Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çemhal Muharebesi, 14 Temmuz 1630'da Osmanlı Devleti ile Safevi kuvvetleri arasında Çemhal (Hersin Ovası) civarında (Kirmanşah'a yakın ve Hemedan'ın 75 kilometre güneybatısında) yapılan ve Osmanlıların zaferiyle biten meydan savaşı, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda bir evre.
| Çemhal Muharebesi | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Osmanlı Devleti |  Safevî Devleti | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| | Rüstem Bey (esir) | ||||||||||
| Güçler | |||||||||||
| 10-11.000 | 15.000 (11.000 atlı, 4.000 piyade) | ||||||||||
| Kayıplar | |||||||||||
| Hafif | Ağır (binlerce) | ||||||||||
Muharebe öncesi
Sadrazam Hüsrev Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Osmanlı Devleti 1623'ten beri Safevilerin elindeki Bağdat'ı geri almak için 1630 yılında ikinci kez sefere çıktı. Bir yıl önce 1587 yılından beri Safevî tahtında bulunan Şah Abbas ölmüş (19 Ocak 1629), yerine Şah Safi (1629-1642) çıkmıştı.
Hüsrev Paşa Osmanlı ordusunun başında 10 Temmuz 1629'da Üsküdar'dan harekete geçtikten sonra 20 Aralık 1629'da Musul'a ulaştı. Kışın olumsuz koşullarının Bağdat'a giden yolları tamamen balçık haline getirmiş olması dikkate alınarak Bağdat yerine doğuya ilerlenmesine karar verildi.
Osmanlı ordusu Şehrizor'dan sonra ulaştığı harabe halindeki 'ni yeniden inşa etti ve İranlıların elindeki Mihriban Kalesi'ne yöneldi. Halep Beylerbeyi 'nın komutasındaki Osmanlı birliği, anılan kaleyi kuşatmadan kurtarmak isteyen Safevi Orduları Başkomutanı (Sipahsalar) 'nun komutasındaki 40 ilâ 50.000 kişilik İran ordusunu 4 Mayıs 1630'daki Mihriban Muharebesi'nde ağır bir yenilgiye uğrattı. Yenilgiden dolayı suçlu bulunan Zeynel Han İran Şahı Safi tarafından idam edilirken ileri harekâtını sürdüren Osmanlı ordusu da 11 Mayıs'ta teslim olan Mihriban Kalesi'ne, 9 Haziran'da önceden İranlılarca tahliye edilmiş Hemedan'a, 18 Haziran'da da 'e girdi.
Ancak Hüsrev Paşa, gerek Osmanlı ordusunun ikmal merkezinden çok uzaklaşmış olmasından dolayı gerek bölgenin İranlılarca yakılıp yıkılmış bir halde bırakılmış olması neticesinde Osmanlı ordusunun lojistiğini güçleştirmesi nedeniyle, ileri harekâtı durdurdu ve seferin asıl amacı olan Bağdat'ı geri almak üzere yeniden batıya yöneldi.
Muharebe
Hüsrev Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Elvend Dağı eteklerini takiben Esedabad--Bisütun-- istikametinde ilerlerken Baba Han ile Luristan hâkimi 'nin 8.000 süvari ve 4.000 Mâzenderân tüfekçisinden oluşan ordusunun Osmanlı ordusunun yolunu kesmek üzere Dertenek ve Çemhal sahralarında çadır kurdukları öğrenildi.
Tehlikeyi bertaraf etmek isteyen Hüsrev Paşa Rumeli Beylerbeyi 'nin komutasında Anadolu, Adana ve Şam Beylerbeylerinin 5.000 askerden oluşan birliklerini Safevî birliğine taarruz etmek üzere ayırdı (Tarihçi Naima ise Osmanlı birliğinin Hüseyin Hân Lûri'nin birliği tarafından pusuya düşürüldüğünü yazar).
Çemhal Sahrasındaki (İran kaynaklarında olarak geçmektedir) muharebede Divan Beyi Rüstem Bey'in 3.000 kişilik bir kuvvetle Hüseyin Han'a katılması Osmanlı kuvvetlerini zor duruma soktu. Bunun üzerine Hüsrev Paşa da Karaman Beylerbeyi'ni 5-6 bin askerlik bir kuvvetle takviye olarak gönderdi.
Takviye kuvvetin taarruzuyla İran birliği sarsıldı. Safevîler binlerce ölü verirken komutanları Hüseyin Han Lurî güç kurtulduysa da Baba Han esir düştü.
Muharebe sonrası
Luristan hâkimi 'nin komutasındaki birliklerin hezimete uğrayarak dağılması neticesinde, Bağdat'ı kuşatmak üzere yeniden yürüyüşe geçen Osmanlı ordusunun gerisini tehdit eden herhangi bir İran kuvveti kalmadı.
Osmanlı ordusu 24 Ağustos'ta Kasr-ı Şirin'e, 6 Eylül'de ise Bağdat'ın banliyösü 'ye vardı. 26 Eylül'de Musul'dan getirilen 20 adet kuşatma topu orduya teslim edildi ve 5 Ekim'de 39 gün sürecek Bağdat Kuşatması başladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Sultan Genç Osman ve Sultan IV. Murad", Yılmaz Öztuna, Ötüken Neşriyat (2017)
Dış bağlantılar
- Joseph von Hammer, "Büyük Osmanlı Tarihi", c.8, s. 11115 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Özer Küpeli, "Osmanlı-Safevî Münasebetleri (1612-1639), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir (2009), s. 122-12318 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Iran at War: 1500-1988", Kaveh Farrokh, Osprey Pubishing (2011)[]
- "The Ottoman Empire: A Historical Encyclopedia", Mehrdad Kia, ABC-CLIO (2017), s. 129[]
- "The Cambridge History of Iran", Peter Jackson & Lawrence Lockhart, 6. cilt, Cambridge University Press (1986), s. 284[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cemhal Muharebesi 14 Temmuz 1630 da Osmanli Devleti ile Safevi kuvvetleri arasinda Cemhal Hersin Ovasi civarinda Kirmansah a yakin ve Hemedan in 75 kilometre guneybatisinda yapilan ve Osmanlilarin zaferiyle biten meydan savasi 1623 1639 Osmanli Safevi Savasi nda bir evre Cemhal Muharebesi1623 1639 Osmanli Safevi SavasiTarih14 Temmuz 1630BolgeHersin Bati IranSebepSafevilerin Hemedan dan Bagdat a ilerleyen Osmanlilara taarruzuSonucOsmanli zaferiCografi DegisikliklerHusrev Pasa komutasindaki Osmanli ordusunun onunde Bagdat a kadar direnebilecek Iran kuvveti kalmadiTaraflarOsmanli DevletiSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerRustem Bey esir Gucler10 11 00015 000 11 000 atli 4 000 piyade KayiplarHafifAgir binlerce Muharebe oncesiSah Safi Sadrazam Husrev Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Osmanli Devleti 1623 ten beri Safevilerin elindeki Bagdat i geri almak icin 1630 yilinda ikinci kez sefere cikti Bir yil once 1587 yilindan beri Safevi tahtinda bulunan Sah Abbas olmus 19 Ocak 1629 yerine Sah Safi 1629 1642 cikmisti Husrev Pasa Osmanli ordusunun basinda 10 Temmuz 1629 da Uskudar dan harekete gectikten sonra 20 Aralik 1629 da Musul a ulasti Kisin olumsuz kosullarinin Bagdat a giden yollari tamamen balcik haline getirmis olmasi dikkate alinarak Bagdat yerine doguya ilerlenmesine karar verildi Osmanli ordusu Sehrizor dan sonra ulastigi harabe halindeki ni yeniden insa etti ve Iranlilarin elindeki Mihriban Kalesi ne yoneldi Halep Beylerbeyi nin komutasindaki Osmanli birligi anilan kaleyi kusatmadan kurtarmak isteyen Safevi Ordulari Baskomutani Sipahsalar nun komutasindaki 40 ila 50 000 kisilik Iran ordusunu 4 Mayis 1630 daki Mihriban Muharebesi nde agir bir yenilgiye ugratti Yenilgiden dolayi suclu bulunan Zeynel Han Iran Sahi Safi tarafindan idam edilirken ileri harekatini surduren Osmanli ordusu da 11 Mayis ta teslim olan Mihriban Kalesi ne 9 Haziran da onceden Iranlilarca tahliye edilmis Hemedan a 18 Haziran da da e girdi Ancak Husrev Pasa gerek Osmanli ordusunun ikmal merkezinden cok uzaklasmis olmasindan dolayi gerek bolgenin Iranlilarca yakilip yikilmis bir halde birakilmis olmasi neticesinde Osmanli ordusunun lojistigini guclestirmesi nedeniyle ileri harekati durdurdu ve seferin asil amaci olan Bagdat i geri almak uzere yeniden batiya yoneldi MuharebeIV Murad Husrev Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Elvend Dagi eteklerini takiben Esedabad Bisutun istikametinde ilerlerken Baba Han ile Luristan hakimi nin 8 000 suvari ve 4 000 Mazenderan tufekcisinden olusan ordusunun Osmanli ordusunun yolunu kesmek uzere Dertenek ve Cemhal sahralarinda cadir kurduklari ogrenildi Tehlikeyi bertaraf etmek isteyen Husrev Pasa Rumeli Beylerbeyi nin komutasinda Anadolu Adana ve Sam Beylerbeylerinin 5 000 askerden olusan birliklerini Safevi birligine taarruz etmek uzere ayirdi Tarihci Naima ise Osmanli birliginin Huseyin Han Luri nin birligi tarafindan pusuya dusuruldugunu yazar Cemhal Sahrasindaki Iran kaynaklarinda olarak gecmektedir muharebede Divan Beyi Rustem Bey in 3 000 kisilik bir kuvvetle Huseyin Han a katilmasi Osmanli kuvvetlerini zor duruma soktu Bunun uzerine Husrev Pasa da Karaman Beylerbeyi ni 5 6 bin askerlik bir kuvvetle takviye olarak gonderdi Takviye kuvvetin taarruzuyla Iran birligi sarsildi Safeviler binlerce olu verirken komutanlari Huseyin Han Luri guc kurtulduysa da Baba Han esir dustu Muharebe sonrasiLuristan hakimi nin komutasindaki birliklerin hezimete ugrayarak dagilmasi neticesinde Bagdat i kusatmak uzere yeniden yuruyuse gecen Osmanli ordusunun gerisini tehdit eden herhangi bir Iran kuvveti kalmadi Osmanli ordusu 24 Agustos ta Kasr i Sirin e 6 Eylul de ise Bagdat in banliyosu ye vardi 26 Eylul de Musul dan getirilen 20 adet kusatma topu orduya teslim edildi ve 5 Ekim de 39 gun surecek Bagdat Kusatmasi basladi Ayrica bakinizMihriban Muharebesi Bagdat Kusatmasi 1630 Kaynakca Sultan Genc Osman ve Sultan IV Murad Yilmaz Oztuna Otuken Nesriyat 2017 Dis baglantilarJoseph von Hammer Buyuk Osmanli Tarihi c 8 s 11115 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ozer Kupeli Osmanli Safevi Munasebetleri 1612 1639 Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Izmir 2009 s 122 12318 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iran at War 1500 1988 Kaveh Farrokh Osprey Pubishing 2011 olu kirik baglanti The Ottoman Empire A Historical Encyclopedia Mehrdad Kia ABC CLIO 2017 s 129 olu kirik baglanti The Cambridge History of Iran Peter Jackson amp Lawrence Lockhart 6 cilt Cambridge University Press 1986 s 284 olu kirik baglanti