Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ruisi Meryem Ana Katedrali (Gürcüce: რუისის ღვთისმშობლის ტაძარი) Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Ruisi köyünde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Aslen 8-9. yüzyılda inşa edilen kilise, 11. yüzyılda yeniden modellenmiş ve 15. yüzyılda yeniden inşa edilmiştir. Doğusunda at nalı şekilli apsisi bulunan, uzun kubbeli bir Yunan haçı planlı kilisedir. Katedral, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
 Ruisi Katedrali | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Ruisi, Kareli Belediyesi, Şida Kartli, Gürcistan |
| Koordinatlar | 42°02′16″K 43°57′25″D / 42.03778°K 43.95694°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Yunan haçı planlı kilise |
Tarihi
Ruisi Katedral, Şida Kartli bölgesindeki Kareli belediyesine bağlı Ruisi köyünün merkezinde konumlanmıştır. Gori-Haşuri karayolundan geçerken kuzeye bakarak kiliseyi görmek mümkündür.
Ruisi, Gürcistan tarihinde IV. Liparit'in oğlu II. Giorgi'ye taç giyme törenini düzenlediği (1055'te) saray olarak bilinmektedir. Ayrıca Kral Kurucu Davit'in 1103 yılında kiliseye konseyini topladığı iki konumdan biridir. Ruisi, "Mroveli" sıfatına sahip Gürcü Ortodoks Piskoposunun oturduğu konutuydu. Kilisenin piskoposlardan biri olan Leonti, 11. yüzyılda Kartlis Tshovreba'nın çoğunu derlemesiyle ünlenmiştir. 1695'te, Ruisi'nde tutsak olan İmereti Kralı IV. Aleksandre burada öldürülmüş ve Ruisi kilisesine gömülmüştür.
Mevcut yapı, çeşitli inşaat aşamalarının, yıkımların ve koruma müdahalelerinin sonucu oluşmuştur. En eski inşaat evresinin kalıntıları 8 ya da 9. yüzyıla aittir. Kuzey sundurmanın apsis yan kubbesindeki yazıtta yazdığına göre, kilise ilk önce 10. yüzyılda ve sonrasında 11. yüzyılda yeniden modellenmiştir. Katedral, Timur'un 1400'deki Gürcistan istilasında neredeyse tamamen tahrip olmuştur. Tahrip olan kilise, Kral I. Aleksandre (r. 1412-1442) tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. Aleksandre, Ruisi ve Mtsheta kiliselerinin yeniden inşa ettirilmesi için özel bir vergi toplamıştır; Batı cephesindeki bir yazıt Aleksandre'yi anarken, güney cephesindeki yazıt ise mimar Şalva'dan bahsetmektedir. Kilise, 16. yüzyılda Ruisi Piskoposu Dionise Laradze ve 1660'larda Kartli Kraliçesi Mariam tarafından yenilenmiştir. 1920 Gori depreminde ağır hasar gören Ruisi, 1936-1938 ve 1950-1953 yılları arasında, yoğun çaba ile onarılmıştır.
Planı
Ruisi Katedrali, 27.3 × 19.6 metre ölçülerinde ve 23.3 metre yüksekliğinde bir Yunan haçı planlı kilisesidir. Yeniden yapılanma sırasında bazalt, kireç taşı ve tuğla eklemeleri yapılan kilise, iyi yontulmuş kum taşı bloklardan inşa edilmiştir. Bina iki basamaktan oluşan bir sütun tabanının üzerinde durmaktadır. Binaya, batı, güney ve kuzeydeki üç dikdörtgen kapıdan erişilebilmektedir. Batı kapısına bağlı ve üç tarafı bir dizi kemerle açılmış olan narteks, 15. yüzyılda eklenmiştir. Uzun onikigen kubbe, dört temel ayak üzerinde durmaktadır. Merkezi kare bölmeden tamburun dairesel alanına geçiş pandantif üzerinden gerçekleşmektedir. Kubbe, altı tanesi 15. yüzyılda inşa edilmiş 12 pencere ile delinmiştir. Dikmenin batı kısmında iki sütun daha konumlandırılmıştır. Biraz şekli bozulmuş olan at nalı şekilli apsisi derin bemanin ucundadır. Uzun kemerli pencere apsiste son bulmaktadır. Pencerenin altında kemerli bir niş bulunmaktadır.
Sığınak her iki tarafta pastoforiumla çevrili olup, eş neflere kemerli açıklıklar ile bağlanmaktadır. Her ikisi de tonoz bingiyle desteklenen sekizgen tonozlarla kaplanmıştır. Sığınak, 1781 yılında inşa edilen ahşap oymalı süslenmiş ikonostasis ile dikmenin geri kalanından ayrılmıştır. Geç Orta Çağ fresklerinin parçaları iç kısımda görülebilmektedir. Kubbenin kalayla kaplanmış çatısı vardır; çatının geri kalanı kiremitle döşenmiştir. Cepheler, özellikle kapı ve pencerelerin etrafı dekoratif taş oymalarıyla süslenmiştir.
Kilisenin batısında, tüm kompleksi saran savunma duvarının içine inşa edilmiş bir çan kulesi vardır. 17. yüzyılda inşa edilmiş olan çan kulesi, 7.4 × 6.8 m ölçülerinde üç katlı bir yapıdır.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b c d e f g Dolidze, V; Kintsurashvili, S; Sidamonidze, U; Tskitishvili, G, (Ed.) (1990). საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 5 [Historical and cultural monuments of Georgia: Summa, vol. 5] (Gürcüce). Tiflis: Metsniereba. ss. 385-388.
- ^ Rayfield, Donald (2000). The Literature of Georgia: A History (2. bas.). Richmond, England: Curzon Press. s. 59. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ruisi Meryem Ana Katedrali Gurcuce რუისის ღვთისმშობლის ტაძარი Dogu Gurcistan in Sida Kartli bolgesindeki Ruisi koyunde konumlanmis bir Gurcu Ortodoks kilisesidir Aslen 8 9 yuzyilda insa edilen kilise 11 yuzyilda yeniden modellenmis ve 15 yuzyilda yeniden insa edilmistir Dogusunda at nali sekilli apsisi bulunan uzun kubbeli bir Yunan haci planli kilisedir Katedral Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Ruisi Meryem Ana Katedrali რუისის ღვთისმშობლის ტაძარიRuisi KatedraliTemel bilgilerKonumRuisi Kareli Belediyesi Sida Kartli GurcistanKoordinatlar42 02 16 K 43 57 25 D 42 03778 K 43 95694 D 42 03778 43 95694MimariMimari turYunan haci planli kiliseTarihiRuisi Kilisesi Kubbe Ruisi Katedral Sida Kartli bolgesindeki Kareli belediyesine bagli Ruisi koyunun merkezinde konumlanmistir Gori Hasuri karayolundan gecerken kuzeye bakarak kiliseyi gormek mumkundur Ruisi Gurcistan tarihinde IV Liparit in oglu II Giorgi ye tac giyme torenini duzenledigi 1055 te saray olarak bilinmektedir Ayrica Kral Kurucu Davit in 1103 yilinda kiliseye konseyini topladigi iki konumdan biridir Ruisi Mroveli sifatina sahip Gurcu Ortodoks Piskoposunun oturdugu konutuydu Kilisenin piskoposlardan biri olan Leonti 11 yuzyilda Kartlis Tshovreba nin cogunu derlemesiyle unlenmistir 1695 te Ruisi nde tutsak olan Imereti Krali IV Aleksandre burada oldurulmus ve Ruisi kilisesine gomulmustur Mevcut yapi cesitli insaat asamalarinin yikimlarin ve koruma mudahalelerinin sonucu olusmustur En eski insaat evresinin kalintilari 8 ya da 9 yuzyila aittir Kuzey sundurmanin apsis yan kubbesindeki yazitta yazdigina gore kilise ilk once 10 yuzyilda ve sonrasinda 11 yuzyilda yeniden modellenmistir Katedral Timur un 1400 deki Gurcistan istilasinda neredeyse tamamen tahrip olmustur Tahrip olan kilise Kral I Aleksandre r 1412 1442 tarafindan yeniden insa ettirilmistir Aleksandre Ruisi ve Mtsheta kiliselerinin yeniden insa ettirilmesi icin ozel bir vergi toplamistir Bati cephesindeki bir yazit Aleksandre yi anarken guney cephesindeki yazit ise mimar Salva dan bahsetmektedir Kilise 16 yuzyilda Ruisi Piskoposu Dionise Laradze ve 1660 larda Kartli Kralicesi Mariam tarafindan yenilenmistir 1920 Gori depreminde agir hasar goren Ruisi 1936 1938 ve 1950 1953 yillari arasinda yogun caba ile onarilmistir PlaniSuslu bir cerceveye sahip pencere Ruisi Katedrali 27 3 19 6 metre olculerinde ve 23 3 metre yuksekliginde bir Yunan haci planli kilisesidir Yeniden yapilanma sirasinda bazalt kirec tasi ve tugla eklemeleri yapilan kilise iyi yontulmus kum tasi bloklardan insa edilmistir Bina iki basamaktan olusan bir sutun tabaninin uzerinde durmaktadir Binaya bati guney ve kuzeydeki uc dikdortgen kapidan erisilebilmektedir Bati kapisina bagli ve uc tarafi bir dizi kemerle acilmis olan narteks 15 yuzyilda eklenmistir Uzun onikigen kubbe dort temel ayak uzerinde durmaktadir Merkezi kare bolmeden tamburun dairesel alanina gecis pandantif uzerinden gerceklesmektedir Kubbe alti tanesi 15 yuzyilda insa edilmis 12 pencere ile delinmistir Dikmenin bati kisminda iki sutun daha konumlandirilmistir Biraz sekli bozulmus olan at nali sekilli apsisi derin bemanin ucundadir Uzun kemerli pencere apsiste son bulmaktadir Pencerenin altinda kemerli bir nis bulunmaktadir Siginak her iki tarafta pastoforiumla cevrili olup es neflere kemerli acikliklar ile baglanmaktadir Her ikisi de tonoz bingiyle desteklenen sekizgen tonozlarla kaplanmistir Siginak 1781 yilinda insa edilen ahsap oymali suslenmis ikonostasis ile dikmenin geri kalanindan ayrilmistir Gec Orta Cag fresklerinin parcalari ic kisimda gorulebilmektedir Kubbenin kalayla kaplanmis catisi vardir catinin geri kalani kiremitle dosenmistir Cepheler ozellikle kapi ve pencerelerin etrafi dekoratif tas oymalariyla suslenmistir Kilisenin batisinda tum kompleksi saran savunma duvarinin icine insa edilmis bir can kulesi vardir 17 yuzyilda insa edilmis olan can kulesi 7 4 6 8 m olculerinde uc katli bir yapidir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 a b c d e f g Dolidze V Kintsurashvili S Sidamonidze U Tskitishvili G Ed 1990 საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა ტ 5 Historical and cultural monuments of Georgia Summa vol 5 Gurcuce Tiflis Metsniereba ss 385 388 Rayfield Donald 2000 The Literature of Georgia A History 2 bas Richmond England Curzon Press s 59 ISBN 0 7007 1163 5