Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Satranç kitabı, temelde bir satranç maçını anlatıyor gibi görünse de aslında konusu Nazi yönetimine bir eleştiri niteliğindedir. İnsan psikolojisinin derinliklerine girmemizi sağlayan bu kitap, Stefan Zweig’ın eşiyle birlikte intihar etmeden önce yazdığı son kitap olmasıyla da dikkat çeker. Dr. B. üzerinden kendisini anlatan Zweig, Satranç kitabıyla II. Dünya Savaşı’nın etkilerini, gestapo’nun zulmünü derin bir şekilde hissettirir.
| Schachnovelle | |
 1943 baskısının kapağı. | |
| Yazar | Stefan Zweig |
|---|---|
| Dil | Almanca |
| Tür | Uzun hikâye |
| Yayım | 1942 |
Olay örgüsü
Kitap, New York'tan Buenos Aires'e giden bir gemiye binen iki arkadaşın hikâyesiyle başlar. Gemide dünya satranç şampiyonu Mirko Czentovic'in de bir turnuvaya katılacağı için birçok gazeteci bulunmaktadır. Mirko Czentovic aslında küçük yaşlarda anlama, konuşma gibi birçok konuda zorluk çeken bir köylüdür. Babası rahip olan Mirko, her akşam arkadaşının oynadığı üç el satranç müsabakalarını izleyerek satranç öğrenir.
Bir akşam babası işi çıkınca, Mirko arkadaşının yerine oyuna girer, o eli ve devamındaki iki eli de kazanır. Babası buna şaşırır ve Mirko'nun yeteneğini herkese göstermek için şehirdeki satranç kulübüne gider. Böylece Mirko Czentovic, büyük bir şöhrete kavuşur ve en sonunda dünya şampiyonu olarak zirveye çıkar. Ancak satranç oyunu bittiğinde çevresindekilere küçüklüğündeki aptal yüz ifadesiyle bakış atar ve ardından gazetecilere anlaşılmayan, saçma yanıtlar verir. Bu yüzden gazetecilerle veya çevresindeki insanlarla satranç dışında hiç konuşmaz.
Gemide geçen günlerde, yolcular arasında bir satranç şampiyonu olduğu dedikoduları yayılmaya başlamıştır. Bu haberi alan petrol zengini McConnor, Czentovic'e para karşılığı bir satranç oyunu teklif eder. Czentovic, teklifi mutlulukla kabul eder. Ancak Czentovic'e karşı olan tüm satranç meraklıları da oyuna katılmak istemiştir. Oyun sırasında Czentovic, sırası geldiğinde hızlı bir şekilde hamlesini yapar ve sadece kırk ikinci hamlede rakiplerini mat eder. McConnor, yenilgiyi kabul edemez ve Czentovic'e bir oyun daha teklif eder. Ancak beklenmedik bir şekilde, yanlarına gelen biri onlara doğru hamleleri söyler ve sonunda Czentovic ile berabere kalırlar. McConnor, bu duruma çok şaşırır ve sevinir. Ardından, Dr. B. adındaki bir dostuna Czentovic ile tek başına oynaması için teklifte bulunur ve masrafını kendisi karşılar. Ancak, Dr. B. oyun sonrası pişman bir hâle gelir ve 25 yıldır hiç satranç oynamadığını söyler. Sonrasında Dr. B. hikâyesini anlatmaya başlar.
Seneler önce, babasıyla bir avukatlık bürosu işletirken hükûmetin gizli işleriyle ilgili bir davada tutuklanır. Fakat hapishaneye atılmak yerine, küçük bir odada tutulur. Odasında sadece bir koltuk, bir dolap, bir leğen ve küçük bir pencere bulunmaktadır. Zamanla, gardiyanı dışında kimseyle konuşamaması ve zamanı bilemeyerek kendisini aynı duvarlara bakarken bulması nedeniyle beyin fonksiyonlarını yitirir. Sorguya götürüldüğünde ise zayıflayan beyniyle ağzından bir şey kaçırmamak için büyük bir çaba sarf etmektedir.
Bir gün, beklemekte olduğu sorgu odasında askıda duran bir asker montunun içinde kitap gören bir mahkûm, kitabı çalar. Bu durum, onu oldukça mutlu eder çünkü uzun zamandır zihnini meşgul edecek bir şey bulamamıştır. Hücresine döndüğünde kitabı açar ve içinde bir satranç oyunları kitabı olduğunu görür. Önce hayal kırıklığına uğrar ancak daha sonra yatak örtüsünü satranç tahtası olarak kullanarak kitaptaki tüm oyunları oynamaya başlar ve hatta zamanla zihninde tahtayı ve taşları canlandırarak oynamaya devam eder.
Ancak bu bir süre sonra saplantı hâline dönüşür ve tüm zamanını -uyku dâhil- satranç oynayarak geçirir. Kendi kendisiyle oynadığında bile yenildiğinde kendine kızar ve gereğinden fazla heyecanlanır. Bir kez, kaybettiğinde sinir krizi geçirir ve elini camla kırar. Hastanede, doktorun soyadını tanıması sayesinde kaçar ve artık özgürdür. Ancak bir daha asla satranç oynamamaya karar verir.
Fakat gemide karşılaştığı Czentovic ile bir kez daha oynamayı kabul eder ve bu kez Czentovic'i yener. Ertesi gün, Czentovic ilk elde yenilince Dr. B. bir el daha oynamak istediğini söyler. Ancak, Dr. B. tekrar heyecanlanmaya başladığı için oyunu bırakır ve masada Czentovic ile taşları baş başa bırakır.
Uyarlamalar
Satranç, orijinal adı Schachnovelle olan 1960 yapımı Gerd Oswald filmi Brainwashed'in yanı sıra iki Çekoslovak filmine de ilham kaynağı olmuştur: 1980 yapımı Královská hra (Kraliyet Oyunu) ve 1964 yılında televizyon için yapılan Šach mat (Şah Mat).
Satranç, orijinal adı Schachnovelle olan 2021 yapımı Philipp Stölzl filmi Satranç Hikâyesi için de ilham kaynağı olmuştur.
Romandan uyarlanan operanın ilk gösterimi 18 Mayıs 2013 tarihinde Kiel Opera Binası'nda yapıldı. Müziği Cristóbal Halffter'e, librettosu ise Wolfgang Haendeler'e aittir.
Hikâye, Rhum and Clay Theatre Company'nin Ağustos 2015'te Edinburgh Festival Fringe'de sunduğu 64 Squares adlı prodüksiyonun temelini oluşturmuştur. Bu yapımda "B" karakteri hem ayrı ayrı hem de birlikte üç oyuncu tarafından canlandırılmakta ve bir perküsyonist tarafından desteklenmektedir.
Kaynakça
- ^ "Brainwashed (1960)". 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ "Sach [Šach] mat". IMDb. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2022.
- ^ "Schachnovelle". IMDb. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ "'Chess Story' Review: Stefan Zweig's Novella of Playing the Nazis' Game". The Wall Street Journal. 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından .
- ^ EvS Music Foundation[], 26 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir.
- ^ Wicker, Tom (30 Eylül 2014). ""Review: 64 Squares; a Game of Chess"". Exeunt Magazine. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Satranc kitabi temelde bir satranc macini anlatiyor gibi gorunse de aslinda konusu Nazi yonetimine bir elestiri niteligindedir Insan psikolojisinin derinliklerine girmemizi saglayan bu kitap Stefan Zweig in esiyle birlikte intihar etmeden once yazdigi son kitap olmasiyla da dikkat ceker Dr B uzerinden kendisini anlatan Zweig Satranc kitabiyla II Dunya Savasi nin etkilerini gestapo nun zulmunu derin bir sekilde hissettirir SatrancSchachnovelle1943 baskisinin kapagi YazarStefan ZweigDilAlmancaTurUzun hikayeYayim1942Olay orgusuKitap New York tan Buenos Aires e giden bir gemiye binen iki arkadasin hikayesiyle baslar Gemide dunya satranc sampiyonu Mirko Czentovic in de bir turnuvaya katilacagi icin bircok gazeteci bulunmaktadir Mirko Czentovic aslinda kucuk yaslarda anlama konusma gibi bircok konuda zorluk ceken bir koyludur Babasi rahip olan Mirko her aksam arkadasinin oynadigi uc el satranc musabakalarini izleyerek satranc ogrenir Bir aksam babasi isi cikinca Mirko arkadasinin yerine oyuna girer o eli ve devamindaki iki eli de kazanir Babasi buna sasirir ve Mirko nun yetenegini herkese gostermek icin sehirdeki satranc kulubune gider Boylece Mirko Czentovic buyuk bir sohrete kavusur ve en sonunda dunya sampiyonu olarak zirveye cikar Ancak satranc oyunu bittiginde cevresindekilere kucuklugundeki aptal yuz ifadesiyle bakis atar ve ardindan gazetecilere anlasilmayan sacma yanitlar verir Bu yuzden gazetecilerle veya cevresindeki insanlarla satranc disinda hic konusmaz Gemide gecen gunlerde yolcular arasinda bir satranc sampiyonu oldugu dedikodulari yayilmaya baslamistir Bu haberi alan petrol zengini McConnor Czentovic e para karsiligi bir satranc oyunu teklif eder Czentovic teklifi mutlulukla kabul eder Ancak Czentovic e karsi olan tum satranc meraklilari da oyuna katilmak istemistir Oyun sirasinda Czentovic sirasi geldiginde hizli bir sekilde hamlesini yapar ve sadece kirk ikinci hamlede rakiplerini mat eder McConnor yenilgiyi kabul edemez ve Czentovic e bir oyun daha teklif eder Ancak beklenmedik bir sekilde yanlarina gelen biri onlara dogru hamleleri soyler ve sonunda Czentovic ile berabere kalirlar McConnor bu duruma cok sasirir ve sevinir Ardindan Dr B adindaki bir dostuna Czentovic ile tek basina oynamasi icin teklifte bulunur ve masrafini kendisi karsilar Ancak Dr B oyun sonrasi pisman bir hale gelir ve 25 yildir hic satranc oynamadigini soyler Sonrasinda Dr B hikayesini anlatmaya baslar Seneler once babasiyla bir avukatlik burosu isletirken hukumetin gizli isleriyle ilgili bir davada tutuklanir Fakat hapishaneye atilmak yerine kucuk bir odada tutulur Odasinda sadece bir koltuk bir dolap bir legen ve kucuk bir pencere bulunmaktadir Zamanla gardiyani disinda kimseyle konusamamasi ve zamani bilemeyerek kendisini ayni duvarlara bakarken bulmasi nedeniyle beyin fonksiyonlarini yitirir Sorguya goturuldugunde ise zayiflayan beyniyle agzindan bir sey kacirmamak icin buyuk bir caba sarf etmektedir Bir gun beklemekte oldugu sorgu odasinda askida duran bir asker montunun icinde kitap goren bir mahkum kitabi calar Bu durum onu oldukca mutlu eder cunku uzun zamandir zihnini mesgul edecek bir sey bulamamistir Hucresine dondugunde kitabi acar ve icinde bir satranc oyunlari kitabi oldugunu gorur Once hayal kirikligina ugrar ancak daha sonra yatak ortusunu satranc tahtasi olarak kullanarak kitaptaki tum oyunlari oynamaya baslar ve hatta zamanla zihninde tahtayi ve taslari canlandirarak oynamaya devam eder Ancak bu bir sure sonra saplanti haline donusur ve tum zamanini uyku dahil satranc oynayarak gecirir Kendi kendisiyle oynadiginda bile yenildiginde kendine kizar ve gereginden fazla heyecanlanir Bir kez kaybettiginde sinir krizi gecirir ve elini camla kirar Hastanede doktorun soyadini tanimasi sayesinde kacar ve artik ozgurdur Ancak bir daha asla satranc oynamamaya karar verir Fakat gemide karsilastigi Czentovic ile bir kez daha oynamayi kabul eder ve bu kez Czentovic i yener Ertesi gun Czentovic ilk elde yenilince Dr B bir el daha oynamak istedigini soyler Ancak Dr B tekrar heyecanlanmaya basladigi icin oyunu birakir ve masada Czentovic ile taslari bas basa birakir UyarlamalarSatranc orijinal adi Schachnovelle olan 1960 yapimi Gerd Oswald filmi Brainwashed in yani sira iki Cekoslovak filmine de ilham kaynagi olmustur 1980 yapimi Kralovska hra Kraliyet Oyunu ve 1964 yilinda televizyon icin yapilan Sach mat Sah Mat Satranc orijinal adi Schachnovelle olan 2021 yapimi Philipp Stolzl filmi Satranc Hikayesi icin de ilham kaynagi olmustur Romandan uyarlanan operanin ilk gosterimi 18 Mayis 2013 tarihinde Kiel Opera Binasi nda yapildi Muzigi Cristobal Halffter e librettosu ise Wolfgang Haendeler e aittir Hikaye Rhum and Clay Theatre Company nin Agustos 2015 te Edinburgh Festival Fringe de sundugu 64 Squares adli produksiyonun temelini olusturmustur Bu yapimda B karakteri hem ayri ayri hem de birlikte uc oyuncu tarafindan canlandirilmakta ve bir perkusyonist tarafindan desteklenmektedir Kaynakca Brainwashed 1960 2 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2023 Sach Sach mat IMDb 15 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2022 Schachnovelle IMDb 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2023 Chess Story Review Stefan Zweig s Novella of Playing the Nazis Game The Wall Street Journal 20 Mart 2023 tarihinde kaynagindan EvS Music Foundation olu kirik baglanti 26 Haziran 2012 tarihinde erisilmistir Wicker Tom 30 Eylul 2014 Review 64 Squares a Game of Chess Exeunt Magazine 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2023