Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ömer Naci (d. 1878, Bursa - ö. 1916, Kerkük), İttihat ve Terakki ve Teşkilât-ı Mahsusa üyesi Türk asker.
| Ömer Naci Bey | |
|---|---|
 | |
| Meclis-i Mebûsan 4. Dönem Mebusu | |
| Görev süresi 18 Nisan 1912 - 5 Ağustos 1912 | |
| Seçim bölgesi | 1912 – Kırklareli |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1878 Bursa, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1916 Kerkük, Osmanlı İmparatorluğu |
| Partisi | Osmanlı Hürriyet Cemiyeti (1906-1907) İttihat ve Terakki Cemiyeti (1907-1916) |
| Bitirdiği okul | Bursa Askeri İdadisi (terk) (1895) Manastır Askeri İdadisi (1887) Mekteb-i Harbiye (1902) |
Yaşamı
Ömer Naci Bey, Kafkasyalı bir Türk göçmen aileye mensuptur. 1878'de Bursa’da dünyaya gelmiştir. Kundakta iken babasını ve ailesini kaybetmiştir. Defterdar Cemal Bey ve eşi tarafından evlât edinilmiş ve büyütülmüştür. Cemal Bey'in Bağdat Defterdarlığı sırasında Ömer Naci Bey, özel hocalardan Arapça, Farsça ve Fransızca dersleri almıştır. Çocukluğundan itibaren özel bir eğitim yaşamı sürdürmüştür ve Cemal Bey, kendisinin sivil bir hayat yaşamasını istemesine rağmen, askerliği seçmiştir. Bursa'daki Işıklar Askeri Lisesi'nde okurken hocaları da, arkadaşlarının hemen hepsi de kendisinin geleceğin başarılı bir askeri değil de güçlü bir şair ve ateşli bir hatip olarak görüyorlardı. Çok okuyordu, okuduklarının çoğu Namık Kemal'in, Tevfik Fikret'in şiirleri ve Jön Türkler‘in gizli yayınlarıydı. Bu yüzden de sık sık başı derde giriyordu. Bunun sonucu olarak Bursa'daki öğrenim yıllarında izin zamanlarını okulun cezaevinde geçiriyordu. Ömer Naci, Bursa Askeri İdadisi’nde aldığı cezaların sıklığından ötürü, okuldan kovuldu ve daha sonrasında Manastır Askeri İdadisi’ne nakledildi. 1896 yılında, bu okuldaki sınıf arkadaşı olan Selanikli Mustafa Kemal ile yakın arkadaşlık kurdu. Okulda iken, Selanikli Mustafa Kemal ile Ömer Naci, birkaç sayı dergi çıkarır ve fikirlerini Harp Okulu öğrencilerine yansıtmaya çalışmışlardır. 10 Şubat 1902 yılında askeri okuldan mezun olup, mülazım (teğmen) çıktıktan sonra, 1902'de Pireşova'da bulunan askerî kıtaya tayin edilmiştir. 1903 yılında, bu kıtadaki kumandanı olan Edirneli Binbaşı Mehmed Ali Bey’in kızı Emine Hanım ile evlenmiştir. 1905'te Jandarma Teşkilatını düzenlemek için gelen İtalyan Generali Georgi Paşa'nın tercümanı ve yaveri olarak atanmıştır. Daha sonra, Selanik’e yerleşmiş ve burada “Çocuk Bahçesi“ adlı haftalık mecmuada yazılar neşretmeye ve Sultan II. Abdülhamid’e karşı siyasi faaliyetlerde bulunmaya başlamıştır. 1895 yılında, Rüştiyeyi bitirerek Manastır Askerî İdadisine geçen Mustafa Kemal ile Osmanlı Hürriyet Cemiyeti içerisinde yer almış, İstibdad idaresinin yıkılması doğrultusunda yasa dışı faaliyetlerde bulunmuştur. Yakalanacağını anlayınca Avrupa'ya kaçmıştır. 1908'de Jön Türk Devrimi'nden sonra İstanbul'a geldi, İttihat ve Terakki Fırkasına girdi; burada yönetim kurulu üyeliğine kadar yükseldi; Bâb-ı Âli Baskını öncesi halkı galeyana getiren hatiplerden birisi olan Ömer Naci, halkı Kâmil Paşa Hükûmeti aleyhine kışkırtmış ve darbe sırasında halkın da İttihat ve Terakki'nin yanında olmasını sağlamıştır. Baskın sırasında yakın arkadaşı olan Mustafa Necip öldürülmüştür. Trablusgarp Savaşı sırasında gönüllü olarak görev almış, 1912 Nisan-Ağustos Meclis-i Mebûsan'ına Kırklareli mebusu seçilmiştir. Subay olarak Kafkas Cephesi'nde, İran'da bulundu. Buralarda Teşkilatı Mahsusa görevlisi olarak baskınlar düzenledi, çete savaşları verdi. Kerkük'te 1916 yılında tifüse yenik düşerek ölmüştür.
Atatürk ile arkadaşlığı
Manastır Askeri İdadisinde (lise) Mustafa Kemal'i en çok etkileyen arkadaşlarından biri Ömer Naci'dir. Ömer Naci, Mustafa Kemal'e edebiyat ve şiir merakı aşılayacaktır.
İlerleyen yıllarda İttihat ve Terakki'nin hatibi olacak olan ve genç yaşta hayatını kaybeden Ömer Naci, Bursa İdadisi'nden kovularak, Manastır İdadisi'ne yollanmıştı.
Mustafa Kemal hatıralarında şunları anlatıyor:
| “ | O zamana kadar edebiyatla çok temasım olmamıştı. Merhum Ömer Naci, Bursa İdadi'sinden kovulmuş, bizim sınıfa gelmişti. Daha o zaman şairdi. Benden okuyacak kitap istedi. Bütün kitaplarımı gösterdim, hiçbirini beğenmedi. Bir arkadaşın kitaplarımdan hiçbirini beğenmemesi gücüme gitmişti. Şiir ve edebiyatla o zaman tanıştım. Çalışmaya başladım. Şiir bana cazip göründü. Fakat Kitabet Hocası diye yeni gelen bir zat beni şiirle uğraşmaktan men etti. 'Bu tarz uğraşlar seni askerlikten uzaklaştırır,' dedi. Ne var ki, güzel yazmak hevesi bende hep baki kaldı. | ” |
Bu ikazı yapan kitabet öğretmeni Mehmet Asım Efendi'dir. Aynı olayı Mustafa Kemal Paşa, daha sonra arkadaşı Ali Fuat Paşa'ya şöyle anlatır:
"Eğer Kitabet Öğretmenimiz imdadıma yetişmeseydi, ben de şair olup çıkacaktım. Çünkü hevesim vardı. Asım Efendi beni bir gün çağırdı ve 'Bak oğlum Mustafa, dedi, şiiri falan bırak. Bu iş senin iyi bir asker olmana mani olur. Diğer hocalarınla da konuştum. Onlar da benim gibi düşünüyorlar. Sen Naci'ye bakma, o hayalperest bir çocuk. İleride belki iyi bir şair ve hatip olabilir, fakat askerlik mesleğinde katiyen yükselemez.' Hocamın ne kadar haklı olduğunu hadiseler ispat etti. Çok arzu ettiği halde Naci kurmay subay olamadı."
Bu ikaz ve yönlendirmenin Mustafa Kemal'in hayatını ve kaderini doğrudan etkilediğine şüphe yoktur. Fakat Ömer Naci'nin de Mustafa Kemal'in fikri altyapısının oluşmasında diğer faktörlerle birlikte önemli bir rol oynadığı da kesindir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 354
- ^ a b . Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti. 12 Mayıs 2020. 11 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ Kuyaş, Ahmet (Ocak 2013). "Bâb-ı Âli Baskını: 100. Yıl". NTV Tarih, 48. ss. 26-35. ISSN 1308-7878.
- ^ Tevetoğlu, Fethi (1987). Ömer Naci. Türk Büyükleri Dizisi:45 (2. bas.). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. s. 9. ISBN .
- ^ . 12 Mayıs 2020. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Omer Naci d 1878 Bursa o 1916 Kerkuk Ittihat ve Terakki ve Teskilat i Mahsusa uyesi Turk asker Omer Naci BeyMeclis i Mebusan 4 Donem MebusuGorev suresi 18 Nisan 1912 5 Agustos 1912Secim bolgesi 1912 KirklareliKisisel bilgilerDogum 1878 Bursa Osmanli ImparatorluguOlum 1916 Kerkuk Osmanli ImparatorluguPartisi Osmanli Hurriyet Cemiyeti 1906 1907 Ittihat ve Terakki Cemiyeti 1907 1916 Bitirdigi okul Bursa Askeri Idadisi terk 1895 Manastir Askeri Idadisi 1887 Mekteb i Harbiye 1902 YasamiOmer Naci Bey Kafkasyali bir Turk gocmen aileye mensuptur 1878 de Bursa da dunyaya gelmistir Kundakta iken babasini ve ailesini kaybetmistir Defterdar Cemal Bey ve esi tarafindan evlat edinilmis ve buyutulmustur Cemal Bey in Bagdat Defterdarligi sirasinda Omer Naci Bey ozel hocalardan Arapca Farsca ve Fransizca dersleri almistir Cocuklugundan itibaren ozel bir egitim yasami surdurmustur ve Cemal Bey kendisinin sivil bir hayat yasamasini istemesine ragmen askerligi secmistir Bursa daki Isiklar Askeri Lisesi nde okurken hocalari da arkadaslarinin hemen hepsi de kendisinin gelecegin basarili bir askeri degil de guclu bir sair ve atesli bir hatip olarak goruyorlardi Cok okuyordu okuduklarinin cogu Namik Kemal in Tevfik Fikret in siirleri ve Jon Turkler in gizli yayinlariydi Bu yuzden de sik sik basi derde giriyordu Bunun sonucu olarak Bursa daki ogrenim yillarinda izin zamanlarini okulun cezaevinde geciriyordu Omer Naci Bursa Askeri Idadisi nde aldigi cezalarin sikligindan oturu okuldan kovuldu ve daha sonrasinda Manastir Askeri Idadisi ne nakledildi 1896 yilinda bu okuldaki sinif arkadasi olan Selanikli Mustafa Kemal ile yakin arkadaslik kurdu Okulda iken Selanikli Mustafa Kemal ile Omer Naci birkac sayi dergi cikarir ve fikirlerini Harp Okulu ogrencilerine yansitmaya calismislardir 10 Subat 1902 yilinda askeri okuldan mezun olup mulazim tegmen ciktiktan sonra 1902 de Piresova da bulunan askeri kitaya tayin edilmistir 1903 yilinda bu kitadaki kumandani olan Edirneli Binbasi Mehmed Ali Bey in kizi Emine Hanim ile evlenmistir 1905 te Jandarma Teskilatini duzenlemek icin gelen Italyan Generali Georgi Pasa nin tercumani ve yaveri olarak atanmistir Daha sonra Selanik e yerlesmis ve burada Cocuk Bahcesi adli haftalik mecmuada yazilar nesretmeye ve Sultan II Abdulhamid e karsi siyasi faaliyetlerde bulunmaya baslamistir 1895 yilinda Rustiyeyi bitirerek Manastir Askeri Idadisine gecen Mustafa Kemal ile Osmanli Hurriyet Cemiyeti icerisinde yer almis Istibdad idaresinin yikilmasi dogrultusunda yasa disi faaliyetlerde bulunmustur Yakalanacagini anlayinca Avrupa ya kacmistir 1908 de Jon Turk Devrimi nden sonra Istanbul a geldi Ittihat ve Terakki Firkasina girdi burada yonetim kurulu uyeligine kadar yukseldi Bab i Ali Baskini oncesi halki galeyana getiren hatiplerden birisi olan Omer Naci halki Kamil Pasa Hukumeti aleyhine kiskirtmis ve darbe sirasinda halkin da Ittihat ve Terakki nin yaninda olmasini saglamistir Baskin sirasinda yakin arkadasi olan Mustafa Necip oldurulmustur Trablusgarp Savasi sirasinda gonullu olarak gorev almis 1912 Nisan Agustos Meclis i Mebusan ina Kirklareli mebusu secilmistir Subay olarak Kafkas Cephesi nde Iran da bulundu Buralarda Teskilati Mahsusa gorevlisi olarak baskinlar duzenledi cete savaslari verdi Kerkuk te 1916 yilinda tifuse yenik duserek olmustur Ataturk ile arkadasligiManastir Askeri Idadisinde lise Mustafa Kemal i en cok etkileyen arkadaslarindan biri Omer Naci dir Omer Naci Mustafa Kemal e edebiyat ve siir meraki asilayacaktir Ilerleyen yillarda Ittihat ve Terakki nin hatibi olacak olan ve genc yasta hayatini kaybeden Omer Naci Bursa Idadisi nden kovularak Manastir Idadisi ne yollanmisti Mustafa Kemal hatiralarinda sunlari anlatiyor O zamana kadar edebiyatla cok temasim olmamisti Merhum Omer Naci Bursa Idadi sinden kovulmus bizim sinifa gelmisti Daha o zaman sairdi Benden okuyacak kitap istedi Butun kitaplarimi gosterdim hicbirini begenmedi Bir arkadasin kitaplarimdan hicbirini begenmemesi gucume gitmisti Siir ve edebiyatla o zaman tanistim Calismaya basladim Siir bana cazip gorundu Fakat Kitabet Hocasi diye yeni gelen bir zat beni siirle ugrasmaktan men etti Bu tarz ugraslar seni askerlikten uzaklastirir dedi Ne var ki guzel yazmak hevesi bende hep baki kaldi Bu ikazi yapan kitabet ogretmeni Mehmet Asim Efendi dir Ayni olayi Mustafa Kemal Pasa daha sonra arkadasi Ali Fuat Pasa ya soyle anlatir Eger Kitabet Ogretmenimiz imdadima yetismeseydi ben de sair olup cikacaktim Cunku hevesim vardi Asim Efendi beni bir gun cagirdi ve Bak oglum Mustafa dedi siiri falan birak Bu is senin iyi bir asker olmana mani olur Diger hocalarinla da konustum Onlar da benim gibi dusunuyorlar Sen Naci ye bakma o hayalperest bir cocuk Ileride belki iyi bir sair ve hatip olabilir fakat askerlik mesleginde katiyen yukselemez Hocamin ne kadar hakli oldugunu hadiseler ispat etti Cok arzu ettigi halde Naci kurmay subay olamadi Bu ikaz ve yonlendirmenin Mustafa Kemal in hayatini ve kaderini dogrudan etkiledigine suphe yoktur Fakat Omer Naci nin de Mustafa Kemal in fikri altyapisinin olusmasinda diger faktorlerle birlikte onemli bir rol oynadigi da kesindir Kaynakca a b c d e f Turkiye Buyuk Millet Meclisi Vakfi Yayinlari No 15 Turk Parlamento Tarihi Mesrutiyete Gecis Sureci I ve II Mesrutiyet II Cilt Ayan Ve Mebusan Meclisleri Uyelerinin Ozgecmisleri Prof Dr Ihsan Gunes Turk Parlamento Tarihi Arastirma Grubu sayfa 354 a b Ataturk ve Turkiye Cumhuriyeti 12 Mayis 2020 11 Aralik 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2020 Kuyas Ahmet Ocak 2013 Bab i Ali Baskini 100 Yil NTV Tarih 48 ss 26 35 ISSN 1308 7878 Tevetoglu Fethi 1987 Omer Naci Turk Buyukleri Dizisi 45 2 bas Ankara Kultur ve Turizm Bakanligi Yayinlari s 9 ISBN 975 17 0008 6 12 Mayis 2020 26 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2020