Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (Almanca: Fachhochschule), ilk olarak Almanya'da ve Avusturya'da, daha sonra Avusturya, Lihtenştayn, Kıbrıs Cumhuriyeti, Yunanistan ve Türkiye'de de kurulmuş bir eğitim kurumu çeşididir. Almanya ve Avusturya'daki üniversitelerin bir kısmı Universität (Üniversite), bir kısmı ise Fachhochschule (Uygulamalı Bilimler Üniversitesi) olarak geçer. Her ikisinden de mezun olan kişiler Bologna Sürecine göre lisans derecesi almaktadır.
Fachhochschule'ler aynı zamanda Master imkânı da sunmaktadır. Üniversite'den mezun olan birisi isterse Fachhochschule'de Masterını tamamlayabilir, aynı şekilde Fachhochschule'den mezun olan biri de Üniversite'de Master'ını tamamlayabilir.
Bunların yanı sıra öğrencilerin derslere fiziki olarak katılma zorunluluğu olmayan bir öğretim şekli olan 'de ayrı bir çeşit olarak sayılabilir: Uzaktan eğitim prensibine dayalı son zamanlarda bilgisayar ve İnternet erişiminin artmasıyla daha da yaygınlaşan öğretim biçimidir.
Üniversite kelimesinin kökeni
Üniversite, Eflatun ve Aristo’nun hiçbir politik ve dini baskı unsuru olmadan öğrencileri ile felsefi tartışma yarattıkları ortamdan esinlenerek günümüze kadar evrensel ölçekte bağımsız ve tüzel kişiliğe sahip kurumlar olarak “universitas” üniversite adını almışlardır. Üniversite felsefi tartışma ortamında akıl sürecini duygusal sürecin önüne alarak kişilerin olayları görerek ve tartışarak farkına varılabilirliğini sağlayan ortamlardır.
İlk üniversiteler
İlk Üniversite "Konstantinopoli Üniversitesi", 425 yılında yükseköğrenim kurumu olarak 425 yılında imparator naibi III. Michael tarafından 849 öğrenci tarafından öğrenci loncası olarak kurulmuştur. Bugünkü anlamda ilk üniversitelere Abbasiler döneminde Bağdat’ta rastlanır. Eski Yunan ve Roma dönemlerinde bazı yüksek eğitim ve öğretim teşkilatları olmasına rağmen bunların bugünkü anlamda üniversite niteliği yoktur. Batıda üniversiteler İslam medeniyetinin Endülüs Emevî Devleti vasıtasıyla Avrupa’ya girmesiyle başlar. Fas, Córdoba ve Granada üniversiteleri, ilim ve fennin kilise ve piskoposların tesirindeki ruhban sınıfına mensup öğretim üyeleri olan okullara girmesine vesile olarak, sadece hukuktan ibaret olan öğretim dalına tıp, astronomi, ilahiyat ve benzerlerinin de eklenmesini sağladı. O zamana kadar Avrupa kralları ve devlet adamları tedavi olmak için Córdoba Üniversitesinin Tıp Fakültesine gelirlerdi. Bağdat’taki Nizâmiye Medresesi (1065), Osmanlılardaki ilk üniversite olan İznik Medresesi (1331) gibi misalleriyle de Selçuklu Hanedanı ve Osmanlılar döneminde hızla gelişen medrese müessesesi Tanzimat'a kadar fen derslerinde de söz sahibiydi (Bkz. Medrese). Fen dersleri kaldırılınca ilim ve fenni Endülüs Emevileri vasıtasıyla İslam medeniyetinden alan batı, doğuyu geçmeye başladı. Daha sonra (1863) Dârül-Fünun adı altında teşkilatlanan bu yüksek eğitim-öğretim müessesesi çeşitli safhalardan sonra 1933’te İstanbul Üniversitesi olarak yeniden düzenlendi.
Batıda Bologna, Pavia, ve Paris adları altında gelişmeye başlayan ilk üniversiteler uzun süre piskoposların kontrolünde kalmaya devam etti. Hatta Bologna Üniversitesinin rektörleri öğrenciler tarafından seçilmekteydi. Öğrenciler nation denen dört gruba ayrılır ve her grubun lideri rektörün yanında yönetime katılırlardı. Buna rağmen asıl yönetici ve söz sahibi kimseler piskoposluktan gönderilen ve kançı denen kimselerdi. Paris Üniversitesinde ise öğrencilerle birlikte öğretim üyeleri de o yönetimde rol alırlardı. Fakat neticede yine kontrol piskoposluğundu. Sonraları üniversite rektörü piskoposluğa karşı otoritesini sağlayarak özerk hale geldi. Bunu takiben papalığa bağlı olmayan İngiliz Oxford ve Cambridge üniversitelerinden sonra 14. yüzyıla kadar çeşitli Avrupa şehirlerinde üniversiteler kuruldu.
Türkiye devlet üniversiteleri
Günümüzdeki teşkilat ve statüye sahip üniversiteler memleketimizde, 1863’te kurulan Dârülfünunla başlar. Avrupa üniversitelerinde eğitim öğretim kilisenin kontrolü altındaki teoloji (din ilmi)’ne dayanmasına rağmen Türklerin Selçuklu, Osmanlı ve daha pek çok değişik dönemlerde kurdukları çeşitli statülerdeki üniversitelerde pozitif bilimlerin de okutulması bakımından üniversite olarak bilimsel kariyerini başından günümüze kadar muhafaza etti. Bu sebeple Türkiye’de modern üniversitelerin ilki olan İstanbul Üniversitesi, 1453 senesinde Fatih Sultan Mehmed Hanın din ilimleri yanında fen ilimlerinin de okutulması için kurduğu Fatih Külliyesine (Medreseler topluluğu) dayanmakta olup, beş asırlık bir geçmişe sahiptir. 1933’te kaldırılan Dârülfünun, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı olmak üzere muhtariyet ve tüzel kişiliği olmayan İstanbul Üniversitesi olarak yeniden teşkilatlandırıldı.Osman Hamdi'nin 1882'de kurduğu Sanayi-i Nefise Mektebi (şimdiki adı Mimar Sinan Üniversitesi) Türkiye'deki en köklü üniversitelerdendir. Bu arada Ankara’da çeşitli tarihlerde Hukuk (1927), Dil ve Tarih-Coğrafya (1935), Fen (1943) ve Tıp (1945) gibi fakülteler kuruldu. Aynı zamanda aslı 1773 yılına dayanan Yüksek Mühendis Mektebi, İstanbul Teknik Üniversitesi adını aldı (1944). 1945’te çıkarılan kânunla bütün üniversiteler, aynı hükümlere tabi olmak üzere ilim ve idarede muhtar tüzel kişilikler haline geldi. 1960’ta üniversiteler kanununda yapılan değişiklikle üniversiteler, fakülte, enstitü, yüksekokul ve araştırma kuruluşlarından meydana gelen, idari ve ilmî muhtariyeti olan eğitim, öğretim ve araştırma merkezleri haline geldi. Yine bu kanuna göre yeni fakülte açılıp kapatılması için üniversite senatosunun teklifi ve Millî Eğitim Bakanının tasdik etmesiyle yürürlüğe girdi. 1961 Anayasası, 1971 Anayasa değişikliği ve 1982 Anayasası'nda üniversite teşkilâtlarında yapılan bazı değişiklikler esnasında memleket sathında çeşitli yeni üniversiteler kuruldu. 1955’te kurulan Trabzon’daki Karadeniz Teknik Üniversitesi, 1956’da İngilizce öğretim yapacak şekilde Ankara’da kurulan Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 1954’te yine Ankara’da kurulan Hacettepe Üniversitesi, 1955’te İzmir’de kurulan Ege Üniversitesi, 1971Kayseri'de kurulan Erciyes Üniversitesi, 1976’de Robert Koleji’nin hükûmete geçmesiyle kurulan ve İngilizce eğitim yapan İstanbul Boğaziçi Üniversitesi, 1957’de Erzurum’da kurulan Atatürk Üniversitesi bunların en önemlileridir. Orta öğretimin memleket sathında gittikçe yaygınlaşmasıyla ortaya çıkan talebe fazlalığını değerlendirmek için Millî Eğitim Bakanlığının açtığı çeşitli yüksek okulları Diyarbakır, Elazığ, Sivas, Malatya, Samsun, Eskişehir, Bursa, Edirne gibi illerde kurulan yeni üniversiteler takip etti. Akademi adı altında faaliyet göstermelerine müsaade edilen bazı özel yüksek okullar, Anayasaya göre yüksek okul kurma yetkisi devlete ait olduğundan devletleştirildi. 1982 Anayasasıyla bütün yükseköğrenim kurumları üniversite çatısı altına alındı. Bu kurumların kontrolü yine 1982’de kurulan Yükseköğretim Kuruluna (YÖK) verildi. 1982’de kabul edilen kanun hükmündeki bir kararnameyle memleket sathındaki üniversiteler belirlenerek yeni bir düzene sokuldu.
Türkiye'deki uygulamalı bilimler üniversiteleri
Türkiye'de iki adet uygulamalı bilimler üniversitesi bulunur. Bunlar Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ve Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'dir.
Yönetim
Üniversitelerin idaresi rektör, senato ve yönetim kurulu tarafından sağlanır. Senato rektörün başkanlığında fakülte dekanları ve her fakülteden bir temsilci profesörden meydana gelir. Senatonun görevi üniversiteyle ilgili kanun, tüzük tasarılarını ve yönetmelikleri hazırlar. Bütçe, seçim, yeni kürsü, enstitü açılması veya kaldırılmasıyla ilgili kararları, teklifleri inceler ve yürürlüğe koyar. Üniversite yönetim kurulu yine rektör başkanlığında, dekanlar ve seçimli üç profesörden meydana gelir. Rektörler, üç yılda bir üniversite öğretim üyelerinin seçtiği 6 adaydan, YÖK’ün seçtiği üç adaydan biri. Rektör, Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Genel Sekreter ise üniversitenin idari işlerine bakar. Yazı işleri, personel, kütüphane, hizmetliler buna bağlıdır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Yükseköğretim Kurumu25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Üniversitelerin Ağ Sayfaları 30 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uygulamali Bilimler Universitesi Almanca Fachhochschule ilk olarak Almanya da ve Avusturya da daha sonra Avusturya Lihtenstayn Kibris Cumhuriyeti Yunanistan ve Turkiye de de kurulmus bir egitim kurumu cesididir Almanya ve Avusturya daki universitelerin bir kismi Universitat Universite bir kismi ise Fachhochschule Uygulamali Bilimler Universitesi olarak gecer Her ikisinden de mezun olan kisiler Bologna Surecine gore lisans derecesi almaktadir Universitedeki bir sinifin temsili resmi 1350 li yillar Oxford Universitesi nde bir toren Fachhochschule ler ayni zamanda Master imkani da sunmaktadir Universite den mezun olan birisi isterse Fachhochschule de Masterini tamamlayabilir ayni sekilde Fachhochschule den mezun olan biri de Universite de Master ini tamamlayabilir Bunlarin yani sira ogrencilerin derslere fiziki olarak katilma zorunlulugu olmayan bir ogretim sekli olan de ayri bir cesit olarak sayilabilir Uzaktan egitim prensibine dayali son zamanlarda bilgisayar ve Internet erisiminin artmasiyla daha da yayginlasan ogretim bicimidir Universite kelimesinin kokeniUniversite Eflatun ve Aristo nun hicbir politik ve dini baski unsuru olmadan ogrencileri ile felsefi tartisma yarattiklari ortamdan esinlenerek gunumuze kadar evrensel olcekte bagimsiz ve tuzel kisilige sahip kurumlar olarak universitas universite adini almislardir Universite felsefi tartisma ortaminda akil surecini duygusal surecin onune alarak kisilerin olaylari gorerek ve tartisarak farkina varilabilirligini saglayan ortamlardir Ilk universitelerWayne State Universitesi nin ilk binasi 1868 Ilk Universite Konstantinopoli Universitesi 425 yilinda yuksekogrenim kurumu olarak 425 yilinda imparator naibi III Michael tarafindan 849 ogrenci tarafindan ogrenci loncasi olarak kurulmustur Bugunku anlamda ilk universitelere Abbasiler doneminde Bagdat ta rastlanir Eski Yunan ve Roma donemlerinde bazi yuksek egitim ve ogretim teskilatlari olmasina ragmen bunlarin bugunku anlamda universite niteligi yoktur Batida universiteler Islam medeniyetinin Endulus Emevi Devleti vasitasiyla Avrupa ya girmesiyle baslar Fas Cordoba ve Granada universiteleri ilim ve fennin kilise ve piskoposlarin tesirindeki ruhban sinifina mensup ogretim uyeleri olan okullara girmesine vesile olarak sadece hukuktan ibaret olan ogretim dalina tip astronomi ilahiyat ve benzerlerinin de eklenmesini sagladi O zamana kadar Avrupa krallari ve devlet adamlari tedavi olmak icin Cordoba Universitesinin Tip Fakultesine gelirlerdi Bagdat taki Nizamiye Medresesi 1065 Osmanlilardaki ilk universite olan Iznik Medresesi 1331 gibi misalleriyle de Selcuklu Hanedani ve Osmanlilar doneminde hizla gelisen medrese muessesesi Tanzimat a kadar fen derslerinde de soz sahibiydi Bkz Medrese Fen dersleri kaldirilinca ilim ve fenni Endulus Emevileri vasitasiyla Islam medeniyetinden alan bati doguyu gecmeye basladi Daha sonra 1863 Darul Funun adi altinda teskilatlanan bu yuksek egitim ogretim muessesesi cesitli safhalardan sonra 1933 te Istanbul Universitesi olarak yeniden duzenlendi CIAP yapisi Meksika daki Monterrey Teknoloji Enstitusu ve Yuksek Egitimi Batida Bologna Pavia ve Paris adlari altinda gelismeye baslayan ilk universiteler uzun sure piskoposlarin kontrolunde kalmaya devam etti Hatta Bologna Universitesinin rektorleri ogrenciler tarafindan secilmekteydi Ogrenciler nation denen dort gruba ayrilir ve her grubun lideri rektorun yaninda yonetime katilirlardi Buna ragmen asil yonetici ve soz sahibi kimseler piskoposluktan gonderilen ve kanci denen kimselerdi Paris Universitesinde ise ogrencilerle birlikte ogretim uyeleri de o yonetimde rol alirlardi Fakat neticede yine kontrol piskoposlugundu Sonralari universite rektoru piskoposluga karsi otoritesini saglayarak ozerk hale geldi Bunu takiben papaliga bagli olmayan Ingiliz Oxford ve Cambridge universitelerinden sonra 14 yuzyila kadar cesitli Avrupa sehirlerinde universiteler kuruldu Turkiye devlet universiteleriIstanbul Universitesi nin Beyazit Meydani nda bulunan tarihi ana kapisi ve arka kisimda gorulen Beyazit Kulesi Gunumuzdeki teskilat ve statuye sahip universiteler memleketimizde 1863 te kurulan Darulfununla baslar Avrupa universitelerinde egitim ogretim kilisenin kontrolu altindaki teoloji din ilmi ne dayanmasina ragmen Turklerin Selcuklu Osmanli ve daha pek cok degisik donemlerde kurduklari cesitli statulerdeki universitelerde pozitif bilimlerin de okutulmasi bakimindan universite olarak bilimsel kariyerini basindan gunumuze kadar muhafaza etti Bu sebeple Turkiye de modern universitelerin ilki olan Istanbul Universitesi 1453 senesinde Fatih Sultan Mehmed Hanin din ilimleri yaninda fen ilimlerinin de okutulmasi icin kurdugu Fatih Kulliyesine Medreseler toplulugu dayanmakta olup bes asirlik bir gecmise sahiptir 1933 te kaldirilan Darulfunun Turkiye Cumhuriyeti Milli Egitim Bakanligi na bagli olmak uzere muhtariyet ve tuzel kisiligi olmayan Istanbul Universitesi olarak yeniden teskilatlandirildi Osman Hamdi nin 1882 de kurdugu Sanayi i Nefise Mektebi simdiki adi Mimar Sinan Universitesi Turkiye deki en koklu universitelerdendir Bu arada Ankara da cesitli tarihlerde Hukuk 1927 Dil ve Tarih Cografya 1935 Fen 1943 ve Tip 1945 gibi fakulteler kuruldu Ayni zamanda asli 1773 yilina dayanan Yuksek Muhendis Mektebi Istanbul Teknik Universitesi adini aldi 1944 1945 te cikarilan kanunla butun universiteler ayni hukumlere tabi olmak uzere ilim ve idarede muhtar tuzel kisilikler haline geldi 1960 ta universiteler kanununda yapilan degisiklikle universiteler fakulte enstitu yuksekokul ve arastirma kuruluslarindan meydana gelen idari ve ilmi muhtariyeti olan egitim ogretim ve arastirma merkezleri haline geldi Yine bu kanuna gore yeni fakulte acilip kapatilmasi icin universite senatosunun teklifi ve Milli Egitim Bakaninin tasdik etmesiyle yururluge girdi 1961 Anayasasi 1971 Anayasa degisikligi ve 1982 Anayasasi nda universite teskilatlarinda yapilan bazi degisiklikler esnasinda memleket sathinda cesitli yeni universiteler kuruldu 1955 te kurulan Trabzon daki Karadeniz Teknik Universitesi 1956 da Ingilizce ogretim yapacak sekilde Ankara da kurulan Ortadogu Teknik Universitesi 1954 te yine Ankara da kurulan Hacettepe Universitesi 1955 te Izmir de kurulan Ege Universitesi 1971Kayseri de kurulan Erciyes Universitesi 1976 de Robert Koleji nin hukumete gecmesiyle kurulan ve Ingilizce egitim yapan Istanbul Bogazici Universitesi 1957 de Erzurum da kurulan Ataturk Universitesi bunlarin en onemlileridir Orta ogretimin memleket sathinda gittikce yayginlasmasiyla ortaya cikan talebe fazlaligini degerlendirmek icin Milli Egitim Bakanliginin actigi cesitli yuksek okullari Diyarbakir Elazig Sivas Malatya Samsun Eskisehir Bursa Edirne gibi illerde kurulan yeni universiteler takip etti Akademi adi altinda faaliyet gostermelerine musaade edilen bazi ozel yuksek okullar Anayasaya gore yuksek okul kurma yetkisi devlete ait oldugundan devletlestirildi 1982 Anayasasiyla butun yuksekogrenim kurumlari universite catisi altina alindi Bu kurumlarin kontrolu yine 1982 de kurulan Yuksekogretim Kuruluna YOK verildi 1982 de kabul edilen kanun hukmundeki bir kararnameyle memleket sathindaki universiteler belirlenerek yeni bir duzene sokuldu Turkiye deki uygulamali bilimler universiteleri Turkiye de iki adet uygulamali bilimler universitesi bulunur Bunlar Isparta Uygulamali Bilimler Universitesi ve Sakarya Uygulamali Bilimler Universitesi dir Yonetim Universitelerin idaresi rektor senato ve yonetim kurulu tarafindan saglanir Senato rektorun baskanliginda fakulte dekanlari ve her fakulteden bir temsilci profesorden meydana gelir Senatonun gorevi universiteyle ilgili kanun tuzuk tasarilarini ve yonetmelikleri hazirlar Butce secim yeni kursu enstitu acilmasi veya kaldirilmasiyla ilgili kararlari teklifleri inceler ve yururluge koyar Universite yonetim kurulu yine rektor baskanliginda dekanlar ve secimli uc profesorden meydana gelir Rektorler uc yilda bir universite ogretim uyelerinin sectigi 6 adaydan YOK un sectigi uc adaydan biri Rektor Cumhurbaskani tarafindan atanir Genel Sekreter ise universitenin idari islerine bakar Yazi isleri personel kutuphane hizmetliler buna baglidir Ayrica bakinizTurkiye deki universiteler listesi Teknik universiteDis baglantilarYuksekogretim Kurumu25 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Universitelerin Ag Sayfalari 30 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde