Çakıllar, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Çakıllar | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Çakıllar Çakıllar'ın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1564 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 68 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Çakıllar köyünün eski adı Norgieli veya Norgiali'dir. Nitekim Giorgi Merçule'nin Gürcü din adamı Grigol Hantsteli'nin yaşamını konu alan 951 tarihli elyazması eserinde Norgiali (ნორგიალი) şeklinde geçer. Norgieli, 9. yüzyılda yaşamış ve Parehi Manastırı'nın kurucusu olan Gürcü din adamı Mikel Pareheli'nin de doğduğu köy olarak da bilinir. Bu yer adı 1574 ve 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterleri ile Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde, Gürcüce yazılışa uygun olarak Norgiyel (نوركيل) biçiminde yazılmıştır.
Norgieli köyünün bulunduğu Klarceti bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biridir. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Norgieli Kalesi de bu dönemden kalmış olmalıdır.
Norgieli, 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Ardanuç livasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 18 haneden oluşuyordu. Bu nüfus içinde 17 hane Hristiyan kalmış, 1 hane Müslüman olmuştu. Sonraki yirmi yıl içinde hane sayısı açısından köyün nüfusu aynı kalmış olmakla birlikte, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterine göre Müslüman olan hane sayısı ikiye çıkmıştı.
Norgieli köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterine göre, bu eyalet içinde Ardanuç livasının Ardanuç nahiyesi bağlıydı.
Norgieli köyü, 1835 nüfus defterine göre Çıldır Eyaleti'nin Ardanuç livasına bağlıydı. Askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusun tespit edildiği bu tarihte köyde 20 hanede 56 erkek yazılmıştır. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün yaklaşık nüfusunun 112 kişi olduğu ortaya çıkar. Köyün halkının Gürcülerden oluştuğu, 1886 tarihli Rus nüfus sayımından anlaşılmaktadır.
Norgieli köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sona, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımında Norgieli (Норгіель) şeklinde kaydettiği köy, Artvin sancağının Ardanuç kazasına bağlı Samtzkali nahiyesinin dört köyünden biriydi. Köydeki 52 hanede, 64'ü erkek ve 55'i kadın olmak üzere, 119 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu.
Dilbilimci ve araştırmacı Nikolay Marr, Şavşeti ve Klarceti bölgelerinde 1904 yılında gerçekleştirdiği araştırma gezisinde bir gece Norgieli köyünde kalmış ve köyün fotoğrafını çekmiştir. Bu arada, kale olduğu tahmin edilen bir yapının kalıntılarından söz etmiştir. Norgieli köyünde ayrıca kvacvari tespit etmiş ve fotoğrafını çekmiştir. Köylüler haç formundaki bu eski mezar taşını "kollu taş" olarak adlandırıyordu.
Norgieli köyü, Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan sınırları içinde yer aldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti kuvvetleri tarafından Artvin ile Ardahan bölgeleri ve geçici olarak da Batum fiilen Türkiye’ye katıldı. 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Norgieli'nin de içinde yer aldığı Artvin ve Ardahan bölgeleri Türkiye’ye bırakıldı.
Norgileli köyü, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde, bu livaya bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu 27 hanede yaşayan 164 kişiden oluşuyordu. Norgieli veya veya Norgiyel Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Çakıllar olarak değiştirilmiştir. Çakıllar köyü, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinde Artvin kazasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 230 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında Ardanuç ilçesinin Aşağıırmaklar bucağına bağlı olan köyde 333 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 103 kişi okuma yazma biliyordu.
Norgieli köyünde varlığı bilinen tek tarihsel yapı eski bir kaledir. Kare planlı bir yapı olan kale, köyün 700 metre güneyinde, 1270 metre yükseklikte kayalık bir yamaçta yer alır. Geriye kalmış kalıntılardan Norgieli Kalesi’nin kireç harcı kullanılarak inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. 1904 yılında Nikolay Marr’ın Norgieli köyünün yakınlarında ne olduğuna karar veremediği kalıntıların Norgieli Kalesi’ne ait olduğu anlaşılmaktadır.
Coğrafya
Çakıllar köyü, Artvin il merkezine 60 km, Ardanuç ilçe merkezine 42 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 68 |
2020 | 66 |
2019 | 73 |
2018 | 84 |
2017 | 60 |
2016 | 65 |
2015 | 64 |
2014 | 66 |
2013 | 84 |
2012 | 52 |
2011 | 63 |
2010 | 56 |
2009 | 58 |
2008 | 57 |
2007 | 57 |
2000 | 116 |
1990 | 188 |
1985 | 250 |
1922 | 164 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Ardanuç Çakıllar Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ Giorgi Merçule, Grigol Handzteli'nin Yaşamı (გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრება)
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 34.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 299.
- ^ a b c 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 101.
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ {Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 133-134.
- ^ Faruk Taşkın - Ali İrfan Kaya, Ardanuç Nüfus Defterleri (1835), Ankara, 2018, s. 131-132,
- ^ a b Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1402.
- ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 247, 279.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Nurşen Gök, “Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104.
- ^
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 166" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 87" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
- ^ Gök, Nurşen (2008). "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler" (PDF). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 41. ankara.edu.tr. s. 89-104. 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Çakıllar, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cakillar Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur CakillarKoyArtvin in Turkiye deki konumuCakillarCakillar in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1564 mNufus 2021 Toplam68Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390Norgieli koyu 1904 Fotograf Nikolay Marr TarihceNorgieli koyundeki kvacvari veya hactas 1904 Fotograf Nikolay Marr Cakillar koyunun eski adi Norgieli veya Norgiali dir Nitekim Giorgi Mercule nin Gurcu din adami Grigol Hantsteli nin yasamini konu alan 951 tarihli elyazmasi eserinde Norgiali ნორგიალი seklinde gecer Norgieli 9 yuzyilda yasamis ve Parehi Manastiri nin kurucusu olan Gurcu din adami Mikel Pareheli nin de dogdugu koy olarak da bilinir Bu yer adi 1574 ve 1595 tarihli Osmanli mufassal defterleri ile Cildir Eyaleti nin 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterinde Gurcuce yazilisa uygun olarak Norgiyel نوركيل biciminde yazilmistir Norgieli koyunun bulundugu Klarceti bolgesi Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biridir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Norgieli Kalesi de bu donemden kalmis olmalidir Norgieli 1574 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterine gore Ardanuc livasina bagli Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi ve nufusu 18 haneden olusuyordu Bu nufus icinde 17 hane Hristiyan kalmis 1 hane Musluman olmustu Sonraki yirmi yil icinde hane sayisi acisindan koyun nufusu ayni kalmis olmakla birlikte 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterine gore Musluman olan hane sayisi ikiye cikmisti Norgieli koyu Cildir Eyaleti nin 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterine gore bu eyalet icinde Ardanuc livasinin Ardanuc nahiyesi bagliydi Norgieli koyu 1835 nufus defterine gore Cildir Eyaleti nin Ardanuc livasina bagliydi Askere alma ve vergi belirleme amaciyla sadece erkek nufusun tespit edildigi bu tarihte koyde 20 hanede 56 erkek yazilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun yaklasik nufusunun 112 kisi oldugu ortaya cikar Koyun halkinin Gurculerden olustugu 1886 tarihli Rus nufus sayimindan anlasilmaktadir Norgieli koyu uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sona 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca savas tazminatinin bir parcasi olarak Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 tarihli nufus sayiminda Norgieli Norgiel seklinde kaydettigi koy Artvin sancaginin Ardanuc kazasina bagli Samtzkali nahiyesinin dort koyunden biriydi Koydeki 52 hanede 64 u erkek ve 55 i kadin olmak uzere 119 kisi yasiyordu Bu nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Dilbilimci ve arastirmaci Nikolay Marr Savseti ve Klarceti bolgelerinde 1904 yilinda gerceklestirdigi arastirma gezisinde bir gece Norgieli koyunde kalmis ve koyun fotografini cekmistir Bu arada kale oldugu tahmin edilen bir yapinin kalintilarindan soz etmistir Norgieli koyunde ayrica kvacvari tespit etmis ve fotografini cekmistir Koyluler hac formundaki bu eski mezar tasini kollu tas olarak adlandiriyordu Norgieli koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde yer aldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti kuvvetleri tarafindan Artvin ile Ardahan bolgeleri ve gecici olarak da Batum fiilen Turkiye ye katildi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Norgieli nin de icinde yer aldigi Artvin ve Ardahan bolgeleri Turkiye ye birakildi Norgileli koyu 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespitinde bu livaya bagli Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi Koyun nufusu 27 hanede yasayan 164 kisiden olusuyordu Norgieli veya veya Norgiyel Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Cakillar olarak degistirilmistir Cakillar koyu 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinde Artvin kazasina bagli Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi ve nufusu 230 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda Ardanuc ilcesinin Asagiirmaklar bucagina bagli olan koyde 333 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 103 kisi okuma yazma biliyordu Norgieli koyunde varligi bilinen tek tarihsel yapi eski bir kaledir Kare planli bir yapi olan kale koyun 700 metre guneyinde 1270 metre yukseklikte kayalik bir yamacta yer alir Geriye kalmis kalintilardan Norgieli Kalesi nin kirec harci kullanilarak insa edilmis oldugu anlasilmaktadir 1904 yilinda Nikolay Marr in Norgieli koyunun yakinlarinda ne olduguna karar veremedigi kalintilarin Norgieli Kalesi ne ait oldugu anlasilmaktadir CografyaCakillar koyu Artvin il merkezine 60 km Ardanuc ilce merkezine 42 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 682020 662019 732018 842017 602016 652015 642014 662013 842012 522011 632010 562009 582008 572007 572000 1161990 1881985 2501922 164Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 2 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Ardanuc Cakillar Koy Nufusu Nufusune com 31 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2020 Giorgi Mercule Grigol Handzteli nin Yasami გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრება Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 34 ISBN 978 9941 0 8969 5 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი 1694 1732 წწ Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 299 a b c 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 101 ISBN 978 9941 9123 9 9 Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი 1694 1732 წწ Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 133 134 Faruk Taskin Ali Irfan Kaya Ardanuc Nufus Defterleri 1835 Ankara 2018 s 131 132 ISBN 978 605 288 814 8 a b Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1402 Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 247 279 ISBN 978 9941 434 11 2 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 166 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Mart 2024 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 87 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Mart 2024 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2022 Gok Nursen 2008 Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler PDF Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi 41 ankara edu tr s 89 104 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Dis baglantilarCakillar Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft