bati mezarligi dolaylarinda yaklasik MO 800 MO 280 kesfedilen ust sinif Kushilere ait definleridir Meroe kulturu Antik Misirin Kush kokenli 25 Hanedan doneminde gelismistir Kentin onemi Meroitik devrin baslangici ile yavas yavas artmistir hukumdarligi doneminde yaklasik MO 280 kraliyet gomu alani Napata dan Meroe ye tasinmistir Roma nin Antik Misir i ele gecirmesi Meroe ve Roma arasinda sinir catismalarina yol acmistir MO 23 yilinda Roma nin Misir valisi Publius Petronius Meroe akinlarini sona erdirmek icin Misir in guneyinde Nubye yi isgal etmis ve kuzeye donmeden once Napata yi yagmalamistir MO 22 Meroe misilleme olarak guney Misir daki kentlere saldirarak pek cok degerli mal ve heykelin yani sira imparator Augustus un heykelinin kafasini da yagmalayip ve kendi tapinaklarindan birinin merdivenlerinin altina gommustur MO 22 yilinda Roma ve Meroe arasinda imzalanan baris anlasmasiyla Roma Augustus un bustu de dahil olmak uzere yagmalanan heykellerin cogunu saglam olarak geri almistir Bu bust gunumuzde British Museum da sergilenmektedir Roma ve Meroe arasindaki bir sonraki savas MS 61 yilinda olmustur Imparator Neron tarafindan gonderilen Roma ordusunu Beyaz Nildeki batakliklarina kadar ilerlemis ve burasi Roma nin Afrika daki nufuzunun guney siniri olmustur Arkeolojik buluntular Misirdaki Roma valisi Petronius un cezalandirma seferini izleyen donemde Meroe nin Roma ve Akdeniz ile saglikli ticaret iliskileri kurdugunu ortaya koymustur Ancak Meroe kralliginin gucu savasin yiktigi geleneksel sanayisindeki dusus nedeniyle 1 veya 2 yuzyilda solmaya baslar Meroe kentinden kisaca soz edilmektedir 2 Berenice ten asagida sag kiyida berberi ulkesi vardir Kiyi boyunca dar vadilerde daginik magaralarda balik yiyenler yasar Iclerde Berberiler vardir ve bunlarin otesinde vahsi Hayvan Eti Yiyenler ve Buzagi Yiyenler vardir her kabile kendi sefi tarafindan yonetilir ve arkalarinda daha icte batiya dogru olan ulkede Meroe adinda bir sehir vardir 2 Bolum Meroe sehrinin son devri Aksumkrallarindan birinin isimsiz olarak Meroe ye diktigi zafer stelesi ile temsil olmaktadir Yunanca yapilmis bir tarife gore bu kral Aksumilerin ve Kralidir yaklasik 330 yilinda hukum surdugu tahmin edilmektedir Yakindaki piramitlerde iki arkaik Ge ez yazisi ile yazilmis kitabe bulunmustur krala ait stele ile ayni cagdan mi daha gec bir tarihe ait mi olduklari kesin degildir de bulunan yazitlarda Meroe nin Misir hiyeroglifleri ile yazilisi ArkeolojiMdewi Medewi Meroe kelimesinin da stelesi uzerindeki yazisiMeroe piramitleri yaklasik 1850 Mabet duvarinda bulunan kabartmalarMeroe piramitlerinde bulunan susleme 30 Eylul 2005 N12 piramiti Meroe Fransiz mineralog Frederic Cailliaud 1787 1869 tarafindan 1821 yilinda yayinlanan resimli bir brosurle Avrupalilarin bilgisine sunuldu Calisma guneydeki bilinen Latince yaziti da iceriyordu 1834 te tarafindan kucuk capli bazi hazine avlari duzenlenmistir Giuseppe Ferlini kazilarda buldugunu ve su anda Berlin ve Munih muzelerinde bulunan cogu mucevherat olmak uzere cesitli antik eserleri kesfetmistir veya kesfettigini iddia etmistir 1844 yilinda harabeler Karl Richard Lepsius tarafindan daha dikkatle incelenmislerdir Lepsius gercek antika eserlerin yaninda bircok plan kroki ve kopyayi Berlin e getirmistir Sonraki kazilar 1902 ile 1905 yillari arasinda tarafindan yurutulmus bu arastirmalarin sonuclari Misir Sudan i Tarihi ve Anitlari The Egyptian Sudan its History and Monuments Londra 1907 calismasinda anlatilmistir Piramitler arasindaki yollari yapan askerler Sudan valisi Sir tarafindan saglanmistir Piramitlerin duzenli araliklarla lahitlerin uzerine insa edildigi bulunmustur bu lahitlerin icinde yanmis veya mumyalanmadan gomulmus cesetler bulunmaktadir Bulunan en ilginc nesneler ise mabet duvarlarinda bulunan kabartmalar Meroitik dilde yazitlari olan bazi anitsal dikili taslar stele ve bir miktar metal kap ve canak comlektir Lepsius tarafindan zaten tanimlanmis olan kabartmalarda kralicelerin ve bazi krallarin isimleri ile beraber resimleri ve Oluler Kitabi nin bazi bolumleri bulunmaktadir Kabartmalarin en iyileri 1905 yilindan parcalara ayrilarak bir kismi British Museum a bir kismi da Hartum da bulunan muzeye gonderilmistir 1910 da Archibald Sayce nin raporu sonucunda Liverpool Universitesi nden J Garstang tarafindan kasaba ve mezarlikta kazilar baslatilmistir ve Meroe krallari tarafindan yapilmis bir sarayin harabeleri ile birkac tapinak kesfedilmistir Dunya mirasi Meroe ve civari 2011 yili Haziran ayinda Meroe Adasi Arkeolojik Alanlari adiyla UNESCO tarafindan Dunya Mirasi ilan edilmistir Ayrica bakinizMeroitik dil Meroitik yaziNotlar Meroe Encyclopaedia Britannica 15 cilt s 197 Encyclopaedia Britannica Inc William Benton London 1969 Ingilizce Meroe Encyclopedia Americana 18 cilt s 677 Encyclopedia Americana Corporation New York 1961 Ingilizce The Island of Meroe UNESCO World Heritage Whc unesco org 18 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2012 Ingilizce Osman Elkhair ve Imad eldin Ali Ancient Meroe Site Naqa and Musawwarat es Sufra yeni fotograflar Ancientsudan org 9 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2012 Arsivlenmis kopya 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2014 Maddenin Ingilizce surumunde kaynak olarak gosterilen Laszlo Torok un The Kingdom of Kush Handbook of the Napatan Meroitic Civilization 22 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde adli kitabinda Medewi ve Bedewi isimlerine raatlanilmamistir The British Museum Bronze head of Augustus L P Kirwan Rome beyond The Southern Egyptian Frontier 26 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 123 1957 ss 16f Kirwan Rome beyond pp 18f Nubia BBC World Service Bbc co uk 4 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2012 Bu kitabe sonradan Berlin e getirildi Lepsius tarafindan yayimlandi Dusunce kaybetmis olsa da son zamanlarda Bode Muzesi nde yeniden kesfedildi Bakiniz Adam Lajtar ve Jacques van der Vliet Rome Meroe Berlin The Southernmost Latin Inscription Rediscovered CIL III 83 Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik 157 2006 pp 193 198 28 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Heritage Sites Meroe 28 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2011 KaynakcaBianchi Steven 1994 The Nubians People of the ancient Nile Brookfield Conn Millbrook Press ISBN 1 56294 356 1 Davidson Basil 1966 Africa History of A Continent Londra Weidenfeld amp Nicolson ss 41 58 Adams W Y 1977 Nubia Corridor to Africa London Allen Lane pp 294 432 Shinnie P L 1967 Meroe a civilization of Sudan Ancient People and Places 55 Londra New York Thames and Hudson Torok Laszlo 1997 The Kingdom of Kush Handbook of the Napatan Meroitic Civilization Handbuch der Orientalistik Erste Abteilung Nahe und der Mittlere Osten 31 Leiden Brill ISBN 90 04 10448 8 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Meroe ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur LearningSites com Gebel Barkal 19 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde UNESCO Dunya Mirasi Gebel Barkal ve Napatan Bolgesi Kazi Yerleri 11 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde British Museum da Augustus un bronz kafasi ve diger Meroe kalintilari Meroe icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft