1066 Granada katliamı, 30 Aralık 1066'da (İbrani takvimi: 9 Tevet 4827) İslam hakimiyeti altındaki Endülüs'te Müslüman bir grubun Granada'daki kraliyet sarayına girip Yahudi vezir Yosef bin Nagrela'ya suikast düzenlemesi ve şehirdeki çoğu Yahudinin katledilme olayıdır.
Bölge | Endülüs |
---|---|
Tarih | 30 Aralık 1066 |
Saldırı türü | Pogrom |
Ölü | ~4000 |
Yosef bin Nagrela veya Yosef haNagid (İbranice: רבי יהוסף בן שמואל הלוי הנגיד Rabbi Yosef ben Şmuel ha-Levi ha-Nagid; Arapça: ابو حسين بن النغريلة Abu Hüseyin bin Nağrela) (d:15 Eylül 1035 - ö: 30 Aralık 1066), Endülüs'ün Moor hakimiyeti sırasında Granada'nın Berberi Kralı 'in veziri ve Yahudi cemaatinin lideriydi.
Nagrela'nın yaşamı ve kariyeri
Rabbi Samuel bin Nagrela'nın en büyük oğlu olarak Granada'da doğdu.
Çocukluğu ve yetiştirilmesiyle ilgili bazı bilgiler, babasının yazdığı İbranice şiirlerden edinilebilir. Yosef'in dediğine göre, kendisi bu şiirleri sekiz buçuk yaşında çoğaltmaya başladı. Bir 1045 baharı, dokuz buçuk yaşındayken, babasına savaşta refakat eden Yosef, babasının acı çektiği tek şeyin sıla hasreti olduğu ve bunu şiirlerine aktardığını belirtir.
Esas hocası babasıydı. Kendisiyle ilgili Rabbi Nissim Gaon'a yazılan ve Yosef'in Nissim'in havarisi olduğu belirtilen bir mektup baz alınarak bazılarınca Kayravan'da Nissim'den ders aldığı düşünülür. Yosef sonradan Nissim'in kızıyla evlendi.
Babası Samuel'in ölümünden sonra onun yerine geçip vezir, haham ve yeşiva direktörü oldu. Öğrencileri arasında Rabbi ve Rabbi bulunur.
Karakteri
Rabbi , Yosef hakkında övücü şeyler söyleyip babasının iyi niteliklerinden yoksun olmadığını, tek farkın, lüks içinde yaşadığı için babası kadar mütevazı olmadığını belirtir.
Jewish Encyclopedia'nın 1906 sürümünde, "Arap tarihçileri garip bir şekilde kendisinin ne babasının inancına ne de herhangi bir inanca bağlı olmadığını belirtir. Ayrıca İslam prensiplerinin saçma olduğunu açıkça söylemesi olayı şüphelidir. Arap şairler, kendisinin liberalliğini ayrıca övdüler."
Jewish Encyclopedia ayrıca, Yosef'in Kralı "kontrol ettiğini" ve "etrafını casuslarla çevirdiğini" aktarır. Bazı saldırgan olaylarla suçlanması nedeniyle Granada'da çoğunluk olan Berberilerin nefretini topladı. En büyük düşmanı, divanda bir yer edinmek isteyen, Yosef ve onun dindaşları hakkında kindarca yazan radikal Arap şair Elvira'lı Abu İshak'tı. Şiiri, Yosef'e güvenen kral zümresi üzerinde bir etki yaratmasa da Berberi halk üzerinde sansasyonel bir etki yarattı. Kralı Badis'i, savaşmakta olduğu Almería'lı Al-Mutasım'ın eline vermeyi böylece Al-Mutasım'ın Badis'i öldüreceğini düşündüğü ve ardından Al-Mutasım'ı öldürüp tahta tek başına geçeceği dedikoduları baş gösterdi.
Başka kaynaklar ise, Yosef'in, Berberilerle Araplar arasındaki gerginliği hafifletmeye çalışıp yerli Araplara karşı bir taşkınlığı önlemeye çalıştığı, bunun iç savaşa neden olduğu anlatılmaktadır.
Ölümü ve katliamlar
30 Aralık 1066'da, Müslüman bir grup, Yosef'in sığındığı kraliyet sarayını basıp kendisini çarmıha gerdiler. Akabinde Yahudiler'e karşı gerçekleştirilen katliamda Yahudiler'in çoğu öldürüldü. 1906 Jewish Encyclopedia'ya göre, "Sayıları 4000 olan, 1500 aileden fazla Yahudi bir günde yıkıldı."
Yosef'in karısı, oğlu Azarya ile birlikte Lucena'ya kaçıp oradaki Yahudi cemaatine sığındı. Azarya genç yaşta öldü.
Tarihçi Bernard Lewis, katliamın sebebini "güçlü ve gösterişli Yahudi vezirinin Müslümanlar üzerinde yarattığı etki"ye bağlar.
Lewis, 'ın yazdığı antisemit şiirin, katliamın tetikçisi olduğunu belirtip şiirin tercümesini aktarmıştır:
- Onları öldürmeyi inanç ihlali saymayın, onlara devam ettirmek inanç ihlalidir.
- Anlaşmamızı ihlal ettiler, ihlalcilere karşı nasıl suçlu sayılabilirsiniz?
- Bizler belirsiz onlar seçkinken nasıl antlaşmaları olabilir?
- Şimdi onların yanında boynumuz bükük, sanki biz yanlışız onlar doğru!
Lewis ayrıca, "Abu İshak'ınki gibi küçük düşürücü yergilerin ve 1066'da Granada'daki gibi katliamların İslam tarihinde ender görüldüğünü" de belirtmektedir.
Bu episot bir pogrom olarak karakterize edilir. yazısında, "Yahudiler devlet görevi yapamazlardı (her zamanki gibi istisnalar mevcuttur) ve 1066'da Granada'daki gibi ara sıra pogromlar olmuştur" ifadesini kullanmıştır.
Kaynakça
- ^ Lucien Gubbay (1999). Sunlight and Shadow: The Jewish Experience of Islam. New York: Other Press. s. 80. ISBN .
- ^ Norman Roth (1994). Jews, Visigoths, and Muslims in Medieval Spain: Cooperation and Conflict. Hollanda: E. J. Brill. s. 110. ISBN .
- ^ In his preface to one of his father's collections of , Joseph gives his precise date and time of birth as Monday evening, the evening preceding the 11th of 4796 , corresponding to the 11th of 426 , at 3 hours 56 minutes into the evening. (Diwan of Shemuel Hannaghid, ed. David S. Sassoon (London: Oxford University Press, 1934), p. א.)
- ^ Ibid.
- ^ Ibid., p. סב.
- ^ Published in Otzar Tov, 1881-82, pp. 45ff.
- ^ Diwan, p. xxiii.
- ^ Sefer ha-Kabbalah ([1] 8 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), p. 73.
- ^ Dozy, "Geschichte der Mauren in Spanien," ii. 301
- ^ Nagdela (Nagrela), Abu Husain Joseph Ibn 15 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by , , Jewish Encyclopedia. 1906 ed.
- ^ 1066 December 30, Granada (Spain) 21 Mayıs 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in Jewish history ()
- ^ Granada 24 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Richard Gottheil, Meyer Kayserling, Jewish Encyclopedia. 1906 ed.
- ^ Lewis, Bernard (1987) [1984]. The Jews of Islam. Princeton, N.J.: Princeton University Press. s. 54. ISBN . OCLC 17588445. LCCN-84-42575.
- ^ a b Lewis, Bernard (1987) [1984]. The Jews of Islam. Princeton, N.J.: Princeton University Press. ss. 44-45. ISBN . OCLC 17588445. LCCN-84-42575.
- ^ (2006). The changing face of antisemitism: from ancient times to the present day. New York, NY: Oxford University Press. ss. 68. ISBN . OCLC 62127914. LCCN-2005-030491.
- Munk, Notice sur Abou'l Walid, pp. 94 et seq.;
- Dozy, R. Geschichte der Mauren in Spanien, German ed., ii. 300 et seq.;
- Grätz, Geschichte vi. 55 et seq., 415 et seq.;
- Ersch & Gruber, Encyclopedia section ii., part 31, p. 86.;
- Medieval Sourcebook: Abraham Ibn Daud: On Samuel Ha-Nagid, Vizier of Granada, 11 Cent 4 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nagdela (Nagrela), Abu Husain Joseph Ibn 15 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Richard Gottheil, Meyer Kayserling, Jewish Encyclopedia. 1906 ed.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1066 Granada katliami 30 Aralik 1066 da Ibrani takvimi 9 Tevet 4827 Islam hakimiyeti altindaki Endulus te Musluman bir grubun Granada daki kraliyet sarayina girip Yahudi vezir Yosef bin Nagrela ya suikast duzenlemesi ve sehirdeki cogu Yahudinin katledilme olayidir 1066 Granada katliamiBolgeEndulusTarih30 Aralik 1066Saldiri turuPogromOlu 4000 Yosef bin Nagrela veya Yosef haNagid Ibranice רבי יהוסף בן שמואל הלוי הנגיד Rabbi Yosef ben Smuel ha Levi ha Nagid Arapca ابو حسين بن النغريلة Abu Huseyin bin Nagrela d 15 Eylul 1035 o 30 Aralik 1066 Endulus un Moor hakimiyeti sirasinda Granada nin Berberi Krali in veziri ve Yahudi cemaatinin lideriydi Nagrela nin yasami ve kariyeriRabbi Samuel bin Nagrela nin en buyuk oglu olarak Granada da dogdu Cocuklugu ve yetistirilmesiyle ilgili bazi bilgiler babasinin yazdigi Ibranice siirlerden edinilebilir Yosef in dedigine gore kendisi bu siirleri sekiz bucuk yasinda cogaltmaya basladi Bir 1045 bahari dokuz bucuk yasindayken babasina savasta refakat eden Yosef babasinin aci cektigi tek seyin sila hasreti oldugu ve bunu siirlerine aktardigini belirtir Esas hocasi babasiydi Kendisiyle ilgili Rabbi Nissim Gaon a yazilan ve Yosef in Nissim in havarisi oldugu belirtilen bir mektup baz alinarak bazilarinca Kayravan da Nissim den ders aldigi dusunulur Yosef sonradan Nissim in kiziyla evlendi Babasi Samuel in olumunden sonra onun yerine gecip vezir haham ve yesiva direktoru oldu Ogrencileri arasinda Rabbi ve Rabbi bulunur KarakteriRabbi Yosef hakkinda ovucu seyler soyleyip babasinin iyi niteliklerinden yoksun olmadigini tek farkin luks icinde yasadigi icin babasi kadar mutevazi olmadigini belirtir Jewish Encyclopedia nin 1906 surumunde Arap tarihcileri garip bir sekilde kendisinin ne babasinin inancina ne de herhangi bir inanca bagli olmadigini belirtir Ayrica Islam prensiplerinin sacma oldugunu acikca soylemesi olayi suphelidir Arap sairler kendisinin liberalligini ayrica ovduler Jewish Encyclopedia ayrica Yosef in Krali kontrol ettigini ve etrafini casuslarla cevirdigini aktarir Bazi saldirgan olaylarla suclanmasi nedeniyle Granada da cogunluk olan Berberilerin nefretini topladi En buyuk dusmani divanda bir yer edinmek isteyen Yosef ve onun dindaslari hakkinda kindarca yazan radikal Arap sair Elvira li Abu Ishak ti Siiri Yosef e guvenen kral zumresi uzerinde bir etki yaratmasa da Berberi halk uzerinde sansasyonel bir etki yaratti Krali Badis i savasmakta oldugu Almeria li Al Mutasim in eline vermeyi boylece Al Mutasim in Badis i oldurecegini dusundugu ve ardindan Al Mutasim i oldurup tahta tek basina gececegi dedikodulari bas gosterdi Baska kaynaklar ise Yosef in Berberilerle Araplar arasindaki gerginligi hafifletmeye calisip yerli Araplara karsi bir taskinligi onlemeye calistigi bunun ic savasa neden oldugu anlatilmaktadir Olumu ve katliamlar30 Aralik 1066 da Musluman bir grup Yosef in sigindigi kraliyet sarayini basip kendisini carmiha gerdiler Akabinde Yahudiler e karsi gerceklestirilen katliamda Yahudiler in cogu olduruldu 1906 Jewish Encyclopedia ya gore Sayilari 4000 olan 1500 aileden fazla Yahudi bir gunde yikildi Yosef in karisi oglu Azarya ile birlikte Lucena ya kacip oradaki Yahudi cemaatine sigindi Azarya genc yasta oldu Tarihci Bernard Lewis katliamin sebebini guclu ve gosterisli Yahudi vezirinin Muslumanlar uzerinde yarattigi etki ye baglar Lewis in yazdigi antisemit siirin katliamin tetikcisi oldugunu belirtip siirin tercumesini aktarmistir Onlari oldurmeyi inanc ihlali saymayin onlara devam ettirmek inanc ihlalidir Anlasmamizi ihlal ettiler ihlalcilere karsi nasil suclu sayilabilirsiniz Bizler belirsiz onlar seckinken nasil antlasmalari olabilir Simdi onlarin yaninda boynumuz bukuk sanki biz yanlisiz onlar dogru Lewis ayrica Abu Ishak inki gibi kucuk dusurucu yergilerin ve 1066 da Granada daki gibi katliamlarin Islam tarihinde ender goruldugunu de belirtmektedir Bu episot bir pogrom olarak karakterize edilir yazisinda Yahudiler devlet gorevi yapamazlardi her zamanki gibi istisnalar mevcuttur ve 1066 da Granada daki gibi ara sira pogromlar olmustur ifadesini kullanmistir Kaynakca Lucien Gubbay 1999 Sunlight and Shadow The Jewish Experience of Islam New York Other Press s 80 ISBN 1 892746 69 7 Norman Roth 1994 Jews Visigoths and Muslims in Medieval Spain Cooperation and Conflict Hollanda E J Brill s 110 ISBN 90 04 09971 9 In his preface to one of his father s collections of Joseph gives his precise date and time of birth as Monday evening the evening preceding the 11th of 4796 corresponding to the 11th of 426 at 3 hours 56 minutes into the evening Diwan of Shemuel Hannaghid ed David S Sassoon London Oxford University Press 1934 p א Ibid Ibid p סב Published in Otzar Tov 1881 82 pp 45ff Diwan p xxiii Sefer ha Kabbalah 1 8 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 73 Dozy Geschichte der Mauren in Spanien ii 301 Nagdela Nagrela Abu Husain Joseph Ibn 15 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Jewish Encyclopedia 1906 ed 1066 December 30 Granada Spain 21 Mayis 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Jewish history Granada 24 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Richard Gottheil Meyer Kayserling Jewish Encyclopedia 1906 ed Lewis Bernard 1987 1984 The Jews of Islam Princeton N J Princeton University Press s 54 ISBN 9780691008073 OCLC 17588445 LCCN 84 42575 a b Lewis Bernard 1987 1984 The Jews of Islam Princeton N J Princeton University Press ss 44 45 ISBN 9780691008073 OCLC 17588445 LCCN 84 42575 2006 The changing face of antisemitism from ancient times to the present day New York NY Oxford University Press ss 68 ISBN 9780195304299 OCLC 62127914 LCCN 2005 030491 Munk Notice sur Abou l Walid pp 94 et seq Dozy R Geschichte der Mauren in Spanien German ed ii 300 et seq Gratz Geschichte vi 55 et seq 415 et seq Ersch amp Gruber Encyclopedia section ii part 31 p 86 Medieval Sourcebook Abraham Ibn Daud On Samuel Ha Nagid Vizier of Granada 11 Cent 4 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nagdela Nagrela Abu Husain Joseph Ibn 15 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Richard Gottheil Meyer Kayserling Jewish Encyclopedia 1906 ed