Genetikte, mikroRNA (miRNA) yaklaşık 21-23 nükleotit uzunluğunda tek iplikli RNA molekülü türüdür, gen ifadesinin düzenlenmesinde rol oynar. miRNA'lar kodlamayan RNA'lardandır, yani DNA'dan transkripsiyonu yapılan ama proteine çevirisi yapılmayan genler tarafından kodlanırlar. Pri-miRNA olarak adlandırılan primer transkriptler işlenerek, önce pre-miRNA adlı kısa sap-ilmik yapılarına, sonra da fonksiyonel miRNA'ya dönüşürler. Olgun miRNA moleküller bir veya daha çok mesajcı RNA (mRNA) ile kısmî tamamlayıcıdır ve başlıca işlevleri gen ifadesini aşağı ayarlamaktır. 1993'te Lee ve çalışma arkadaşları tarafından Victor Ambros laboratuvarında keşfedilmişlerdir, ancak mikroRNA terimi ilk 2001'de kullanıma girimiştir.
Oluşumu ve işlenmesi
miRNA'yı kodlayan genler işlenmiş olgun miRNA molekülünden çok daha uzundur. miRNA'lar önce birincil (primer) transkript veya pri-miRNA olarak yazılırlar, bu transkriptlerin birer ve vardır. Bunlar işlem görüp hücre çekirdeğinde pre-miRNA olarak bilinen kısa, 70 nükleotit uzunlukta, sap-ilmik şekilli, öncül (prekürsör) yapılara dönüşür. Bu işlenme hayvanlarda Mikroişlemci kompleks (İng. Microprocessor complex) adlı bir protein kompleksi tarafından gerçekleştirilir. Mikroişlemci kompleks'te adlı bir nükleaz ve adlı çift iplikli RNA bağlayıcı protein bulunur.
Pre-miRNA'lar sonra sitoplazmada Dicer adlı endonükleaz ile etkileşerek olgun miRNA'ya dönüşürler. Dicer aynı zamanda RNA-indüklenmiş susturma kompleksi (İng. RNA-induced silencing complex; RISC) oluşumunun başlatır. Bu kompleks miRNA ifadesi ve kaynaklanan gen susturmasından sorumludur.
Bitkilerde miRNA oluşumunun yolu, Drosha'nın homologlarının olmamasından dolayı hayvanlardakinden biraz farklıdır; onun yerine Dicer homologları tek başlarına birkaç işlem aşamasını yürütürler. Ayrıca intronik sap-ilmiklerden meydana gelen miRNA'ların oluşumunda da Drosha değil, Dicer görev alır. DNA'nın anlamlı veya ters anlamlı ipliği de miRNA'nın oluşumunda kalıp işlevi görebilir.
Pre-miRNA'nın verimli bir şekilde işlenmesi için, sap-ilmik yapısının hem 5', hem de 3' ucunda tek iplikli RNA uzantıların olması gerekir. Bu tek iplikli RNA motiflerin bileşimlerinden çok uzunlukları son derece önemlidir, işlenmenin gerçekleşebilmesi için. İnsan ve sinek pri-miRNA'larının bir biyoenformatik analizi, çok benzer yapısal bölgelerin varlığını göstermiş, bunlar, bazal kısımlar, aşağı saplar, yukarı saplar ve uç ilmikler olarak adlandırılmıştır; evrimsel olarak korunmuş bu yapılara dayanarak pri-miRNA'nın termodinamik profilleri tanımlanmıştır. Drosha kompleksi, RNA molekülünü uç ilmikten yaklaşık 22 nükleotit uzaktan keser. Çoğu pre-miRNA'da tepesinde bir ilmik olan mükemmel çift sarmallı bir yapı yoktur. Bu seçiciliğin birkaç olası açıklaması vardır. Bir olasılık, 21 baz çiftinden uzun çift sarmallı RNA'nın tepkisi ve hücrenin anti-viral mekanizmasını harekete geçirmesidir. Bir diğer makul açıklama pre-miRNA'nın termodinamik profilinin hangi ipliğin Dicer kompleksine dahil olacağını belirlemesidir.
Dicer pre-miRNA sap-ilmiğini kestikten sonra iki tamamlayıcı kısa RNA molekülü meydana gelir, ama bunlardan sadece biri RISC kompleksine dahil olur. RISC kompleksinin içinde yer alan bir RNAz olan 'un etkisiyle bu ikisinden 5' ucu daha kararlı olanı seçilip komplekse dahil olur. Bu iplik kılavuz iplik (İng. guide strand) olarak adlandırılır. Öbür iplik, anti-kilavuz veya yolcu iplik olarak adlandırılır, RISC kompleksinin substratı olarak sindirilir. Aktif RISC kompleksine entegre olduktan sonra miRNA'lar kendi tamamlayıcı mRNA molekülleri ile baz eşleşmesi yapar ve argonaute proteinleri tarafından mRNA'nın yıkımına neden olurlar.
Hücresel işlevler
miRNA'nın işlevinin gen düzenlemesi olduğu anlaşılmaktadır. Bu amaçla bir miRNA bir veya daha çok mRNA'yı tamamlayıcıdır (komplemanterdir). Hayvan miRNA'ları genelde bölgesine tamamlayıcıdırlar, bitki miRNA'ları ise mRNA'ların protein kodlayıcı kısımlarına tamamlayıcıdır. miRNA'nın mRNA ile eşleşmesi bazen protein çevirisini engeller ve bazen de mRNA'nın kesilmesini ( benzer bir süreçle) kolaylaştırır. Çoğu hayvan miRNA'sı protein çevirisini engeller, çoğu bitki miRNA'sı da mRNA'yı keserek çalışır. miRNA'lar ayrıca hedef mRNA'ya karşılık gelen genomik bölgelerde DNA metilasyonuna neden olabilirler. miRNA'lar kendilerini tamamlayan bir grup proteinle (mikroribonükleoproteinler = miRNP) birlikte işlev görürler.
miRNA'nın etkileri ilk 1993'te ve çalışma arkadaşları tarafından solucanında keşfedildi. miRNA'ların varlığı çeşitli bitki ve hayvanlarda teyid edilmiştir. Ökaryotik miRNA genlerinin benzerleri bakterilerde de bulunmuştur, bunlar mRNA ile eşleşerek mRNA çokluğunu ve çevirisini kontrol etmektedirler, ancak bu süreçte Dicer enziminin bir benzeri yer almadığı için bu RNA'lar genel olarak miRNA olarak sayılmamaktadırlar.
Bitkilerde kısa müdahaleci RNA'lar (İng. short-interfering RNA; siRNA kısaltmasıyla anılır) viral RNA'nın transkripsiyonunu engellemeye yarar. siRNA çift iplikli olmasına rağmen, etki mekanizması miRNA'nınkine yakından benzer, saç firkete yapıları göz önüne alınırsa bu benzerlik daha da çarpıcıdır. siRNA'lar, miRNA'lar gibi, gen denetimine yararlar.
Gen aktivasyonu
Çift iplikli RNA (İng. double stranded RNA'dan dsRNA olarak kısaltılır) gen ifadesini ayrıca etkinleştirebilir de, buna "küçük RNA indüklenmiş gen aktivasyonu" (İngilizce small RNA-induced gene activation veya ). Gen promotörlerinin dsRNA ile hedeflenmesi, ilişkili genlerde güçlü bir transkripsiyon aktivasyonu yaratabilir. İnsan hücrelerinde bu hem sentetik dsRNA ile ("küçük etkinleyici RNA" veya İng. small activating RNA veya ), hem de endojen miRNA için gösterilmiştir.
mRNA sinyalizasyonunun belirlenmesi ve manipülasyonu
Bir miRNA'nın aktivitesi bir türü olan bir veya 2'-O-metil RNA oligo kullanılarak deneysel olarak bloke edilebilir. miRNA'nın olgunlaşmasındaki adımlar, bloke edici oligonükleotitler ile engellenebilir. Bir miRNA'nın mRNA üzerindeki bağlanma yeri de bir oligo tarafından sterik olarak bloke edilebilir.
miRNA ve hastalık
miRNA ökaryotik hücrelerin normal işlevinde yer aldığı gibi, miRNA'nın bozuk çalışması da hastalığa neden olur. Kanser, nöroloji, kardiyoloji, viroloji'de bu konuda çalışmalar sürmektedir.
miRNA ve kanser
Birkaç miRNA ile bazı kanser tipleri arasında ilişkiler bulunmuştur.
Aşırı (çeşitli kanserlerde rol oynayan bir protein) üreten bir fare türünde yapılan araştırmalar miRNA'nın kanser gelişmesine etki ettiğini göstermiştir. Lenfomalarda bulunan miRNA'ları özellikle çok miktarda üretmek üzere tasarlanmış farelerde 50 gün içinde kanser gelişmiş ve bunlar iki hafta ardından ölmüşlerdir.
Bir diğer çalışmada, hücre çoğalmasını düzenleyen E2F1 proteininin iki tip miRNA tarafından inhibe edildiği gösterilmiştir. miRNA, mesajcı RNA'ya bağlanarak gen aktivitesine etki eden proteinlerin çevrimini engellemektedir.
miRNA kodlayan 217 genin etkinliği ölçülerek farklı kanser tiplerini ayırdebilen gen aktivite örüntüleri bulunmuştur. miRNA profilleri kanserlerin sınıflandırılmasına yarayabilir. Böylece hekimler bir kanser dokusunu analzi edip onun hangi dokudan yayılmış olduğunu anlayabilir ve özgün doku tipine göre tedavi planlayabilirler. Kronik lenfositik lösemili hastaların bu kanserin hızlı mı yavaş mı gelişen türünü taşıdıkları anlamak için miRNA profillemesi kullanılabileceği gösterilmiştir.
miRNA ve kalp hastalığı
miRNA fonksiyonunun kalpteki global rolünün anlaşılması için fare kalbinde miRNA olgulaşması engellenmiş ve miRNA'nın bu organın gelişmesinde önemli bir rol oynadığı görülmüştür. miRNA expression profiling studies demonstrate that expression levels of specific miRNAs change in diseased human hearts, pointing to their involvement in cardiomyopathies. Ayrıca, belli miRNA'lar üzerinde yapılan araştırmalar kalp gelişimi sırasında miRNA'ların farklı rolleri olduğunu göstermiştir.
Kaynakça
- ^ a b Lee RC, Feinbaum RL, Ambros V (1993). "". Cell. Cilt 75. ss. 843-854. doi:10.1016/0092-8674(93)90529-Y. (PMID) 8252621.
- ^ Ruvkun, G. (26 Ekim 2001). "Molecular biology. Glimpses of a tiny RNA world". Science. 294 (5543). ss. 797-9. doi:10.1126/science.1066315. (PMID) 11679654. 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ Denli AM, Tops BB, Plasterk RH, Ketting RF, Hannon GJ. (2004). Nature 432(7014):231-5.
- ^ Bernstein E, Caudy AA, Hammond SM, Hannon GJ. (2001). Role for a bidentate ribonuclease in the initiation step of RNA interference. Nature 409(6818):363-6.
- ^ Kurihara Y, Watanabe Y. (2004). Arabidopsis micro-RNA biogenesis through Dicer-like 1 protein functions. Proc Natl Acad Sci USA 101(34):12753-8.
- ^ Gao F-B (2007). "Posttranscriptional control of neuronal development by microRNA networks". Trends in Neurosciences. Cilt 31. s. 20. doi:10.1016/j.tins.2007.10.004.
- ^ Stark A, Bushati N, Jan CH; ve diğerleri. (2008). "A single Hox locus in Drosophila produces functional microRNAs from opposite DNA strands". Genes Dev. 22 (1). ss. 8-13. doi:10.1101/gad.1613108. (PMID) 18172160.
- ^ Zeng Y, Cullen BR (2005). . J. Biol. Chem. 280 (30). ss. 27595-603. doi:10.1074/jbc.M504714200. (PMID) 15932881. 24 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ Han J, Lee Y, Yeom K-H, Nam J-W, Heo I, Rhee J-K, Sohn SY, Cho Y, Zhang B-T, Kim VN (2006). "Molecular basis for the recognition of primary microRNAs by the Drosha-DGCR8 complex". Cell. 125 (5). ss. 887-901. doi:10.1016/j.cell.2006.03.043.[]
- ^ Zeng Y, Yi R, Cullen BR (Ocak 2005). "Recognition and cleavage of primary microRNA precursors by the nuclear processing enzyme Drosha". EMBO J. 24 (1). ss. 138-48. doi:10.1038/sj.emboj.7600491. (PMC) 544904 $2. (PMID) 15565168.
- ^ Preall JB, He Z, Gorra JM, Sontheimer EJ. (2006). Short interfering RNA strand selection is independent of dsRNA processing polarity during RNAi in Drosophila. Curr Biol 16(5):530-5.
- ^ Gregory RI, Chendrimada TP, Cooch N, Shiekhattar R. (2005). Human RISC couples microRNA biogenesis and posttranscriptional gene silencing. Cell 123(4):631-40.
- ^ Li LC (2008). "Small RNA-Mediated Gene Activation". RNA and the Regulation of Gene Expression: A Hidden Layer of Complexity. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-25-7.
- ^ Place RF, Li LC, Pookot D, Noonan EJ, Dahiya R (2008). "MicroRNA-373 induces expression of genes with complementary promoter sequences". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (5). ss. 1608-13. doi:10.1073/pnas.0707594105. (PMID) 18227514.
- ^ Kloosterman, WP (7 Aralık 2004). "Substrate requirements for let-7 function in the developing zebrafish embryo". Nucleic Acids Res. 32 (21). ss. 6284-91. doi:10.1093/nar/gkh968. (PMID) 15585662.
- ^ Flynt, AS (2007). "Zebrafish miR-214 modulates Hedgehog signaling to specify muscle cell fate". Nature Genetics. Cilt 39. ss. 259-263. doi:10.1038/ng1953. (PMID) 17220889.
- ^ Meister, G (Mart 2004). "Sequence-specific inhibition of microRNA- and siRNA-induced RNA silencing". RNA. 10 (3). ss. 544-50. doi:10.1261/rna.5235104. (PMID) 14970398.
- ^ Kloosterman, WP (2007). "Targeted inhibition of miRNA maturation with morpholinos reveals a role for miR-375 in pancreatic islet development". PLoS Biol. (Pubmed) . 5 (8). s. 203. doi:10.1371/journal.pbio.0050203. (PMID) 17676975.
- ^ Choi, WY (2007). "Target Protectors Reveal Dampening and Balancing of Nodal Agonist and Antagonist by miR-430" (Pubmed). Science. (PMID) 17761850.
- ^ Klein, ME (2007). "Homeostatic regulation of MeCP2 expression by a CREB-induced microRNA" (– Scholar search). Nature Neuroscience. Cilt 10. s. 1513. doi:10.1038/nn2010. 31 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ He L, Thomson JM, Hemann MT, Hernando-Monge E, Mu D, Goodson S, Powers S, Cordon-Cardo C, Lowe SW, Hannon GJ, Hammond SM (2005). "A microRNA polycistron as a potential human oncogene". Nature. 435 (7043). ss. 828-833. doi:10.1038/nature03552. (PMID) 15944707.
- ^ O'Donnell KA, Wentzel EA, Zeller KI, Dang CV, Mendell JT (2005). "c-Myc-regulated microRNAs modulate E2F1 expression". Nature. 435 (7043). ss. 839-843. doi:10.1038/nature03677. (PMID) 15944709.
- ^ Lu J, Getz G, Miska EA, Alvarez-Saavedra E, Lamb J, Peck D, Sweet-Cordero A, Ebert BL, Mak RH, Ferrando AA, Downing JR, Jacks T, Horvitz HR, Golub TR (2005). "MicroRNA expression profiles classify human cancers". Nature. 435 (7043). ss. 834-838. doi:10.1038/nature03702. (PMID) 15944708.
- ^ Chen JF, Murchison EP, Tang R; ve diğerleri. (Şubat 2008). "Targeted deletion of Dicer in the heart leads to dilated cardiomyopathy and heart failure". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (6). ss. 2111-2116. doi:10.1073/pnas.0710228105. (PMID) 18256189.
- ^ a b Zhao Y, Ransom JF, Li A; ve diğerleri. (Nisan 2007). "Dysregulation of cardiogenesis, cardiac conduction, and cell cycle in mice lacking miRNA-1-2". Cell. 129 (2). ss. 303-317. doi:10.1016/j.cell.2007.03.030. (PMID) 17397913.
- ^ Thum T, Galuppo P, Wolf C; ve diğerleri. (Temmuz 2007). "MicroRNAs in the human heart: a clue to fetal gene reprogramming in heart failure". Circulation. 116 (3). ss. 258-67. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.107.687947. (PMID) 17606841.
- ^ van Rooij E, Sutherland LB, Liu N; ve diğerleri. (Kasım 2006). "A signature pattern of stress-responsive microRNAs that can evoke cardiac hypertrophy and heart failure". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 103 (48). ss. 18255-60. doi:10.1073/pnas.0608791103. (PMID) 17108080.
- ^ Tatsuguchi M, Seok HY, Callis TE; ve diğerleri. (Haziran 2007). "Expression of microRNAs is dynamically regulated during cardiomyocyte hypertrophy". J. Mol. Cell. Cardiol. 42 (6). ss. 1137-41. doi:10.1016/j.yjmcc.2007.04.004. (PMID) 17498736.
- ^ Zhao Y, Samal E, Srivastava D (Temmuz 2005). "Serum response factor regulates a muscle-specific microRNA that targets Hand2 during cardiogenesis". Nature. 436 (7048). ss. 214-20. doi:10.1038/nature03817. (PMID) 15951802.
- ^ Xiao J, Luo X, Lin H; ve diğerleri. (Nisan 2007). "MicroRNA miR-133 represses HERG K+ channel expression contributing to QT prolongation in diabetic hearts". J. Biol. Chem. 282 (17). ss. 12363-7. doi:10.1074/jbc.C700015200. (PMID) 17344217.
- ^ Yang B, Lin H, Xiao J; ve diğerleri. (Nisan 2007). "The muscle-specific microRNA miR-1 regulates cardiac arrhythmogenic potential by targeting GJA1 and KCNJ2". Nat. Med. 13 (4). ss. 486-91. doi:10.1038/nm1569. (PMID) 17401374.
- ^ Carè A, Catalucci D, Felicetti F; ve diğerleri. (Mayıs 2007). "MicroRNA-133 controls cardiac hypertrophy". Nat. Med. 13 (5). ss. 613-8. doi:10.1038/nm1582. (PMID) 17468766.
- ^ van Rooij E, Sutherland LB, Qi X, Richardson JA, Hill J, Olson EN (Nisan 2007). "Control of stress-dependent cardiac growth and gene expression by a microRNA". Science (journal). 316 (5824). ss. 575-9. doi:10.1126/science.1139089. (PMID) 17379774.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- The miRNA Registry 31 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Genetikte mikroRNA miRNA yaklasik 21 23 nukleotit uzunlugunda tek iplikli RNA molekulu turudur gen ifadesinin duzenlenmesinde rol oynar miRNA lar kodlamayan RNA lardandir yani DNA dan transkripsiyonu yapilan ama proteine cevirisi yapilmayan genler tarafindan kodlanirlar Pri miRNA olarak adlandirilan primer transkriptler islenerek once pre miRNA adli kisa sap ilmik yapilarina sonra da fonksiyonel miRNA ya donusurler Olgun miRNA molekuller bir veya daha cok mesajci RNA mRNA ile kismi tamamlayicidir ve baslica islevleri gen ifadesini asagi ayarlamaktir 1993 te Lee ve calisma arkadaslari tarafindan Victor Ambros laboratuvarinda kesfedilmislerdir ancak mikroRNA terimi ilk 2001 de kullanima girimistir dan bir pre microRNA nin sap ilmik yapisi Olusumu ve islenmesiMicroRNA miRNA prekursor mikroRNA pre miRNA dan meydana gelir o da bir mikroRNA primer transkriptinden pri miRNA dan meydana gelir miRNA yi kodlayan genler islenmis olgun miRNA molekulunden cok daha uzundur miRNA lar once birincil primer transkript veya pri miRNA olarak yazilirlar bu transkriptlerin birer ve vardir Bunlar islem gorup hucre cekirdeginde pre miRNA olarak bilinen kisa 70 nukleotit uzunlukta sap ilmik sekilli oncul prekursor yapilara donusur Bu islenme hayvanlarda Mikroislemci kompleks Ing Microprocessor complex adli bir protein kompleksi tarafindan gerceklestirilir Mikroislemci kompleks te adli bir nukleaz ve adli cift iplikli RNA baglayici protein bulunur Pre miRNA lar sonra sitoplazmada Dicer adli endonukleaz ile etkileserek olgun miRNA ya donusurler Dicer ayni zamanda RNA induklenmis susturma kompleksi Ing RNA induced silencing complex RISC olusumunun baslatir Bu kompleks miRNA ifadesi ve kaynaklanan gen susturmasindan sorumludur Bitkilerde miRNA olusumunun yolu Drosha nin homologlarinin olmamasindan dolayi hayvanlardakinden biraz farklidir onun yerine Dicer homologlari tek baslarina birkac islem asamasini yuruturler Ayrica intronik sap ilmiklerden meydana gelen miRNA larin olusumunda da Drosha degil Dicer gorev alir DNA nin anlamli veya ters anlamli ipligi de miRNA nin olusumunda kalip islevi gorebilir Pre miRNA nin verimli bir sekilde islenmesi icin sap ilmik yapisinin hem 5 hem de 3 ucunda tek iplikli RNA uzantilarin olmasi gerekir Bu tek iplikli RNA motiflerin bilesimlerinden cok uzunluklari son derece onemlidir islenmenin gerceklesebilmesi icin Insan ve sinek pri miRNA larinin bir biyoenformatik analizi cok benzer yapisal bolgelerin varligini gostermis bunlar bazal kisimlar asagi saplar yukari saplar ve uc ilmikler olarak adlandirilmistir evrimsel olarak korunmus bu yapilara dayanarak pri miRNA nin termodinamik profilleri tanimlanmistir Drosha kompleksi RNA molekulunu uc ilmikten yaklasik 22 nukleotit uzaktan keser Cogu pre miRNA da tepesinde bir ilmik olan mukemmel cift sarmalli bir yapi yoktur Bu seciciligin birkac olasi aciklamasi vardir Bir olasilik 21 baz ciftinden uzun cift sarmalli RNA nin tepkisi ve hucrenin anti viral mekanizmasini harekete gecirmesidir Bir diger makul aciklama pre miRNA nin termodinamik profilinin hangi ipligin Dicer kompleksine dahil olacagini belirlemesidir Dicer pre miRNA sap ilmigini kestikten sonra iki tamamlayici kisa RNA molekulu meydana gelir ama bunlardan sadece biri RISC kompleksine dahil olur RISC kompleksinin icinde yer alan bir RNAz olan un etkisiyle bu ikisinden 5 ucu daha kararli olani secilip komplekse dahil olur Bu iplik kilavuz iplik Ing guide strand olarak adlandirilir Obur iplik anti kilavuz veya yolcu iplik olarak adlandirilir RISC kompleksinin substrati olarak sindirilir Aktif RISC kompleksine entegre olduktan sonra miRNA lar kendi tamamlayici mRNA molekulleri ile baz eslesmesi yapar ve argonaute proteinleri tarafindan mRNA nin yikimina neden olurlar Hucresel islevlermiRNA nin islevinin gen duzenlemesi oldugu anlasilmaktadir Bu amacla bir miRNA bir veya daha cok mRNA yi tamamlayicidir komplemanterdir Hayvan miRNA lari genelde bolgesine tamamlayicidirlar bitki miRNA lari ise mRNA larin protein kodlayici kisimlarina tamamlayicidir miRNA nin mRNA ile eslesmesi bazen protein cevirisini engeller ve bazen de mRNA nin kesilmesini benzer bir surecle kolaylastirir Cogu hayvan miRNA si protein cevirisini engeller cogu bitki miRNA si da mRNA yi keserek calisir miRNA lar ayrica hedef mRNA ya karsilik gelen genomik bolgelerde DNA metilasyonuna neden olabilirler miRNA lar kendilerini tamamlayan bir grup proteinle mikroribonukleoproteinler miRNP birlikte islev gorurler miRNA nin etkileri ilk 1993 te ve calisma arkadaslari tarafindan solucaninda kesfedildi miRNA larin varligi cesitli bitki ve hayvanlarda teyid edilmistir Okaryotik miRNA genlerinin benzerleri bakterilerde de bulunmustur bunlar mRNA ile esleserek mRNA coklugunu ve cevirisini kontrol etmektedirler ancak bu surecte Dicer enziminin bir benzeri yer almadigi icin bu RNA lar genel olarak miRNA olarak sayilmamaktadirlar Bitkilerde kisa mudahaleci RNA lar Ing short interfering RNA siRNA kisaltmasiyla anilir viral RNA nin transkripsiyonunu engellemeye yarar siRNA cift iplikli olmasina ragmen etki mekanizmasi miRNA ninkine yakindan benzer sac firkete yapilari goz onune alinirsa bu benzerlik daha da carpicidir siRNA lar miRNA lar gibi gen denetimine yararlar Gen aktivasyonuCift iplikli RNA Ing double stranded RNA dan dsRNA olarak kisaltilir gen ifadesini ayrica etkinlestirebilir de buna kucuk RNA induklenmis gen aktivasyonu Ingilizce small RNA induced gene activation veya Gen promotorlerinin dsRNA ile hedeflenmesi iliskili genlerde guclu bir transkripsiyon aktivasyonu yaratabilir Insan hucrelerinde bu hem sentetik dsRNA ile kucuk etkinleyici RNA veya Ing small activating RNA veya hem de endojen miRNA icin gosterilmistir mRNA sinyalizasyonunun belirlenmesi ve manipulasyonuBir miRNA nin aktivitesi bir turu olan bir veya 2 O metil RNA oligo kullanilarak deneysel olarak bloke edilebilir miRNA nin olgunlasmasindaki adimlar bloke edici oligonukleotitler ile engellenebilir Bir miRNA nin mRNA uzerindeki baglanma yeri de bir oligo tarafindan sterik olarak bloke edilebilir miRNA ve hastalikmiRNA okaryotik hucrelerin normal islevinde yer aldigi gibi miRNA nin bozuk calismasi da hastaliga neden olur Kanser noroloji kardiyoloji viroloji de bu konuda calismalar surmektedir miRNA ve kanser Birkac miRNA ile bazi kanser tipleri arasinda iliskiler bulunmustur Asiri cesitli kanserlerde rol oynayan bir protein ureten bir fare turunde yapilan arastirmalar miRNA nin kanser gelismesine etki ettigini gostermistir Lenfomalarda bulunan miRNA lari ozellikle cok miktarda uretmek uzere tasarlanmis farelerde 50 gun icinde kanser gelismis ve bunlar iki hafta ardindan olmuslerdir Bir diger calismada hucre cogalmasini duzenleyen E2F1 proteininin iki tip miRNA tarafindan inhibe edildigi gosterilmistir miRNA mesajci RNA ya baglanarak gen aktivitesine etki eden proteinlerin cevrimini engellemektedir miRNA kodlayan 217 genin etkinligi olculerek farkli kanser tiplerini ayirdebilen gen aktivite oruntuleri bulunmustur miRNA profilleri kanserlerin siniflandirilmasina yarayabilir Boylece hekimler bir kanser dokusunu analzi edip onun hangi dokudan yayilmis oldugunu anlayabilir ve ozgun doku tipine gore tedavi planlayabilirler Kronik lenfositik losemili hastalarin bu kanserin hizli mi yavas mi gelisen turunu tasidiklari anlamak icin miRNA profillemesi kullanilabilecegi gosterilmistir miRNA ve kalp hastaligi miRNA fonksiyonunun kalpteki global rolunun anlasilmasi icin fare kalbinde miRNA olgulasmasi engellenmis ve miRNA nin bu organin gelismesinde onemli bir rol oynadigi gorulmustur miRNA expression profiling studies demonstrate that expression levels of specific miRNAs change in diseased human hearts pointing to their involvement in cardiomyopathies Ayrica belli miRNA lar uzerinde yapilan arastirmalar kalp gelisimi sirasinda miRNA larin farkli rolleri oldugunu gostermistir Kaynakca a b Lee RC Feinbaum RL Ambros V 1993 Cell Cilt 75 ss 843 854 doi 10 1016 0092 8674 93 90529 Y PMID 8252621 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ruvkun G 26 Ekim 2001 Molecular biology Glimpses of a tiny RNA world Science 294 5543 ss 797 9 doi 10 1126 science 1066315 PMID 11679654 2 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2008 Denli AM Tops BB Plasterk RH Ketting RF Hannon GJ 2004 Nature 432 7014 231 5 Bernstein E Caudy AA Hammond SM Hannon GJ 2001 Role for a bidentate ribonuclease in the initiation step of RNA interference Nature 409 6818 363 6 Kurihara Y Watanabe Y 2004 Arabidopsis micro RNA biogenesis through Dicer like 1 protein functions Proc Natl Acad Sci USA 101 34 12753 8 Gao F B 2007 Posttranscriptional control of neuronal development by microRNA networks Trends in Neurosciences Cilt 31 s 20 doi 10 1016 j tins 2007 10 004 Stark A Bushati N Jan CH ve digerleri 2008 A single Hox locus in Drosophila produces functional microRNAs from opposite DNA strands Genes Dev 22 1 ss 8 13 doi 10 1101 gad 1613108 PMID 18172160 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Zeng Y Cullen BR 2005 J Biol Chem 280 30 ss 27595 603 doi 10 1074 jbc M504714200 PMID 15932881 24 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2008 Han J Lee Y Yeom K H Nam J W Heo I Rhee J K Sohn SY Cho Y Zhang B T Kim VN 2006 Molecular basis for the recognition of primary microRNAs by the Drosha DGCR8 complex Cell 125 5 ss 887 901 doi 10 1016 j cell 2006 03 043 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link olu kirik baglanti Zeng Y Yi R Cullen BR Ocak 2005 Recognition and cleavage of primary microRNA precursors by the nuclear processing enzyme Drosha EMBO J 24 1 ss 138 48 doi 10 1038 sj emboj 7600491 PMC 544904 2 PMID 15565168 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Preall JB He Z Gorra JM Sontheimer EJ 2006 Short interfering RNA strand selection is independent of dsRNA processing polarity during RNAi in Drosophila Curr Biol 16 5 530 5 Gregory RI Chendrimada TP Cooch N Shiekhattar R 2005 Human RISC couples microRNA biogenesis and posttranscriptional gene silencing Cell 123 4 631 40 Li LC 2008 Small RNA Mediated Gene Activation RNA and the Regulation of Gene Expression A Hidden Layer of Complexity Caister Academic Press ISBN 978 1 904455 25 7 Place RF Li LC Pookot D Noonan EJ Dahiya R 2008 MicroRNA 373 induces expression of genes with complementary promoter sequences Proc Natl Acad Sci U S A 105 5 ss 1608 13 doi 10 1073 pnas 0707594105 PMID 18227514 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Kloosterman WP 7 Aralik 2004 Substrate requirements for let 7 function in the developing zebrafish embryo Nucleic Acids Res 32 21 ss 6284 91 doi 10 1093 nar gkh968 PMID 15585662 Flynt AS 2007 Zebrafish miR 214 modulates Hedgehog signaling to specify muscle cell fate Nature Genetics Cilt 39 ss 259 263 doi 10 1038 ng1953 PMID 17220889 Meister G Mart 2004 Sequence specific inhibition of microRNA and siRNA induced RNA silencing RNA 10 3 ss 544 50 doi 10 1261 rna 5235104 PMID 14970398 Kloosterman WP 2007 Targeted inhibition of miRNA maturation with morpholinos reveals a role for miR 375 in pancreatic islet development PLoS Biol Pubmed bicim kullanmak icin url gerekiyor yardim 5 8 s 203 doi 10 1371 journal pbio 0050203 PMID 17676975 Choi WY 2007 Target Protectors Reveal Dampening and Balancing of Nodal Agonist and Antagonist by miR 430 Pubmed Science PMID 17761850 Klein ME 2007 Homeostatic regulation of MeCP2 expression by a CREB induced microRNA Scholar search Nature Neuroscience Cilt 10 s 1513 doi 10 1038 nn2010 31 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2008 He L Thomson JM Hemann MT Hernando Monge E Mu D Goodson S Powers S Cordon Cardo C Lowe SW Hannon GJ Hammond SM 2005 A microRNA polycistron as a potential human oncogene Nature 435 7043 ss 828 833 doi 10 1038 nature03552 PMID 15944707 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link O Donnell KA Wentzel EA Zeller KI Dang CV Mendell JT 2005 c Myc regulated microRNAs modulate E2F1 expression Nature 435 7043 ss 839 843 doi 10 1038 nature03677 PMID 15944709 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Lu J Getz G Miska EA Alvarez Saavedra E Lamb J Peck D Sweet Cordero A Ebert BL Mak RH Ferrando AA Downing JR Jacks T Horvitz HR Golub TR 2005 MicroRNA expression profiles classify human cancers Nature 435 7043 ss 834 838 doi 10 1038 nature03702 PMID 15944708 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Chen JF Murchison EP Tang R ve digerleri Subat 2008 Targeted deletion of Dicer in the heart leads to dilated cardiomyopathy and heart failure Proc Natl Acad Sci U S A 105 6 ss 2111 2116 doi 10 1073 pnas 0710228105 PMID 18256189 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link a b Zhao Y Ransom JF Li A ve digerleri Nisan 2007 Dysregulation of cardiogenesis cardiac conduction and cell cycle in mice lacking miRNA 1 2 Cell 129 2 ss 303 317 doi 10 1016 j cell 2007 03 030 PMID 17397913 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Thum T Galuppo P Wolf C ve digerleri Temmuz 2007 MicroRNAs in the human heart a clue to fetal gene reprogramming in heart failure Circulation 116 3 ss 258 67 doi 10 1161 CIRCULATIONAHA 107 687947 PMID 17606841 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link van Rooij E Sutherland LB Liu N ve digerleri Kasim 2006 A signature pattern of stress responsive microRNAs that can evoke cardiac hypertrophy and heart failure Proc Natl Acad Sci U S A 103 48 ss 18255 60 doi 10 1073 pnas 0608791103 PMID 17108080 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Tatsuguchi M Seok HY Callis TE ve digerleri Haziran 2007 Expression of microRNAs is dynamically regulated during cardiomyocyte hypertrophy J Mol Cell Cardiol 42 6 ss 1137 41 doi 10 1016 j yjmcc 2007 04 004 PMID 17498736 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Zhao Y Samal E Srivastava D Temmuz 2005 Serum response factor regulates a muscle specific microRNA that targets Hand2 during cardiogenesis Nature 436 7048 ss 214 20 doi 10 1038 nature03817 PMID 15951802 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Xiao J Luo X Lin H ve digerleri Nisan 2007 MicroRNA miR 133 represses HERG K channel expression contributing to QT prolongation in diabetic hearts J Biol Chem 282 17 ss 12363 7 doi 10 1074 jbc C700015200 PMID 17344217 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Yang B Lin H Xiao J ve digerleri Nisan 2007 The muscle specific microRNA miR 1 regulates cardiac arrhythmogenic potential by targeting GJA1 and KCNJ2 Nat Med 13 4 ss 486 91 doi 10 1038 nm1569 PMID 17401374 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Care A Catalucci D Felicetti F ve digerleri Mayis 2007 MicroRNA 133 controls cardiac hypertrophy Nat Med 13 5 ss 613 8 doi 10 1038 nm1582 PMID 17468766 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link van Rooij E Sutherland LB Qi X Richardson JA Hill J Olson EN Nisan 2007 Control of stress dependent cardiac growth and gene expression by a microRNA Science journal 316 5824 ss 575 9 doi 10 1126 science 1139089 PMID 17379774 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ayrica bakinizGen ifadesi siRNADis baglantilarThe miRNA Registry 31 Mayis 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde