Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şehrizor veya Şehrezûr, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içerisinde kalan Süleymaniye şehrinin batısında, Cibâl bölgesinde verimli bir ovadır. Bölge, İran, Irak ve Türkiye arasındaki sınır bölgesinde kalmaktadır. Havraman Dağları'nın batısında yer alır ve yaklaşık 60 x 40 km genişliğindedir.
Şehrazor ovası, Ehl-i Hakk öğretisine inananalar için kutsal ve mübarek bir bölgedir. Bu inanışa göre, Allah kıyamet gününde bu bölgeye tenezzül edecektir.
Etimolojik kökeni
Şehrizor ismi, Osmanlı Türkçesi (Osmanlıca: شهرزور) Şehr-i Zor şeklindeki bir sıfat tamlamasıdır. Şehir ve zor kelimelerinin terkibinden kuvvetli, fethi kolay olmayan şehir mânâsındadır.
12. yüzyılda yaşamış bir coğrafyacı olan Yâkut el-Hamavî er-Rûmî'ye göre zor kelimesi, bu şehri kurduğu söylenen Zehek'ın oğlu Zor'dan gelmektedir.
Tarihçe
Sasani İmparatorluğu döneminde yazılan ve I. Erdeşir'in dönemini anlatan Papag'ın Oğlu Erdeşir destanında, kral Yezdan Kard'dan bahsederken Şehrizor'dan söz edilir. Ayrica Sasani krallarından Narseh'i anlatan bir yazıtta da bu isme rastlanılır. Şerizor, Sasani döneminde Medler'in valilik yaptığı 5 gölgeden birisidir.
Müslüman ordularının Zerdüşt Kürtler ve Sasani ordusu ile savaşıp ardından 642 yılında Sasani İmparatorluğu'nun yıkıldığı savaş, Şehrizor'da cereyan etmiştir.
Şehrizor 11'inci ile 16'ıncı yüzyıllar arasında Ardelan Prensliği'nin merkeziydi. Ardından Kürt Baban Prensliği'ne ev sahipliği yapmıştır.Yâkût el-Hamavî, Şehrizor'u Kürtler'in kurduğunu ve ahâlisinin Kürtler'den oluştuğunu anlatır. Kürtlerin kendi sultanlarının olduğunu ve kendilerini yönettiklerini belirtir.
Önemi
Bağdat-Tebriz kervan yolunun üzerinde yer aldığı için, Şehrizor bölgesi önem kazanmıştır. Şehrizor bölgesi, tarih boyunca Asurlular’dan sonra Bâbil, Pers İmparatorluğu, Makedonya Krallığı, Part İmparatorluğu ve Sâsânî İmparatorluğu’nun hâkimiyetinde kalan Şehrizor bölgesi, Hz. Ömer devrinde İslâm Devleti topraklarına katıldı.
Hârûn Reşîd’in devrinde Musul’a bağlı idi. Daha sonra Dâmegân ve ’la birlikte müstakil vilâyet haline getirildi. Şehrizor ovasında bulunan diğer iki şehir ise Şîz ile Duzdân, bugün artık mevcut değildir.
Aynı adı taşıyan bir şehrin bulunmadığı Osmanlılar döneminde Şehrizor bölgesi müstakil bir eyâlet oldu. M.1560 tarihli Tahrir Defteri’ne göre Şehrizor eyaleti on sancak, yedi nahiye ve 204 köyden oluşmaktaydı, idare merkezi Zalm idi.
Tarihî Şehrizor mıntıkasından çok önemli alimler çıkmıştır. Özellikle; Yâkut el-Hamavî, Mujam el-Buldan başlıklı eserinde Şehrizor'un bir âlimler şehri olduğunu ve hem Zerdüşt hem de İslam döneminde önemli alimler çıkmıştır der. Bunlardan birkaçı:
Kaynakça
- ^ Islamic desk reference. E. J. van Donzel. Leiden: E.J. Brill. 1994. ISBN . OCLC 30914626.
- ^ . Ferdinand Wüstenfeld. ss. 425-427. 4 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2021.
- ^ The Kārnāmag-ī Ardaxšīr-ī Pābagān, Book of the Deeds of Ardashir son of Babag, Chapter VI
- ^ Encyclopædia Britannica: A New Survey of Universal Knowledge, pg. 521, by Walter Yust, 1951; and The Pageant of Persia: A Record of Travel by Motor in Persia, by James Rives Childs, p. 253, The Bobbs-Merrill Company, 1936.
- ^ Kitab Mu'jam Al Buldan, by Yaqoot Hamawi, vol. 3, pp. 425−427
- ^ Evliya Çelebi (1996-2007). Evliya Çelebi Seyahatnâmesi. 1. baskı. Robert Dankoff, Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı, Zekeriya Kurşun, İbrahim Sezgin, Topkapı Sarayı Müzesi. Kütüphane. Bağdat, Topkapı Sarayı Müzesi. Kütüphane. Bağdat, Topkapı Sarayı Muzesi. Kütüphane. Bağdat, Topkapı Sarayı Müzesi. Kütüphane. Revan. Beyoğlu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları Ltd. Şti. ISBN . OCLC 34881278.
- ^ Evliya Çelebi (2010). Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi. 4. Kitap, Bağdad - Basra - Bitlis- Diyarbakır - Isfahan - Malatya - Mardin - Musul - Tebriz - Van. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı. İstanbul: YKY [Yapı Kredi Yayınları]. ISBN . OCLC 758937649.
- ^ Nasuh, Matrakçı, activeth century (2014). Beyān-ı menāzil-i sefer-i ʻIrāḳeyn-i Sulṭān Süleymān Ḫān. 2. baskı. Hüseyin G. Yurdaydın, Facsimile container of: İstanbul Üniversitesi. Kütüphane. T. Ankara. ISBN . OCLC 952065040.
- ^ Gammer, Moshe. Muslim Resistance to the Tsar: Shamil and the Conquest of Chechnia and Daghestan. Portland, OR: Frank Cass, 1994
- ^ . 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sehrizor veya Sehrezur Irak in Kurdistan Bolgesel Yonetimi sinirlari icerisinde kalan Suleymaniye sehrinin batisinda Cibal bolgesinde verimli bir ovadir Bolge Iran Irak ve Turkiye arasindaki sinir bolgesinde kalmaktadir Havraman Daglari nin batisinda yer alir ve yaklasik 60 x 40 km genisligindedir Sehrizor Eyaleti Osmanli Devleti 1609 Sehrazor ovasi Ehl i Hakk ogretisine inananalar icin kutsal ve mubarek bir bolgedir Bu inanisa gore Allah kiyamet gununde bu bolgeye tenezzul edecektir Etimolojik kokeniSehrizor ismi Osmanli Turkcesi Osmanlica شهرزور Sehr i Zor seklindeki bir sifat tamlamasidir Sehir ve zor kelimelerinin terkibinden kuvvetli fethi kolay olmayan sehir manasindadir 12 yuzyilda yasamis bir cografyaci olan Yakut el Hamavi er Rumi ye gore zor kelimesi bu sehri kurdugu soylenen Zehek in oglu Zor dan gelmektedir TarihceSasani Imparatorlugu doneminde yazilan ve I Erdesir in donemini anlatan Papag in Oglu Erdesir destaninda kral Yezdan Kard dan bahsederken Sehrizor dan soz edilir Ayrica Sasani krallarindan Narseh i anlatan bir yazitta da bu isme rastlanilir Serizor Sasani doneminde Medler in valilik yaptigi 5 golgeden birisidir Musluman ordularinin Zerdust Kurtler ve Sasani ordusu ile savasip ardindan 642 yilinda Sasani Imparatorlugu nun yikildigi savas Sehrizor da cereyan etmistir Sehrizor 11 inci ile 16 inci yuzyillar arasinda Ardelan Prensligi nin merkeziydi Ardindan Kurt Baban Prensligi ne ev sahipligi yapmistir Yakut el Hamavi Sehrizor u Kurtler in kurdugunu ve ahalisinin Kurtler den olustugunu anlatir Kurtlerin kendi sultanlarinin oldugunu ve kendilerini yonettiklerini belirtir OnemiBagdat Tebriz kervan yolunun uzerinde yer aldigi icin Sehrizor bolgesi onem kazanmistir Sehrizor bolgesi tarih boyunca Asurlular dan sonra Babil Pers Imparatorlugu Makedonya Kralligi Part Imparatorlugu ve Sasani Imparatorlugu nun hakimiyetinde kalan Sehrizor bolgesi Hz Omer devrinde Islam Devleti topraklarina katildi Harun Resid in devrinde Musul a bagli idi Daha sonra Damegan ve la birlikte mustakil vilayet haline getirildi Sehrizor ovasinda bulunan diger iki sehir ise Siz ile Duzdan bugun artik mevcut degildir Ayni adi tasiyan bir sehrin bulunmadigi Osmanlilar doneminde Sehrizor bolgesi mustakil bir eyalet oldu M 1560 tarihli Tahrir Defteri ne gore Sehrizor eyaleti on sancak yedi nahiye ve 204 koyden olusmaktaydi idare merkezi Zalm idi Tarihi Sehrizor mintikasindan cok onemli alimler cikmistir Ozellikle Yakut el Hamavi Mujam el Buldan baslikli eserinde Sehrizor un bir alimler sehri oldugunu ve hem Zerdust hem de Islam doneminde onemli alimler cikmistir der Bunlardan birkaci Ibn i Salah Semseddin Sehrezuri Halid Bagdadi Ebubekir Efendi NaliKaynakca Islamic desk reference E J van Donzel Leiden E J Brill 1994 ISBN 90 04 09738 4 OCLC 30914626 Ferdinand Wustenfeld ss 425 427 4 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2021 The Karnamag i Ardaxsir i Pabagan Book of the Deeds of Ardashir son of Babag Chapter VI Encyclopaedia Britannica A New Survey of Universal Knowledge pg 521 by Walter Yust 1951 and The Pageant of Persia A Record of Travel by Motor in Persia by James Rives Childs p 253 The Bobbs Merrill Company 1936 Kitab Mu jam Al Buldan by Yaqoot Hamawi vol 3 pp 425 427 Evliya Celebi 1996 2007 Evliya Celebi Seyahatnamesi 1 baski Robert Dankoff Seyit Ali Kahraman Yucel Dagli Zekeriya Kursun Ibrahim Sezgin Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphane Bagdat Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphane Bagdat Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphane Bagdat Topkapi Sarayi Muzesi Kutuphane Revan Beyoglu Istanbul Yapi Kredi Yayinlari Ltd Sti ISBN 975 363 435 8 OCLC 34881278 Evliya Celebi 2010 Gunumuz Turkcesiyle Evliya Celebi Seyahatnamesi 4 Kitap Bagdad Basra Bitlis Diyarbakir Isfahan Malatya Mardin Musul Tebriz Van Seyit Ali Kahraman Yucel Dagli Istanbul YKY Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 1782 3 OCLC 758937649 Nasuh Matrakci activeth century 2014 Beyan i menazil i sefer i ʻIraḳeyn i Sulṭan Suleyman Ḫan 2 baski Huseyin G Yurdaydin Facsimile container of Istanbul Universitesi Kutuphane T Ankara ISBN 978 975 16 2881 7 OCLC 952065040 Gammer Moshe Muslim Resistance to the Tsar Shamil and the Conquest of Chechnia and Daghestan Portland OR Frank Cass 1994 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2015