Cizvitler ya da İsa Cemiyeti, genel merkezi Roma’da olan, Katolik Kilisesi’nin erkek bir tarikatıdır. 1528’de Paris’te tanışan ve içinde Francisco de Xavier, Pierre Favre ve Tarikatın ilk lideri olan Loyolalı Ignatius’un da olduğu yedi arkadaş ve öğrenci tarafından kurulmuştur. Kendilerine Compañía de Jesús ve Amigos en El Señor yani ‘Rabbin Arkadaşları’ diyorlardı çünkü İsa tarafından bir araya getirildiklerini düşünüyorlardı. İsimdeki ‘Compania’ Latinceye societas (topluluk/cemiyet) olarak çevrilmiş bu sebeple de daha yaygın olarak ‘İsa Cemiyeti’ olarak tanınmışlardır.
Generalate Borgo S. Spirito 4, 00195 Roma-Prati, Italy
Motto
Ad Majorem Dei Gloriam
Superior General
Cizvit’in benzer kurumlar arasında sınıflandırılması, katip keşişlerin dilenci tarikatı olarak yapılmaktadır, bu tanım da; tanıklık işler yapan, dini bir tertipte olan ve bunun için sadaka ve zekata bel bağlamış ya da bağışlarla destek alan rahipler grubu anlamına gelmektedir.
Kuruluş ve ilk faaliyetler
15 Ağustos 1534'te, Loyolalı İgnatius ve Paris Üniversitesi'ndeki altı öğrenci tarafından kuruldu. Günümüz İspanya'sındaki Navarra KrallığındanFrancisco de Xavier, , Diego Laínez, , Savoie Dükalığın'dan Pierre Favre ve Portekiz'den , olarak bilinen mahzeninde yoksulluk ve bekaret yeminlerini etmek için buluştular. 1538’de aynı yedili, Papa’nın bu yeni dini oluşumu onaylaması ve kutsaması için İtalya’ya gitti. Papa III. Pavlus onları kabul etti ve kutsadı, onların rahip olarak atanmasına izin verdi ve İtalya’da vaizlik yapmalarını istedi. Grup kendilerini İtalya’nın çeşitli şehirlerinde hemen vaizliğe ve hayır işlerine verdiler. Bu ilk adımlar İsa Cemiyeti’nin kuruluşunun ilk resmi adımları oldu.
1535-1538 yılları arasında yaşanan V. Karl, Venedik, Papalık ve Osmanlı İmparatorluğu arasında yaşanan savaş, Kudüs’e yapılacak herhangi bir yolculuğu imkansız kılmıştı. Dile getirdikleri Kudüs’e gitme arzusundan vazgeçen grup (O sırada 11 kişiydiler) 1540’ta Roma’ya dönüp kendilerinin Papa III. Pavlus’un emrinde hizmete sundular. Papa’nın onlara emredeceği her şeyi yapacaklardı. Kardinallerine danıştıktan sonra Papa “İsa Cemiyeti/Cizvit Kurumunun Kaideleri”ni imzalamayı kabul etti ve İsa Cemiyeti resmi olarak kurulmuş oldu.
Cizvit’in kurumun kaideleri ve anayasasında belirtildiği şekliyle görevi
“İsa Cemiyeti Kurumunun Kaideleri” yeni tarikatın doğası, maneviyatı, yaşamı ve, misyonu ifade eder. Ünlü başlangıç beyanı Ignatius’un askeri geçmişinden izler taşır.
İsa Cemiyeti Kurumunun Kaideleri
Her kim Tanrı’nın bir askeri olarak, Haç sancağı altında İsa’nın adıyla isimlendirmeyi istediğimiz Cemiyetimizde, yalnızca Rabbe ve eşi olan Kilise’ye, İsa’nın yeryüzünde Vekili olan Roma Episkoposluğu altında hizmet etmek isterse bekaret, yoksulluk ve itaat yeminlerini resmi bir biçimde ettikten sonra, şunları aklından çıkartmamalıdır. Artık kendisi öncelikle şu amaçla kurulmuş olan bir Cemiyetin parçasıdır: öncelikle inancın savunulması ve yayılması için mücadele etmek ve Hristiyan hayatındaki ve doktrinindeki bireylerin gelişmesi, bunu; halka vaazlar, açık dersler ve diğer her tür Tanrı sözüne hizmet yolu ile beraber, sonrasında inzivalar çocukların ve eğitimsiz insanların Hristiyanlıkta eğitimi ve İsa’ya sadık olanların ruhani tesellisi için itirafları dinlemek ve diğer Sırların /Sakramentlerin uygulanmasıyla ile yapar. Dahası, kendisini yabancılaşmış olanların tesellisi için hazır ve ulaşılabilir kılmalı, cezaevlerinde ve hastanedekilere şefkatle yardım ve hizmet etmeli ve Tanrı’yı yüceltecek ve kamu yararına olacak her türlü hayır işini yapmaya hazır olmalıdır.
— “İsa Cemiyeti Kurumunun Kaideleri”
1541’de iki defa reddetmiş olmasına rağmen Ignatius cemiyetinin ilk lideri olarak seçildi. Asıl görevi tarikatın Anayasası’nı yazmaktı. 1553’te kabul edilen İsa Cemiyeti’nin Anayasası Cemiyetin nihai amacını, ilk bölümünde bir kez daha tanımlamıştır:
“
İsa Cemiyeti’nin nihai amacı kendisini Tanrı’nın lütfu ile üyelerinin ruhlarının kemali ve kurtuluşuna adamak fakat aynı zamanda aynı lütuf ile komşularının ruhlarının kemali ve kurtuluşu için yardımcı olmak ve gayretle çalışmaktır.
„
—İsa Cemiyeti’nin Anayasası
Loyola'lı Aziz İgnatius'un Ruhsal Egzersizleri
İsa Cemiyeti'nin Anayasası merkezileşmiş bir organizasyon yarattı ve Papa’nın çağrıda bulunacağı her görevi kabul etmeyi vurguladı. Kendisinin ana prensibi Cizvitlerin gayri resmî mottosu oldu: Ad Maiorem Dei Gloriam (“Tanrı’nın Yüce Görkemi Adına”) Bu tabir kötü olmayan her işin bu niyetle yapıldığı sürece manevi hayat için faydalı olabileceğini düşündürmek için tasarlanmıştır; önemsiz olduğu düşünülen şeylerin dahi.
Ignatius’un zamanında Cizvitlerin işi ağırlıklı olarak bireylerin (Ruhsal Egzersizler ve manevi görüşme ile) ve görece ufak grupların (vaazlar ve ilmihal ile) manevi zenginliği üzerineydi. Kilise kendi içinde reforma başladığında, yeni oluşmuş Cemiyet gayretlerini kilisenin kendini reform etme çabalarına yardım etmeye yönlendirdi.
Faaliyetler
Eğitime Adanma
Cizvit tarikatının "Kaideler" adlı tüzüğünde, tarikatın eğitim çalışmalarını apostolik bir motivasyonla yürüttüğünü ve iyi bir eğitimin insanları kurtuluşa götürebileceğinden bahseder. "Kaideler"in IV. bölümünde eğitimin birinci amacı öğrencinin çalışmasını Allah bilgisi, sevgisi ve kendi ruhunun kurtuluşuyla ilişkilendirmeye teşvik etmektir. İkinci amacı ise dünyaya karşı Hristiyan bir bakış açısı kazandırarak öğrencilerin hem bu dünyada hem de gelecek dünyada anlamlı bir hayat yaşamasını sağlamak. Üçüncüsü öğrencilerin ahlaki ve entelektüel uyumuna dikkat etmek. Dördüncüsü tesir sahibi ve toplum için iyi yetenekli liderler yetiştirmektir.
Cizvitler, Hristiyanların kendilerini reform edebilmelerine yardımcı olabilmek için öncelikle güncel ve sağlam bir eğitime ihtiyaç duyduklarının tez biçimde farkına vardılar. Bu amaçla, Cizvitler gezici öğretmenlik yapmaya başladılar. Zamanla okullar ("Kolej") kurmaya başladılar. 1548’de Messine (İtalya)’da ilk Cizvit okulu açıldı. Bu tarihten sonra Avrupa’nın her yerinde ve misyon bölgeleri olan Afrika ve Amerika’da da okullar açtılar. Bu okulların başarısı hemen görüldü. 1749’de Cizvitler dünya çapında 1180 okulu işletiyorlardı.
Ratio Studiorum
Cizvit Üstün Generali (1543-1615) tarafından 1599 yılında tarikat için bastırılan ünlü Çalışma Planı (Ratio Studiorum), topluluğun 1773’te yasaklanmasına dek Cizvit tarikatının eğitiminde resmî kılavuz olmuş; eserin basıldığı dönemde faal olan Cizvit okullarının sayısı üç yüze ulaşmıştır. Ratio Studiorum’unda her şey titizlikle detaylandırılmıştır; derslerin uzunluğu, zaman tabloları, uygun olan kitaplar, okunulacak ve çalışılacak Latin ve Yunan yazarlar ve hepsinden önce eğitimbilimi, yani; ön okumalar, okumalar, tekrarlar, tartışmalar (münakaşalar, hitabeler vb.) ve yazılı kompozisyonlar aracılığı ile anlatılan konunun özümsenmesinin nasıl sağlanacağı.
Müjdeleme, Hristiyan inancının savunulması ve tanıtılması
Papa’nın iradesine cevaben kuruluşundan itibaren yeni tarikat bazı üyelerini, onu bilmeyen insanlara tanıtmak için ve Hristiyanların inançlarını Ruhsal Egzersizler ve yükümlülükleri ile desteklemek için dünyanın her bir yanına yollamıştır.
Tüm Cizvitlerin ilk görevi daima Müjde’yi yaymak olmuştur. İlk kurulduklarında kiliselerde olduğu kadar sokaklarda, pazar yerlerinde, hastanelerde ve hapishanelerde de vaaz vermekteydiler. Kuruluşlarını takip eden ilk on yılda Cizvitler Avrupa’nın dört bir tarafında konferans ve vaazlar veriyorlardı. Kuruculardan birisi olan Pierre Favre, 1539’da İtalya’da, 1540’da Almanya’da, 1541’de İspanya’da, 1542’de Avusturya’da yürüyerek vaazlar verdi.
Cizvit Misyonu - Brazilya - 1820
Kısa bir süre sonra Cizvitler kaşifler ve yerleşimcilerle birlikte seyahat etmeye başladılar. Bu sebeple Francisco de Xavier Japonya’ya (1549) gitmeden önce Hindistan’a (1540) gönderilmiştir. Cizvitler Etiyopya’ya (1547) Kongo’ya (1548) ve Angola’ya (1575) gitmeye başladılar. Çin’e Cizvitlerin ilk ziyareti 1555’te olmuş ancak ilk Çin misyonu 1557’de Makao’da kurulmuştur. Ancak 1582’de Matteo Ricci’nin Makao’ya gelmesi ile misyon faaliyetleri etkin bir hal almıştır. 1556’da Cizvitler Brezilya'ya ulaşmış, Rio de Janiero’nun kuruluşunda yer almışlardır. 1568’de Peru’daki Lima’da vaaz vermişlerdir. 1572’de Meksika’da 1593’de ise Şili’nin Santiago şehrinde bulunmaktaydılar. Uzak mesafelere gitmek hiçbir zaman sorun olmadı. 1594’te Moğolistan’a gitmişler ve Han’dan okul ve kiliseler yapma izni almışlardır. 1615’te bugünün Vietnam’ına vardılar. Aynı dönemde Cizvitler Kanada’ya ulaşmışlar ve Amerika kıtasının ilk kaşifleri arasında olmuşlardır.
Hristiyan inancını yeni yerlerde tanıtma konusunda Cizvitler, yerel kültürleri dikkate almadan müjdecilik yapmak ve yerel dilleri, tarihi, kültürü öğrenme ve müjdelemenin bir parçası yapma arasında kalmışlardır. İlk yöntem Hindistan ve Filipinlerde kullanılmıştır. İkinci yöntem Kanada, güney Amerika ve daha yoğun bir biçimde Japonya ve Çin’de uygulanmıştır.
Çin'de Cizvitler
Çin’de ilk Cizvitlerin tüm çabası İmparatora ulaşmaktı. Japonya’da Francisco de Xavier beklenmedik bir itiraz ile karşılaştı; Çinli Bilginlerin hiç duymadığı bir mesajın nasıl bir değeri olabilirdi ki ? Dolayısıyla Çin daha öncelikle dönüştürülmeliydi. Hayalleri İmparator’un din değiştirmesini sağlamaktı. Bu da İmparator’a Hristiyanlığın üstünlüğünü kanıtlamak ile mümkün olacaktı. Cizvit Matteo Ricci bir öncü olacaktı, arkadaşı ve büyük bir memur, bilim insanı ve tarım uzmanı olan Xu Guangqi (1562-1633) ile birlikte Öklid’in Geometrinin Elementleri’nin ilk altı cildini çevirdiler. Aynı zamanda Çin’deki ilk haritaların birkaç versiyonunu da yayımladı, ilahiyat çalışmaları olan Cennetin Rabbi’nin Gerçek Anlanışı (Tianzhu Sheyi) ve Hristiyan doktrininin ufak bir tanıtımı olan Cennetin Efendisinin Doktrini (Tianzhu Jiaoyi)’yi tamamladı. Birçok döneminin alimi ile dostluk kurdu. Ricci ve diğer Cizvitler Hristiyan inancını yerel gelenekler ve kısmen Konfüçyüscülük ile uyumlu hale getirmeyi denediler. Kofüçyüscü rahipler gibi bile giyindiler. Ricci’den sonra Cizvit astronomi uzmanları Çin’in takvimini reform etmesine yardımcı oldular.
Vatikan Gözlemevi - Roma - İtalya
Özellikle Cizvitler bilimin gelişmesine çok sayıda ve önemli katkıda bulunmuşlardır. On yedinci yüzyılda Cizvit Athanasius Kircher (1601-1680) matematik, astronomi, müzik, kimya, optik, volkanoloji ve arkeoloji üzerine kırktan fazla tez yayınlamıştır. Mikropları mikroskopta gözlemleyen ilk kişilerden biridir. Cizvit Ruđer Bošković (Roger Boscovich) (1711-1787), on sekizinci yüzyılda deneysel fiziğe en önemli katkıda bulunanlardan biri olarak tanımlanmıştır. On sekizinci yüzyılın sonunda Cizvitler manyetizma, optik ve elektrik gibi çeşitli bilimsel alanlara ve sarkaçlı saatler, pantograflar, barometreler, yansıtıcı teleskoplar ve mikroskopların geliştirilmesine katkıda bulunmuşlardır. On dokuzuncu yüzyılda Vatikan gözlemevi Cizvitlere emanet edilmiştir. Jüpiter'in yüzeyindeki renkli şeritleri, Andromeda nebulasını ve Satürn'ün halkalarını, bazı vakalarda herkesten önce, gözlemlemişlerdir. Kan dolaşımı, teorik uçuş olasılığı, Ay’ın gelgitleri nasıl etkilediği ve ışığın dalga benzeri doğası hakkında teoriler üretmişlerdir. Cizvitler 1865 yılında Filipinler'de ve Madagaskar'da gözlemevleri kurmuşlardır. Cizvitler, meteoroloji ve sismoloji konusunda bilime büyük katkı sağlamışlardır.
Cizvit kilisesi - Chiquitos - Bolivia
17. yüzyıl boyunca Meksika, Paraguay ve Brezilya’da, İspanyol ve Portekiz Krallarının ve Papa’nın izni ile, yeni vaftiz olmuş yerel nüfusun yerleşimciler tarafından köleleştirilmelerini önlemek adına Cizvitler bu insanları “Reducciones” adı verilen korumalı köylerde topladılar. Yakın zamana ait eşsiz bir örnek olarak bu köyler Cizvitler tarafından yönetilmiş ve bağımsız birer devlet gibi (Kendi ordu ve hukuk sistemleri...) işlemiştir. Sürekli olarak köle tacirleri tarafından kovalanmakta, açgözlü yerleşimciler tarafından talana uğramakta ve salgınlar tarafından zayıf düşmekte olan yerli cumhuriyetleri yüzyılın sonunu göremediler. Ancak bu ufak bağımsız Güney Amerika Yerli Cumhuriyetleri kısa bir süre için var olsalarda, Yerli halkın tamamen yok olmasının önlenmesinde yardımcı oldu. Bu başarının övgüsü Cizvitlere aittir.
Osmanlı İmparatorluğu’na Cizvitler ilk 1583’te geldiler. Padişahtan bugün Saint Benoit Koleji olarak bilinen binada kalma izni adılar.
Okul girişinde bulunan kilisenin kapısındaki kitâbe ve Cizvit Logosu
Cizvitler 1583 yılında İstanbul'da bulunan St. Benoit adlı bir Fransız kurumu yönetimini de üstlenmişlerdi. 18 Kasım 1583 tarihinde Fransa Kralı III. Henri'nin isteği doğrultusunda Papa XIII. Gregorius, manastırı Benedikten tarikatından alıp Cizvit rahiplerine vermiş ve Jules Mancinelli'nin yönetiminde ikisi Fransız ve ikisi İtalyan toplam dört Cizvit rahip, kurumu devralmıştır. Saint-Benoît'da ilk eğitim kurumu, manastıra bağlı olarak yine Cizvit rahiplerin girişimiyle 1583'te kurulmuştur. 1586 yılındaki veba salgını sırasında görevli Cizvit'lerin tamamının ölmesi üzerinde okulu Kapusen rahipleri devralmıştır. Ancak bu rahiplerden Aziz 'nın Topkapı Sarayı'na giderek Sultan III. Murad'a Hristiyan olma çağrısında bulunması üzerine, Kapüsen rahipler tutuklanıp sınırdışı edilmişlerdir. Bu nedenle okul kapanma tehlikesi yaşamış, ancak Cizvitler kısa süre sonra okula geri dönerek kurumu yaşatmayı başarmışlardır. Saint-Benoît bu dönemde, Osmanlı topraklarındaki Cizvit faaliyetlerinin merkezi olmuştur.
1586’daki veba salgınında tüm Cizvitler öldü. Yeni bir grup Cizvit 1609’da temel olarak şu üç şey yapmak için geldiler:
- St. Benoit Lisesinde ders vermek ve yönetmek.
- Hristiyan kölelerin manevi ihtiyaçları ile ilgilenmek (Osmanlı ordusunun savaşlarda ya da akınlarda esir aldığı Hristiyanlar).
Papa XIV. Klement, Roma'dan yapılan 21 Temmuz 1773 tarihli resmî bildiride Cizvit tarikatının feshedildiğini ve dünyanın her yerinde Roma Kilisesi tarafından Cizvitlere tanınmış olan tüm hak ve ayrıcalıkların kaldırıldığını ilan etti. Yapılan duyuru şu şekildeydi:
"... adı geçen İsa Tarikatı'nın eskisi gibi yüksek faydalarını sağlayamaması üstünde düşünüldü... Bu durum dahilinde ve uzun değerlendirmeler sonucunda, tarikat olarak sınıflandırılan topluluğun geleceğine: mevcut bilgimiz dahilinde ve Papalık makamının gücü altında, adı geçen topluluğun feshi ve bütün faaliyetlerinden mahrum bırakılması yönünde karar vermekteyiz. Bu andan itibaren, ruhban sınıfından ihtiyatlı ve doğru ahlaka sahip olan bir üyesi, adı geçen oluşumların adının ebediyyen sonlandırılması ve feshinin sağlanması için başkanlık ve yöneticilik yapmak üzere seçilecektir. ..."
— Papa XIV. Clement
Tarikat feshedildiğinde 22,589 Cizvit, 49 eyalet, 669 kolej ve 3000'in üstünde misyonerleri ile faaliyet göstermekteydi.
Fesih süreci bütün ülkelerde yaşandı. Prusya ve Rusya, II. Katerina'nın Papalık Bildirileri'nin uygulanmasını yasakladığı için Tarikat, milyonlarca Hristiyan'ın (ve birçok Cizvit'in) yaşadığı bu bölgelerde faaliyetini sürdürmeye devam etti. Bunun sonucu olarak VI. Pius, tarikatın Rusya ve Polonya içinde faaliyetini sürdürmesi yönünde karar almak durumunda kaldı. Bu karar sonucunda Polonyalı topluluğun önderi olarak seçildi. VII. Pius, Fransa'daki esareti süresince Cizvitlerin yeniden yapılanması üstüne yaptığı değerlendirmeler sonucunda 7 Ağustos 1814 tarihli bildirisiyle tarikatın feshini geri aldı. Bu kararı takiben yine bir Polonya'lı olan , 1805'te Rusya'da seçilen topluluk lideri, uluslararası tanınırlık kazandı.
Cizvitlerin 1814'te yeniden yapılandırılması ile Cemiyet büyük bir büyümeye uğradı.
Yeniden Yapılanmadan 1945’e kadar Faaliyetler
Georgetown Cizvit Üniversitesi - Washington DC - ABDFordham Cizvit Üniversitesi - New York - ABD
Yenilenmesinin ardından İsa Cemiyeti kiliseye olan hizmetini eğitime daha sıkı bir bağlılıkla devam etti, özellikle de yüksek eğitime. Bu dönemde İsa Cemiyeti üniversiteler açmaya (ya da yatırım yapmaya) karar verdi. (ABD’de 1798'de kurulan Georgetown ve Fordham Üniversiteleri, Lübnan’da , Belçika’da , İspanya’da , Japonya’da Sophia Üniversitesi...)
Sophia Cizvit Üniversitesi - Tokyo - Japonya
Tüm kilise içinde eski yerine 1814’te kavuşmasından sonra Cizvitler için Asya, Afrika ve Yakındoğu bölgelerine dönmek mümkün oldu.
1842’de Cizvitler Çin’e döndü. Cizvitler yarı-kolonici bir bağlamda Fuijan, Hebei, Shanxi ya da Sichuan’ın taşra nüfusu ile çalışmaktaydılar. Ancak asıl terchileri bu değildi; Cizvitlerin ilk hayali elit kesimleri bilimsel havarilikleri ile, Çin’in atalar modeline uygun bir biçimde dönüştürmekti.
Comillias Cizvit Üniversitesi - İspanya
Afrika ile ilgili olarak, Fransız Cizvitler Madagaskar'a 1832’de ulaştılar ancak politik entrikalar ilk denemelerini meyvesiz bıraktı. 1840’ta başka bir Fransız misyonu, bir yetimhanenin açıldığı Cezayir’e yollandı. Daha uluslararası bir grup Cizvit ise Sudan misyonunda yer aldı.
Cizvitlerin varlığı İskenderiye ve Kahire’de düzenli olarak arttı, iki şehirde de erken dönemde Cizvit kolejleri bulunmaktaydı. 1893’te, Belçikalı Cizvitler bugün Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak bilinen Kwango’da bir misyon başlattılar. Bu Cizvitlerin 17. yüzyılda terk ettiği bölgeye dönüşünün sembolü oldu ve Katolik Kilisesi'nin Kongo’daki kuruluşunda önemli bir etkiye sahip oldu.
Saint Joseph Cizvit Üniversitesi - Beirut - Lübnan
Restorasyondan sonra Cizvitler Osmanlı İmparatorluğu’na 1831’de dönmeye karar verdiler. Önce bugün Lübnan olan bölgede bir misyon açtılar. 1852’de Beyrut’ta bir basımevi açtılar. 1872’de Şam’da bir misyon açıldı. Ancak 1881’de Cizvitler İstanbul’a döndüler ve yeni bir kilise ve ikamet yeri açtılar (Bugün bilinen adıyla Kutsal Kalp Kilisesi – Ayazpaşa – İstanbul). Cizvitler aynı zamanda Adana, Kayseri, Sivas, Tokat ve karadenizde çoğunlukla Ermenilere eğitim vermek için okullar açtılar. Adana’daki okul 1909’da yandı. Geri kalan okullar ise zaman içerisinde kapatıldı ve Fransız Cizvitleri 1914’te sınır dışı edildiler ve savaş sonrasında da geri açılmadılar.
Bugün Cizvitler
II. Dünya Savaşından sonra İsa Cemiyeti üye bazında bir zirveye ulaştı (30.000’den fazla) İki geleneksel havariliğine (Misyon ve Eğitim) ek olarak İsa Cemiyeti, sosyal hizmet görevlerine de kendini adadı.
Cizvitlerin Ev Merkezi - Roma
Örneğin Güney Amerika’da 1955’te açılan “Fe e Alegria” denilen okullar ağı özellikle fakirlere eğitim vermeyi amaçlamaktadır.
1975’te 32. Genel Cemiyet toplantısı yapıldı. Toplantı alınan 4 karar Cizvitler tarafından özellikle iyi bilinmektedir; “İsa Cemiyeti’nin bugünkü görevi inanca hizmet, kesin bir gereklilik olan adaletin teşviklenmesi...” Adaletin teşviki, o günden beridir Cizvitlerin önceliklerinden birisi olmuştur. Bu amaçla, 1980’de mülteciler ile ilgilenen bir Cizvit Sivil Toplum Örgütü olan JRS kurulmuştur.
2019 yılının şubat ayında Cemiyet önümüzdeki 10 yıl için Cizvit hizmetinin 4 önceliğini listelemiştir.
Le portrait interdit, Charles de Meaux yönetmenliğinde, 2017 yılında vizyona girmişti. Filmin başrollerini Melvil Poupaud ve Fan Bingbing paylaşmaktadır.
Cizvitlerle ilgili Fıkralar
Cizvit Fıkraları
Bir kadın Peder'e gidip, oğlunun Peder olmayı çok istediğini söylemiş. Gereklilikleri sormuş.
Peder açıklamaya başlamış. "Eğer Diosezli Peder olmak istiyorsa 8 yıl eğitim görecek. Fransisken bir Peder olmak istiyorsa 10 yıl, Cizvit bir Peder olmak istiyorsa da 14 yıl eğitim görecek."
Peder sona geldiğinde annenin gözleri parlar ve, "Onu sonuncusuna yazdıralım, biraz zor öğreniyor..."
Bir Fransisken, bir Dominiken ve bir Cizvit golf oynamaya gider. Oldukça iyi ilerliyorlardır ama bir noktada başkaları olduğu için beklemek zorunda kalırlar. Oynayanlar çok kötü gibidirler ve başkalarına yer vermiyorlardır. Rahipler sinirli bir şekilde şikayetçi olmak için müdüre giderler. Müdür onlara, o golfçülerin kör olduğunu söyler. "Onlar biraz geç bitirebiliyor" der, "Lütfen biraz sabırlı olun".
Fransisken utanç içinde dizlerinin üstüne çöker ve Tanrı'ya onu öfkesi yüzünden affetmesi için yalvarır. Dominiken de üzüntü içinde sabırsızlığı için tövbe eder ve fakirlere, engellilere daha fazla yardım etmeye yemin eder.
Cizvit hiç etkilenmemiş bir şekilde müdüre sorar, "Onları neden gece oynatmıyorsun?"
Bir Cizvit ve bir Fransisken akşam yemeği için otururlar. Masada yalnızca iki dilim kek kalmıştır. Birisi küçük diğeri ise büyük. Cizvit öne uzanır ve en büyük dilimi alır. Fransisken azarlarcasına, "Aziz Francesco bize her zaman en küçük parçayı almamızı öğretti." Cizvit cevap verir, "Ve işte aldın."
Bir Fransisken ve bir Cizvit arkadaştır. İkisi de sigara bağımlısı oldukları için uzun süre sigara arası vermeden dua etmeyi çok güç bulurlar. Üstlerine sigara içebilmek için izin istemeye giderler.
Tekrar buluştuklarında Fransisken'in modu düşüktür. "Üstüme dua ederken sigara içebilir miyim diye sordum, 'hayır' dedi."
Cizvit gülümser. "Ben sigara içerken dua edebilir miyim diye sordum, 'tabii ki' dedi."
Kaynakça
^ab. www.catholic-hierarchy.org. 23 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^. www.catholic-hierarchy.org. 23 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^New Catholic Encyclopedia - Second Edition (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. ss. Cilt: 7 s. 779-795.
^The First Jesuits. John W. O'Malley (İngilizce). Harvard University Press. 1995. ISBN .
^Michael Servetus Research 11 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Website that includes graphical documents in the University of Paris of: Ignations of Loyola, Francis Xavier, Alfonso Salmerón, Nicholas Bobadilla, Peter Faber and Simao Rodrigues, as well as Michael de Villanueva ("Servetus")
^Coyle, Henry (1908). Our church, her children and institutions. Angel Guardian Press. s. 142. 14 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2011.
^Hıristiyanlık Tarihi. Robert D. Linder. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 420 .
^The Constitution of the Society of Jesus and their Complementary Norms (İngilizce). The Institute of Jesuit Sources. 1996. ss. 3. ISBN .
^The Constitution of the Society of Jesus and their Complementary Norms (İngilizce). The Institute of Jesuit Sources. 1996. s. 23. ISBN .
^Les Missions Jésuites - Pour une plus grande gloire de Dieu. Philippe Lécrivain (Fransızca). Gallimard. 1991. ISBN .
^Güngör, Prof. Dr. Ali İsra (2016). Cizvitler. 1. baskı (gözden geçirilmiş yeni baskı). İlknur Uğurlu, Mustafa Güre, Arzu Yıldız. İstanbul: İlgi Kültür Sanat. s. 105-106. ISBN . OCLC 1193198169.
^"Cizvit okuları". 4 Haziran 2018 tarihinde kaynağından .
^"Claudio Acquaviva". 13 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^"Düşünce Tarihi, Batıya Yön Veren Metinler, Cizvit Eğitimi, Ignatius Loyola". 9 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2013.
^"Xu Guangqi". Vikipedia. 13 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^Mathématiques, Astronomie, Biologie et Soin des Ames - Les Jésuites et les sciences. François Euvé (Fransızca). Lessius Editions. 2012. ss. .
^"Redducciones". Britannica. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından .
^. 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^La Compagnie de Jésus au "Levant". Charles Libois SJ (Fransızca). Dar el-machreq - Beyrouth - Liban. 2009. ss. 205-237. ISBN .
^. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^Cizviter ve Katolik Kilisesi'ndeki Yeri. Dr. Ali İsra Güngör. ASAM. 2002. ss. 184-193.
^. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^"Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
Wikimedia Commons'ta Society of Jesus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
İlgili kitaplar
Cizvitler ve Katolik Kilisesi'ndeki Yeri, 2002, Ali İsra Güngör - ASAM -
Hristiyanlık Tarihi, 1977, tr. 2004 - John P. Donnelly - Yeni Yaşam Yayınları - s. 421-422 -
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cizvitler ya da Isa Cemiyeti genel merkezi Roma da olan Katolik Kilisesi nin erkek bir tarikatidir 1528 de Paris te tanisan ve icinde Francisco de Xavier Pierre Favre ve Tarikatin ilk lideri olan Loyolali Ignatius un da oldugu yedi arkadas ve ogrenci tarafindan kurulmustur Kendilerine Compania de Jesus ve Amigos en El Senor yani Rabbin Arkadaslari diyorlardi cunku Isa tarafindan bir araya getirildiklerini dusunuyorlardi Isimdeki Compania Latinceye societas topluluk cemiyet olarak cevrilmis bu sebeple de daha yaygin olarak Isa Cemiyeti olarak taninmislardir CizvitlerSocietas IesuKisaltmaS J or SJKurulus27 Eylul 1540 483 yil once 1540 09 27 Kurulus yeriParisTurPapalik Hakkinin Dini CemaatiMerkezGeneralate Borgo S Spirito 4 00195 Roma Prati ItalyMottoAd Majorem Dei GloriamSuperior General Cizvit in benzer kurumlar arasinda siniflandirilmasi katip kesislerin dilenci tarikati olarak yapilmaktadir bu tanim da taniklik isler yapan dini bir tertipte olan ve bunun icin sadaka ve zekata bel baglamis ya da bagislarla destek alan rahipler grubu anlamina gelmektedir Kurulus ve ilk faaliyetler15 Agustos 1534 te Loyolali Ignatius ve Paris Universitesi ndeki alti ogrenci tarafindan kuruldu Gunumuz Ispanya sindaki Navarra Kralligindan Francisco de Xavier Diego Lainez Savoie Dukaligin dan Pierre Favre ve Portekiz den olarak bilinen mahzeninde yoksulluk ve bekaret yeminlerini etmek icin bulustular 1538 de ayni yedili Papa nin bu yeni dini olusumu onaylamasi ve kutsamasi icin Italya ya gitti Papa III Pavlus onlari kabul etti ve kutsadi onlarin rahip olarak atanmasina izin verdi ve Italya da vaizlik yapmalarini istedi Grup kendilerini Italya nin cesitli sehirlerinde hemen vaizlige ve hayir islerine verdiler Bu ilk adimlar Isa Cemiyeti nin kurulusunun ilk resmi adimlari oldu 1535 1538 yillari arasinda yasanan V Karl Venedik Papalik ve Osmanli Imparatorlugu arasinda yasanan savas Kudus e yapilacak herhangi bir yolculugu imkansiz kilmisti Dile getirdikleri Kudus e gitme arzusundan vazgecen grup O sirada 11 kisiydiler 1540 ta Roma ya donup kendilerinin Papa III Pavlus un emrinde hizmete sundular Papa nin onlara emredecegi her seyi yapacaklardi Kardinallerine danistiktan sonra Papa Isa Cemiyeti Cizvit Kurumunun Kaideleri ni imzalamayi kabul etti ve Isa Cemiyeti resmi olarak kurulmus oldu Cizvit in kurumun kaideleri ve anayasasinda belirtildigi sekliyle gorevi Isa Cemiyeti Kurumunun Kaideleri yeni tarikatin dogasi maneviyati yasami ve misyonu ifade eder Unlu baslangic beyani Ignatius un askeri gecmisinden izler tasir Isa Cemiyeti Kurumunun Kaideleri Her kim Tanri nin bir askeri olarak Hac sancagi altinda Isa nin adiyla isimlendirmeyi istedigimiz Cemiyetimizde yalnizca Rabbe ve esi olan Kilise ye Isa nin yeryuzunde Vekili olan Roma Episkoposlugu altinda hizmet etmek isterse bekaret yoksulluk ve itaat yeminlerini resmi bir bicimde ettikten sonra sunlari aklindan cikartmamalidir Artik kendisi oncelikle su amacla kurulmus olan bir Cemiyetin parcasidir oncelikle inancin savunulmasi ve yayilmasi icin mucadele etmek ve Hristiyan hayatindaki ve doktrinindeki bireylerin gelismesi bunu halka vaazlar acik dersler ve diger her tur Tanri sozune hizmet yolu ile beraber sonrasinda inzivalar cocuklarin ve egitimsiz insanlarin Hristiyanlikta egitimi ve Isa ya sadik olanlarin ruhani tesellisi icin itiraflari dinlemek ve diger Sirlarin Sakramentlerin uygulanmasiyla ile yapar Dahasi kendisini yabancilasmis olanlarin tesellisi icin hazir ve ulasilabilir kilmali cezaevlerinde ve hastanedekilere sefkatle yardim ve hizmet etmeli ve Tanri yi yuceltecek ve kamu yararina olacak her turlu hayir isini yapmaya hazir olmalidir Isa Cemiyeti Kurumunun Kaideleri 1541 de iki defa reddetmis olmasina ragmen Ignatius cemiyetinin ilk lideri olarak secildi Asil gorevi tarikatin Anayasasi ni yazmakti 1553 te kabul edilen Isa Cemiyeti nin Anayasasi Cemiyetin nihai amacini ilk bolumunde bir kez daha tanimlamistir Isa Cemiyeti nin nihai amaci kendisini Tanri nin lutfu ile uyelerinin ruhlarinin kemali ve kurtulusuna adamak fakat ayni zamanda ayni lutuf ile komsularinin ruhlarinin kemali ve kurtulusu icin yardimci olmak ve gayretle calismaktir Isa Cemiyeti nin AnayasasiLoyola li Aziz Ignatius un Ruhsal Egzersizleri Isa Cemiyeti nin Anayasasi merkezilesmis bir organizasyon yaratti ve Papa nin cagrida bulunacagi her gorevi kabul etmeyi vurguladi Kendisinin ana prensibi Cizvitlerin gayri resmi mottosu oldu Ad Maiorem Dei Gloriam Tanri nin Yuce Gorkemi Adina Bu tabir kotu olmayan her isin bu niyetle yapildigi surece manevi hayat icin faydali olabilecegini dusundurmek icin tasarlanmistir onemsiz oldugu dusunulen seylerin dahi Ignatius un zamaninda Cizvitlerin isi agirlikli olarak bireylerin Ruhsal Egzersizler ve manevi gorusme ile ve gorece ufak gruplarin vaazlar ve ilmihal ile manevi zenginligi uzerineydi Kilise kendi icinde reforma basladiginda yeni olusmus Cemiyet gayretlerini kilisenin kendini reform etme cabalarina yardim etmeye yonlendirdi FaaliyetlerEgitime Adanma Cizvit tarikatinin Kaideler adli tuzugunde tarikatin egitim calismalarini apostolik bir motivasyonla yuruttugunu ve iyi bir egitimin insanlari kurtulusa goturebileceginden bahseder Kaideler in IV bolumunde egitimin birinci amaci ogrencinin calismasini Allah bilgisi sevgisi ve kendi ruhunun kurtulusuyla iliskilendirmeye tesvik etmektir Ikinci amaci ise dunyaya karsi Hristiyan bir bakis acisi kazandirarak ogrencilerin hem bu dunyada hem de gelecek dunyada anlamli bir hayat yasamasini saglamak Ucuncusu ogrencilerin ahlaki ve entelektuel uyumuna dikkat etmek Dorduncusu tesir sahibi ve toplum icin iyi yetenekli liderler yetistirmektir Cizvitler Hristiyanlarin kendilerini reform edebilmelerine yardimci olabilmek icin oncelikle guncel ve saglam bir egitime ihtiyac duyduklarinin tez bicimde farkina vardilar Bu amacla Cizvitler gezici ogretmenlik yapmaya basladilar Zamanla okullar Kolej kurmaya basladilar 1548 de Messine Italya da ilk Cizvit okulu acildi Bu tarihten sonra Avrupa nin her yerinde ve misyon bolgeleri olan Afrika ve Amerika da da okullar actilar Bu okullarin basarisi hemen goruldu 1749 de Cizvitler dunya capinda 1180 okulu isletiyorlardi Ratio Studiorum Cizvit Ustun Generali 1543 1615 tarafindan 1599 yilinda tarikat icin bastirilan unlu Calisma Plani Ratio Studiorum toplulugun 1773 te yasaklanmasina dek Cizvit tarikatinin egitiminde resmi kilavuz olmus eserin basildigi donemde faal olan Cizvit okullarinin sayisi uc yuze ulasmistir Ratio Studiorum unda her sey titizlikle detaylandirilmistir derslerin uzunlugu zaman tablolari uygun olan kitaplar okunulacak ve calisilacak Latin ve Yunan yazarlar ve hepsinden once egitimbilimi yani on okumalar okumalar tekrarlar tartismalar munakasalar hitabeler vb ve yazili kompozisyonlar araciligi ile anlatilan konunun ozumsenmesinin nasil saglanacagi Mujdeleme Hristiyan inancinin savunulmasi ve tanitilmasi Papa nin iradesine cevaben kurulusundan itibaren yeni tarikat bazi uyelerini onu bilmeyen insanlara tanitmak icin ve Hristiyanlarin inanclarini Ruhsal Egzersizler ve yukumlulukleri ile desteklemek icin dunyanin her bir yanina yollamistir Tum Cizvitlerin ilk gorevi daima Mujde yi yaymak olmustur Ilk kurulduklarinda kiliselerde oldugu kadar sokaklarda pazar yerlerinde hastanelerde ve hapishanelerde de vaaz vermekteydiler Kuruluslarini takip eden ilk on yilda Cizvitler Avrupa nin dort bir tarafinda konferans ve vaazlar veriyorlardi Kuruculardan birisi olan Pierre Favre 1539 da Italya da 1540 da Almanya da 1541 de Ispanya da 1542 de Avusturya da yuruyerek vaazlar verdi Cizvit Misyonu Brazilya 1820 Kisa bir sure sonra Cizvitler kasifler ve yerlesimcilerle birlikte seyahat etmeye basladilar Bu sebeple Francisco de Xavier Japonya ya 1549 gitmeden once Hindistan a 1540 gonderilmistir Cizvitler Etiyopya ya 1547 Kongo ya 1548 ve Angola ya 1575 gitmeye basladilar Cin e Cizvitlerin ilk ziyareti 1555 te olmus ancak ilk Cin misyonu 1557 de Makao da kurulmustur Ancak 1582 de Matteo Ricci nin Makao ya gelmesi ile misyon faaliyetleri etkin bir hal almistir 1556 da Cizvitler Brezilya ya ulasmis Rio de Janiero nun kurulusunda yer almislardir 1568 de Peru daki Lima da vaaz vermislerdir 1572 de Meksika da 1593 de ise Sili nin Santiago sehrinde bulunmaktaydilar Uzak mesafelere gitmek hicbir zaman sorun olmadi 1594 te Mogolistan a gitmisler ve Han dan okul ve kiliseler yapma izni almislardir 1615 te bugunun Vietnam ina vardilar Ayni donemde Cizvitler Kanada ya ulasmislar ve Amerika kitasinin ilk kasifleri arasinda olmuslardir Hristiyan inancini yeni yerlerde tanitma konusunda Cizvitler yerel kulturleri dikkate almadan mujdecilik yapmak ve yerel dilleri tarihi kulturu ogrenme ve mujdelemenin bir parcasi yapma arasinda kalmislardir Ilk yontem Hindistan ve Filipinlerde kullanilmistir Ikinci yontem Kanada guney Amerika ve daha yogun bir bicimde Japonya ve Cin de uygulanmistir Cin de Cizvitler Cin de ilk Cizvitlerin tum cabasi Imparatora ulasmakti Japonya da Francisco de Xavier beklenmedik bir itiraz ile karsilasti Cinli Bilginlerin hic duymadigi bir mesajin nasil bir degeri olabilirdi ki Dolayisiyla Cin daha oncelikle donusturulmeliydi Hayalleri Imparator un din degistirmesini saglamakti Bu da Imparator a Hristiyanligin ustunlugunu kanitlamak ile mumkun olacakti Cizvit Matteo Ricci bir oncu olacakti arkadasi ve buyuk bir memur bilim insani ve tarim uzmani olan Xu Guangqi 1562 1633 ile birlikte Oklid in Geometrinin Elementleri nin ilk alti cildini cevirdiler Ayni zamanda Cin deki ilk haritalarin birkac versiyonunu da yayimladi ilahiyat calismalari olan Cennetin Rabbi nin Gercek Anlanisi Tianzhu Sheyi ve Hristiyan doktrininin ufak bir tanitimi olan Cennetin Efendisinin Doktrini Tianzhu Jiaoyi yi tamamladi Bircok doneminin alimi ile dostluk kurdu Ricci ve diger Cizvitler Hristiyan inancini yerel gelenekler ve kismen Konfucyusculuk ile uyumlu hale getirmeyi denediler Kofucyuscu rahipler gibi bile giyindiler Ricci den sonra Cizvit astronomi uzmanlari Cin in takvimini reform etmesine yardimci oldular Vatikan Gozlemevi Roma Italya Ozellikle Cizvitler bilimin gelismesine cok sayida ve onemli katkida bulunmuslardir On yedinci yuzyilda Cizvit Athanasius Kircher 1601 1680 matematik astronomi muzik kimya optik volkanoloji ve arkeoloji uzerine kirktan fazla tez yayinlamistir Mikroplari mikroskopta gozlemleyen ilk kisilerden biridir Cizvit Ruđer Boskovic Roger Boscovich 1711 1787 on sekizinci yuzyilda deneysel fizige en onemli katkida bulunanlardan biri olarak tanimlanmistir On sekizinci yuzyilin sonunda Cizvitler manyetizma optik ve elektrik gibi cesitli bilimsel alanlara ve sarkacli saatler pantograflar barometreler yansitici teleskoplar ve mikroskoplarin gelistirilmesine katkida bulunmuslardir On dokuzuncu yuzyilda Vatikan gozlemevi Cizvitlere emanet edilmistir Jupiter in yuzeyindeki renkli seritleri Andromeda nebulasini ve Saturn un halkalarini bazi vakalarda herkesten once gozlemlemislerdir Kan dolasimi teorik ucus olasiligi Ay in gelgitleri nasil etkiledigi ve isigin dalga benzeri dogasi hakkinda teoriler uretmislerdir Cizvitler 1865 yilinda Filipinler de ve Madagaskar da gozlemevleri kurmuslardir Cizvitler meteoroloji ve sismoloji konusunda bilime buyuk katki saglamislardir Cizvit kilisesi Chiquitos Bolivia 17 yuzyil boyunca Meksika Paraguay ve Brezilya da Ispanyol ve Portekiz Krallarinin ve Papa nin izni ile yeni vaftiz olmus yerel nufusun yerlesimciler tarafindan kolelestirilmelerini onlemek adina Cizvitler bu insanlari Reducciones adi verilen korumali koylerde topladilar Yakin zamana ait essiz bir ornek olarak bu koyler Cizvitler tarafindan yonetilmis ve bagimsiz birer devlet gibi Kendi ordu ve hukuk sistemleri islemistir Surekli olarak kole tacirleri tarafindan kovalanmakta acgozlu yerlesimciler tarafindan talana ugramakta ve salginlar tarafindan zayif dusmekte olan yerli cumhuriyetleri yuzyilin sonunu goremediler Ancak bu ufak bagimsiz Guney Amerika Yerli Cumhuriyetleri kisa bir sure icin var olsalarda Yerli halkin tamamen yok olmasinin onlenmesinde yardimci oldu Bu basarinin ovgusu Cizvitlere aittir Osmanli Imparatorlugu na Cizvitler ilk 1583 te geldiler Padisahtan bugun Saint Benoit Koleji olarak bilinen binada kalma izni adilar Okul girisinde bulunan kilisenin kapisindaki kitabe ve Cizvit Logosu Cizvitler 1583 yilinda Istanbul da bulunan St Benoit adli bir Fransiz kurumu yonetimini de ustlenmislerdi 18 Kasim 1583 tarihinde Fransa Krali III Henri nin istegi dogrultusunda Papa XIII Gregorius manastiri Benedikten tarikatindan alip Cizvit rahiplerine vermis ve Jules Mancinelli nin yonetiminde ikisi Fransiz ve ikisi Italyan toplam dort Cizvit rahip kurumu devralmistir Saint Benoit da ilk egitim kurumu manastira bagli olarak yine Cizvit rahiplerin girisimiyle 1583 te kurulmustur 1586 yilindaki veba salgini sirasinda gorevli Cizvit lerin tamaminin olmesi uzerinde okulu Kapusen rahipleri devralmistir Ancak bu rahiplerden Aziz nin Topkapi Sarayi na giderek Sultan III Murad a Hristiyan olma cagrisinda bulunmasi uzerine Kapusen rahipler tutuklanip sinirdisi edilmislerdir Bu nedenle okul kapanma tehlikesi yasamis ancak Cizvitler kisa sure sonra okula geri donerek kurumu yasatmayi basarmislardir Saint Benoit bu donemde Osmanli topraklarindaki Cizvit faaliyetlerinin merkezi olmustur 1586 daki veba salgininda tum Cizvitler oldu Yeni bir grup Cizvit 1609 da temel olarak su uc sey yapmak icin geldiler St Benoit Lisesinde ders vermek ve yonetmek Hristiyan kolelerin manevi ihtiyaclari ile ilgilenmek Osmanli ordusunun savaslarda ya da akinlarda esir aldigi Hristiyanlar Bolgede Trabzon ve Erivan a kadar yolculuk ederek cogunlukla yerli Hristiyanlara vaaz vermek Ermeni Rum ve Levantenler e 1625 te bir grup Cizvit te Halep Sam Trablus ve Sayda ya gonderilmistir Feshedilme ve yeniden yapilanmaPapa XIV Klement Roma dan yapilan 21 Temmuz 1773 tarihli resmi bildiride Cizvit tarikatinin feshedildigini ve dunyanin her yerinde Roma Kilisesi tarafindan Cizvitlere taninmis olan tum hak ve ayricaliklarin kaldirildigini ilan etti Yapilan duyuru su sekildeydi adi gecen Isa Tarikati nin eskisi gibi yuksek faydalarini saglayamamasi ustunde dusunuldu Bu durum dahilinde ve uzun degerlendirmeler sonucunda tarikat olarak siniflandirilan toplulugun gelecegine mevcut bilgimiz dahilinde ve Papalik makaminin gucu altinda adi gecen toplulugun feshi ve butun faaliyetlerinden mahrum birakilmasi yonunde karar vermekteyiz Bu andan itibaren ruhban sinifindan ihtiyatli ve dogru ahlaka sahip olan bir uyesi adi gecen olusumlarin adinin ebediyyen sonlandirilmasi ve feshinin saglanmasi icin baskanlik ve yoneticilik yapmak uzere secilecektir Papa XIV Clement Tarikat feshedildiginde 22 589 Cizvit 49 eyalet 669 kolej ve 3000 in ustunde misyonerleri ile faaliyet gostermekteydi Fesih sureci butun ulkelerde yasandi Prusya ve Rusya II Katerina nin Papalik Bildirileri nin uygulanmasini yasakladigi icin Tarikat milyonlarca Hristiyan in ve bircok Cizvit in yasadigi bu bolgelerde faaliyetini surdurmeye devam etti Bunun sonucu olarak VI Pius tarikatin Rusya ve Polonya icinde faaliyetini surdurmesi yonunde karar almak durumunda kaldi Bu karar sonucunda Polonyali toplulugun onderi olarak secildi VII Pius Fransa daki esareti suresince Cizvitlerin yeniden yapilanmasi ustune yaptigi degerlendirmeler sonucunda 7 Agustos 1814 tarihli bildirisiyle tarikatin feshini geri aldi Bu karari takiben yine bir Polonya li olan 1805 te Rusya da secilen topluluk lideri uluslararasi taninirlik kazandi Cizvitlerin 1814 te yeniden yapilandirilmasi ile Cemiyet buyuk bir buyumeye ugradi Yeniden Yapilanmadan 1945 e kadar FaaliyetlerGeorgetown Cizvit Universitesi Washington DC ABDFordham Cizvit Universitesi New York ABD Yenilenmesinin ardindan Isa Cemiyeti kiliseye olan hizmetini egitime daha siki bir baglilikla devam etti ozellikle de yuksek egitime Bu donemde Isa Cemiyeti universiteler acmaya ya da yatirim yapmaya karar verdi ABD de 1798 de kurulan Georgetown ve Fordham Universiteleri Lubnan da Belcika da Ispanya da Japonya da Sophia Universitesi Sophia Cizvit Universitesi Tokyo Japonya Tum kilise icinde eski yerine 1814 te kavusmasindan sonra Cizvitler icin Asya Afrika ve Yakindogu bolgelerine donmek mumkun oldu 1842 de Cizvitler Cin e dondu Cizvitler yari kolonici bir baglamda Fuijan Hebei Shanxi ya da Sichuan in tasra nufusu ile calismaktaydilar Ancak asil terchileri bu degildi Cizvitlerin ilk hayali elit kesimleri bilimsel havarilikleri ile Cin in atalar modeline uygun bir bicimde donusturmekti Comillias Cizvit Universitesi Ispanya Afrika ile ilgili olarak Fransiz Cizvitler Madagaskar a 1832 de ulastilar ancak politik entrikalar ilk denemelerini meyvesiz birakti 1840 ta baska bir Fransiz misyonu bir yetimhanenin acildigi Cezayir e yollandi Daha uluslararasi bir grup Cizvit ise Sudan misyonunda yer aldi Guney Afrika ya Cizvitlerin ilk gelisi 1875 te oldu Cizvitlere daha sonrasinda Zambezi Misyonu olarak bilinen bugun Zimbawe Zambiya Malavi Mozambik ve Botsvana nin bir kismi Angola Kongo ve Tanzanya yi kapsayan bolge uzerinde yetki verildi Papa XIII Leo nun 1810 1903 talimatiyla bir baska misyonda Misir da 1879 da acildi Cizvitlerin varligi Iskenderiye ve Kahire de duzenli olarak artti iki sehirde de erken donemde Cizvit kolejleri bulunmaktaydi 1893 te Belcikali Cizvitler bugun Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak bilinen Kwango da bir misyon baslattilar Bu Cizvitlerin 17 yuzyilda terk ettigi bolgeye donusunun sembolu oldu ve Katolik Kilisesi nin Kongo daki kurulusunda onemli bir etkiye sahip oldu Saint Joseph Cizvit Universitesi Beirut Lubnan Restorasyondan sonra Cizvitler Osmanli Imparatorlugu na 1831 de donmeye karar verdiler Once bugun Lubnan olan bolgede bir misyon actilar 1852 de Beyrut ta bir basimevi actilar 1872 de Sam da bir misyon acildi Ancak 1881 de Cizvitler Istanbul a donduler ve yeni bir kilise ve ikamet yeri actilar Bugun bilinen adiyla Kutsal Kalp Kilisesi Ayazpasa Istanbul Cizvitler ayni zamanda Adana Kayseri Sivas Tokat ve karadenizde cogunlukla Ermenilere egitim vermek icin okullar actilar Adana daki okul 1909 da yandi Geri kalan okullar ise zaman icerisinde kapatildi ve Fransiz Cizvitleri 1914 te sinir disi edildiler ve savas sonrasinda da geri acilmadilar Bugun CizvitlerII Dunya Savasindan sonra Isa Cemiyeti uye bazinda bir zirveye ulasti 30 000 den fazla Iki geleneksel havariligine Misyon ve Egitim ek olarak Isa Cemiyeti sosyal hizmet gorevlerine de kendini adadi Cizvitlerin Ev Merkezi Roma Ornegin Guney Amerika da 1955 te acilan Fe e Alegria denilen okullar agi ozellikle fakirlere egitim vermeyi amaclamaktadir 1975 te 32 Genel Cemiyet toplantisi yapildi Toplanti alinan 4 karar Cizvitler tarafindan ozellikle iyi bilinmektedir Isa Cemiyeti nin bugunku gorevi inanca hizmet kesin bir gereklilik olan adaletin tesviklenmesi Adaletin tesviki o gunden beridir Cizvitlerin onceliklerinden birisi olmustur Bu amacla 1980 de multeciler ile ilgilenen bir Cizvit Sivil Toplum Orgutu olan JRS kurulmustur 2019 yilinin subat ayinda Cemiyet onumuzdeki 10 yil icin Cizvit hizmetinin 4 onceligini listelemistir 1 Loyolali Ignatius un Ruhsal Egzersizleri ve muhakeme ile Tanri ya ulasan yolu gostermek 2 Fakir toplum disina itilmis itibari zedelenmislerin yaninda olmak ve adaleti ve baristirici bir bir misyon icinde olmak 3 Genc insanlarin umutla dolu bir gelecek yaratmalari icin yanlarinda olmak 4 Ortak evimizin bakimi icin isbirligi icinde olmak 2020 yilinda dunyada yaklasik 15 000 Cizvit bulunmaktadir En cok Cizvitin bulundugu ulkeler Hindistan ABD Ispanya ve Italya dir Turkiye de ufak bir grup Cizvit Ankara daki Azize Tereza Kilisesi nde ikamet etmektedir Cizvit Azizler listesiJose de Anchieta o 1597 o 1900 Edmund Arrowsmith o 1628 Roberto Bellarmino o 1621 Kilise Doktoru Jan Berchmans o 1621 o 1896 o 1657 Francisco de Borja o 1572 Jean de Brebeuf o 1649 o 1581 o 1647 Edmund Campion o 1581 Peter Canisius o 1597 Kilise Doktoru o 1628 o 1649 Pedro Claver o 1654 o 1648 o 1716 o 1900 o 1679 Pierre Favre o 1546 o 1608 Charles Garnier o 1649 Aloysius Gonzaga o 1591 o 1628 o 1642 o 1952 o 1900 o 1646 o 1597 o 1568 o 1682 o 1646 o 1649 o 1679 Loyola li Ignatius o 1556 o 1900 o 1597 o 1645 John Ogilvie o 1615 o 1606 o 1811 o 1619 o 1927 o 1616 o 1640 Alphonsus Rodriguez o 1617 o 1628 o 1929 o 1597 o 1595 Francesco de Xavier o 1552 Cizvitlerle ilgili filmlerSeytan Ingilizce The Exorcist William Friedkin yonetmenliginde 1973 yilinda vizyona girmistir Filmin basrollerini Lee J Cobb ve Linda Blair paylasmaktadir Misyon Ingilizce The Mission Roland Joffe yonetmenliginde 1986 yilinda vizyona girmistir Filmin basrollerini Robert De Niro ve Jeremy Irons paylasmaktadir Black Robe Bruce Beresford yonetmenliginde 1991 yilinda vizyona girmistir Filmin basrol oyuncu Lothaire Bluteau Silence Martin Scorsese yonetmenliginde 2016 yilinda vizyona girmisti Filmin basrollerini Andrew Garfield ve Liam Neeson paylasmaktadir Le portrait interdit Charles de Meaux yonetmenliginde 2017 yilinda vizyona girmisti Filmin basrollerini Melvil Poupaud ve Fan Bingbing paylasmaktadir Cizvitlerle ilgili FikralarCizvit FikralariBir kadin Peder e gidip oglunun Peder olmayi cok istedigini soylemis Gereklilikleri sormus Peder aciklamaya baslamis Eger Diosezli Peder olmak istiyorsa 8 yil egitim gorecek Fransisken bir Peder olmak istiyorsa 10 yil Cizvit bir Peder olmak istiyorsa da 14 yil egitim gorecek Peder sona geldiginde annenin gozleri parlar ve Onu sonuncusuna yazdiralim biraz zor ogreniyor Bir Fransisken bir Dominiken ve bir Cizvit golf oynamaya gider Oldukca iyi ilerliyorlardir ama bir noktada baskalari oldugu icin beklemek zorunda kalirlar Oynayanlar cok kotu gibidirler ve baskalarina yer vermiyorlardir Rahipler sinirli bir sekilde sikayetci olmak icin mudure giderler Mudur onlara o golfculerin kor oldugunu soyler Onlar biraz gec bitirebiliyor der Lutfen biraz sabirli olun Fransisken utanc icinde dizlerinin ustune coker ve Tanri ya onu ofkesi yuzunden affetmesi icin yalvarir Dominiken de uzuntu icinde sabirsizligi icin tovbe eder ve fakirlere engellilere daha fazla yardim etmeye yemin eder Cizvit hic etkilenmemis bir sekilde mudure sorar Onlari neden gece oynatmiyorsun Bir Cizvit ve bir Fransisken aksam yemegi icin otururlar Masada yalnizca iki dilim kek kalmistir Birisi kucuk digeri ise buyuk Cizvit one uzanir ve en buyuk dilimi alir Fransisken azarlarcasina Aziz Francesco bize her zaman en kucuk parcayi almamizi ogretti Cizvit cevap verir Ve iste aldin Bir Fransisken ve bir Cizvit arkadastir Ikisi de sigara bagimlisi olduklari icin uzun sure sigara arasi vermeden dua etmeyi cok guc bulurlar Ustlerine sigara icebilmek icin izin istemeye giderler Tekrar bulustuklarinda Fransisken in modu dusuktur Ustume dua ederken sigara icebilir miyim diye sordum hayir dedi Cizvit gulumser Ben sigara icerken dua edebilir miyim diye sordum tabii ki dedi Kaynakca a b www catholic hierarchy org 23 Ocak 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi www catholic hierarchy org 23 Ocak 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi New Catholic Encyclopedia Second Edition Ingilizce Thomson and Gale 2003 ss Cilt 7 s 779 795 The First Jesuits John W O Malley Ingilizce Harvard University Press 1995 ISBN 978 0674303133 Michael Servetus Research 11 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Website that includes graphical documents in the University of Paris of Ignations of Loyola Francis Xavier Alfonso Salmeron Nicholas Bobadilla Peter Faber and Simao Rodrigues as well as Michael de Villanueva Servetus Coyle Henry 1908 Our church her children and institutions Angel Guardian Press s 142 14 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2011 Hiristiyanlik Tarihi Robert D Linder Yeni Yasam Yayinlari 1977 s 420 ISBN 975 8318 86 1 The Constitution of the Society of Jesus and their Complementary Norms Ingilizce The Institute of Jesuit Sources 1996 ss 3 ISBN 1 880810 24 7 The Constitution of the Society of Jesus and their Complementary Norms Ingilizce The Institute of Jesuit Sources 1996 s 23 ISBN 1 880810 24 7 Les Missions Jesuites Pour une plus grande gloire de Dieu Philippe Lecrivain Fransizca Gallimard 1991 ISBN 2 07 030746 8 Gungor Prof Dr Ali Isra 2016 Cizvitler 1 baski gozden gecirilmis yeni baski Ilknur Ugurlu Mustafa Gure Arzu Yildiz Istanbul Ilgi Kultur Sanat s 105 106 ISBN 978 605 4977 68 0 OCLC 1193198169 Cizvit okulari 4 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Claudio Acquaviva 13 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dusunce Tarihi Batiya Yon Veren Metinler Cizvit Egitimi Ignatius Loyola 9 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2013 Xu Guangqi Vikipedia 13 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Mathematiques Astronomie Biologie et Soin des Ames Les Jesuites et les sciences Francois Euve Fransizca Lessius Editions 2012 ss ISBN 978 2 87299 226 3 Redducciones Britannica 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan 9 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Papa XIV Clement Dominus ac Redemptor Noster 21 Temmuz 1773 http www reformation org jesuit suppression bull html 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aug 16 1773 Society of Jesus Suppressed Jesuit Restoration 1814 2 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 16 Agustos 2014 Benoit Vermander SJ 5 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi 25 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi La Compagnie de Jesus au Levant Charles Libois SJ Fransizca Dar el machreq Beyrouth Liban 2009 ss 205 237 ISBN 2 7214 5038 7 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Cizviter ve Katolik Kilisesi ndeki Yeri Dr Ali Isra Gungor ASAM 2002 ss 184 193 24 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya 4 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Wikimedia Commons ta Society of Jesus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ilgili kitaplarCizvitler ve Katolik Kilisesi ndeki Yeri 2002 Ali Isra Gungor ASAM ISBN 975 6769 50 5 Hristiyanlik Tarihi 1977 tr 2004 John P Donnelly Yeni Yasam Yayinlari s 421 422 ISBN 975 8318 86 1
Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
