Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Reşadiye sınıfı zırhlı savaş gemisi veya Reşadiye sınıfı dretnot, Osmanlı donanması için planlanan ve 1910'larda Birleşik Krallık'tan sipariş edilen iki adet dretnot savaş gemisinin sınıfıdır. Sınıfın tasarımı İngiliz King George V sınıfının tasarımına dayanmakta olup kapsamlı geliştirmeler yapılmıştır. Gemilerde İngiliz gemileriyle aynı 13,5-inç (340 mm) ana batarya yer almakta, ikincil bataryalar ise 4-inç (100 mm) yerine 6-inç (150 mm) sınıfı toplardan oluşmaktadır. İlk gemi olan Reşadiye 1911'de kızağa konulmuş ve Ağustos 1914'te tamamlanmıştır.
 Reşadiye, HMS Erin adıyla Kraliyet Donanması hizmetinde | |
| Gemi sınıfı | |
|---|---|
| İnşa eden: | Vickers, Armstrong Whitworth (planlanan) |
| Kullanıcılar: |  Kraliyet Donanması |
| İnşa edilme: | 1911–1914 |
| Planlanmış: | 2 |
| Tamamlanmış: | 1 |
| İptal edilmiş: | 1 |
| Sökülen: | 2 |
| Genel karakteristik | |
| Sınıf ve tipi | Dretnot |
| Deplasman | 23.000 t (22.640 emperyal ton) |
| Uzunluk | 559 ft 6 in (170,54 m) |
| Genişlik | 91 ft 7 in (27,91 m) |
| Su çekimi | 28 ft 5 in (8,66 m) |
| İtme gücü |
|
| Hız | 21 kn (39 km/sa; 24 mph) |
| Kişi kapasitesi | 1,070 |
| Silah donanımı |
|
| Zırh | |
Planlanan iki gemiden yalnızca Reşadiye tamamlanabilmiş, ona da I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine Büyük Britanya tarafından el konulmuştur. Bu durum Osmanlı halkının tepkisini çekmiş, Osmanlıların I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletlerinin yanında girmesinde oldukça etkili olmuştur. Bu gemilerin siparişi için sağlanan meblağ Donanma Cemiyeti tarafından Osmanlı halkından toplanan bağışlarla tamamlanabilmişti. İkinci gemi olan Fatih ise Nisan 1914'te sipariş edilmiş, I. Dünya Savaşı'nın başlamasının ardından İngiltere'de kızakta iken parçalanıp hurdaya çıkarılmıştır.
Britanya donanmasına katıldıktan sonra Reşadiye savaş gemisinin adı HMS Erin olarak değiştirildi ve Büyük Filo'ya katıldı. Gemi, 31 Mayıs-1 Haziran 1916'da Jutland Muharebesi'nde çatışmaya girip ana silahlarını ateşlemeyen tek İngiliz ana muharebe gemisidir. 1919'da kısa bir süre Nore'un bayrak gemisi olarak görev yaptı. 1922 Washington Denizcilik Antlaşması ile kariyerinin sonuna gelen gemi, 1922-1923 yıllarında antlaşma şartları gereği söküldü.
Arka plan
Osmanlı donanması 1870'lerden itibaren padişahın donanmaya güvenmemesi, yeni gemiler için az miktarda sermaye ayrılması, mevcut gemilerin bakımsızlığı ve ciddi bir eğitim verilmemesinin sonucunda önemli oranda güç kaybetmişti. Onyıllar süren dönem boyunca donanmayı modernize etmek için zaman zaman farklı projeler başlatıldı; 1890'larda ön dretnot Abdülkadir''i inşa etme girişimi ve donanmanın kötü durumunu ortaya koyan 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı sonrası yeni filo planları maddi kaynak sorunları sebebiyle sonuçlandırılamadı. 1909 sonrasında Osmanlı hükûmeti gücü artan Yunan donanmasına, özellikle de yeni zırhlı kruvazörleri Georgios Averof'a karşı koymak için yabancı tersanelerden savaş gemileri satın alma üzerine ciddi planlar yapmaya başladı. Geçici bir çözüm olarak 1910 yılında Almanya'dan Brandenburg sınıfı iki zırhlı savaş gemisi satın alındı ve Barbaros Hayreddin ile Turgut Reis adları verilerek donanmaya katıldı.
Osmanlı hükûmeti 1911'in sonlarında satın almak için yeni gemiler aramaya başladı. Hükûmet ilk önce Armstrong Whitworth'la o dönemde Brezilya hükûmeti için inşa edilmekte olan Rio de Janerio ve Brezilya donanmasında göreve başlamış olan gemilerini almak için temasa geçti. Osmanlı hükûmeti bu temaslardan bir sonuç çıkmayınca Vickers firmasıyla iki yeni zırhlı savaş gemisinin inşası için görüşmeye başladı. Bu amaçla daha önce Osmanlı hükûmeti için donanma danışmanlığı yapan iki yeni tasarım hazırladı. İlk tasarım Mehmed Reşad V adıyla 8 Haziran 1911'de sipariş edildi, geminin adı yapımı esnasında Reşadiye olarak değiştirildi. İkinci gemi ise Fatih Sultan Mehmed adıyla Nisan 1914'te sipariş edildi.
Reşadiye sınıfı gemilerin siparişi Osmanlı ve Yunan donanmaları arasında bir silahlanma yarışı başlattı. Yunan donanması Osmanlılara cevap olarak 1912 yılında zırhlısını sipariş etti, bu durum Osmanlıların Rio de Janeiro'yu satın alma teklifini yenilemesine sebep oldu. Osmanlı hükûmeti gemiyi satın alarak Sultân Osmân-ı Evvel olarak adlandırmak üzere Ocak 1914'te İngilizlerle anlaşma imzaladı. Yunan hükûmeti bunun üzerine Vasilefs Konstantinos olarak adlandırılacak ikinci bir zırhlı siparişi verdi; Osmanlılar ise karşılık olarak üçüncü bir zırhlıyı, Reşadiye sınıfının ikinci gemisi Fatih Sultan Mehmed'i sipariş etti.
Tasarım
Reşadiye'nin tasarımı çağdaş İngiliz King George V sınıfına dayanıyordu ve yapım aşamasında olan Iron Duke sınıfına da dahil edilen bazı iyileştirmeleri içeriyordu. İngiliz gemileriyle karşılaştırıldığında Reşadiye sınıfının tasarımında geminin ortadaki ana batarya tareti bir güverte daha yukarıdaydı, bu da dalgalı denizde atış yapma yeteneğini arttırıyordu. Ayrıca King George V sınıfındaki 4 in (100 mm) toplar yerine 6 in (150 mm) toplardan oluşan daha ağır bir ikincil batarya taşımaktaydı. Geminin gövdesinin İngiliz gemilerinden daha kısa ve geniş olması dönüş yarıçapının daha iyi olmasını sağlıyordu ancak daha düşük deplasmanı zırh koruması ve kömür kapasitesinden ödün verilmesine sebep olmuştu.
Genel tasarım ve makineler
Reşadiye sınıfının tasarımı dikler arasında 525 fit (160 m), toplamda 559 ft 6 in (170,54 m) uzunluğundaydı. Sınıfın genişliği 91 ft 7 in (27,91 m), tasarım deplasmanı ise 23.000 metrik ton (23.000 emperyal ton; 25.000 küçük ton) idi. Hizmete girdiğinde HMS Erin'in deplasmanı normalde 22.780 t (22.420 emperyal ton; 25.110 küçük ton), tam yükte ise 25.250 t (24.850 emperyal ton; 27.830 küçük ton) idi. HMS Erin tamamlandığında kumanda kulesi üzerinde tepesinde topların atışlarına yardımcı olmak üzere gözlem alanı bulunan tek bir üç ayaklı ana direğe sahipti. Geminin mürettebatı 1.070 subay ve denizciden oluşuyordu.
Gemilerin gücü, dört Parsons buhar türbini ve bu türbinleri besleyen kömür ve fuel oil karışımı kullanan on beş su borulu kazandan geliyordu. Kazanlar kumanda kulesinin hemen gerisindeki birbirine yakın iki bacanın altındaydı. Motorların sağladığı 26.500 (mil beygir gücü) (19.800 kW) güç ile geminin en yüksek hızı 21 knot (39 km/sa; 24 mph) seviyesindeydi. HMS Erin 2.120 t (2.090 emperyal ton; 2.340 küçük ton) kömür ve 710 t (700 emperyal ton; 780 küçük ton) fuel oil kapasitesiyle 10 knot (19 km/sa; 12 mph) hızla 5.100 deniz mili (9.400 km; 5.900 mi) seyrüsefer menziline sahipti.
Silahlar ve zırh
Reşadiye sınıfı tasarlandığı gibi, on 13,5-inç (340 mm) 45 kalibrelik toptan oluşan ana batarya, on altı 6-inç (150 mm) 50 kalibre toptan oluşan ikincil batarya ve dört 21-inç (530 mm) torpido tüpü ile donatılmıştır.
13,5-inç (340 mm) toplar, Armstrong Whitworth tarafından üretilen Mark VI tipindeydi ve hepsi merkez hattında beş ikiz tarete monte edilmişlerdi. İlk iki taret ikincisi biraz daha geride ve yukarıda olacak şekilde yerleştirilmiş ve aynı bölgeye ateş edebilir şekilde tasarlanmıştı. Üçüncü taret bacaların hemen ardında geminin ortasına doğru, son iki taret ise yine biri biraz daha yukarıda olmak üzere aynı bölgeye ateş edebilir şekilde arka kumanda kulesinin arkasındaydı. 6-inç (150 mm) toplar her biri kendi kazamatında olacak şekilde geminin iki yanında, üst güvertede yer alıyordu. Torpido tüpleri gemi gövdesinin içinde, su hattının altında geminin her yanında ikişer adet olacak şekilde konumlandırılmıştı. HMS Erin tamamlandığında bir grup küçük kalibreli silah da eklenmişti, bu silahlar arasında altı 6-pounder (57-milimetre (2,2 in)) top ve iki 76-milimetre (3,0 in) Mk I uçaksavar topu yer alıyordu.
Gemiler orta kısımlarda 12-inç (300 mm) kalınlıkta, iki uca doğru ise kalınlığı 4-inç (100 mm) seviyesine dek azalan bir kemer zırhı ile korunuyordu. Zırhın iki ucundaki boylamasına gemi bölmeleri 8-inç (200 mm) kalınlıktaydı. Yatay düzlemde koruma, cephanelik ve makine daireleri üzerinde 3-inç (76 mm) kalınlıkta, diğer yerlerde ise 1,5-inç (38 mm) kalınlıkta zırhlı güverte ile sağlanıyordu. Ön kumanda kulesi 12-inç (300 mm) kalınlıkta duvarlara sahipti. Ana batarya top taretlerinin ön yüzleri 11-inç (280 mm) kalınlıkta zırhla kaplıydı, barbetler ise 10-inç (250 mm) zırhlıydı. Ana kemer zırhın aşağısında ve arkasında kalan kısımlarda ise zırh kalınlığı 3-inç (76 mm) seviyesindeydi.
Gemiler
Sınıfın ilk gemisi olan Reşadiye, 8 Haziran 1911'de sipariş edildi. Osmanlı hükûmetinin kaynaklarının tükenmesi ihtimaline bağlı olarak Birinci Balkan Savaşı'nın başlangıcının ardından 1912'de çalışmalar durdu. Çatışmanın sona ermesinin ardından Mayıs 1913'te çalışmaya devam edildi. İkinci gemi olan Fatih Sultan Mehmed, 1914 yılının başlarında Vasilefs Konstantinos zırhlısı için verilen Yunan siparişine cevaben 29 Nisan 1914'te sipariş edildi. İngiliz hükûmeti, 1914 Temmuz'unun sonlarında, I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla sonuçlanan artan gerilimlerin sonucu olarak çalışmaları durdurma emri verdi; geminin tersane kızaklarında inşa edilmiş kısmı ağustos ayında söküldü.
Reşadiye sınıfının parçası olan gemilerin sayısı ve adıyla ilgili karışıklık mevcuttur. Bazı kaynaklar Reşadiye ve Mehmed Reşad V gemilerinin farklı gemiler olduğunu belirtse de bu ikisi aslında aynı gemidir. Gemi önce Mehmed Reşad V adıyla sipariş edilmiş, ardından adı Reşadiye olarak değiştirilmiştir. Benzer şekilde Fatih Sultan Mehmed gemisi bazı kaynaklarda Fatik veya Fatih adıyla geçmektedir.
Bazı kaynaklarda Reşad-ül Hamid veya Reshad-i Hammiss adıyla üçüncü bir geminin 1911'de sipariş edildiği, 1912'de iptal edildiğini belirtmektedir ancak Bernd Langensiepen ve Ahmet Güleryüz'ün The Ottoman Steam Navy kitabına göre Osmanlılar ilk başta sadece tek bir gemi sipariş etmişlerdir.
| Adı | Üretici | İnşaat başlangıcı | Denize indirme | Göreve başlama |
|---|---|---|---|---|
| Reşadiye (HMS Erin) | Vickers | 1 Ağustos 1911 | 3 Ağustos 1913 | 19 Ağustos 1914 |
| Fatih Sultan Mehmed | 11 Haziran 1914 | Yok | Yok |
Hizmet dönemi
Gemilere el konulması
28 Haziran’da Arşidük Franz Ferdinand’a suikast düzenledikten sonra artan uluslararası gerilim İngilizleri Osmanlı gemilerine el koyma düşüncesine itti. Osmanlılar ile yapılan sözleşme hükümleri gereği İngiltere ulusal bir acil durumda gemileri geri satın alma hakkını saklı tutuyordu ancak Osmanlıların bu durumu kabul etmesi mümkün görünmüyordu. Osmanlı hükûmeti iki gemi için toplam 6 milyon sterlin ödeme yapmıştı. Bir kısmı Fransız bankacılardan borç alınan paranı diğer kısmı ise halktan toplanan bağışlar, vergiler ve memur maaşlarından karşılanmıştı. İki geminin alımı ulusal bir mesele haline gelmişti. Temmuz 1914'ün başında Reşadiye hizmete hazırdı ancak İngiliz hükûmeti Osmanlılara iki geminin birden teslim edileceğini söylerken yapımcı Armstrong ve Vickers'a teslimat için aceleye gerek olmadığının sinyalini vermişti. 21 Temmuz 1914'te İngilizler, Reşadiye ve Sultan Osman-ı Evvel'in teslimini ertelediler. Bahriye Nazırı Cemal Paşa gemilerin teslimatını güvenceye alma ümidiyle bu eylemi Fransa üzerinden protesto etti. İki savaş gemisi için mürettebat taşıyan nakliye gemisi İstanbul'dan 4 Ağustos’ta yola çıktı ancak 7 Ağustos’ta Osmanlı hükûmetinin dretnotların teslim edilmeyeceği konusunda bilgilendirilmesinin ardından geri çağrıldı.Amirallik Birinci Lordu ve donanmanın başı Winston Churchill, Kraliyet Donanması'na 29 Temmuz'da iki geminin alıkonulmasını ve Osmanlı donanma personelinin gemilere binmesinin önlemesini emretti, iki gün sonra İngiliz denizciler gemilere çıkarak resmen el koydular. İngiltere henüz savaşta olmadığından bu eylemler yasa dışıydı. 3 Ağustos'ta, İngiltere'nin Osmanlı İmparatorluğu büyükelçisi İngiltere hükûmetinin gemilere el koyduğunu bildirdi. Churchill gerilen ilişkileri düzeltme umuduyla Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşta tarafsız kalması şartıyla savaş sonunda iki dretnotun tamir edilmiş halde teslim edilmesi veya değerlerinin geri ödenmesi, bu esnada gemilerin kullanımı karşılığı her gün için 1,000 sterlin ödenmesi teklifinde bulundu ancak bu teklif kabul görmedi. İngilizlerin parası ödenmiş savaş gemilerine el koyması Osmanlı halkında büyük tepki uyandırdı. "Halkın gemilerinin" kaybedilmesi Enver Paşa, Talat Paşa ve diğer Alman yanlısı nazırlarca İttifak Devletlerine halk desteği toplamada kullanıldı.
İngiliz hizmeti
Reşadiye ve Sultan Osman-ı Evvel el koymanın ardından Britanya donanmasında hizmete alındılar. Reşadiye aynı ay içerisinde tamamlanarak HMS Erin, Sultan Osman-ı Evvel ise HMS Agincourt ismiyle göreve başladı. Eylül ayında Erin ana İngiliz donanması olan Büyük Filo'ya bağlı 2. Harp Filosu'na katıldı, savaşın sonuna dek bu filoda görev yapmaya devam etti. 31 Mayıs ve 1 Haziran 1916'da gerçekleşen ve I. Dünya Savaşı'nda büyük donanmalar arasındaki tek ciddi çatışma olan Jutland Muharebesi'nde rol aldı. Jutland'da İngilizlerin ana savaş hattında dördüncü gemi olarak King George V sınıfı yarı kardeş gemilerle beraber görev aldı. Muharebe sırasında ana bataryasını ateşlemeyen tek İngiliz büyük savaş gemisi olan Erin, ikincil bataryalarından sadece 6 mermi ateşledi.
1917'de atış kontrol direktörleri eklendi. HMS Erin, savaşın bitiminin ardından Nore yedeklerine atanarak amiral gemisi görevini alsa da savaş sonrası kariyeri kısa sürdü. Şubat 1922'de imzalanan Washington Denizcilik Antlaşması imzacı tarafların donanmalarına ciddi kısıtlamalar getirmişti. Kraliyet Donanması ilk etapta antlaşma şartlarına uygun şekilde HMS Erin'i eğitim gemisi olarak görevlendirmeyi planlamıştı ancak eğitim görevi HMS Thunderer'a aktarılınca Erin hurdaya ayrıldı. Gemi parçalanmak üzere Aralık 1922'de satıldı ve Cox and Daniels firmasınca 1923'te tamamen parçalarına ayrıldı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d (İngilizce). hazegray.org. 7 Ekim 2001. 9 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2011.
- ^ Gardiner 1979, s. 388-391.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 16.
- ^ a b c Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 17.
- ^ a b c d e f g Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 141.
- ^ Sondhaus 2001, s. 220.
- ^ Gardiner & Gray 1985, s. 384,388,391.
- ^ a b c d e f g h Gardiner & Gray 1985, s. 36.
- ^ a b c d e Gardiner & Gray 1985, s. 391.
- ^ Fatih Sultan Mehmed'in inşaatı Vasilefs Konstantinos'dan bir gün önce başladı. Bakınız: Gardiner & Gray, pp. 384, 391
- ^ Willmott 2009, s. 164.
- ^ a b Massie 2004, s. 31.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 29.
- ^ Fromkin 1989, s. 57-58.
- ^ Massie 2004, s. 32-33.
- ^ Noppen 2015, s. 17.
- ^ Campbell 1998, s. 16.
- ^ Campbell 1998, s. 205.
- ^ Campbell 1998, s. 358.
- ^ Burt 1986, s. 230.
- Genel
- Burt, R. A. (1986), British Battleships of World War One, Londra: Arms and Armour Press, ISBN
- Campbell, John (1998), Jutland: An Analysis of the Fighting, Londra: Conway Maritime Press, ISBN
- Fromkin, David (1989), A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East, New York: H. Holt, ISBN
- Gardiner, Robert, (Ed.) (1979), Conway's All the World's Fighting Ships: 1860–1905, Londra: Conway Maritime Press, ISBN
- Gardiner, Robert; Gray, Randal, (Ed.) (1985), Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921, Annapolis: Naval Institute Press, ISBN
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995), The Ottoman Steam Navy 1828–1923, Londra: Conway Maritime Press, ISBN
- Massie, Robert (2004), Castles of Steel: Britain, Germany and the winning of the Great War, Random House, ISBN
- Noppen, Ryan K. (2015), Ottoman Navy Warships 1914-1918, İllüstrasyon:Paul Wright, Osprey Publishing, ISBN
- Sondhaus, Lawrence (2001), Naval Warfare, 1815–1914, New York: Routledge, ISBN
- Willmott, H. P., (Ed.) (2009), The Last Century of Sea Power (Volume 1, From Port Arthur to Chanak, 1894–1922), Bloomington: Indiana University Press, ISBN
- Hore, Peter (2006). The Battleships. London: Southwater Publishing. .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Resadiye sinifi zirhli savas gemisi veya Resadiye sinifi dretnot Osmanli donanmasi icin planlanan ve 1910 larda Birlesik Krallik tan siparis edilen iki adet dretnot savas gemisinin sinifidir Sinifin tasarimi Ingiliz King George V sinifinin tasarimina dayanmakta olup kapsamli gelistirmeler yapilmistir Gemilerde Ingiliz gemileriyle ayni 13 5 inc 340 mm ana batarya yer almakta ikincil bataryalar ise 4 inc 100 mm yerine 6 inc 150 mm sinifi toplardan olusmaktadir Ilk gemi olan Resadiye 1911 de kizaga konulmus ve Agustos 1914 te tamamlanmistir Resadiye HMS Erin adiyla Kraliyet Donanmasi hizmetindeGemi sinifiInsa eden Vickers Armstrong Whitworth planlanan Kullanicilar Kraliyet DonanmasiInsa edilme 1911 1914Planlanmis 2Tamamlanmis 1Iptal edilmis 1Sokulen 2Genel karakteristikSinif ve tipiDretnotDeplasman23 000 t 22 640 emperyal ton Uzunluk559 ft 6 in 170 54 m Genislik91 ft 7 in 27 91 m Su cekimi28 ft 5 in 8 66 m Itme gucu15 Babcock amp Wilcox kazan 26 500 shp 19 800 kW 4 Parsons buhar turbini 4 saftHiz21 kn 39 km sa 24 mph Kisi kapasitesi1 070Silah donanimi5 ikiz 13 5 in 343 mm top 16 tekli 6 in 152 mm top 4 tekli 3 in 76 mm top 4 21 in 533 mm torpido tupuZirhKemer 12 in 305 mm Taretler 11 in 279 mm Kumanda kulesi 12 in 305 mm Planlanan iki gemiden yalnizca Resadiye tamamlanabilmis ona da I Dunya Savasi nin baslamasi uzerine Buyuk Britanya tarafindan el konulmustur Bu durum Osmanli halkinin tepkisini cekmis Osmanlilarin I Dunya Savasi na Ittifak Devletlerinin yaninda girmesinde oldukca etkili olmustur Bu gemilerin siparisi icin saglanan meblag Donanma Cemiyeti tarafindan Osmanli halkindan toplanan bagislarla tamamlanabilmisti Ikinci gemi olan Fatih ise Nisan 1914 te siparis edilmis I Dunya Savasi nin baslamasinin ardindan Ingiltere de kizakta iken parcalanip hurdaya cikarilmistir Britanya donanmasina katildiktan sonra Resadiye savas gemisinin adi HMS Erin olarak degistirildi ve Buyuk Filo ya katildi Gemi 31 Mayis 1 Haziran 1916 da Jutland Muharebesi nde catismaya girip ana silahlarini ateslemeyen tek Ingiliz ana muharebe gemisidir 1919 da kisa bir sure Nore un bayrak gemisi olarak gorev yapti 1922 Washington Denizcilik Antlasmasi ile kariyerinin sonuna gelen gemi 1922 1923 yillarinda antlasma sartlari geregi sokuldu Arka plan1910 da Osmanli Imparatorlugu tarafindan satin alinan ve Barbaros Hayreddin olarak adlandirilan Alman zirhlisi SMS Kurfurst Friedrich Wilhelm Osmanli donanmasi 1870 lerden itibaren padisahin donanmaya guvenmemesi yeni gemiler icin az miktarda sermaye ayrilmasi mevcut gemilerin bakimsizligi ve ciddi bir egitim verilmemesinin sonucunda onemli oranda guc kaybetmisti Onyillar suren donem boyunca donanmayi modernize etmek icin zaman zaman farkli projeler baslatildi 1890 larda on dretnot Abdulkadir i insa etme girisimi ve donanmanin kotu durumunu ortaya koyan 1897 Osmanli Yunan Savasi sonrasi yeni filo planlari maddi kaynak sorunlari sebebiyle sonuclandirilamadi 1909 sonrasinda Osmanli hukumeti gucu artan Yunan donanmasina ozellikle de yeni zirhli kruvazorleri Georgios Averof a karsi koymak icin yabanci tersanelerden savas gemileri satin alma uzerine ciddi planlar yapmaya basladi Gecici bir cozum olarak 1910 yilinda Almanya dan Brandenburg sinifi iki zirhli savas gemisi satin alindi ve Barbaros Hayreddin ile Turgut Reis adlari verilerek donanmaya katildi Osmanli hukumeti 1911 in sonlarinda satin almak icin yeni gemiler aramaya basladi Hukumet ilk once Armstrong Whitworth la o donemde Brezilya hukumeti icin insa edilmekte olan Rio de Janerio ve Brezilya donanmasinda goreve baslamis olan gemilerini almak icin temasa gecti Osmanli hukumeti bu temaslardan bir sonuc cikmayinca Vickers firmasiyla iki yeni zirhli savas gemisinin insasi icin gorusmeye basladi Bu amacla daha once Osmanli hukumeti icin donanma danismanligi yapan iki yeni tasarim hazirladi Ilk tasarim Mehmed Resad V adiyla 8 Haziran 1911 de siparis edildi geminin adi yapimi esnasinda Resadiye olarak degistirildi Ikinci gemi ise Fatih Sultan Mehmed adiyla Nisan 1914 te siparis edildi Resadiye sinifi gemilerin siparisi Osmanli ve Yunan donanmalari arasinda bir silahlanma yarisi baslatti Yunan donanmasi Osmanlilara cevap olarak 1912 yilinda zirhlisini siparis etti bu durum Osmanlilarin Rio de Janeiro yu satin alma teklifini yenilemesine sebep oldu Osmanli hukumeti gemiyi satin alarak Sultan Osman i Evvel olarak adlandirmak uzere Ocak 1914 te Ingilizlerle anlasma imzaladi Yunan hukumeti bunun uzerine Vasilefs Konstantinos olarak adlandirilacak ikinci bir zirhli siparisi verdi Osmanlilar ise karsilik olarak ucuncu bir zirhliyi Resadiye sinifinin ikinci gemisi Fatih Sultan Mehmed i siparis etti TasarimIngiliz Iron Duke sinifinin cizimi Resadiye de cok benzer bir tasarima sahipti Resadiye nin tasarimi cagdas Ingiliz King George V sinifina dayaniyordu ve yapim asamasinda olan Iron Duke sinifina da dahil edilen bazi iyilestirmeleri iceriyordu Ingiliz gemileriyle karsilastirildiginda Resadiye sinifinin tasariminda geminin ortadaki ana batarya tareti bir guverte daha yukaridaydi bu da dalgali denizde atis yapma yetenegini arttiriyordu Ayrica King George V sinifindaki 4 in 100 mm toplar yerine 6 in 150 mm toplardan olusan daha agir bir ikincil batarya tasimaktaydi Geminin govdesinin Ingiliz gemilerinden daha kisa ve genis olmasi donus yaricapinin daha iyi olmasini sagliyordu ancak daha dusuk deplasmani zirh korumasi ve komur kapasitesinden odun verilmesine sebep olmustu Genel tasarim ve makineler Resadiye denize indirilirken Resadiye sinifinin tasarimi dikler arasinda 525 fit 160 m toplamda 559 ft 6 in 170 54 m uzunlugundaydi Sinifin genisligi 91 ft 7 in 27 91 m tasarim deplasmani ise 23 000 metrik ton 23 000 emperyal ton 25 000 kucuk ton idi Hizmete girdiginde HMS Erin in deplasmani normalde 22 780 t 22 420 emperyal ton 25 110 kucuk ton tam yukte ise 25 250 t 24 850 emperyal ton 27 830 kucuk ton idi HMS Erin tamamlandiginda kumanda kulesi uzerinde tepesinde toplarin atislarina yardimci olmak uzere gozlem alani bulunan tek bir uc ayakli ana direge sahipti Geminin murettebati 1 070 subay ve denizciden olusuyordu Gemilerin gucu dort Parsons buhar turbini ve bu turbinleri besleyen komur ve fuel oil karisimi kullanan on bes Babcock amp Wilcox su borulu kazandan geliyordu Kazanlar kumanda kulesinin hemen gerisindeki birbirine yakin iki bacanin altindaydi Motorlarin sagladigi 26 500 mil beygir gucu 19 800 kW guc ile geminin en yuksek hizi 21 knot 39 km sa 24 mph seviyesindeydi HMS Erin 2 120 t 2 090 emperyal ton 2 340 kucuk ton komur ve 710 t 700 emperyal ton 780 kucuk ton fuel oil kapasitesiyle 10 knot 19 km sa 12 mph hizla 5 100 deniz mili 9 400 km 5 900 mi seyrusefer menziline sahipti Silahlar ve zirh Resadiye sinifi tasarlandigi gibi on 13 5 inc 340 mm 45 kalibrelik toptan olusan ana batarya on alti 6 inc 150 mm 50 kalibre toptan olusan ikincil batarya ve dort 21 inc 530 mm torpido tupu ile donatilmistir 13 5 inc 340 mm toplar Armstrong Whitworth tarafindan uretilen Mark VI tipindeydi ve hepsi merkez hattinda bes ikiz tarete monte edilmislerdi Ilk iki taret ikincisi biraz daha geride ve yukarida olacak sekilde yerlestirilmis ve ayni bolgeye ates edebilir sekilde tasarlanmisti Ucuncu taret bacalarin hemen ardinda geminin ortasina dogru son iki taret ise yine biri biraz daha yukarida olmak uzere ayni bolgeye ates edebilir sekilde arka kumanda kulesinin arkasindaydi 6 inc 150 mm toplar her biri kendi kazamatinda olacak sekilde geminin iki yaninda ust guvertede yer aliyordu Torpido tupleri gemi govdesinin icinde su hattinin altinda geminin her yaninda ikiser adet olacak sekilde konumlandirilmisti HMS Erin tamamlandiginda bir grup kucuk kalibreli silah da eklenmisti bu silahlar arasinda alti 6 pounder 57 milimetre 2 2 in top ve iki 76 milimetre 3 0 in Mk I ucaksavar topu yer aliyordu Gemiler orta kisimlarda 12 inc 300 mm kalinlikta iki uca dogru ise kalinligi 4 inc 100 mm seviyesine dek azalan bir kemer zirhi ile korunuyordu Zirhin iki ucundaki boylamasina gemi bolmeleri 8 inc 200 mm kalinliktaydi Yatay duzlemde koruma cephanelik ve makine daireleri uzerinde 3 inc 76 mm kalinlikta diger yerlerde ise 1 5 inc 38 mm kalinlikta zirhli guverte ile saglaniyordu On kumanda kulesi 12 inc 300 mm kalinlikta duvarlara sahipti Ana batarya top taretlerinin on yuzleri 11 inc 280 mm kalinlikta zirhla kapliydi barbetler ise 10 inc 250 mm zirhliydi Ana kemer zirhin asagisinda ve arkasinda kalan kisimlarda ise zirh kalinligi 3 inc 76 mm seviyesindeydi GemilerHMS Erin in bir fotografi Sinifin ilk gemisi olan Resadiye 8 Haziran 1911 de siparis edildi Osmanli hukumetinin kaynaklarinin tukenmesi ihtimaline bagli olarak Birinci Balkan Savasi nin baslangicinin ardindan 1912 de calismalar durdu Catismanin sona ermesinin ardindan Mayis 1913 te calismaya devam edildi Ikinci gemi olan Fatih Sultan Mehmed 1914 yilinin baslarinda Vasilefs Konstantinos zirhlisi icin verilen Yunan siparisine cevaben 29 Nisan 1914 te siparis edildi Ingiliz hukumeti 1914 Temmuz unun sonlarinda I Dunya Savasi nin baslamasiyla sonuclanan artan gerilimlerin sonucu olarak calismalari durdurma emri verdi geminin tersane kizaklarinda insa edilmis kismi agustos ayinda sokuldu Resadiye sinifinin parcasi olan gemilerin sayisi ve adiyla ilgili karisiklik mevcuttur Bazi kaynaklar Resadiye ve Mehmed Resad V gemilerinin farkli gemiler oldugunu belirtse de bu ikisi aslinda ayni gemidir Gemi once Mehmed Resad V adiyla siparis edilmis ardindan adi Resadiye olarak degistirilmistir Benzer sekilde Fatih Sultan Mehmed gemisi bazi kaynaklarda Fatik veya Fatih adiyla gecmektedir Bazi kaynaklarda Resad ul Hamid veya Reshad i Hammiss adiyla ucuncu bir geminin 1911 de siparis edildigi 1912 de iptal edildigini belirtmektedir ancak Bernd Langensiepen ve Ahmet Guleryuz un The Ottoman Steam Navy kitabina gore Osmanlilar ilk basta sadece tek bir gemi siparis etmislerdir Adi Uretici Insaat baslangici Denize indirme Goreve baslamaResadiye HMS Erin Vickers 1 Agustos 1911 3 Agustos 1913 19 Agustos 1914Fatih Sultan Mehmed 11 Haziran 1914 Yok YokHizmet donemiGemilere el konulmasi 28 Haziran da Arsiduk Franz Ferdinand a suikast duzenledikten sonra artan uluslararasi gerilim Ingilizleri Osmanli gemilerine el koyma dusuncesine itti Osmanlilar ile yapilan sozlesme hukumleri geregi Ingiltere ulusal bir acil durumda gemileri geri satin alma hakkini sakli tutuyordu ancak Osmanlilarin bu durumu kabul etmesi mumkun gorunmuyordu Osmanli hukumeti iki gemi icin toplam 6 milyon sterlin odeme yapmisti Bir kismi Fransiz bankacilardan borc alinan parani diger kismi ise halktan toplanan bagislar vergiler ve memur maaslarindan karsilanmisti Iki geminin alimi ulusal bir mesele haline gelmisti Temmuz 1914 un basinda Resadiye hizmete hazirdi ancak Ingiliz hukumeti Osmanlilara iki geminin birden teslim edilecegini soylerken yapimci Armstrong ve Vickers a teslimat icin aceleye gerek olmadiginin sinyalini vermisti 21 Temmuz 1914 te Ingilizler Resadiye ve Sultan Osman i Evvel in teslimini ertelediler Bahriye Naziri Cemal Pasa gemilerin teslimatini guvenceye alma umidiyle bu eylemi Fransa uzerinden protesto etti Iki savas gemisi icin murettebat tasiyan nakliye gemisi Istanbul dan 4 Agustos ta yola cikti ancak 7 Agustos ta Osmanli hukumetinin dretnotlarin teslim edilmeyecegi konusunda bilgilendirilmesinin ardindan geri cagrildi Amirallik Birinci Lordu ve donanmanin basi Winston Churchill Kraliyet Donanmasi na 29 Temmuz da iki geminin alikonulmasini ve Osmanli donanma personelinin gemilere binmesinin onlemesini emretti iki gun sonra Ingiliz denizciler gemilere cikarak resmen el koydular Ingiltere henuz savasta olmadigindan bu eylemler yasa disiydi 3 Agustos ta Ingiltere nin Osmanli Imparatorlugu buyukelcisi Ingiltere hukumetinin gemilere el koydugunu bildirdi Churchill gerilen iliskileri duzeltme umuduyla Osmanli Imparatorlugu nun savasta tarafsiz kalmasi sartiyla savas sonunda iki dretnotun tamir edilmis halde teslim edilmesi veya degerlerinin geri odenmesi bu esnada gemilerin kullanimi karsiligi her gun icin 1 000 sterlin odenmesi teklifinde bulundu ancak bu teklif kabul gormedi Ingilizlerin parasi odenmis savas gemilerine el koymasi Osmanli halkinda buyuk tepki uyandirdi Halkin gemilerinin kaybedilmesi Enver Pasa Talat Pasa ve diger Alman yanlisi nazirlarca Ittifak Devletlerine halk destegi toplamada kullanildi Ingiliz hizmeti HMS Erin in 1918 de cekilmis bir fotografi Resadiye ve Sultan Osman i Evvel el koymanin ardindan Britanya donanmasinda hizmete alindilar Resadiye ayni ay icerisinde tamamlanarak HMS Erin Sultan Osman i Evvel ise HMS Agincourt ismiyle goreve basladi Eylul ayinda Erin ana Ingiliz donanmasi olan Buyuk Filo ya bagli 2 Harp Filosu na katildi savasin sonuna dek bu filoda gorev yapmaya devam etti 31 Mayis ve 1 Haziran 1916 da gerceklesen ve I Dunya Savasi nda buyuk donanmalar arasindaki tek ciddi catisma olan Jutland Muharebesi nde rol aldi Jutland da Ingilizlerin ana savas hattinda dorduncu gemi olarak King George V sinifi yari kardes gemilerle beraber gorev aldi Muharebe sirasinda ana bataryasini ateslemeyen tek Ingiliz buyuk savas gemisi olan Erin ikincil bataryalarindan sadece 6 mermi atesledi 1917 de atis kontrol direktorleri eklendi HMS Erin savasin bitiminin ardindan Nore yedeklerine atanarak amiral gemisi gorevini alsa da savas sonrasi kariyeri kisa surdu Subat 1922 de imzalanan Washington Denizcilik Antlasmasi imzaci taraflarin donanmalarina ciddi kisitlamalar getirmisti Kraliyet Donanmasi ilk etapta antlasma sartlarina uygun sekilde HMS Erin i egitim gemisi olarak gorevlendirmeyi planlamisti ancak egitim gorevi HMS Thunderer a aktarilinca Erin hurdaya ayrildi Gemi parcalanmak uzere Aralik 1922 de satildi ve Cox and Daniels firmasinca 1923 te tamamen parcalarina ayrildi KaynakcaOzel a b c d Ingilizce hazegray org 7 Ekim 2001 9 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2011 Gardiner 1979 s 388 391 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 16 a b c Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 17 a b c d e f g Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 141 Sondhaus 2001 s 220 Gardiner amp Gray 1985 s 384 388 391 a b c d e f g h Gardiner amp Gray 1985 s 36 a b c d e Gardiner amp Gray 1985 s 391 Fatih Sultan Mehmed in insaati Vasilefs Konstantinos dan bir gun once basladi Bakiniz Gardiner amp Gray pp 384 391 Willmott 2009 s 164 a b Massie 2004 s 31 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 29 Fromkin 1989 s 57 58 Massie 2004 s 32 33 Noppen 2015 s 17 Campbell 1998 s 16 Campbell 1998 s 205 Campbell 1998 s 358 Burt 1986 s 230 GenelBurt R A 1986 British Battleships of World War One Londra Arms and Armour Press ISBN 0 85368 771 4 Campbell John 1998 Jutland An Analysis of the Fighting Londra Conway Maritime Press ISBN 1 55821 759 2 Fromkin David 1989 A Peace to End All Peace The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East New York H Holt ISBN 0 8050 0857 8 Gardiner Robert Ed 1979 Conway s All the World s Fighting Ships 1860 1905 Londra Conway Maritime Press ISBN 0 85177 133 5 Gardiner Robert Gray Randal Ed 1985 Conway s All the World s Fighting Ships 1906 1921 Annapolis Naval Institute Press ISBN 0 85177 245 5 Langensiepen Bernd Guleryuz Ahmet 1995 The Ottoman Steam Navy 1828 1923 Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 85177 610 1 Massie Robert 2004 Castles of Steel Britain Germany and the winning of the Great War Random House ISBN 0 224 04092 8 Noppen Ryan K 2015 Ottoman Navy Warships 1914 1918 Illustrasyon Paul Wright Osprey Publishing ISBN 978 1 4728 0620 8 Sondhaus Lawrence 2001 Naval Warfare 1815 1914 New York Routledge ISBN 978 0 415 21478 0 Willmott H P Ed 2009 The Last Century of Sea Power Volume 1 From Port Arthur to Chanak 1894 1922 Bloomington Indiana University Press ISBN 9780253352149 Hore Peter 2006 The Battleships London Southwater Publishing ISBN 9781844762996