Çerkes Devrimi, Çerkes çiftçilerin başlattığı bir dizi isyana verilen isimdir. Bu isyanların sonucunda ise Çerkesya'nın en gelişmiş bölgelerinde sosyal sınıflar kaldırıldı ve demokrasiye geçildi.
Çerkes Devrimi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Taraflar | |||||||
Natuhay köylüleri Abzeh köylüleri Şapsığ köylüleri | Natuhay soyluları Abzeh soyluları Şapsığ soyluları Destekleyenler: Bjeduğ Prensliği Rusya İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Tığujıqo Qızbeç Kımçeriy Hanohoqo Hacı Depçen Ahmet Çipaqo | Pşımaf Kunçukoqo Batjeriy Hajemıqo | ||||||
Güçler | |||||||
18,000 | 5,000 |
Tarihçe
1770 yılında Abzeh Çerkeslerinin özgür çiftçileri, aristokrat sınıfına karşı isyan ettiler. Ele geçirilen prensler öldürüldü. Kaçabilenler diğer Çerkes kabilelerine sığındı. Aristokrat sınıfın sahip olduğu tüm ayrıcalıklar özgür çiftçiler tarafından ortadan kaldırıldı.Fransız Devrimindeki gibi birçok Fransız soylusu Rusya'ya sığınırken, bazı Çerkes soyluları da aynı yolu izleyip Rusya'ya sığındı.
14 Temmuz 1791'de Natuhaylar, soylulardan barışçıl bir şekilde yönetimi devralarak cumhuriyeti ilan ettiler.Şapsığlar arasında benzer bir girişim, iç savaşa yol açtı ve bu savaş 1803'te halkın zaferiyle sonuçlandı. Ünlü Çerkes yazar ve tarihçi Amjad Jaimoukha, 1770 ile 1790 yılları arasında Abzehler arasında bir sınıf savaşı yaşandığını ve bunun prenslerin tamamen yok edilmesi ve soyluların çoğunun sürgün edilmesiyle sonuçlandığını söylüyor. Çerkesya'nın batı-orta bölgesinde yaşayan üç "demokratik" kabile olan Natuhaylar, Şapsığlar ve Abzehler, Çerkeslerin çoğunluğunu oluşturuyordu ve işlerini sadece gayriresmî yetkilere sahip olan meclisler aracılığıyla yönetiyorlardı. Seferbiy Zaneqo, Şamil’in üç naibi ve İngiliz maceracıları, Çerkesleri organize etmeye çalıştılar ancak bu çabalar yalnızca sınırlı derecede başarıya ulaştı.
Bjeduğ prenslerinin sürgündeki aristokratlara yardım etmesi, çatışmaları daha da arttırdı Yeni kurulan Abzeh ve Şapsığ devrimci devletlerinin, eski soylularını öldürmek için Bjeduğlara saldırmasıyla Bzıyiko Muharebesi yaşandı.
Notlar
- ^ Qızbeç, kendisi soylu olmasına rağmen köylü tarafını destekledi
Kaynakça
- ^ a b Amjad Jaimukha, p. 156
- ^ Atalay, Mevlüt. "Bir Halk, Farklı İki Dünya". 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2014.
- ^ Chirg, Razvitie 53-54
- ^ Heidelberg University, South Asia Institute Professor of Policy E.M. Sarkisyan: "The French revolution was prepared and carried out by educated intellectuals. How did this [Circassian] people, who did not have universities, books and newspapers, come to this idea and realize this revolution?"
- ^ Vorlesungen von Prof. Dr. M. Sarkisyanz. SAI- Heidelberg . Trubetykoy, Nikolaj Sergejewitsch Fürst Erinnerungen an einen Aufenthalt bei den Tscherkessen des Kreises Tuapse. In: Caucasica, 1934, 11, S. 1-39
- ^ Jaimoukha, p. 55.
- ^ T, V. Çerkezistan notları. p. 21
- ^ Под ред. Е. М. Жукова. ""бзиюкская битва"". Советская историческая энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия.
- ^ Бзиюкская битва // Военная энциклопедия: [в 18 т.] / под ред. В. Ф. Новицкого ... [и др.]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. Д. Сытина, 1911—1915.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cerkes Devrimi Cerkes ciftcilerin baslattigi bir dizi isyana verilen isimdir Bu isyanlarin sonucunda ise Cerkesya nin en gelismis bolgelerinde sosyal siniflar kaldirildi ve demokrasiye gecildi Cerkes DevrimiTarih1770 1803BolgeCerkesyaSonucCerkesya nin bircok bolgesinde soyluluk kaldirildi ve soylularin cogu ya surgune gonderildi ya da idam edildi TaraflarNatuhay koyluleri Abzeh koyluleri Sapsig koyluleriNatuhay soylulari Abzeh soylulari Sapsig soylulari Destekleyenler Bjedug Prensligi Rusya ImparatorluguKomutanlar ve liderlerTigujiqo Qizbec Kimceriy Hanohoqo Haci Depcen Ahmet CipaqoPsimaf Kuncukoqo Batjeriy HajemiqoGucler18 0005 000Tarihce1770 yilinda Abzeh Cerkeslerinin ozgur ciftcileri aristokrat sinifina karsi isyan ettiler Ele gecirilen prensler olduruldu Kacabilenler diger Cerkes kabilelerine sigindi Aristokrat sinifin sahip oldugu tum ayricaliklar ozgur ciftciler tarafindan ortadan kaldirildi Fransiz Devrimindeki gibi bircok Fransiz soylusu Rusya ya siginirken bazi Cerkes soylulari da ayni yolu izleyip Rusya ya sigindi 14 Temmuz 1791 de Natuhaylar soylulardan bariscil bir sekilde yonetimi devralarak cumhuriyeti ilan ettiler Sapsiglar arasinda benzer bir girisim ic savasa yol acti ve bu savas 1803 te halkin zaferiyle sonuclandi Unlu Cerkes yazar ve tarihci Amjad Jaimoukha 1770 ile 1790 yillari arasinda Abzehler arasinda bir sinif savasi yasandigini ve bunun prenslerin tamamen yok edilmesi ve soylularin cogunun surgun edilmesiyle sonuclandigini soyluyor Cerkesya nin bati orta bolgesinde yasayan uc demokratik kabile olan Natuhaylar Sapsiglar ve Abzehler Cerkeslerin cogunlugunu olusturuyordu ve islerini sadece gayriresmi yetkilere sahip olan meclisler araciligiyla yonetiyorlardi Seferbiy Zaneqo Samil in uc naibi ve Ingiliz maceracilari Cerkesleri organize etmeye calistilar ancak bu cabalar yalnizca sinirli derecede basariya ulasti Bjedug prenslerinin surgundeki aristokratlara yardim etmesi catismalari daha da arttirdi Yeni kurulan Abzeh ve Sapsig devrimci devletlerinin eski soylularini oldurmek icin Bjeduglara saldirmasiyla Bziyiko Muharebesi yasandi Notlar Qizbec kendisi soylu olmasina ragmen koylu tarafini desteklediKaynakca a b Amjad Jaimukha p 156 Atalay Mevlut Bir Halk Farkli Iki Dunya 9 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2014 Chirg Razvitie 53 54 Heidelberg University South Asia Institute Professor of Policy E M Sarkisyan The French revolution was prepared and carried out by educated intellectuals How did this Circassian people who did not have universities books and newspapers come to this idea and realize this revolution Vorlesungen von Prof Dr M Sarkisyanz SAI Heidelberg Trubetykoy Nikolaj Sergejewitsch Furst Erinnerungen an einen Aufenthalt bei den Tscherkessen des Kreises Tuapse In Caucasica 1934 11 S 1 39 Jaimoukha p 55 T V Cerkezistan notlari p 21 Pod red E M Zhukova bziyukskaya bitva Sovetskaya istoricheskaya enciklopediya M Sovetskaya enciklopediya Bziyukskaya bitva Voennaya enciklopediya v 18 t pod red V F Novickogo i dr SPb M Tip t va I D Sytina 1911 1915