Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2022) () |
Tiraspol (Rusça ve Ukraynaca: Тирáсполь; Moldovca: Тираспол), Moldova'nın en büyük ikinci şehri ve Transdinyester Cumhuriyeti'nin başkentidir. Şehir Dinyester nehrinin doğusunda bulunmaktadır. Tiraspol, mobilya ve elektrik üretimi gibi hafif sanayinin bölgesel merkezidir.
| Tiraspol | |
|---|---|
        | |
 Bayrak  Arma | |
 Tiraspol'ın konumu | |
| Ülke |  Moldova(De jure) Transdinyester (De facto) |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Viktor Kostyrko |
| Nüfus (2005) | |
| • Toplam | 159.163 |
| Alan kodu | + 373 533 |
Moldova Cumhuriyeti bu ülkeyi kendi toprağı olarak saydığından ve kurulan cumhuriyeti de facto olarak nitelendirdiğinden, Transdinyester'den giriş yapanlara herhangi bir vize uygulamasında bulunmamaktadır. Öte yandan hem Moldova'dan Transdinyester'e giderken hem de Transdinyester'den çıkış yapıp Moldova'ya girerken; Transdinyester Cumhuriyeti vize kontrolü uygulamaktadır. Alınabilen en uzun süreli turistik vize 15 gün geçerlidir.
Transdinyester halkı ülkelerini "Prinistrovya Cumhuriyeti" olarak tanımlamaktadır. Ülkedeki benzin istasyonları, market, otel gibi ticari işletmelerin yarısına yakını "Sheriff" adı verilen ve gerçekte yaşadığı kesin olmayan bir kişiye aittir.
Tiraspol, Rus general Aleksandr Suvorov tarafından 1792'de kurulmuştur. Şehir her yıl 14 Ekim'de kuruluş yıldönümünü kutlamaktadır.
Etimoloji
Tiraspol ismi Antik Yunancada Dinyester nehri anlamına gelen Tiras ve şehir anlamına gelen polis kelimelerinden oluşmuştur.
Tarihi
Tiras, bir Milet sömürgesi olarak MÖ 600'de Dinyester nehrinin ağzının 10 km ilerisinde kurulmuştur. Tarihi kayıtlarda uzun süre bahsedilmeyen yerleşim, MÖ 2. yüzyıldan itibaren yerel krallıklar tarafından yönetilmeye başladı. MÖ 50 yılında bir Trak kabilesi olan Getaelılar tarafından tahrip edildi. MS 56'da Romalılar tarafından yeniden inşa edildi. Ancak Gotlar'ın yaptığı akınlar nedeniyle bir kez daha tahribata uğradı. Orta Çağ'da Tiraspol, Moldovlar ile Tatarlar arasında tampon bölge olmuştur. 1792 yılında Aleksandr Suvorov tarafından Dinyester Nehri bölgesi Osmanlılardan alınarak Rus İmparatorluğu topraklarına katılmış ve bu esnada Sucleia köyü yakınlarında batı sınırını korumak amacıyla tahkimat oluşturulmuştur. Bu nedenle Aleksandr Suvorov günümüz şehrinin kurucusu olarak kabul edilmiştir. Yeni kurulan şehre de eski Yunan kolonisine ithafen "Tyras" adı verilmiştir. 1828 yılında kaçakçılığı önlemek amacıyla Rus devleti tarafından gümrük binası kuruldu. Rus Devrimi sonrasında yerleşim 1924 yılında Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Moldova Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti topraklarına katıldı. 1929 yılından 1940 yılına kadar bu özerk cumhuriyetin başkenti oldu. 1940 yılında imzalanan Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı uyarınca toprakları Romanya'ya bırakıldı. Barbarossa Harekâtı kapsamında 7 Ağustos 1941 tarihinde Romanya kuvvetleri tarafından ele geçirildi. Romanya egemenliği döneminde şehirdeki Yahudi nüfus önemli oranda öldürüldü ya da toplama kamplarına gönderildi. 12 Nisan 1944'te Kızıl Ordu tarafından ele geçirilen şehir Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti' ne bağlandı.
27 Ocak 1990'da yapılan referandumda şehir halkının bağımsızlık yönünde karar alması sonrasında, şehir yönetimi Bender şehriyle birlikte Moldova'dan bağımsızlıklarını ilan etti. 2 Eylül 1990'da da Tiraspol yeni kurulan Pridnestrovian Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti' nin başkenti oldu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da yeni kurulan Pridnestrovian Transdinyester Cumhuriyeti' nin başkenti oldu.
Galeri
Kardeş Şehirler
Kaynakça
- ^ Russia's Stance on Disputed Territories: Just How "Hypocritical" is it? 18 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce). The American Journal of Russian and Slavic Studies
- ^ About Transdniestra 15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça). World Window NGO
- ^ Street fairs, celebrations mark Tiraspol's 214th birthday 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce). Tiraspol Times
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Tiraspol haber gazete kitap akademik JSTOR Nisan 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Tiraspol Rusca ve Ukraynaca Tiraspol Moldovca Tiraspol Moldova nin en buyuk ikinci sehri ve Transdinyester Cumhuriyeti nin baskentidir Sehir Dinyester nehrinin dogusunda bulunmaktadir Tiraspol mobilya ve elektrik uretimi gibi hafif sanayinin bolgesel merkezidir TiraspolBayrakArmaTiraspol in konumuUlkeMoldova De jure Transdinyester De facto Idare Belediye BaskaniViktor KostyrkoNufus 2005 Toplam159 163Alan kodu 373 533 Moldova Cumhuriyeti bu ulkeyi kendi topragi olarak saydigindan ve kurulan cumhuriyeti de facto olarak nitelendirdiginden Transdinyester den giris yapanlara herhangi bir vize uygulamasinda bulunmamaktadir Ote yandan hem Moldova dan Transdinyester e giderken hem de Transdinyester den cikis yapip Moldova ya girerken Transdinyester Cumhuriyeti vize kontrolu uygulamaktadir Alinabilen en uzun sureli turistik vize 15 gun gecerlidir Transdinyester halki ulkelerini Prinistrovya Cumhuriyeti olarak tanimlamaktadir Ulkedeki benzin istasyonlari market otel gibi ticari isletmelerin yarisina yakini Sheriff adi verilen ve gercekte yasadigi kesin olmayan bir kisiye aittir Tiraspol Rus general Aleksandr Suvorov tarafindan 1792 de kurulmustur Sehir her yil 14 Ekim de kurulus yildonumunu kutlamaktadir EtimolojiTiraspol ismi Antik Yunancada Dinyester nehri anlamina gelen Tiras ve sehir anlamina gelen polis kelimelerinden olusmustur TarihiTiras bir Milet somurgesi olarak MO 600 de Dinyester nehrinin agzinin 10 km ilerisinde kurulmustur Tarihi kayitlarda uzun sure bahsedilmeyen yerlesim MO 2 yuzyildan itibaren yerel kralliklar tarafindan yonetilmeye basladi MO 50 yilinda bir Trak kabilesi olan Getaelilar tarafindan tahrip edildi MS 56 da Romalilar tarafindan yeniden insa edildi Ancak Gotlar in yaptigi akinlar nedeniyle bir kez daha tahribata ugradi Orta Cag da Tiraspol Moldovlar ile Tatarlar arasinda tampon bolge olmustur 1792 yilinda Aleksandr Suvorov tarafindan Dinyester Nehri bolgesi Osmanlilardan alinarak Rus Imparatorlugu topraklarina katilmis ve bu esnada Sucleia koyu yakinlarinda bati sinirini korumak amaciyla tahkimat olusturulmustur Bu nedenle Aleksandr Suvorov gunumuz sehrinin kurucusu olarak kabul edilmistir Yeni kurulan sehre de eski Yunan kolonisine ithafen Tyras adi verilmistir 1828 yilinda kacakciligi onlemek amaciyla Rus devleti tarafindan gumruk binasi kuruldu Rus Devrimi sonrasinda yerlesim 1924 yilinda Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ne bagli Moldova Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti topraklarina katildi 1929 yilindan 1940 yilina kadar bu ozerk cumhuriyetin baskenti oldu 1940 yilinda imzalanan Alman Sovyet Saldirmazlik Pakti uyarinca topraklari Romanya ya birakildi Barbarossa Harekati kapsaminda 7 Agustos 1941 tarihinde Romanya kuvvetleri tarafindan ele gecirildi Romanya egemenligi doneminde sehirdeki Yahudi nufus onemli oranda olduruldu ya da toplama kamplarina gonderildi 12 Nisan 1944 te Kizil Ordu tarafindan ele gecirilen sehir Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ne baglandi 27 Ocak 1990 da yapilan referandumda sehir halkinin bagimsizlik yonunde karar almasi sonrasinda sehir yonetimi Bender sehriyle birlikte Moldova dan bagimsizliklarini ilan etti 2 Eylul 1990 da da Tiraspol yeni kurulan Pridnestrovian Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin baskenti oldu Sovyetler Birligi nin dagilmasindan sonra da yeni kurulan Pridnestrovian Transdinyester Cumhuriyeti nin baskenti oldu GaleriKardes SehirlerTrondheim Norvec Severodvinsk Rusya Kaluga Rusya Obninsk Rusya Volgograd Rusya Sohum Abhazya Tshinvali Guney Osetya Mikolayiv UkraynaKaynakca Russia s Stance on Disputed Territories Just How Hypocritical is it 18 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce The American Journal of Russian and Slavic Studies About Transdniestra 15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca World Window NGO Street fairs celebrations mark Tiraspol s 214th birthday 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Tiraspol Times