Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çinkuri (Gürcüce: ჭინკური; translit.: “ç’ink’uri”), tarihsel Klarceti bölgesindeki yerleşim yerlerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesinde, Borçka kasabasının yaklaşık 13 km kuzeyinde, Heba Vadisi'nde yer alır. 1925 yılında adı Çukur olarak değiştirilen Çinkuri, daha sonra Karşıköy’ün (Heba) mahallesine (Çukur mahallesi) dönüştürülmüştür.
Köyün adı
Günümüzde Karşıköy’ün bir mahallesi (Çukur) olan yerleşim yerinin bilinen en eski adı Çinkuri’dir. Gürcüce Çinkuri (ჭინკური) biçiminde yazılan bu ad, Türkçeye Çinkur olarak girmiştir. Nitekim Muvahhid Zeki, 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında köyün eski adını Çinkur (چنقور) olarak yazmıştır.93 Harbi’nde (1877-1878) Artvin bölgesini ele geçirmiş olan Ruslar ise, 1886 yılındaki nüfus sayımında köyün adını Gürcücesine benzer biçimde Çinkuri (Чинкури) olarak kaydetmiştir. 1922 nüfus cetvelinde Maradid nahiyesinin bir köyü olarak Çinkur (چنقور) biçiminde geçtiği anlaşılan bu ad sehven Çenkavur olarak okunmuştur.
Demografi
Tarihsel Klarceti bölgesinde kadın ve erkeğin birlikte sayıldığı ilk nüfus tespiti Rus idaresi sırasında yapılmıştır. 1886 yılında yapılan bu sayıma göre Çinkuri’de 21 hanede 80 kişi yaşıyor ve köyün nüfusunun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Çinkuri bu tarihte Batum sancağına (okrug) bağlı Gonio kazasının (uçastok) Şubani nahiyesinin köylerinden biriydi. Beş köyden oluşan nahiyenin toplam nüfusu 1.171 kişiden oluşuyordu ve Çinkuri bu nüfusunun sadece % 7’si kadarını barındırıyordu. Bu tarihte hane başına ortalama yaklaşık 4 kişi düşmesi, ailelerin küçük bir nüfusa sahip olduğunu göstermektedir.
Çinkuri’nin 1921’de Türkiye’ye bırakılmasının ardından 1922 yılında yapılan ilk nüfus tespitinde köyde 12 hanede, 24’ü kadı ve 29’u erkek olmak üzere 53 kişi yaşıyordu. 1886 yılı verilerine göre bile köyün nüfusunun azalmış olması, Rus idaresi sırasında köyden Osmanlı ülkesine göç olduğunu göstermektedir. Bu tarihte hane başına düşen ortalama nüfusta da önemli bir değişiklik olmamıştır. Dört yıl sonra, 1926 yılında yapılan nüfus sayımında ise Çinkuri’nin nüfusu biraz artış göstermiştir. Köydeki hane sayısı bir artışla 13'e çıkmış, köyün nüfusu da 53 kişiden 61 (33’ü erkek ve 28’i kadın) kişiye yükselmiştir.
Son tespite göre eski Çinkuri köyünü de kapsayan Karşıköy’ün nüfusu, 386’sı erkek ve 328’i kadın olmak üzere 714 kişiden oluşmaktadır.
Tarihçe
Tarihsel Tao-Klarceti’nin bir parçası olan Klarceti bölgesinde yer alan Çinkuri’nin kuruluşu hakkında bilgi yoktur. Köyde Çinkuri'nin tarihine ışık tutacak tarihsel kalıntılar da tespit edilmemiştir. Bununla birlikte köyün yer aldığı bölge antik çağda Kolheti Krallığı sınırları içinde kalıyordu. Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prenslikleri sınırları içinde yer alıyordu. 16. yüzyılın ikinci yarısında bu bölge Osmanlılar tarafından ele geçirildi ve Çıldır Eyaleti’nin bir parçası haline geldi.
Çinkuri, yaklaşık üç yüz yıl Osmanlı yönetiminde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası’nın eline geçti. Bu savaştan yaklaşık sekiz yıl sonra, 1886 yılında Rusların yaptığı nüfus sayımına göre Çinkuri Batum oblastı içinde Batum sancağının (okrug) Gonio kazasına (uçastok) bağlı bir köydü. Çinkuri bu tarihte Gonio kazasına bağlı Şubani nahiyesinin bir köyüydü. Bu nahiyede Çinkuri köyü dışında Zedubani (Зедубани), Kintshureti (Кинцхурети), Klaskuri (Класкури) ve Şubana (Шубана) köyleri yer alıyordu.
Çinkuri, I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından, 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde kaldı. 1921’de Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Türk birlikleri de Ardahan, Artvin ve Batum bölgelerini işgal etti. Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de Sovyet Rusya'yla imzaladığı Moskova Antlaşması’yla Çinkuri’nin de içinde yer aldığı Artvin ve Ardahan Türkiye’ye bırakıldı.
Çinkuri, Türkiye'ye sınırları içinde kalmasından bir yıl sonra, 1922 tarihli nüfus cetveline göre Artvin vilayetinin Borçka kazasına bağlı Maradidi nahiyesi sınırları içinde yer alıyordu. Çinkuri’nin adı 1925’te Çukur olarak değiştirildi. Bununla birlikte Çinkur adı halk arasında bugün de kullanılmaktadır. 1926 nüfus sayımında, Borçka’nın Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı bir nahiye olduğu dönemde Çukur da bu nahiyeye bağlı bir köydü. Çinkuri 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayında köy Çukur adıyla yer almasına karşın, Dahiliye Vekaleti'nin 1933’te yayımladığı Köylerimiz adlı yayınında Çinkur olarak geçmektedir. İçişleri Bakanlığı'nın 1968’de yayımladığı Köylerimiz adı yayınında yer almamaktadır. Bu kayıtlar Çinkuri (Çukur) köyünün 1933-1968 arasında Karşıköy’ün bir mahallesi haline getirildiğini göstermektedir.
Kaynakça
- ^ a b Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 1927, s. 119.
- ^ a b c . 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ a b c (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce-Türkçe-İngilizce), 2019, Tiflis, s. 54, .
- ^ "Borçka Karşıköy Köyü Nüfusu". Erişim tarihi: 10 Nisan 2020". 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 144, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 89.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, İstanbul, 1933, s. 175.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, 970 s.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cinkuri Gurcuce ჭინკური translit c ink uri tarihsel Klarceti bolgesindeki yerlesim yerlerinden biridir Gunumuzde Artvin ilinin Borcka ilcesinde Borcka kasabasinin yaklasik 13 km kuzeyinde Heba Vadisi nde yer alir 1925 yilinda adi Cukur olarak degistirilen Cinkuri daha sonra Karsikoy un Heba mahallesine Cukur mahallesi donusturulmustur Koyun adiGunumuzde Karsikoy un bir mahallesi Cukur olan yerlesim yerinin bilinen en eski adi Cinkuri dir Gurcuce Cinkuri ჭინკური biciminde yazilan bu ad Turkceye Cinkur olarak girmistir Nitekim Muvahhid Zeki 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye adli Osmanlica kitabinda koyun eski adini Cinkur چنقور olarak yazmistir 93 Harbi nde 1877 1878 Artvin bolgesini ele gecirmis olan Ruslar ise 1886 yilindaki nufus sayiminda koyun adini Gurcucesine benzer bicimde Cinkuri Chinkuri olarak kaydetmistir 1922 nufus cetvelinde Maradid nahiyesinin bir koyu olarak Cinkur چنقور biciminde gectigi anlasilan bu ad sehven Cenkavur olarak okunmustur DemografiTarihsel Klarceti bolgesinde kadin ve erkegin birlikte sayildigi ilk nufus tespiti Rus idaresi sirasinda yapilmistir 1886 yilinda yapilan bu sayima gore Cinkuri de 21 hanede 80 kisi yasiyor ve koyun nufusunun tamami Gurculerden olusuyordu Cinkuri bu tarihte Batum sancagina okrug bagli Gonio kazasinin ucastok Subani nahiyesinin koylerinden biriydi Bes koyden olusan nahiyenin toplam nufusu 1 171 kisiden olusuyordu ve Cinkuri bu nufusunun sadece 7 si kadarini barindiriyordu Bu tarihte hane basina ortalama yaklasik 4 kisi dusmesi ailelerin kucuk bir nufusa sahip oldugunu gostermektedir Cinkuri nin 1921 de Turkiye ye birakilmasinin ardindan 1922 yilinda yapilan ilk nufus tespitinde koyde 12 hanede 24 u kadi ve 29 u erkek olmak uzere 53 kisi yasiyordu 1886 yili verilerine gore bile koyun nufusunun azalmis olmasi Rus idaresi sirasinda koyden Osmanli ulkesine goc oldugunu gostermektedir Bu tarihte hane basina dusen ortalama nufusta da onemli bir degisiklik olmamistir Dort yil sonra 1926 yilinda yapilan nufus sayiminda ise Cinkuri nin nufusu biraz artis gostermistir Koydeki hane sayisi bir artisla 13 e cikmis koyun nufusu da 53 kisiden 61 33 u erkek ve 28 i kadin kisiye yukselmistir Son tespite gore eski Cinkuri koyunu de kapsayan Karsikoy un nufusu 386 si erkek ve 328 i kadin olmak uzere 714 kisiden olusmaktadir TarihceTarihsel Tao Klarceti nin bir parcasi olan Klarceti bolgesinde yer alan Cinkuri nin kurulusu hakkinda bilgi yoktur Koyde Cinkuri nin tarihine isik tutacak tarihsel kalintilar da tespit edilmemistir Bununla birlikte koyun yer aldigi bolge antik cagda Kolheti Kralligi sinirlari icinde kaliyordu Erken ve gec Orta Cag da Gurcu kralliklari ve prenslikleri sinirlari icinde yer aliyordu 16 yuzyilin ikinci yarisinda bu bolge Osmanlilar tarafindan ele gecirildi ve Cildir Eyaleti nin bir parcasi haline geldi Cinkuri yaklasik uc yuz yil Osmanli yonetiminde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Carlik Rusyasi nin eline gecti Bu savastan yaklasik sekiz yil sonra 1886 yilinda Ruslarin yaptigi nufus sayimina gore Cinkuri Batum oblasti icinde Batum sancaginin okrug Gonio kazasina ucastok bagli bir koydu Cinkuri bu tarihte Gonio kazasina bagli Subani nahiyesinin bir koyuydu Bu nahiyede Cinkuri koyu disinda Zedubani Zedubani Kintshureti Kinchureti Klaskuri Klaskuri ve Subana Shubana koyleri yer aliyordu Cinkuri I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan 1918 1921 arasinda bagimsiz olan Gurcistan sinirlari icinde kaldi 1921 de Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Turk birlikleri de Ardahan Artvin ve Batum bolgelerini isgal etti Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya yla imzaladigi Moskova Antlasmasi yla Cinkuri nin de icinde yer aldigi Artvin ve Ardahan Turkiye ye birakildi Cinkuri Turkiye ye sinirlari icinde kalmasindan bir yil sonra 1922 tarihli nufus cetveline gore Artvin vilayetinin Borcka kazasina bagli Maradidi nahiyesi sinirlari icinde yer aliyordu Cinkuri nin adi 1925 te Cukur olarak degistirildi Bununla birlikte Cinkur adi halk arasinda bugun de kullanilmaktadir 1926 nufus sayiminda Borcka nin Artvin ilinin merkez ilcesine bagli bir nahiye oldugu donemde Cukur da bu nahiyeye bagli bir koydu Cinkuri 1928 tarihli Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli Osmanlica yayinda koy Cukur adiyla yer almasina karsin Dahiliye Vekaleti nin 1933 te yayimladigi Koylerimiz adli yayininda Cinkur olarak gecmektedir Icisleri Bakanligi nin 1968 de yayimladigi Koylerimiz adi yayininda yer almamaktadir Bu kayitlar Cinkuri Cukur koyunun 1933 1968 arasinda Karsikoy un bir mahallesi haline getirildigini gostermektedir Kaynakca a b Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 1927 s 119 a b c 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2020 a b c PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2020 Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce Turkce Ingilizce 2019 Tiflis s 54 ISBN 9789941485244 Borcka Karsikoy Koyu Nufusu Erisim tarihi 10 Nisan 2020 10 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2020 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 144 ISBN 9789944197526 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 89 Koylerimiz Yayimlayan Dahiliye Vekaleti Istanbul 1933 s 175 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 970 s