Fıstıklı, Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Fıstıklı | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Fıstıklı Fıstıklı'nın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Merkez |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 252 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 116 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08100 |
Tarihçe
Fıstıklı köyünün eski adı Nadzvia'dır. Gürcüce bir yer adı olan Nadzvia (ნაძვია) "ladin" anlamına gelen "nadzvi" (ნაძვი) kelimesinden türemiştir ve "ladinlik" gibi bir anlama gelir. Bu yerleşimin adı Türkçeye Nacviya olarak girmiştir. Nitekim 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde Nacviya (نجویە) olarak geçer. Bu yerleşimin adı bazı kaynaklarda Najvia (ნაჟვია) şeklinde yazılmıştır. Nitekim tarihsel Gürcü coğrafyasına özgü zeytin cinslerinden bir olan Najvinuri, adını bu yerleşimden alır.
Nadzvia, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirmiştir. Didvake (დიდვაკე), Nabeğlavi (ნაბეღლავი), Sabanahevi (საბანაოხევი), Verhnati (ვერხნათი), Sakavrati (საყავრეთი),Aho (ახო) gibi günümüze ulaşmış yer adları buranın bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir.
Nadzvia veya Nacviya, Osmanlı idaresinin askere alama amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde 44 haneden oluşan bir köydü. Bu tespitte 127 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Nadzvia'nın nüfusunun yaklaşık 254 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Nadzvia, 19. yüzyılın ikinci yarısında, Trabzon vilayetinin dört sancağından biri olan Lazistan sancağına bağlı Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 Trabzon vilayet salnamesine göre köyün nüfusu 45 hanede yaşayan 125 kişiden oluşuyordu. Salnamede belirtilmemiş olsa da Osmanlı idaresinin bu tarihte de sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bilinmektedir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Nacviya'nın toplan nüfusunun yaklaşık 250 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. 1835 yılıyla kıyaslandığınıda köyde önemli bir nüfus değişimi olmadığı görülmektedir. Söz konusu salnamede köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 15 eşek, 50 öküz, 40 inek, 2 at, 400 keçi ve 25 koyun kayda geçirilmiştir.
Nadzvia, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince 1886 tarihli nüfus sayımında Nacvia (Наджвіа) adıyla kaydedilmiş olan köy, Artvin sancağının Artvin kazasına bağlı Hatila nahiyesinin üç köyünden biriydi. Köydeki 28 hanede, 114'ü erkek ve 100'ü kadın olmak üzere 214 kişi yaşıyordu. Bu sayımda nüfusun tamamı Gürcü olarak kaydedilmiştir. 1876 yılıyla kıyaslandığında köyde nüfusun azaldığı görülmektedir. Nitekim Rus idaresi sırasında köyden Osmanlı ülkesine göç edenler Sinop'un merkez ilçesine bağlı Lala ve Tangal, Gerze ilçesinin Akkıraç köylerine yerleşmişlerdir. Bugün Nadzvia köyünde Gürcü dilinin unutulmuş olmasına karşın, bu köylerde Gürcüce konuşulmaktadır.
Nadzvia, Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan'nın sınırları içinde kaldı. Bu durum 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Nadzvia Türkiye'ye bırakıldı.
Nadzvia veya Nacviya Türkçe olmadığı için 1925 yılında köyün adı Gürcüce anlamını çağrıştıracak biçimde Fıstıklı olarak değiştirildi. 1965 genel nüfus sayımında Fıstıklı köyünün nüfusu 217 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 44 kişi okuma yazma biliyordu.
Fıstıklı köyünde Orta Çağ'dan kalma yıkık halde bir kule bulunmaktadır. Bu kulenin aşağısında, Hatila Deresi üzerinde kemerli taş köprü bulunuyordu. Köprü Borçka Barajı altında kalmıştır.
Coğrafya
Artvin merkezine 7 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 121 |
2020 | 116 |
2019 | 128 |
2018 | 142 |
2017 | 118 |
2016 | 121 |
2015 | 133 |
2014 | 132 |
2013 | 142 |
2012 | 92 |
2011 | 105 |
2010 | 114 |
2009 | 104 |
2008 | 98 |
2007 | 88 |
2000 | 112 |
1990 | 194 |
1985 | 204 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 6 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Fıstıklı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "ნაძვი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s.352, .
- ^ M. Ğlonti, Zeytin (ზეთისხილი), Tiflis, 1960, s. 32.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 188 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 39, ISBN 978-9941-0-8969-5". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s.353.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - 1349". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ "Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 187, ISBN 978-9941-0-8969-5". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 112". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 120-121 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Fıstıklı, Artvin için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fistikli Artvin ilinin merkez ilcesine bagli bir koydur FistikliKoyArtvin in Turkiye deki konumuFistikliFistikli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim252 mNufus 2021 Toplam116Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08100TarihceFistikli koyunun eski adi Nadzvia dir Gurcuce bir yer adi olan Nadzvia ნაძვია ladin anlamina gelen nadzvi ნაძვი kelimesinden turemistir ve ladinlik gibi bir anlama gelir Bu yerlesimin adi Turkceye Nacviya olarak girmistir Nitekim 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde Nacviya نجویە olarak gecer Bu yerlesimin adi bazi kaynaklarda Najvia ნაჟვია seklinde yazilmistir Nitekim tarihsel Gurcu cografyasina ozgu zeytin cinslerinden bir olan Najvinuri adini bu yerlesimden alir Nadzvia Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilda Gurculerden ele gecirmistir Didvake დიდვაკე Nabeglavi ნაბეღლავი Sabanahevi საბანაოხევი Verhnati ვერხნათი Sakavrati საყავრეთი Aho ახო gibi gunumuze ulasmis yer adlari buranin bir Gurcu yerlesmesi oldugunu gostermektedir Nadzvia veya Nacviya Osmanli idaresinin askere alama amaciyla 1835 yilinda yaptigi nufus tespitinde 44 haneden olusan bir koydu Bu tespitte 127 erkek kaydedilmisti Erkek sayisi kadar kadin eklenince Nadzvia nin nufusunun yaklasik 254 kisiden olustugu ortaya cikar Nadzvia 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon vilayetinin dort sancagindan biri olan Lazistan sancagina bagli Livana kazasinin koylerinden biriydi 1876 Trabzon vilayet salnamesine gore koyun nufusu 45 hanede yasayan 125 kisiden olusuyordu Salnamede belirtilmemis olsa da Osmanli idaresinin bu tarihte de sadece erkek nufusunu tespit ettigi bilinmektedir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Nacviya nin toplan nufusunun yaklasik 250 kisiden olustugu ortaya cikar 1835 yiliyla kiyaslandiginida koyde onemli bir nufus degisimi olmadigi gorulmektedir Soz konusu salnamede koyde vergiye tabi hayvan varligi olarak 15 esek 50 okuz 40 inek 2 at 400 keci ve 25 koyun kayda gecirilmistir Nadzvia 1877 1878 Osmanli Rus Savasi in ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresince 1886 tarihli nufus sayiminda Nacvia Nadzhvia adiyla kaydedilmis olan koy Artvin sancaginin Artvin kazasina bagli Hatila nahiyesinin uc koyunden biriydi Koydeki 28 hanede 114 u erkek ve 100 u kadin olmak uzere 214 kisi yasiyordu Bu sayimda nufusun tamami Gurcu olarak kaydedilmistir 1876 yiliyla kiyaslandiginda koyde nufusun azaldigi gorulmektedir Nitekim Rus idaresi sirasinda koyden Osmanli ulkesine goc edenler Sinop un merkez ilcesine bagli Lala ve Tangal Gerze ilcesinin Akkirac koylerine yerlesmislerdir Bugun Nadzvia koyunde Gurcu dilinin unutulmus olmasina karsin bu koylerde Gurcuce konusulmaktadir Nadzvia Birinci Dunya Savasi sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan nin sinirlari icinde kaldi Bu durum 7 Mayis 1920 tarihli Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya tarafindan da tanindi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Nadzvia Turkiye ye birakildi Nadzvia veya Nacviya Turkce olmadigi icin 1925 yilinda koyun adi Gurcuce anlamini cagristiracak bicimde Fistikli olarak degistirildi 1965 genel nufus sayiminda Fistikli koyunun nufusu 217 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde sadece 44 kisi okuma yazma biliyordu Fistikli koyunde Orta Cag dan kalma yikik halde bir kule bulunmaktadir Bu kulenin asagisinda Hatila Deresi uzerinde kemerli tas kopru bulunuyordu Kopru Borcka Baraji altinda kalmistir CografyaArtvin merkezine 7 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1212020 1162019 1282018 1422017 1182016 1212015 1332014 1322013 1422012 922011 1052010 1142009 1042008 982007 882000 1121990 1941985 204Kaynakca Fallingrain com 6 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Merkez Fistikli Koy Nufusu Nufusune com 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 ნაძვი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt ISBN 0 9535878 3 5 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 352 ISBN 9789157871117 M Glonti Zeytin ზეთისხილი Tiflis 1960 s 32 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 188 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 39 ISBN 978 9941 0 8969 5 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2021 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 353 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti 1349 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2022 Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 187 ISBN 978 9941 0 8969 5 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 112 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 86 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 120 121 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarFistikli Artvin icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft