Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rusça, İsrail nüfusunun kayda değer bir kısmı tarafından ana dil olarak konuşulmaktadır. 1989 yılına kadar toplam nüfusun yaklaşık yüzde 20'sinin hâkim olduğu Rusça, çoğunlukla 1990'ların başında ve sonraki yıllarda eski Sovyetler Birliği'nden gelen göçmenler tarafından konuşulmaktadır. Rusça, ülkedeki önemli yabancı dillerden biri olup hayatın birçok alanında kullanılmaktadır. Devlet daireleri ve işletmelerde genelde ülkenin resmî dili İbranice ve özel statüsü bulunan Arapçanın yanı sıra Rusça da hizmet verilir ve Rusya göçmenlerinin yoğun olarak bulunduğu bazı bölgelerde yarı resmidir. İsrail'in Rusça konuşan nüfusu, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nden sonra eski Sovyetler Birliği ülkeleri dışındaki en büyük üçüncü Rusça konuşan nüfus olup İsrail, eski Sovyetler Birliği dışında en yüksek Rusça konuşan nüfus oranına sahiptir. 2013 itibarıyla, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana, Sovyetlerden ayrılan devletlerin 1,2 milyon vatandaşı İsrail'e göç etti. 2017 itibarıyla 8,7 milyon nüfusa sahip İsrail'de 1,5 milyona yakın kişi Rusça konuşabilmekte olup bu oran, nüfusun yaklaşık olarak %17'sine tekâbül etmektedir.
Tarihi
Rusça konuşan İsrail Devleti'nin kurulmasının ardından İsrail'e ilk büyük ölçekli göçü 1970'lerde gerçekleşse de ikinci büyük göç dalgası, 1980'lerin sonlarına, Sovyetlerin son yıllarına kadar başlamadı.
Birinci göç dalgası
1971'den 1974'e kadar yaklaşık 100 bin Yahudi, Sovyetler Birliği'nden İsrail'e göç etti. Bu 100 bin Yahudi'nin ise çoğu Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya, Gürcistan ve çoğunlukla Polonya'dan olmak üzere 1939-1940 yıllarında Kızıl Ordu'nun girdiği ülkelerdendi. Sovyet yetkilileri, hiç kimsenin Sovyetler Birliği'nde yaşamaktan mutsuz olduğu izlenimini vermemek için bu göçe "aile birleşimi" adını vererek izin verdi. Genel olarak Siyonist görüşlere sahip bu göçmenler için ise bu, aliyah yani "anavatana dönüş" anlamına geliyordu. Buna karşın her ne kadar 1970'lerde Sovyetler Birliği'ndeki Yahudi nüfusunun %80'i Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya gibi Slav ülkelerinde toplanmış olsa da İsrail'e göç edenlerin yarısından daha azı bu ülkelerden gelmekteydi.
İkinci göç dalgası
1989'dan 1993'e kadar gerçekleşen ikinci aliyah dalgası, "yeniden doğan" Yahudi milletininin anavatanına dönüşünden ziyade Sovyet ülkelerindeki "sosyo-ekonomik krizin paniğiyle kolay yoldan kaçış" olarak nitelendirilmektedir. Öyle ki ilk dalga göçmenlerin aksine ikinci dalga göçmenlerin çoğunun gerek hanelerinin, gerekse günlük yaşamlarının Yahudilik ve Siyonizm ile gelenek bağlamında bağlantısı mevcut değildi. İkinci dalgada İsrail'e göçen göçmenlerin çoğunluğu Rusya, Ukrayna ve diğer iki ülkeye nazaran daha az olsa da Beyaz Rusya ve Orta Asya'dan geldiler.
Ağırlıklı olarak Siyonist görüşler ve duygular içinde İsrail'e gelen 1970'lerin ilk dalga göçmenleri, 1980'ler ve 1990'ların dalgası sırasında gelen Yahudileri sadece sosyo-ekonomik krizden kaçmak için İsrail'e göçen ve anavatanlarına bağlılık duygusu olmayan insanlar olarak gördüler. 1989 nüfus sayımı itibarıyla Sovyetler Birliği'nde yaşayan 1.449.000 Yahudi'den 877.000'i, Ekim 2000'e kadar İsrail'e göç ettiler. Bu göç dalgası, İsrail Devleti'nin kurulduğundan beri gördüğü en büyük göç dalgasıydı. Eski Sovyet ülkelerinden göçen göçmenler, bu zaman dilimi boyunca İsrail'e göçen tüm göçmenlerin %50 ilâ %70'ini oluşturdular. Toplamda sayıları 1970'lerde İsrail'e göç eden Sovyet Yahudilerinin 4 katı olan ikinci dalga göçmenlerin İsrail'in görece küçük nüfusuna göre kalabalık olmaları, bu göçmenlerin ülkeye adapte olmalarını zorlaştırdı.
Günümüz
İsrail toplumuna entegrasyon
Her ne kadar aliyah yapan bütün göçmenlere devlet tarafından ücretsiz İbranice kursu sunulsa da Sovyet ülkelerinden gelen ikinci dalga göçmenlerin birçoğu, İbranice öğrenmek konusunda istemsiz davrandılar. 2013'te yapılan bir araştırmaya göre Rusya göçmenlerinin %26'sı akıcı bir şekilde İbranice konuşamamaktadır. Rusya göçmenleri, İsrail'e göçlerinin ardından yakın yerlere yerleşerek Rusça konuşan topluluğun dominant olduğu semtler yarattılar. Bu semtlerde hâlâ tabelalarda sıklıkla Rusça kullanılmakta, bankalarda Rusça konuşan görevliler bulunmaktadır. 1990'dan 2001'e kadar eski Sovyet ülkelerinden gelen 100 bin göçmenin yerleştiği Aşdod, ülkedeki en büyük Rusya göçmeni nüfuslarından birine sahip olup kentteki nüfusunun %75'i Rusya göçmenlerinden oluşan 26 bin nüfuslu Yud-Gimmel semti, "İsrail'in Rus gettosu" olarak adlandırılmaktadır.
Ana dilleri Rusça olan yaşça büyük göçmenlerin birçoğu İbranice öğrenmeyi hâlâ reddedip Rusya kültürüyle ilişkisini koparmak istemediklerinden dolayı topluluğun İsrail toplumuna entegrasyonu onyıllardır hâlâ tamamlanamamış olup yavaş bir şekilde ilerlemektedir. Dil bilimi profesörleri Elana Shohamy ve Bernard Spolsky'e göre bu durum, Rusya göçmenlerinin "etnik dillerine sıkı sıkıya sadakatleri" ile açıklanmaktadır.
Hayim Gordon, 2007 çıkışlı Israel Today kitabında bu durumu şu şekilde açıklamaktadır:
| “ | Çocuklarıyla sadece Rusça konuşuyorlar. Rusça konuşanların kurduğu yedi Rusça gazeteden birini okuyorlar ve İsrail'de kurulan özel Rusça televizyon kanalını ya da yurtdışındaki Rus kanallarını izliyorlar. İsrail'de yıllarca yaşadıktan sonra bile, bu Rusça konuşan yüz binlerce kişi İbranice telefon görüşmesi yapamıyor, hatta binlercesi hâlâ İbranice yol dahi tarif edemiyor. Bu kadar soruna rağmen birçok Rusça konuşan kişi, nerede ve ne zaman olursa olsun İbranice dilini reddetmeye devam ediyor. | ” |
Her şeye rağmen Rusça, günümüz İsrailinde özel statüye sahip Arapçadan daha iyi konumdadır. Rus dilli yetişkin nüfus, İsrail'de doğan sonraki kuşaklarına da Rusçayı öğretmektedir. Buna karşın Shohamy ve Spolsky'e göre Rusya göçmenlerinin sonraki kuşakları, İsrail'deki okullarda Rusça eğitim almadıklarından genç kuşaklarda İbranice hızla Rusçanın yerini almaktadır. Siyaset bilimci Ze'ev Hanin, "Rusça konuşan topluluk her ne kadar ayırt edilebilir olsalar da İsrail topluluğunun bir parçası. İkinci neslin İsrail'e bağlılıkları, Sovyet geçmişlerine bağlılıklarından daha fazla." ifadeleriyle ikinci neslin İsrail'e daha hızlı adapte olduklarını belirtmiştir. 2001 yılında Aşdod'daki göçmen gençleri İsrail toplumuna entegre etmek için gönüllü program düzenlendi ve program sonucunda katılımcılar "her açıdan kendilerini İsrailli hissettiklerini" söylediler.
Siyaset
Yaklaşık olarak İsrail nüfusunun %20'si Rusya doğumlu olup Rus dilli topluluk, İsrail'in seçmen kitlesinin %15'ine tekâbül etmektedir. Ze'ev Hanin'in tahminine göre , muhafazakâr eğilimli olup topluluğun %50 ilâ %60'ı sağ görüşlü, muhafazakâr ve milliyetçi eğilimli Likud veya yine milliyetçi eğilimli olup Rusça konuşan topluluğun tabanını oluşturduğu 'ya oy vermektedir.
İsrailli gazeteci Lili Galili, bu durumu kısmen topluluğun Filistin ile barış sürecinde toprak tavizleri verme konusundaki isteksizliğine bağladı. Galili'ye göre yüz ölçümü bakımından dünyanın en geniş ülkesinden gelen topluluğun genel görüşü, "İsrail'in yüz ölçümü bakımından yeterince küçük olduğunu, bu kadar küçük bir ülkenin hâlâ topraklarından vazgeçmesinin şaka gibi olduğu" yönündedir. Rusça konuşan İsrailli analist İgor Hlopitski, bunun aynı zamanda Rusça konuşan İsraillilerin genellikle "çalkantılı dönemlerde çabuk sonuç almak istemelerinden kaynaklandığını" belirterek durumu "Perestroyka'dan sonra gelenler, Sovyetler Birliği'nin kargaşasının içinde Sovyet benliklerinden vazgeçtiler. Bu nedenle diğer İsrailliler sorunun müzakere ve diyalog ile çözülebileceğini düşünürken, [Rusya göçmenleri] sorunun bir an önce çözülmesi gerektiğine inanıyorlar." ifadeleriyle açıkladı.
Statü ve kullanım
İsrail Devleti'nin tek resmî dili İbranicedir. İbranicenin yanı sıra Arapçanın da ülkede özel statüsü bulunmaktadır. Buna karşın Rusçanın İsrail'de herhangi bir statüsü bulunmamaktadır.
İsrail nüfusunun dünyanın dört bir yanından gelen Yahudi göçmenlerden oluşması nedeniyle İbranice dışında birçok dil göçmenlerce sık olarak kullanılmaktadır. Rusça, ise bu dillerin başında gelmektedir. 1967'den bu yana milyonlarca Rusya Yahudisi ülkeye yerleşti ve özellikle 1990'larda Sovyet sonrası devletlerde yaşayan Yahudilerin birçoğu İsrail'e yerleştiler. Bugün Rusça kültürel etkinliklerde, eğitim sisteminde ve diğer kamusal alanlarda kullanılmaktadır.
1999 yılında İsrail'deki tüm çalışanların %5 ilâ %10'u ana dili Rusça olan kişilerdi. Ülkedeki yoğun Rus dilli nüfus nedeniyle Ulaştırma Bakanlığı tarafından Rusça kılavuzlar ve kitapçıklar yayımlandı. Ayrıca İsrail'deki hastanelerde Rusça konuşan doktorlar da fazlasıyla yaygındır.
Eğitim
Sovyetler Birliği'nden gelen Yahudi göçmenlerin neredeyse yüzde 45'inin yüksek öğrenim tahsili bulunmaktaydı.
Rusça, ülke nüfusunun önemli bir bölümünün ana dili olmasına rağmen İsrail'in eğitim sisteminde büyük yer bulamamaktadır. Kudüs İbrani Üniversitesi, 1962'de Rusça öğretmeye başladı. Devlet okullarında ilk Rusça dersleri 1970'lerde büyük şehirlerde açıldı. Bu programlara kayıtlı öğrenci sayısı, 1980'lerin başında Sovyetler Birliği'nden göçün yavaşlaması nedeniyle düştü. 1990'larda, yerel yönetimler tarafından yürütülen Na'leh 16 adlı bir Rusça programa yaklaşık 1.500 öğrenci katıldı. 1997'ye gelindiğinde ise İsrail'deki yaklaşık 120 okulda Rusça dersleri bulunmaktaydı.
Medya
Geleneksel olarak ana dili Rusça olan kişiler, İbrani dilli nüfustan daha çok radyo dinlemekte ve daha çok gazete okumaktadırlar.
Naşa strana ve Tribuna, 1970'lerde İsrail'deki ana dili Rusça olan kişilerin genel olarak okuduğu iki gazeteydi. 1989'da İsrail'de sadece bir adet Rusça günlük gazete bulunurken 1996'da bu sayı 6'ya çıktı. 2000'li yıllardan itibaren, televizyon ve internetin yaygınlaşması nedeniyle Rusça basılı gazetelerin sayısı azalmaya başladı. 2002 yılında İsrail'deki özel Rusça yayın yapan televizyon kanalı Kanal 9 veya diğer adıyla kuruldu. Kasım 2007'de İsrail'deki televizyon platformlarında yayın yapan 45 yabancı televizyon kanalından beşi Rusçaydı. Bugün, İsrail'de Rusça yayımlanan dört günlük, 11 haftalık, beş aylık ve 50'den fazla yerel gazete mevcut olup bu gazetelerin hafta sonlarındaki toplam tirajı yaklaşık 250 bin dolaylarındadır. Bunların dışında Rusça radyo kanalları da İsrail'de mevcuttur.
Kaynakça
- ^ a b Dowty 2004, s. 95.
- ^ Shohamy 2006, s. 70.
- ^ a b Pokorn 2010, s. 116.
- ^ Grabe 2010, s. 155.
- ^ Kohn 2007, s. 416.
- ^ Isurin 2011, s. 13.
- ^ a b Spolsky & Shohamy 1999, s. 236.
- ^ Reeves, Philip (2 Ocak 2013). "On Multiple Fronts, Russian Jews Reshape Israel". NPR. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2013.
- ^ Estrin, Daniel (2 Ocak 2013). "Back from the USSR". . 3 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2013.
- ^ . 4 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ К визиту Нетаньяху: что Россия может получить от экономики Израиля 13 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Алексей Голубович, Forbes Russia, 09.03.2017
- ^ Eisen 2004, s. 584.
- ^ Allan Jones 1996, s. 27.
- ^ Dowty 2004, s. 97.
- ^ a b Dowty 2004, s. 96.
- ^ a b c Gordon 2007, s. 78.
- ^ a b Dowty 2004, s. 98.
- ^ Isurin 2011, s. 14.
- ^ Remennick, Larissa (2003). "From Russian to Hebrew viaHebRush: Intergenerational Patterns of Language Use among Former Soviet Immigrants in Israel". Journal of Multilingual and Multicultural Development. 24 (5): 434. doi:10.1080/01434630308666509. ISSN 0143-4632.
- ^ Druckman, Yaron (21 Ocak 2013). "CBS: 27% of Israelis struggle with Hebrew". Yedioth Ahronoth. 15 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2013.
- ^ (İbranice). The Center for Research and Information, Knesset. 17 Nisan 2001. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (Word) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2007.
- ^ a b Rotem, Tamar (17 Temmuz 2001). "An angel in the 'Russian ghetto'". . 24 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013.
- ^ Spolsky & Shohamy 1999, s. 241.
- ^ Gordon 2007, s. 79.
- ^ Pokorn 2010, s. 119.
- ^ a b Rebhun & Waxman 2004, s. 106.
- ^ a b c Sherwood, Harriet (18 Ocak 2013). "'Russian vote' in Israel integrates into political mainstream". The Guardian. 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013.
- ^ Nahshon, Gad. "The "Russian Power" in Israel". The Jewish Post. 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013.
- ^ a b c Kanevsky, Yevgeny (18 Ocak 2013). "Why Russian Israelis vote right". BBC News. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013.
- ^ Lis, Jonathan; Landau, Noa (19 Temmuz 2018). "Israel Passes Controversial Jewish Nation-state Bill After Stormy Debate". Haaretz (İngilizce). 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2018.
- ^ a b Spolsky & Shohamy 1999, s. 237.
- ^ a b Baker & Jones 1998, s. 202.
- ^ Spolsky & Shohamy 1999, s. 238.
- ^ a b Dowty 2004, s. 99.
- ^ a b LeVineShafir 2012, s. 317.
- ^ Pokorn 2010, s. 117.
Bibliyografya
- Allan Jones, Clive (1996). Soviet Jewish Aliyah, 1989-1992: Impact and Implications for Israel and the Middle East. Psychology Press. ISBN .
- Baker, Colin; Jones, Sylvia Prys (1998). Encyclopedia of bilingualism and bilingual education. Clevedon: Multilingual Matters. ISBN .
- Byford, Jovan (2011). Conspiracy Theories: A Critical Introduction. Palgrave Macmillan. ISBN .
- Dowty, Alan (2004). Critical issues in Israeli society. Westport, Conn.: Praeger. ISBN .
- Eisen, Yosef (2004). Miraculous Journey: A Complete History of the Jewish People from Creation to Present. Targum Press. ISBN .
- Gordon, Haim (2007). Israel today. New York: Lang. ISBN .
- Grabe, William (2010). Reading in a second language: moving from theory to practice. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
- Isurin, Ludmila (2011). Russian Diaspora Culture, Identity, and Language Change. Berlin: Walter de Gruyter, Inc. ISBN .
- Kohn, Michael (2007). Lonely Planet Israel & the Palestinian Territories (5 bas.). Footscray, Victoria: Lonely Planet. ISBN .
- LeVine, Mark; Shafir, Gershon (2012). Struggle and Survival in Palestine/Israel. University of California Press. ISBN .
- Pokorn, Nike K., Daniel Gile, Gyde Hansen (2010). Why translation studies matter. Amsterdam: John Benjamins Pub. Co. ISBN .
- Rebhun, Uzi; Waxman, Chaim I. (2004). Jews in Israel: contemporary social and cultural patterns. Hanover: Brandeis University. ISBN .
- Shohamy, Elana (2006). Language policy: hidden agendas and new approaches. Londra: Routledge. ISBN .
- Spolsky, Bernard; Shohamy, Elana (1999). The languages of Israel: policy, ideology, and practice. Clevedon, UK: Multilingual Matters. ISBN .
Konuyla ilgili yayınlar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rusca Israil nufusunun kayda deger bir kismi tarafindan ana dil olarak konusulmaktadir 1989 yilina kadar toplam nufusun yaklasik yuzde 20 sinin hakim oldugu Rusca cogunlukla 1990 larin basinda ve sonraki yillarda eski Sovyetler Birligi nden gelen gocmenler tarafindan konusulmaktadir Rusca ulkedeki onemli yabanci dillerden biri olup hayatin bircok alaninda kullanilmaktadir Devlet daireleri ve isletmelerde genelde ulkenin resmi dili Ibranice ve ozel statusu bulunan Arapcanin yani sira Rusca da hizmet verilir ve Rusya gocmenlerinin yogun olarak bulundugu bazi bolgelerde yari resmidir Israil in Rusca konusan nufusu Almanya ve Amerika Birlesik Devletleri nden sonra eski Sovyetler Birligi ulkeleri disindaki en buyuk ucuncu Rusca konusan nufus olup Israil eski Sovyetler Birligi disinda en yuksek Rusca konusan nufus oranina sahiptir 2013 itibariyla Sovyetler Birligi nin dagilmasindan bu yana Sovyetlerden ayrilan devletlerin 1 2 milyon vatandasi Israil e goc etti 2017 itibariyla 8 7 milyon nufusa sahip Israil de 1 5 milyona yakin kisi Rusca konusabilmekte olup bu oran nufusun yaklasik olarak 17 sine tekabul etmektedir Hayfa da Ibranice ve Rusca cift dilli olmak uzere sebzeler ve meyveler yazili bir manav tabelasi Hayfa da Israil Icisleri Bakanligi binasinda Ibranice Arapca Ingilizce ve Rusca yazili tabela Tel Aviv deki bir rogar kapaginin uzerindeki Ingilizce Ibranice Arapca ve Rusca yazili uyari TarihiRusca konusan Israil Devleti nin kurulmasinin ardindan Israil e ilk buyuk olcekli gocu 1970 lerde gerceklesse de ikinci buyuk goc dalgasi 1980 lerin sonlarina Sovyetlerin son yillarina kadar baslamadi Birinci goc dalgasi 1971 den 1974 e kadar yaklasik 100 bin Yahudi Sovyetler Birligi nden Israil e goc etti Bu 100 bin Yahudi nin ise cogu Baltik ulkeleri Estonya Letonya ve Litvanya Gurcistan ve cogunlukla Polonya dan olmak uzere 1939 1940 yillarinda Kizil Ordu nun girdigi ulkelerdendi Sovyet yetkilileri hic kimsenin Sovyetler Birligi nde yasamaktan mutsuz oldugu izlenimini vermemek icin bu goce aile birlesimi adini vererek izin verdi Genel olarak Siyonist goruslere sahip bu gocmenler icin ise bu aliyah yani anavatana donus anlamina geliyordu Buna karsin her ne kadar 1970 lerde Sovyetler Birligi ndeki Yahudi nufusunun 80 i Rusya Ukrayna ve Beyaz Rusya gibi Slav ulkelerinde toplanmis olsa da Israil e goc edenlerin yarisindan daha azi bu ulkelerden gelmekteydi Ikinci goc dalgasi 1989 dan 1993 e kadar gerceklesen ikinci aliyah dalgasi yeniden dogan Yahudi milletininin anavatanina donusunden ziyade Sovyet ulkelerindeki sosyo ekonomik krizin panigiyle kolay yoldan kacis olarak nitelendirilmektedir Oyle ki ilk dalga gocmenlerin aksine ikinci dalga gocmenlerin cogunun gerek hanelerinin gerekse gunluk yasamlarinin Yahudilik ve Siyonizm ile gelenek baglaminda baglantisi mevcut degildi Ikinci dalgada Israil e gocen gocmenlerin cogunlugu Rusya Ukrayna ve diger iki ulkeye nazaran daha az olsa da Beyaz Rusya ve Orta Asya dan geldiler Agirlikli olarak Siyonist gorusler ve duygular icinde Israil e gelen 1970 lerin ilk dalga gocmenleri 1980 ler ve 1990 larin dalgasi sirasinda gelen Yahudileri sadece sosyo ekonomik krizden kacmak icin Israil e gocen ve anavatanlarina baglilik duygusu olmayan insanlar olarak gorduler 1989 nufus sayimi itibariyla Sovyetler Birligi nde yasayan 1 449 000 Yahudi den 877 000 i Ekim 2000 e kadar Israil e goc ettiler Bu goc dalgasi Israil Devleti nin kuruldugundan beri gordugu en buyuk goc dalgasiydi Eski Sovyet ulkelerinden gocen gocmenler bu zaman dilimi boyunca Israil e gocen tum gocmenlerin 50 ila 70 ini olusturdular Toplamda sayilari 1970 lerde Israil e goc eden Sovyet Yahudilerinin 4 kati olan ikinci dalga gocmenlerin Israil in gorece kucuk nufusuna gore kalabalik olmalari bu gocmenlerin ulkeye adapte olmalarini zorlastirdi Ruscanin kullanildigi ulkeler GunumuzIsrail toplumuna entegrasyon Bir plajda dort dilli bir yuzmek yasaktir tabelasi Hayfa da Rus dilli bir bakkal Her ne kadar aliyah yapan butun gocmenlere devlet tarafindan ucretsiz Ibranice kursu sunulsa da Sovyet ulkelerinden gelen ikinci dalga gocmenlerin bircogu Ibranice ogrenmek konusunda istemsiz davrandilar 2013 te yapilan bir arastirmaya gore Rusya gocmenlerinin 26 si akici bir sekilde Ibranice konusamamaktadir Rusya gocmenleri Israil e goclerinin ardindan yakin yerlere yerleserek Rusca konusan toplulugun dominant oldugu semtler yarattilar Bu semtlerde hala tabelalarda siklikla Rusca kullanilmakta bankalarda Rusca konusan gorevliler bulunmaktadir 1990 dan 2001 e kadar eski Sovyet ulkelerinden gelen 100 bin gocmenin yerlestigi Asdod ulkedeki en buyuk Rusya gocmeni nufuslarindan birine sahip olup kentteki nufusunun 75 i Rusya gocmenlerinden olusan 26 bin nufuslu Yud Gimmel semti Israil in Rus gettosu olarak adlandirilmaktadir Ana dilleri Rusca olan yasca buyuk gocmenlerin bircogu Ibranice ogrenmeyi hala reddedip Rusya kulturuyle iliskisini koparmak istemediklerinden dolayi toplulugun Israil toplumuna entegrasyonu onyillardir hala tamamlanamamis olup yavas bir sekilde ilerlemektedir Dil bilimi profesorleri Elana Shohamy ve Bernard Spolsky e gore bu durum Rusya gocmenlerinin etnik dillerine siki sikiya sadakatleri ile aciklanmaktadir Hayim Gordon 2007 cikisli Israel Today kitabinda bu durumu su sekilde aciklamaktadir Cocuklariyla sadece Rusca konusuyorlar Rusca konusanlarin kurdugu yedi Rusca gazeteden birini okuyorlar ve Israil de kurulan ozel Rusca televizyon kanalini ya da yurtdisindaki Rus kanallarini izliyorlar Israil de yillarca yasadiktan sonra bile bu Rusca konusan yuz binlerce kisi Ibranice telefon gorusmesi yapamiyor hatta binlercesi hala Ibranice yol dahi tarif edemiyor Bu kadar soruna ragmen bircok Rusca konusan kisi nerede ve ne zaman olursa olsun Ibranice dilini reddetmeye devam ediyor Her seye ragmen Rusca gunumuz Israilinde ozel statuye sahip Arapcadan daha iyi konumdadir Rus dilli yetiskin nufus Israil de dogan sonraki kusaklarina da Ruscayi ogretmektedir Buna karsin Shohamy ve Spolsky e gore Rusya gocmenlerinin sonraki kusaklari Israil deki okullarda Rusca egitim almadiklarindan genc kusaklarda Ibranice hizla Ruscanin yerini almaktadir Siyaset bilimci Ze ev Hanin Rusca konusan topluluk her ne kadar ayirt edilebilir olsalar da Israil toplulugunun bir parcasi Ikinci neslin Israil e bagliliklari Sovyet gecmislerine bagliliklarindan daha fazla ifadeleriyle ikinci neslin Israil e daha hizli adapte olduklarini belirtmistir 2001 yilinda Asdod daki gocmen gencleri Israil toplumuna entegre etmek icin gonullu program duzenlendi ve program sonucunda katilimcilar her acidan kendilerini Israilli hissettiklerini soylediler Siyaset Yaklasik olarak Israil nufusunun 20 si Rusya dogumlu olup Rus dilli topluluk Israil in secmen kitlesinin 15 ine tekabul etmektedir Ze ev Hanin in tahminine gore muhafazakar egilimli olup toplulugun 50 ila 60 i sag goruslu muhafazakar ve milliyetci egilimli Likud veya yine milliyetci egilimli olup Rusca konusan toplulugun tabanini olusturdugu ya oy vermektedir Israilli gazeteci Lili Galili bu durumu kismen toplulugun Filistin ile baris surecinde toprak tavizleri verme konusundaki isteksizligine bagladi Galili ye gore yuz olcumu bakimindan dunyanin en genis ulkesinden gelen toplulugun genel gorusu Israil in yuz olcumu bakimindan yeterince kucuk oldugunu bu kadar kucuk bir ulkenin hala topraklarindan vazgecmesinin saka gibi oldugu yonundedir Rusca konusan Israilli analist Igor Hlopitski bunun ayni zamanda Rusca konusan Israillilerin genellikle calkantili donemlerde cabuk sonuc almak istemelerinden kaynaklandigini belirterek durumu Perestroyka dan sonra gelenler Sovyetler Birligi nin kargasasinin icinde Sovyet benliklerinden vazgectiler Bu nedenle diger Israilliler sorunun muzakere ve diyalog ile cozulebilecegini dusunurken Rusya gocmenleri sorunun bir an once cozulmesi gerektigine inaniyorlar ifadeleriyle acikladi Statu ve kullanimArad da Rusca kitap satan bir kitapci Kudus teki bir Rus pazari Israil Devleti nin tek resmi dili Ibranicedir Ibranicenin yani sira Arapcanin da ulkede ozel statusu bulunmaktadir Buna karsin Ruscanin Israil de herhangi bir statusu bulunmamaktadir Israil nufusunun dunyanin dort bir yanindan gelen Yahudi gocmenlerden olusmasi nedeniyle Ibranice disinda bircok dil gocmenlerce sik olarak kullanilmaktadir Rusca ise bu dillerin basinda gelmektedir 1967 den bu yana milyonlarca Rusya Yahudisi ulkeye yerlesti ve ozellikle 1990 larda Sovyet sonrasi devletlerde yasayan Yahudilerin bircogu Israil e yerlestiler Bugun Rusca kulturel etkinliklerde egitim sisteminde ve diger kamusal alanlarda kullanilmaktadir 1999 yilinda Israil deki tum calisanlarin 5 ila 10 u ana dili Rusca olan kisilerdi Ulkedeki yogun Rus dilli nufus nedeniyle Ulastirma Bakanligi tarafindan Rusca kilavuzlar ve kitapciklar yayimlandi Ayrica Israil deki hastanelerde Rusca konusan doktorlar da fazlasiyla yaygindir EgitimSovyetler Birligi nden gelen Yahudi gocmenlerin neredeyse yuzde 45 inin yuksek ogrenim tahsili bulunmaktaydi Rusca ulke nufusunun onemli bir bolumunun ana dili olmasina ragmen Israil in egitim sisteminde buyuk yer bulamamaktadir Kudus Ibrani Universitesi 1962 de Rusca ogretmeye basladi Devlet okullarinda ilk Rusca dersleri 1970 lerde buyuk sehirlerde acildi Bu programlara kayitli ogrenci sayisi 1980 lerin basinda Sovyetler Birligi nden gocun yavaslamasi nedeniyle dustu 1990 larda yerel yonetimler tarafindan yurutulen Na leh 16 adli bir Rusca programa yaklasik 1 500 ogrenci katildi 1997 ye gelindiginde ise Israil deki yaklasik 120 okulda Rusca dersleri bulunmaktaydi MedyaGeleneksel olarak ana dili Rusca olan kisiler Ibrani dilli nufustan daha cok radyo dinlemekte ve daha cok gazete okumaktadirlar Nasa strana ve Tribuna 1970 lerde Israil deki ana dili Rusca olan kisilerin genel olarak okudugu iki gazeteydi 1989 da Israil de sadece bir adet Rusca gunluk gazete bulunurken 1996 da bu sayi 6 ya cikti 2000 li yillardan itibaren televizyon ve internetin yayginlasmasi nedeniyle Rusca basili gazetelerin sayisi azalmaya basladi 2002 yilinda Israil deki ozel Rusca yayin yapan televizyon kanali Kanal 9 veya diger adiyla kuruldu Kasim 2007 de Israil deki televizyon platformlarinda yayin yapan 45 yabanci televizyon kanalindan besi Ruscaydi Bugun Israil de Rusca yayimlanan dort gunluk 11 haftalik bes aylik ve 50 den fazla yerel gazete mevcut olup bu gazetelerin hafta sonlarindaki toplam tiraji yaklasik 250 bin dolaylarindadir Bunlarin disinda Rusca radyo kanallari da Israil de mevcuttur Kaynakca a b Dowty 2004 s 95 Shohamy 2006 s 70 a b Pokorn 2010 s 116 Grabe 2010 s 155 Kohn 2007 s 416 Isurin 2011 s 13 a b Spolsky amp Shohamy 1999 s 236 Reeves Philip 2 Ocak 2013 On Multiple Fronts Russian Jews Reshape Israel NPR 16 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2013 Estrin Daniel 2 Ocak 2013 Back from the USSR 3 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2013 4 Agustos 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi K vizitu Netanyahu chto Rossiya mozhet poluchit ot ekonomiki Izrailya 13 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aleksej Golubovich Forbes Russia 09 03 2017 Eisen 2004 s 584 Allan Jones 1996 s 27 Dowty 2004 s 97 a b Dowty 2004 s 96 a b c Gordon 2007 s 78 a b Dowty 2004 s 98 Isurin 2011 s 14 Remennick Larissa 2003 From Russian to Hebrew viaHebRush Intergenerational Patterns of Language Use among Former Soviet Immigrants in Israel Journal of Multilingual and Multicultural Development 24 5 434 doi 10 1080 01434630308666509 ISSN 0143 4632 Druckman Yaron 21 Ocak 2013 CBS 27 of Israelis struggle with Hebrew Yedioth Ahronoth 15 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2013 Ibranice The Center for Research and Information Knesset 17 Nisan 2001 27 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Word arsivlendi Erisim tarihi 21 Eylul 2007 a b Rotem Tamar 17 Temmuz 2001 An angel in the Russian ghetto 24 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2013 Spolsky amp Shohamy 1999 s 241 Gordon 2007 s 79 Pokorn 2010 s 119 a b Rebhun amp Waxman 2004 s 106 a b c Sherwood Harriet 18 Ocak 2013 Russian vote in Israel integrates into political mainstream The Guardian 4 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2013 Nahshon Gad The Russian Power in Israel The Jewish Post 24 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2013 a b c Kanevsky Yevgeny 18 Ocak 2013 Why Russian Israelis vote right BBC News 8 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2013 Lis Jonathan Landau Noa 19 Temmuz 2018 Israel Passes Controversial Jewish Nation state Bill After Stormy Debate Haaretz Ingilizce 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2018 a b Spolsky amp Shohamy 1999 s 237 a b Baker amp Jones 1998 s 202 Spolsky amp Shohamy 1999 s 238 a b Dowty 2004 s 99 a b LeVineShafir 2012 s 317 Pokorn 2010 s 117 Bibliyografya Allan Jones Clive 1996 Soviet Jewish Aliyah 1989 1992 Impact and Implications for Israel and the Middle East Psychology Press ISBN 0714646253 Baker Colin Jones Sylvia Prys 1998 Encyclopedia of bilingualism and bilingual education Clevedon Multilingual Matters ISBN 9781853593628 Byford Jovan 2011 Conspiracy Theories A Critical Introduction Palgrave Macmillan ISBN 978 0230272798 Dowty Alan 2004 Critical issues in Israeli society Westport Conn Praeger ISBN 9780275973209 Eisen Yosef 2004 Miraculous Journey A Complete History of the Jewish People from Creation to Present Targum Press ISBN 1568713231 Gordon Haim 2007 Israel today New York Lang ISBN 9780820478258 Grabe William 2010 Reading in a second language moving from theory to practice Cambridge Cambridge University Press ISBN 9780521729741 Isurin Ludmila 2011 Russian Diaspora Culture Identity and Language Change Berlin Walter de Gruyter Inc ISBN 9781934078457 Kohn Michael 2007 Lonely Planet Israel amp the Palestinian Territories 5 bas Footscray Victoria Lonely Planet ISBN 9781864502770 LeVine Mark Shafir Gershon 2012 Struggle and Survival in Palestine Israel University of California Press ISBN 9780520953901 Pokorn Nike K Daniel Gile Gyde Hansen 2010 Why translation studies matter Amsterdam John Benjamins Pub Co ISBN 9789027224347 Rebhun Uzi Waxman Chaim I 2004 Jews in Israel contemporary social and cultural patterns Hanover Brandeis University ISBN 9781584653271 Shohamy Elana 2006 Language policy hidden agendas and new approaches Londra Routledge ISBN 9780415328647 Spolsky Bernard Shohamy Elana 1999 The languages of Israel policy ideology and practice Clevedon UK Multilingual Matters ISBN 9781853594519 Konuyla ilgili yayinlarHorowitz ed by Tamar 1998 Children of Perestroika in Israel Lanham Univ Press of America ISBN 9780761813149 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Gershenson Olga 2005 Gesher Russian theatre in Israel a study of cultural colonization New York Peter Lang ISBN 9780820476155