Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oramar Ayaklanması ya da Oramar İsyanı, 16 Temmuz 1930'da başlayıp 10 Ekim 1930'da biten, Şeyh Ahmed Barzani'ye bağlı komutasındaki 500 kişilik Kürt silahlı kuvvetinin Dağlıca köyünde bulunan Oramar taburuna saldırmaları sonucu başlayan isyan. İsyan, bazı Kürt aşiretlerinin Türk askerleriyle birlikte direnmesi ve Türk Ordusunun havadan bombardımana başlaması üzerine Kürt kuvvetlerinin Irak'a çekilmesiyle son bulmuştur.
| Oramar Ayaklanması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Türkiye | Barzani Aşireti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Bilinmiyor | |||||||
| Güçler | |||||||
| 500 | |||||||
Olayların gelişimi
Ana Madde: Kürt isyanları zaman çizelgesi
1930 yılında Irak'taki manda yönetiminin İngiltere'ye ağır bir yük getirmeye başlaması, İngiltere'nin Irak'a özerklik verme ve Irak'taki tüm gücünü çekme kararı almasını sağlamıştır. Aynı dönemde Mustafa Kemal Atatürk yönetiminde olan Türkiye, Mîsâk-ı Millî hedefleri için mücadele ediyordu. Bu amaç doğrultusunda Türkiye'nin Irak'a müdahalede bulunacağını hesap eden İngiltere, Şeyh Said İsyanı sonrası dağılan Kürdistan Teali Cemiyeti ile Ermeni Taşnak Cemiyeti liderlerini Hoybun Cemiyeti çatısı altında toplayarak, hem Türkiye'yi Irak topraklarından uzak tutmayı hem de Güneydoğu'da bir Kürt devletinin kurulmasını hedefledi ve bu hedef doğrultusunda çeşitli isyanlar organize etti. Bahse konu planlar hem Ermenilerin hem Kürtlerin hem de İngiltere'nin lehine olduğu için bölge halkları tarafından da olumlu karşılanmıştır.
İsyana Hazırlık
Şeyh Ahmed Barzani liderliğinde diğer Kürt Aşiretleri bölgede bir toplantı kararlaştırdılar. Irak'ta yapılan bu toplantıda saldırı kuvvetleri, saldırı planı, saldırıyı yönetecek komutanlar ve zamanlama belirlendi.
İsyan
500 kişilik bir silahlı topluluktan oluşan İsyancı Kuvvetler, 21 Temmuz 1930'da Oramar Karakoluna saldırıya başladı. Fakat daha önce yapılmış olan toplantıya katılan bazı aşiret liderleri, toplantıdan sonra karakolu desteklemeye gittiği için, karakol düşertilemedi. Üst üste saldırılar sonucunda karakol düşmeyince, isyancı kuvvetler karakolu kuşatma kararı aldılar. Yolları ve telefon hatlarını kesen isyancılar saldırılara bir süre daha devam etti. Eş zamanlı olarak diğer Doğu Bölgelerinde de isyanların çıkması sebebiyle Türk Ordusu takviye gönderemedi. Olayları bastırmakta güçlük çeken hükûmet, Hava Taarruzu kararı aldı. 28 Temmuz Sabahı Türk Ordusu isyancıları havadan bombalamaya başladı ve eş zamanlı olarak köye giriş yaptı. Gücü kırılan İsyancı Kuvvetler ise Irak'a çekildi.
Sonuç
27 Eylül-10 Ekim tarihleri arasında, Şemdinli, Yüksekova, Çukurca ve Hakkâriyi kapsayan ikinci bir askerî harekât daha yapıldı ve bölge tamamen isyancılardan arındırıldı.
Kaynakça
- ^ Gunter, Michael M. (2018). Historical dictionary of the Kurds (3. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ a b "ORAMAR AYAKLANMASI'NIN SEBEP VE SONUÇLARI". Bernamegeh. 4 Kasım 2021. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Haziran 2023.
- ^ a b c d . Sakarya Yenihaber. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023.
Ayrıca bakınız
 | Askerî tarih ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oramar Ayaklanmasi ya da Oramar Isyani 16 Temmuz 1930 da baslayip 10 Ekim 1930 da biten Seyh Ahmed Barzani ye bagli komutasindaki 500 kisilik Kurt silahli kuvvetinin Daglica koyunde bulunan Oramar taburuna saldirmalari sonucu baslayan isyan Isyan bazi Kurt asiretlerinin Turk askerleriyle birlikte direnmesi ve Turk Ordusunun havadan bombardimana baslamasi uzerine Kurt kuvvetlerinin Irak a cekilmesiyle son bulmustur Oramar AyaklanmasiKurt ayaklanmalariTarih16 Temmuz 10 Ekim 1930BolgeOramar Sat Semdinan ve Herki DaglicaSonucKurt Kuvvetlerinin Geri CekilisiTaraflarTurkiyeBarzani AsiretiKomutanlar ve liderlerBilinmiyorGucler500Olaylarin gelisimiAna Madde Kurt isyanlari zaman cizelgesi 1930 yilinda Irak taki manda yonetiminin Ingiltere ye agir bir yuk getirmeye baslamasi Ingiltere nin Irak a ozerklik verme ve Irak taki tum gucunu cekme karari almasini saglamistir Ayni donemde Mustafa Kemal Ataturk yonetiminde olan Turkiye Misak i Milli hedefleri icin mucadele ediyordu Bu amac dogrultusunda Turkiye nin Irak a mudahalede bulunacagini hesap eden Ingiltere Seyh Said Isyani sonrasi dagilan Kurdistan Teali Cemiyeti ile Ermeni Tasnak Cemiyeti liderlerini Hoybun Cemiyeti catisi altinda toplayarak hem Turkiye yi Irak topraklarindan uzak tutmayi hem de Guneydogu da bir Kurt devletinin kurulmasini hedefledi ve bu hedef dogrultusunda cesitli isyanlar organize etti Bahse konu planlar hem Ermenilerin hem Kurtlerin hem de Ingiltere nin lehine oldugu icin bolge halklari tarafindan da olumlu karsilanmistir Isyana Hazirlik Seyh Ahmed Barzani liderliginde diger Kurt Asiretleri bolgede bir toplanti kararlastirdilar Irak ta yapilan bu toplantida saldiri kuvvetleri saldiri plani saldiriyi yonetecek komutanlar ve zamanlama belirlendi Isyan 500 kisilik bir silahli topluluktan olusan Isyanci Kuvvetler 21 Temmuz 1930 da Oramar Karakoluna saldiriya basladi Fakat daha once yapilmis olan toplantiya katilan bazi asiret liderleri toplantidan sonra karakolu desteklemeye gittigi icin karakol dusertilemedi Ust uste saldirilar sonucunda karakol dusmeyince isyanci kuvvetler karakolu kusatma karari aldilar Yollari ve telefon hatlarini kesen isyancilar saldirilara bir sure daha devam etti Es zamanli olarak diger Dogu Bolgelerinde de isyanlarin cikmasi sebebiyle Turk Ordusu takviye gonderemedi Olaylari bastirmakta gucluk ceken hukumet Hava Taarruzu karari aldi 28 Temmuz Sabahi Turk Ordusu isyancilari havadan bombalamaya basladi ve es zamanli olarak koye giris yapti Gucu kirilan Isyanci Kuvvetler ise Irak a cekildi Sonuc 27 Eylul 10 Ekim tarihleri arasinda Semdinli Yuksekova Cukurca ve Hakkariyi kapsayan ikinci bir askeri harekat daha yapildi ve bolge tamamen isyancilardan arindirildi Kaynakca Gunter Michael M 2018 Historical dictionary of the Kurds 3 bas Lanham Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538110492 a b ORAMAR AYAKLANMASI NIN SEBEP VE SONUCLARI Bernamegeh 4 Kasim 2021 5 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Haziran 2023 a b c d Sakarya Yenihaber 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Haziran 2023 Ayrica bakinizAskeri tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz