Çocuk tiyatroları, içeriği çocuklar için hazırlanmış, eğitici tarafları ağır basan oyunlardan oluşan tiyatrolar.
İlk çocuk tiyatrosu
İlk çocuk tiyatrosu İngiltere'de I. Elizabeth döneminde ve Almanya'da 17. yüzyılda çocuklara çeşitli roller verilerek görülmüşse de bazı kaynaklara göre ilk çocuk tiyatrosu 18. yüzyıl'da Fransa'da ortaya çıkmıştır. 1829'da Fransa'da Théatre du Gymnase-Dramatigue Enfantin adlı bir çocuk tiyatrosu kurulmuştur.
ABD'de ilk çocuk tiyatrosu 19. yüzyıl'ın ikinci yarısında, SSCB'de ise 1921'de kurulmuştur.
Türkiye'de ilk kez Meşrutiyet döneminde çocuk tiyatrosuyla tanışılmış olsa da 1935 yılında ilk çocuk tiyatrosunun kuruluş çalışmaları yapılmaya başlanmış ve Muhsin Ertuğrul'un başında bulunduğu İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Çocuk Tiyatrosu kurulması kararı çıkmıştır.
Dünya'da çocuk tiyatrosu
Çocuk tiyatrosunun ilk örneklerinden sayılan İngiltere'deki çocuk toplulukları kiliselerdeki koro okullarından seçilen erkek çocuklarından oluşurdu. Bu çocuklar genellikle dinsel konularda ve klasik Latin oyunları oynarlardı. Saraylarda ve halka gösteriler sunarlardı. Rönesansla birlikte çocuk tiyatrosu da değişti, gelişti ve daha ilgi çekici hale geldi ve Fransa’da kuklaların yer aldığı oyunlar, İngiltere’de çocuklardan kurulu gruplar büyüklere yönelik oyunlar oynamaya başladı.
20. yüzyıl'a gelindiğinde çocuğun, çocuk eğitiminin bilimsel çalışmaların da etkisyle öneminin artması sebebiyle çocuk tiyatroları da daha eğitici ve öğretici hale geldiler. 1920'li yıllarda ABD'de üniversitelerde çocuk tiyatrosu çalışmaları yürütülmeye başlandı.
20. yüzyılda en verimli çalışmaların yapıldığı ülkelerden biri SSCB oldu. Devrimle birliktte eğitici ve etkileyici niteliğinden dolayı çocuk tiyatrosuna büyük önem verildi. Moskova'da kurulan ilk çocuk tiyatrosu 1921'de kurulmuştur.
Türkiye'de çocuk tiyatrosu
Türkiye'de çocuk oyunlarına tiyatronun başlangıcından beri rastlamak mümkündür. Bununla birlikte II. Abdülhamit döneminde birçok çocuk oyununun yazıldığı, dergilerde yayınlandığı görülür ve hatta II. Meşrutiyet döneminde ilkokullarda tiyatro dersleri olduğu bilinmektedir. Ancak savaşla birlikte bu uygulama sürdürülememiştir. Cumhuriyet döneminde ilk çocuk tiyatrosu 1935 yılında M. Kemal Küçük'ün yazdığı "Çocuklara İlk Tiyatro Dersi" oyunuyla perdesini açmış olan İstanbul Şehir Tiyatrosu'dur. Muhsin Ertuğrul'un çabasıyla oluşturulan tiyatro, ilk on yıl boyunca yalnızca yerli oyunlar oynamış, müzik ve dansla sahnelerine renk katmışlardır. 1946 yılında onları ve 1947'de de Ankara Devlet Konservatuvarı izledi. Devlet Tiyatroları'nda sahnelenen ilk çocuk oyunu 31 Ocak 1948'de Küçük Tiyatro'da sergilenen Mümtaz Zeki Taşkın'ın yazdığı, müziklerini Fehmi Ege'nin hazırladığı ve Nüzhet Şenbay'ın sahneye koyduğu "Altın Bilezik"tir. Tatbikat Sahnesi ise aynı dönemde "Büyükbabanın Pireleri" isimli oyunu sahneye koymuştur.
Çocuk oyunları da değişen sosyo-ekonomik ve siyasal yaşamla birlikte dönem dönem etkisini sahnede göstermiştir. Bir dönem daha eğitici, atak ve etrafına, çevresine duyarlı oyunlar sahnede görülürken, başka bir dönem sadece eğlenceye yönelik; Polyanna ve Külkedisi gibi oyunlar sergilenmiştir.
Muhsin Ertuğrul ve Haldun Taner'in desteğiyle 1970'lerin ortalarına doğru kurulan Anadolu Çocuk Oyunları Kolu (AÇOK) Türk Çocuk tiyatrolarında önemli bir yer edinmiştir. Seyircilerin bulunduğu ortama giderek oyunlar sahneleyen AÇOK, gezginci bir tiyatroculuk göstermiştir. Provalarını çocuklara da izleterek fikirlerini almışlar ve buna göre çocuk odaklı çalışmışlardır.
Kaynakça
- ^ AnaBritannica Ansiklopedisi (c.6,s.503)
- ^ http://www.tiyatrom.com/cocuk_tiyatrosu.htm 20 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . tiyatrom.com
- ^ http://www.tiyatro.net/sayfa/38/cocuk_tiyatrosu.html 25 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . tiyatro.net
- ^ http://www.gramerimiz.com/cocuk_tiyatrosu.htm 4 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . çocuk tiyatrosu
- ^ . 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2008.
Dış bağlantılar
- Çocuk Tiyatrosu26 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Turkish Theatre In The Last Twenty Years17 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cocuk tiyatrolari icerigi cocuklar icin hazirlanmis egitici taraflari agir basan oyunlardan olusan tiyatrolar Ilk cocuk tiyatrosu17 yuzyil Avrupa sindan bir tiyatro betimlemesi Ilk cocuk tiyatrosu Ingiltere de I Elizabeth doneminde ve Almanya da 17 yuzyilda cocuklara cesitli roller verilerek gorulmusse de bazi kaynaklara gore ilk cocuk tiyatrosu 18 yuzyil da Fransa da ortaya cikmistir 1829 da Fransa da Theatre du Gymnase Dramatigue Enfantin adli bir cocuk tiyatrosu kurulmustur ABD de ilk cocuk tiyatrosu 19 yuzyil in ikinci yarisinda SSCB de ise 1921 de kurulmustur Turkiye de ilk kez Mesrutiyet doneminde cocuk tiyatrosuyla tanisilmis olsa da 1935 yilinda ilk cocuk tiyatrosunun kurulus calismalari yapilmaya baslanmis ve Muhsin Ertugrul un basinda bulundugu Istanbul Sehir Tiyatrolari nda Cocuk Tiyatrosu kurulmasi karari cikmistir Dunya da cocuk tiyatrosuCocuk tiyatrosunun ilk orneklerinden sayilan Ingiltere deki cocuk topluluklari kiliselerdeki koro okullarindan secilen erkek cocuklarindan olusurdu Bu cocuklar genellikle dinsel konularda ve klasik Latin oyunlari oynarlardi Saraylarda ve halka gosteriler sunarlardi Ronesansla birlikte cocuk tiyatrosu da degisti gelisti ve daha ilgi cekici hale geldi ve Fransa da kuklalarin yer aldigi oyunlar Ingiltere de cocuklardan kurulu gruplar buyuklere yonelik oyunlar oynamaya basladi 20 yuzyil a gelindiginde cocugun cocuk egitiminin bilimsel calismalarin da etkisyle oneminin artmasi sebebiyle cocuk tiyatrolari da daha egitici ve ogretici hale geldiler 1920 li yillarda ABD de universitelerde cocuk tiyatrosu calismalari yurutulmeye baslandi 20 yuzyilda en verimli calismalarin yapildigi ulkelerden biri SSCB oldu Devrimle birliktte egitici ve etkileyici niteliginden dolayi cocuk tiyatrosuna buyuk onem verildi Moskova da kurulan ilk cocuk tiyatrosu 1921 de kurulmustur Turkiye de cocuk tiyatrosuTurkiye de cocuk oyunlarina tiyatronun baslangicindan beri rastlamak mumkundur Bununla birlikte II Abdulhamit doneminde bircok cocuk oyununun yazildigi dergilerde yayinlandigi gorulur ve hatta II Mesrutiyet doneminde ilkokullarda tiyatro dersleri oldugu bilinmektedir Ancak savasla birlikte bu uygulama surdurulememistir Cumhuriyet doneminde ilk cocuk tiyatrosu 1935 yilinda M Kemal Kucuk un yazdigi Cocuklara Ilk Tiyatro Dersi oyunuyla perdesini acmis olan Istanbul Sehir Tiyatrosu dur Muhsin Ertugrul un cabasiyla olusturulan tiyatro ilk on yil boyunca yalnizca yerli oyunlar oynamis muzik ve dansla sahnelerine renk katmislardir 1946 yilinda onlari ve 1947 de de Ankara Devlet Konservatuvari izledi Devlet Tiyatrolari nda sahnelenen ilk cocuk oyunu 31 Ocak 1948 de Kucuk Tiyatro da sergilenen Mumtaz Zeki Taskin in yazdigi muziklerini Fehmi Ege nin hazirladigi ve Nuzhet Senbay in sahneye koydugu Altin Bilezik tir Tatbikat Sahnesi ise ayni donemde Buyukbabanin Pireleri isimli oyunu sahneye koymustur Cocuk oyunlari da degisen sosyo ekonomik ve siyasal yasamla birlikte donem donem etkisini sahnede gostermistir Bir donem daha egitici atak ve etrafina cevresine duyarli oyunlar sahnede gorulurken baska bir donem sadece eglenceye yonelik Polyanna ve Kulkedisi gibi oyunlar sergilenmistir Muhsin Ertugrul ve Haldun Taner in destegiyle 1970 lerin ortalarina dogru kurulan Anadolu Cocuk Oyunlari Kolu ACOK Turk Cocuk tiyatrolarinda onemli bir yer edinmistir Seyircilerin bulundugu ortama giderek oyunlar sahneleyen ACOK gezginci bir tiyatroculuk gostermistir Provalarini cocuklara da izleterek fikirlerini almislar ve buna gore cocuk odakli calismislardir Kaynakca AnaBritannica Ansiklopedisi c 6 s 503 http www tiyatrom com cocuk tiyatrosu htm 20 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde tiyatrom com http www tiyatro net sayfa 38 cocuk tiyatrosu html 25 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde tiyatro net http www gramerimiz com cocuk tiyatrosu htm 4 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde cocuk tiyatrosu 17 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2008 Dis baglantilarCocuk Tiyatrosu26 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkish Theatre In The Last Twenty Years17 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde