Étienne Henri Gilson (Fransızca: [ilsɔ̃] ; 13 Haziran 1884 - 19 Eylül 1978) Fransız bir filozof ve felsefe tarihçisidir. Bir orta çağ felsefesi uzmanı olsa da, başlangıçta Descartes düşüncesi üzerinde uzmanlaşmıştır; kendini bir neo-thomistci olarak görmese de Thomas Aquinas düşüncesi bağlamında felsefesini icra etti. 1946'da Academie Française'in ölümsüz üyesi olarak seçilme ayrıcalığını elde etti. Gilson aynı zamanda Nobel edebiyat ödülüne de aday gösterilmiştir.
Étienne Henri Gilson | |
---|---|
![]() Étienne Gilson | |
Tam adı | Étienne Henri Gilson |
Doğumu | 13 Haziran 1884, Paris, Fransa |
Ölümü | 19 Eylül 1978 (94 yaşında) Auxerre, Fransa |
Milliyeti | Fransız |
Alma mater | Paris Üniversitesi Collège de France |
Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
Okulu | Thomizm Yeni-skolastikcilik |
İlgi alanları | Teoloji, metafizik, politika, edebiyat, felsefe tarihi |
Önemli fikirleri | Varlık ve öz arasındaki thomistik ayrım ve mathematizm terimini literatüre kazandırması |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri
|
Yaşamı
Gilson Paris'te ikamet eden ve köken olarak Burgonyalı olan katolik bir ailede doğar. Gilson ilkokulu Notre-Dame-des-Champs adında dini bir okulda okudu, ardından Lycée Henri IV. ortaokulunu bitirdi. Descartes'ı okumaya başladığı dönem olan askerlik görevini bitirdikten sonra, skolastik düşüncenin kartezyen düşünce üzerindeki etkisine yoğunlaştığı lisans öğrenimine başladı. Sarbonne Üniversitesi'nde Victor Delbos, Lucien Lévy-Bruhl ve Collège de France'da Henri Bergson hocalarının öğrenimi altında 1906'da felsefe lisans derecesini aldı. 1908'de Thérèse Ravisé of Melun ile evlendi ve Bourg-en-Bresse, Rochefort, Tours, Saint-Quentin ve Angers gibi yerlerde lise hocalığı yaptı.
1913'te Lille Üniversitesi'nde hocalık yaparken Paris Üniversitesi'nde "Descartes ve teolojide özgürlük" isimli doktora tezini savundu. Kariyeri Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle kesildi. Savaş döneminde Fransız ordusunda çavuş rütbesi altında askerlik yaptı. Verdun Muharrebesi'nin ön cephesinde teğmen rütbesi altında bulundu. 1916'da düşman kuvvetler tarafınca esir alındı ve iki yılını savaş tutsağı olarak geçirdi. Gilson savaş tutsağı olduğu bu dönemde kendini yeni entelektüel alanlara adadı; bu alanlar arasında Rusça ve 13. yüzyılda yaşamış bir teolog olan Bonaventura da vardı. Savaşta gösterdiği üstün cesaretten dolayı daha sonra Croix de Guerre nişanına layık görüldü.
1919'da Strasbourg Üniversitesi'nde felsefe tarihi profesörü oldu. 1921'den 1932'ye kadar Paris Üniversitesi'nde Orta çağ felsefe tarihi dersleri verdi. 1930'da Gilson, Jacques Maritain ile birlikte, Aziz Thomas Aquinas Papalık Üniversitesi'ninden felsefe alanında onursal doktora aldı.
Gilson üç yıl boyunca Harvard Üniversitesi'nde de ders verdi. Aziz Basil Cemaati'nin davetiyle, Toronto'da Papalık Orta Çağ araştırmaları Enstitüsü'nü ve Toronto Üniversitesi'nde bulunan St. Michael Kolejini kurdu; bu kolej her sene Étienne Gilson Konferans'ına ev sahipliği yapar. Gilson 1946'da Académie française'a (Fransız akademisi) seçilir.
12 Aralık 1949'da eşi Thérèse Ravisé'nin ölümüyle Gilson ciddi bir duygusal buhranın içine girdi.
1951'de Collège de France'daki koltuğunu Martial Gueroult'ta bırakarak 1968'e kadar tüm zamanını Papalık Orta Çağ Araştırmaları Enstitüsü'ne adadı. Cizvit rahibi ve kardinal olan Henri de Lubac ile arkadaşlardı. Aralarındaki mektuplaşmalar yayınlanmıştır. Gilson esasında bir felsefe tarihçisi olmasına rağmen 20. yüzyıldaki thomasçılık düşüncesinin canlanmasında Jacques Maritain ile ön safta yer alır.
Düşünceleri
Gilson tarihsel bir perspektiften Thomizmin analizine girişir. Gilson için thomizm küçümseyici bir tavırla skolastik düşünceyle özdeş değildir, aksine, Thomizm, yani, Thomas Aquinas'ın felsefesi Gilson için skolastik düşünceye karşı bir isyandır. Gilson kendi çağının felsefesinin insanlığın hüküm verme hakkından vazgeçtiği ve doğaya hükmetmeye işaret eden bir bilime dönüştüğünü belirtir: Sadece doğanın bir parçası olarak görülen insanlık düşüncesi en pervasız sosyal girişimlerle insan hayatına ve kurumlarına zarar verir. Gilson felsefi sistemlere karşı olarak Thomas Aquinas'ın felsefesinin canlanmasıyla tehlikeli alandan bir çıkış yolu açılacağını düşünür. []
Gilson kendi zamanında Orta Çağ felsefesi tarihinin önde gelen bir uzmanı olarak görülüyordu ve kendi başına oldukça saygın bir filozoftu.[] Eserleri bugün yeniden basılmaya ve incelenmeye devam ediyor - Thomist filozoflar arasında belki de sadece onun ünü ve eserleri 1960'larla beraber başlayan Orta Çağ felsefesine dair olan genel ilgisizlikten etkilenmedi.[]
Türkçede yayımlanmış eserleri
- Ortaçağ'da felsefe, Doğu Batı yayınları, çeviren: Ayşe Meral
- Ortaçağ felsefesinin ruhu, Açılım Kitap, çeviren: Şamil Öcal
- Ateizmin çıkmazı, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi yayınları, çeviren: Veysel Uysal
- Tanrı ve felsefe, Birleşik yayıncılık, çeviren: Prof. Dr. Mehmet Aydın
Tüm eserleri
- La Liberté chez Descartes et la Théologie, Alcan, 1913 (reprint: Vrin, 1982).
- Index scolastico-cartésien, Alcan, 1913 (second revised edition: Vrin, 1979).
- Le thomisme, introduction au système de saint Thomas, Vrin, 1919. Chapter from English translation on Faith & Reason 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Études de philosophie médiévale, Université de Strasbourg, 1921.
- La philosophie au moyen-âge, vol.I : De Scot Erigène à saint Bonaventure, Payot, 1922.
- La philosophie au moyen-âge, vol.II : De saint Thomas d'Aquin à Guillaume d'Occam, Payot, 1922.
- La philosophie de saint Bonaventure, Vrin, 1924.
- René Descartes. Discours de la méthode, texte et commentaire, Vrin, 1925.
- Saint Thomas d'Aquin, Gabalda, 1925.
- Introduction à l'étude de Saint Augustin, Vrin, 1929.
- Études sur le rôle de la pensée médiévale dans la formation du système cartésien, Vrin, 1930.
- L'esprit de la philosophie médiévale, Vrin, 1932.
- Les Idées et les Lettres, Vrin, 1932.
- Pour un ordre catholique, Desclée de Brouwer, 1934.
- La théologie mystique de saint Bernard, Vrin, 1934.
- Le réalisme méthodique, Téqui, 1935.
- Christianisme et philosophie, Vrin, 1936.
- , Scribner's, 1937.
- Héloïse et Abélard, Vrin, 1938.
- Dante et la philosophie, Vrin, 1939.
- Réalisme thomiste et critique de la connaissance, Vrin, 1939.
- Théologie et histoire de la spiritualité, Vrin, 1943.
- Notre démocratie, S.E.R. P., 1947.
- L'être et l'essence, Vrin, 1948.
- Saint Bernard, textes choisis et présentés, Plon, 1949.
- Being and Some Philosophers (Toronto: Pontifical Institute of Medieval Studies, 1952)
- L'École des Muses, Vrin, 1951.
- Jean Duns Scot, introduction à ses positions fondamentales, Vrin, 1952.
- Les métamorphoses de la cité de Dieu, Vrin, 1952.
- Being and Some Philosophers, 2nd ed. (Toronto: Pontifical Institute of Medieval Studies, 1952)
- History of Christian Philosophy in the Middle Ages (London: Sheed and Ward, 1955)
- Peinture et réalité, Vrin, 1958.
- Le Philosophe et la Théologie, Fayard, 1960.
- Introduction à la philosophie chrétienne, Vrin, 1960.
- La paix de la sagesse, Aquinas, 1960.
- Trois leçons sur le problème de l'existence de Dieu, Divinitas, 1961.
- L'être et Dieu, Revue thomiste, 1962.
- Introduction aux arts du Beau, Vrin, 1963.
- Matières et formes, Vrin, 1965.
- Les tribulations de Sophie, Vrin, 1967.
- La société de masse et sa culture, Vrin, 1967.
- Hommage à Bergson, Vrin, 1967.
- Linguistique et philosophie, Vrin, 1969.
- D'Aristote à Darwin et retour, Vrin, 1971.
- Dante et Béatrice, études dantesques, Vrin, 1974.
- Saint Thomas moraliste, Vrin, 1974.
- L'athéisme difficile, Vrin, 1979
Kaynakça
- ^ Gilson, Étienne. . San Francisco, CA: Ignatius Press, 1999, p. 133.
- ^ . www.nobelprize.org. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2017.
- ^ Viotto, P. (2008). Grandi amicizie: i Maritain e i loro contemporanei. I Prismi. Saggi (İtalyanca). Città nuova. s. 38. ISBN . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Leclercq, J. (1993). Di grazia in grazia: memorie. Biblioteca di cultura medievale (İtalyanca). Jaca Book. s. 60. ISBN . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Biography of Étienne Gilson's Intellectual Life". 7 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ The Christian Philosophy of St. Thomas Aquinas, University of Notre Dame Press, Indiana, 1956, pp. 366–367
Konuyla ilgili yayınlar
- Biographical sketch Academie Francaise (Fransızca) 21 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Étienne Gilson, The Christian Philosophy of St. Thomas Aquinas, University of Notre Dame Press, Indiana, 1956,
- Charles J. O'Neill (ed.), An Étienne Gilson Tribute, The Marquette University Press, 1959.
- , Étienne Gilson: filosofia cristiana e idea del limite critico, Ediciones Universidad de Navarra, Pamplona, 1970
- , Etienne Gilson, Pontifical Institute of Mediaeval Studies, Toronto, 1984,
- , Étienne Gilson : trois essais, Vrin, 1993, p. 75
- , Art and intellect in the philosophy of Etienne Gilson, University of Missouri Press, Columbia, 2004,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Etienne Henri Gilson Fransizca ilsɔ 13 Haziran 1884 19 Eylul 1978 Fransiz bir filozof ve felsefe tarihcisidir Bir orta cag felsefesi uzmani olsa da baslangicta Descartes dusuncesi uzerinde uzmanlasmistir kendini bir neo thomistci olarak gormese de Thomas Aquinas dusuncesi baglaminda felsefesini icra etti 1946 da Academie Francaise in olumsuz uyesi olarak secilme ayricaligini elde etti Gilson ayni zamanda Nobel edebiyat odulune de aday gosterilmistir Etienne Henri GilsonEtienne GilsonTam adiEtienne Henri GilsonDogumu13 Haziran 1884 Paris FransaOlumu19 Eylul 1978 94 yasinda Auxerre FransaMilliyetiFransizAlma materParis Universitesi College de FranceCagi20 yuzyil felsefesiOkuluThomizm Yeni skolastikcilikIlgi alanlariTeoloji metafizik politika edebiyat felsefe tarihiOnemli fikirleriVarlik ve oz arasindaki thomistik ayrim ve mathematizm terimini literature kazandirmasiEtkilendikleri Thomas Aquinas Aristoteles Descartes Augustinus Bonaventura Auguste Comte Dante Jacques Maritain John Duns ScotusEtkiledikleri Jacques Maritain John F X Knasas Jacques Lacan Henry Corbin Ikinci Vatikan Konsili Dorothy Day YasamiGilson Paris te ikamet eden ve koken olarak Burgonyali olan katolik bir ailede dogar Gilson ilkokulu Notre Dame des Champs adinda dini bir okulda okudu ardindan Lycee Henri IV ortaokulunu bitirdi Descartes i okumaya basladigi donem olan askerlik gorevini bitirdikten sonra skolastik dusuncenin kartezyen dusunce uzerindeki etkisine yogunlastigi lisans ogrenimine basladi Sarbonne Universitesi nde Victor Delbos Lucien Levy Bruhl ve College de France da Henri Bergson hocalarinin ogrenimi altinda 1906 da felsefe lisans derecesini aldi 1908 de Therese Ravise of Melun ile evlendi ve Bourg en Bresse Rochefort Tours Saint Quentin ve Angers gibi yerlerde lise hocaligi yapti 1913 te Lille Universitesi nde hocalik yaparken Paris Universitesi nde Descartes ve teolojide ozgurluk isimli doktora tezini savundu Kariyeri Birinci Dunya Savasi nin patlak vermesiyle kesildi Savas doneminde Fransiz ordusunda cavus rutbesi altinda askerlik yapti Verdun Muharrebesi nin on cephesinde tegmen rutbesi altinda bulundu 1916 da dusman kuvvetler tarafinca esir alindi ve iki yilini savas tutsagi olarak gecirdi Gilson savas tutsagi oldugu bu donemde kendini yeni entelektuel alanlara adadi bu alanlar arasinda Rusca ve 13 yuzyilda yasamis bir teolog olan Bonaventura da vardi Savasta gosterdigi ustun cesaretten dolayi daha sonra Croix de Guerre nisanina layik goruldu 1919 da Strasbourg Universitesi nde felsefe tarihi profesoru oldu 1921 den 1932 ye kadar Paris Universitesi nde Orta cag felsefe tarihi dersleri verdi 1930 da Gilson Jacques Maritain ile birlikte Aziz Thomas Aquinas Papalik Universitesi ninden felsefe alaninda onursal doktora aldi Gilson uc yil boyunca Harvard Universitesi nde de ders verdi Aziz Basil Cemaati nin davetiyle Toronto da Papalik Orta Cag arastirmalari Enstitusu nu ve Toronto Universitesi nde bulunan St Michael Kolejini kurdu bu kolej her sene Etienne Gilson Konferans ina ev sahipligi yapar Gilson 1946 da Academie francaise a Fransiz akademisi secilir 12 Aralik 1949 da esi Therese Ravise nin olumuyle Gilson ciddi bir duygusal buhranin icine girdi 1951 de College de France daki koltugunu Martial Gueroult ta birakarak 1968 e kadar tum zamanini Papalik Orta Cag Arastirmalari Enstitusu ne adadi Cizvit rahibi ve kardinal olan Henri de Lubac ile arkadaslardi Aralarindaki mektuplasmalar yayinlanmistir Gilson esasinda bir felsefe tarihcisi olmasina ragmen 20 yuzyildaki thomascilik dusuncesinin canlanmasinda Jacques Maritain ile on safta yer alir DusunceleriGilson tarihsel bir perspektiften Thomizmin analizine girisir Gilson icin thomizm kucumseyici bir tavirla skolastik dusunceyle ozdes degildir aksine Thomizm yani Thomas Aquinas in felsefesi Gilson icin skolastik dusunceye karsi bir isyandir Gilson kendi caginin felsefesinin insanligin hukum verme hakkindan vazgectigi ve dogaya hukmetmeye isaret eden bir bilime donustugunu belirtir Sadece doganin bir parcasi olarak gorulen insanlik dusuncesi en pervasiz sosyal girisimlerle insan hayatina ve kurumlarina zarar verir Gilson felsefi sistemlere karsi olarak Thomas Aquinas in felsefesinin canlanmasiyla tehlikeli alandan bir cikis yolu acilacagini dusunur kaynak belirtilmeli Gilson kendi zamaninda Orta Cag felsefesi tarihinin onde gelen bir uzmani olarak goruluyordu ve kendi basina oldukca saygin bir filozoftu kaynak belirtilmeli Eserleri bugun yeniden basilmaya ve incelenmeye devam ediyor Thomist filozoflar arasinda belki de sadece onun unu ve eserleri 1960 larla beraber baslayan Orta Cag felsefesine dair olan genel ilgisizlikten etkilenmedi kaynak belirtilmeli Turkcede yayimlanmis eserleriOrtacag da felsefe Dogu Bati yayinlari ceviren Ayse Meral Ortacag felsefesinin ruhu Acilim Kitap ceviren Samil Ocal Ateizmin cikmazi Marmara Universitesi Ilahiyat Fakultesi yayinlari ceviren Veysel Uysal Tanri ve felsefe Birlesik yayincilik ceviren Prof Dr Mehmet AydinTum eserleriLa Liberte chez Descartes et la Theologie Alcan 1913 reprint Vrin 1982 Index scolastico cartesien Alcan 1913 second revised edition Vrin 1979 Le thomisme introduction au systeme de saint Thomas Vrin 1919 Chapter from English translation on Faith amp Reason 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Etudes de philosophie medievale Universite de Strasbourg 1921 La philosophie au moyen age vol I De Scot Erigene a saint Bonaventure Payot 1922 La philosophie au moyen age vol II De saint Thomas d Aquin a Guillaume d Occam Payot 1922 La philosophie de saint Bonaventure Vrin 1924 Rene Descartes Discours de la methode texte et commentaire Vrin 1925 Saint Thomas d Aquin Gabalda 1925 Introduction a l etude de Saint Augustin Vrin 1929 Etudes sur le role de la pensee medievale dans la formation du systeme cartesien Vrin 1930 L esprit de la philosophie medievale Vrin 1932 Les Idees et les Lettres Vrin 1932 Pour un ordre catholique Desclee de Brouwer 1934 La theologie mystique de saint Bernard Vrin 1934 Le realisme methodique Tequi 1935 Christianisme et philosophie Vrin 1936 Scribner s 1937 Heloise et Abelard Vrin 1938 Dante et la philosophie Vrin 1939 Realisme thomiste et critique de la connaissance Vrin 1939 Theologie et histoire de la spiritualite Vrin 1943 Notre democratie S E R P 1947 L etre et l essence Vrin 1948 Saint Bernard textes choisis et presentes Plon 1949 Being and Some Philosophers Toronto Pontifical Institute of Medieval Studies 1952 L Ecole des Muses Vrin 1951 Jean Duns Scot introduction a ses positions fondamentales Vrin 1952 Les metamorphoses de la cite de Dieu Vrin 1952 Being and Some Philosophers 2nd ed Toronto Pontifical Institute of Medieval Studies 1952 History of Christian Philosophy in the Middle Ages London Sheed and Ward 1955 Peinture et realite Vrin 1958 Le Philosophe et la Theologie Fayard 1960 Introduction a la philosophie chretienne Vrin 1960 La paix de la sagesse Aquinas 1960 Trois lecons sur le probleme de l existence de Dieu Divinitas 1961 L etre et Dieu Revue thomiste 1962 Introduction aux arts du Beau Vrin 1963 Matieres et formes Vrin 1965 Les tribulations de Sophie Vrin 1967 La societe de masse et sa culture Vrin 1967 Hommage a Bergson Vrin 1967 Linguistique et philosophie Vrin 1969 D Aristote a Darwin et retour Vrin 1971 Dante et Beatrice etudes dantesques Vrin 1974 Saint Thomas moraliste Vrin 1974 L atheisme difficile Vrin 1979Kaynakca Gilson Etienne San Francisco CA Ignatius Press 1999 p 133 www nobelprize org 8 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2017 Viotto P 2008 Grandi amicizie i Maritain e i loro contemporanei I Prismi Saggi Italyanca Citta nuova s 38 ISBN 978 88 311 7340 7 Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Leclercq J 1993 Di grazia in grazia memorie Biblioteca di cultura medievale Italyanca Jaca Book s 60 ISBN 978 88 16 40330 7 Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Biography of Etienne Gilson s Intellectual Life 7 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 The Christian Philosophy of St Thomas Aquinas University of Notre Dame Press Indiana 1956 pp 366 367Konuyla ilgili yayinlarBiographical sketch Academie Francaise Fransizca 21 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Etienne Gilson The Christian Philosophy of St Thomas Aquinas University of Notre Dame Press Indiana 1956 0 268 00801 9 Charles J O Neill ed An Etienne Gilson Tribute The Marquette University Press 1959 Etienne Gilson filosofia cristiana e idea del limite critico Ediciones Universidad de Navarra Pamplona 1970 Etienne Gilson Pontifical Institute of Mediaeval Studies Toronto 1984 0 88844 706 X Etienne Gilson trois essais Vrin 1993 p 75 Art and intellect in the philosophy of Etienne Gilson University of Missouri Press Columbia 2004 0 8262 1536 X