Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2020) () |
Saltuklu Beyliği, Malazgirt Savaşı'ndan sonra Büyük Selçuklu Devleti komutanlarından, 'in 1071 yılında kurduğu, merkezi Erzurum olan Anadolu Türk Beyliği'dir.
Saltuklular Saltuklu Saltuklu Beyliği | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1071-1202 | |||||||||||
| Başkent | Erzurum | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Türkçe | ||||||||||
| Hükûmet | Beylik | ||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Emîr Saltuk, 1071 yılında gerçekleşen Malazgirt Meydan Muharebesi'nde Büyük Selçuklu İmparatorluğu ordusunda görev alarak emrine verilen birlikleri idare etmiştir. Selçuklu ordusunun galibiyetini takiben Sultan Alp Arslan tarafından Erzurum ve dolaylarının fethiyle görevlendirilmiş olup ele geçireceği topraklarda ikta olarak kendisine verilmiştir. Emir Saltuk Erzurum dolaylarını ikta olarak alsa da Gürcü Krallığı himayesindeki eski Bizans komutanınca yönetilen Erzurum'u ancak 1080/1081 senesinde ele geçirerek burayı merkez şehri yapmıştır.
Saltuklular, Büyük Selçuklu vassalı olarak Gürcülerle savaşmayı sürdürerek topraklarını genişletmeye ve onlara karşı korumaya çalıştılar. Saltuklu Meliki İzzettin Saltuk 1155 gibi Ani dolaylarında Gürcü kralı Dimitri'ye yenilerek esir düşmüş ve yüklü bir fidye karşılığı serbest kalabilmiştir.
Danişmendlilerle birlik olup Haçlılara karşı başarılı savaşlar yapmışlardır. Türkiye Selçuklu Sultanı Rükneddin Süleyman Şah, Gürcüler üzerine çıktığı sefere Saltuk Beyi Alâeddîn Melik Şah'ı da davet etti. Ancak, Alâeddîn Melik Şah bu sefere katılmayı kabul etmeyince Rükneddin Süleyman Şah, 1202'de Erzurum'u alarak beyliğe son verdi.
Saltuklu beyleri, kültüre, sanata ve mimari eserlere çok önem vermişler ve sahip oldukları yerlerde çeşitli mimari eserler yaptırmışlardır. Melik Gâzi; Kale Camii ve Tepsi Minareyi inşa ettirmiştir. 1179’da inşa edilen Erzurum Ulu Camii'ni Nâsıreddin Muhammed yaptırmıştır. Üç kümbetler ismiyle bilinen türbelerden biri, İzzeddin Saltuk’a aittir. Bu türbenin yanında bir de zâviye vardır. Tercan’da, Mama Hatun tarafından bir kervansaray ve türbe yaptırılmıştır. 1232 senesinde, Ebû Mensûr tarafından inşa ettirilen Micingerd Kalesi, Saltuklulara ait önemli eserlerdendir ve bu eserlerin çoğu zamanımıza kadar ulaşmıştır.
Beyler
1071-1202 yılları arasında Erzurum merkez olmak üzere, en güçlü devrinde Kars, Gümüşhane,Rize ve Bayburt yörelerine egemen olan Türkmen beyliğinin beyleri hüküm sürdükleri yıllar itibarıyla şu şekildedir:
| Bey | Hüküm Süresi | Notlar |
|---|---|---|
| 1071-1102 | ||
| 1102-1123 | ||
| 1123-1132 | ||
| Melik İzzeddin Saltuk | 1132-1168 | |
| 1168-1191 | ||
| Mama Hatun | 1191-1200 | |
| 1200-1202 |
Kaynakça
- ^ Özaydın, Abdülkerim (2009). "Saltuklular". İslâm Ansiklopedisi. İslam Ansiklopedisi. s. 54. 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ Yinanç, Mükrimin Halil (2013). Türkiye Tarihi Selçuklular Devri I. Cilt (Yayına Hazırlayan: Prof. Dr. Refet Yinanç). Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 65,69,89. ISBN .
- ^ Yılmaz Öztuna, "Devletler ve Hanedanlar" Cilt:2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, s. 42
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Saltuklu Beyligi haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Saltuklu Beyligi Malazgirt Savasi ndan sonra Buyuk Selcuklu Devleti komutanlarindan in 1071 yilinda kurdugu merkezi Erzurum olan Anadolu Turk Beyligi dir SaltuklularSaltuklu Saltuklu Beyligi1071 1202BaskentErzurumYaygin dil ler TurkceHukumetBeylik 1071 1102 1102 1145Melik Alaaddin Ali 1145 1174Melik Izzeddin Saltuk 1174 1185Melik Nasreddin Mehmed 1185 1202Melik Rukneddin MeliksahTarihce Kurulusu1071 Dagilisi1202Onculler ArdillarBuyuk Selcuklu Devleti Anadolu Selcuklu Devleti Emir Saltuk 1071 yilinda gerceklesen Malazgirt Meydan Muharebesi nde Buyuk Selcuklu Imparatorlugu ordusunda gorev alarak emrine verilen birlikleri idare etmistir Selcuklu ordusunun galibiyetini takiben Sultan Alp Arslan tarafindan Erzurum ve dolaylarinin fethiyle gorevlendirilmis olup ele gecirecegi topraklarda ikta olarak kendisine verilmistir Emir Saltuk Erzurum dolaylarini ikta olarak alsa da Gurcu Kralligi himayesindeki eski Bizans komutaninca yonetilen Erzurum u ancak 1080 1081 senesinde ele gecirerek burayi merkez sehri yapmistir Saltuklular Buyuk Selcuklu vassali olarak Gurculerle savasmayi surdurerek topraklarini genisletmeye ve onlara karsi korumaya calistilar Saltuklu Meliki Izzettin Saltuk 1155 gibi Ani dolaylarinda Gurcu krali Dimitri ye yenilerek esir dusmus ve yuklu bir fidye karsiligi serbest kalabilmistir Danismendlilerle birlik olup Haclilara karsi basarili savaslar yapmislardir Turkiye Selcuklu Sultani Rukneddin Suleyman Sah Gurculer uzerine ciktigi sefere Saltuk Beyi Alaeddin Melik Sah i da davet etti Ancak Alaeddin Melik Sah bu sefere katilmayi kabul etmeyince Rukneddin Suleyman Sah 1202 de Erzurum u alarak beylige son verdi Saltuklu beyleri kulture sanata ve mimari eserlere cok onem vermisler ve sahip olduklari yerlerde cesitli mimari eserler yaptirmislardir Melik Gazi Kale Camii ve Tepsi Minareyi insa ettirmistir 1179 da insa edilen Erzurum Ulu Camii ni Nasireddin Muhammed yaptirmistir Uc kumbetler ismiyle bilinen turbelerden biri Izzeddin Saltuk a aittir Bu turbenin yaninda bir de zaviye vardir Tercan da Mama Hatun tarafindan bir kervansaray ve turbe yaptirilmistir 1232 senesinde Ebu Mensur tarafindan insa ettirilen Micingerd Kalesi Saltuklulara ait onemli eserlerdendir ve bu eserlerin cogu zamanimiza kadar ulasmistir Beyler1071 1202 yillari arasinda Erzurum merkez olmak uzere en guclu devrinde Kars Gumushane Rize ve Bayburt yorelerine egemen olan Turkmen beyliginin beyleri hukum surdukleri yillar itibariyla su sekildedir Bey Hukum Suresi Notlar1071 11021102 11231123 1132Melik Izzeddin Saltuk 1132 11681168 1191Mama Hatun 1191 12001200 1202Kaynakca Ozaydin Abdulkerim 2009 Saltuklular Islam Ansiklopedisi Islam Ansiklopedisi s 54 29 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2020 Yinanc Mukrimin Halil 2013 Turkiye Tarihi Selcuklular Devri I Cilt Yayina Hazirlayan Prof Dr Refet Yinanc Ankara Turk Tarih Kurumu s 65 69 89 ISBN 978 975 16 2534 2 Yilmaz Oztuna Devletler ve Hanedanlar Cilt 2 Kultur Bakanligi Yayinlari Ankara 1996 s 42