İtalya Yahudileri (veya İtalki, İtalkim) genel anlamda İtalya'da yaşayan Yahudilere daha özele inildiğinde ise Roma İmparatorluğu'ndan bu yana bölgede varlığını sürdüren Sefarad ve Aşkenaz olmayan Yahudilere denir.
İtalya'daki Yahudiler
İtalya Yahudileri tarihsel açıdan 4 kola ayrılırlar.
- İtalkim denen, kendilerine has ayin sistemi olan, Roma İmparatorluğu'ndan bu yana İtalya'da yaşayan Yahudiler.
- Sefaradlar, yani 15. yüzyılda İspanya ve Portekiz'den kovulan Yahudiler.
- Genellikle ülkenin kuzeyinde yaşayan Aşkenazlar.
- İtalya'nın Asti, Fossano ve şehirlerinde yaşayan, Orta Çağ'da Fransa'dan kovulmuş Yahudiler.
Bu cemaatler birbirlerinden bağımsız olarak yaşamış ve cemaatin türüne göre kendi İtalyan Sinagog'u, İspanyol Sinagog'u veya Alman Sinagog'unu kurmuştur. Bugün ise bu sinagoglar her tür Yahudi'ye açıktır.
Yukarıda bahsedilen tarihsel bölünmenin yanı sıra modern çağda yeni cemaatler katılmıştır.
- Küçük bir cemaat olan Yahudileri 1940'larda Yahudiliği seçmiştir.
- Roma ve Milano'da yaşayan İran Yahudileri
- Roma'da yaşayan Libya Yahudileri.
Tarih
- Ana madde: ()
MÖ 2. yüzyıldan kalma mezar taşlarında ve yazıtlarda Yahudiler'in varlığıyla ilgili bilgiler bulunur. Güney İtalya'da yaşayan bu Yahudiler Yunanca konuşurlardı. Adolescenti gibi bazı İtalyan ailelerin 70 yılında Titus tarafından Yahudiye'den kovulup bugünün İtalya'sına sürüldüğü düşünülür. Orta Çağ'ın başlarında Bari ve Otranto'da büyük Yahudi cemaatleri bulunmaktaydı. Önemli bir halaha çalışması olan Shibbole ha-Leket yine bu dönemde ortaya çıkmıştır. Yahudilerin Napoli Krallığı'ndan 1533 yılında kovulmasıyla bölgedeki Yahudi nüfusu ağırlıklı olarak Roma'ya ve kuzeye kaydı.
En ünlü İtalyan Yahudilerinden bir tanesi 1707 ile 1746 yıllarında yaşamış, bugün bile dinî ve ahlaki çalışmaları kullanılan haham 'dur.
Bugün sayıları 50.000'i geçmeyen İtalyan Yahudileri 1904 ile 1914 yılları arasında Filistin toprakları'na göç etmiştir. Kudüs'te bir İtalyan sinagogu ve kültür merkezi bulunur. Ayrıca İstanbul'da da 1800'lerde inşa edilmiş (1931'de yıkılıp tekrar inşa edilmiş) bir İtalyan Sinagogu bulunur.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Yahudi İtalyan Sinagoglarının tüm listesi11 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İtalya'da Yahudi cemaati birliği 1 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Roma Yahudi Cemaati 15 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Milano Yahudi Cemaati9 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
İtalya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Yahudilik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Italya Yahudileri veya Italki Italkim genel anlamda Italya da yasayan Yahudilere daha ozele inildiginde ise Roma Imparatorlugu ndan bu yana bolgede varligini surduren Sefarad ve Askenaz olmayan Yahudilere denir Yahudi dugunu Marco Marcuola Venedik 1780 civariItalya daki YahudilerItalya Yahudileri tarihsel acidan 4 kola ayrilirlar Italkim denen kendilerine has ayin sistemi olan Roma Imparatorlugu ndan bu yana Italya da yasayan Yahudiler Sefaradlar yani 15 yuzyilda Ispanya ve Portekiz den kovulan Yahudiler Genellikle ulkenin kuzeyinde yasayan Askenazlar Italya nin Asti Fossano ve sehirlerinde yasayan Orta Cag da Fransa dan kovulmus Yahudiler Bu cemaatler birbirlerinden bagimsiz olarak yasamis ve cemaatin turune gore kendi Italyan Sinagog u Ispanyol Sinagog u veya Alman Sinagog unu kurmustur Bugun ise bu sinagoglar her tur Yahudi ye aciktir Yukarida bahsedilen tarihsel bolunmenin yani sira modern cagda yeni cemaatler katilmistir Kucuk bir cemaat olan Yahudileri 1940 larda Yahudiligi secmistir Roma ve Milano da yasayan Iran Yahudileri Roma da yasayan Libya Yahudileri TarihAna madde Italya nin Yahudi tarihi MO 2 yuzyildan kalma mezar taslarinda ve yazitlarda Yahudiler in varligiyla ilgili bilgiler bulunur Guney Italya da yasayan bu Yahudiler Yunanca konusurlardi Adolescenti gibi bazi Italyan ailelerin 70 yilinda Titus tarafindan Yahudiye den kovulup bugunun Italya sina suruldugu dusunulur Orta Cag in baslarinda Bari ve Otranto da buyuk Yahudi cemaatleri bulunmaktaydi Onemli bir halaha calismasi olan Shibbole ha Leket yine bu donemde ortaya cikmistir Yahudilerin Napoli Kralligi ndan 1533 yilinda kovulmasiyla bolgedeki Yahudi nufusu agirlikli olarak Roma ya ve kuzeye kaydi En unlu Italyan Yahudilerinden bir tanesi 1707 ile 1746 yillarinda yasamis bugun bile dini ve ahlaki calismalari kullanilan haham dur Bugun sayilari 50 000 i gecmeyen Italyan Yahudileri 1904 ile 1914 yillari arasinda Filistin topraklari na goc etmistir Kudus te bir Italyan sinagogu ve kultur merkezi bulunur Ayrica Istanbul da da 1800 lerde insa edilmis 1931 de yikilip tekrar insa edilmis bir Italyan Sinagogu bulunur Ayrica bakinizItalkianDis baglantilarYahudi Italyan Sinagoglarinin tum listesi11 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italya da Yahudi cemaati birligi 1 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roma Yahudi Cemaati 15 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Milano Yahudi Cemaati9 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Yahudilik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz