Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İtalyan Etiyopyası (bilinen diğer adıyla İtalyan Etiyopya İmparatorluğu) (İtalyanca: Etiopia italiana), yaklaşık beş yıl boyunca İtalya tarafından işgal edilen Etiyopya İmparatorluğu topraklarıdır. İtalyan Etiyopyası, İtalyan Doğu Afrikası'nın (Africa Orientale Italiana, AOI) kurulmasından sonra Amhara, Harar, ve valiliklerinden oluşan Etiyopya İmparatorluğu'nun eski topraklarının resmi adıydı, idari bir birim değildi.
İtalyan Etiyopyası | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1936-1941 | |||||||||
 Bayrak | |||||||||
 İtalya'nın Etiyopya'yı ilhakından sonra bölge haritası. | |||||||||
| Tür | İtalyan Doğu Afrikası | ||||||||
| Başkent | Addis Ababa | ||||||||
| Resmî dil(ler) | İtalyanca | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Amharca, Oromca, Somalice, Tigrinya dili | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||
| 1221900 km2 | |||||||||
| Para birimi | İtalyan Doğu Afrikası lirası | ||||||||
| |||||||||
Etiyopya'nın Faşist İtalya tarafından işgal edildiği İkinci İtalya-Etiyopya Savaşı'ndan sonra, Etiyopya toprakları 1936'da AOI, Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa merkezli olarak kuruldu. Kuruluş sonrasında III. Vittorio Emanuele, kendisini Etiyopya İmparatoru ilan etmiştir. Etiyopya ve İtalyan kuvvetleri arasındaki savaşlar düzenli olarak Şubat 1937'ye kadar devam etti, ardından da 1940'lara kadar devam edecek gerilla savaşları başlamıştır.
1941'deki II. Dünya Savaşı sırasında Etiyopya, çoğunlukla İngiliz İmparatorluğu'ndan gelen Müttefik Devletler tarafından kurtarıldı, ancak İtalyan gerilla savaşı 1943'e kadar devam etti. İmparator Haile Selassie'nin sürgünden dönmesine ve Aralık 1944'te 'nın imzalanmasıyla Etiyopya egemenliğinin tanınmasına rağmen, bazı bölgeler birkaç yıl daha İngiliz işgali altında kaldı. 1947 barış antlaşmasında İtalya, Etiyopya'nın egemenliğini ve bağımsızlığını tanıdı ve Etiyopya'daki tüm özel çıkar veya nüfuz iddialarından feragat etti. Birçok İtalyan göçmen, İmparator Selassie'den tam bir af aldıktan sonra onlarca yıl ülkede kaldı.
Özellikleri
1 Haziran 1936 itibarıyla, İtalyan Etiyopyası yeni kurulan İtalyan Doğu Afrika'nın bir parçasıydı ve idari olarak dört valilikten oluşuyordu: Amhara, Harar, Galla-Sidamo ve Scioa. Scioa valiliği başlangıçta Addis Ababa valiliği olarak biliniyordu, ancak Kasım 1938'de komşu Harar, Galla-Sidamo ve Amhara valiliklerinin bazı bölümleri dahil edilerek genişletildi. Her valilik, İmparator III. Vittorio Emanuele'i temsil eden ve kralın yardımcısına karşı sorumlu olan İtalyan valisinin yetkisi altındaydı.
İtalyan Etiyopyası, 790.000 kilometrekarelik bir alana ve 9.450.000 toplam nüfusa sahipti Nüfus yoğunluğu kilometrekareye 12 kişiydi.
| Valilik | Başkent | Toplam nüfus | İtalyan nüfusu | Etiketi | Arması |
|---|---|---|---|---|---|
| Gondar | 2,000,000 | 11,103 | AM |  | |
| Harar | 1,600,000 | 10,035 | HA |  | |
| 4,000,000 | 11,823 | GS |  | ||
| Addis Abeba | 1,850,000 | 40,698 | SC |  |
Para birimi olarak İtalyan Doğu Afrika lirası kullanıldı. AOI lirası, 1938 ve 1941'de AOI'de dolaşımda olan 50 ve 100 liralık özel banknotlardı
| Ön yüzü | Arka yüzü | Tutarı | Rengi | Ön yüz açıklama | Arka yüz açıklama |
|---|---|---|---|---|---|
 |  | 50 Lire | Yeşil | LIRE CINQVANTA – BANCA D'ITALIA | 50 LIRE – Lupa romana |
 |  | 100 Lire | Yeşil/Gri | LIRE CENTO – BANCA D'ITALIA – Dea Roma | LIRE CENTO – BANCA D'ITALIA – Aquila |
Tarihi
Fetih ve işgal dönemi
İmparator Haile Selassie'nin saltanatı, 3 Ekim 1935'te diktatör Benito Mussolini liderliğindeki İtalyan kuvvetlerinin Etiyopya'ya saldırması ve işgal etmesiyle kesintiye uğradı. 5 Mayıs 1936'da başkent Addis Ababa'yı ele geçirdiler. İmparator Haile Selassie, İtalyanlara karşı direnebilmek için Milletler Cemiyeti'den yardım istedi. Ancak 9 Mayıs 1936'da ülke resmen işgal edildi ve imparator sürgüne gönderildi. İtalyan birlikleri, Etiyopya halkının direnişi desteklemesini engellemek amacıyla savaşçılara ve sivillere karşı (Cenevre Sözleşmelerini ihlal ederek) hava saldırılarında hardal gazı kullandı. İtalyan ordusunun Kızıl Haç ambulanslarına ve hastanelerine yönelik kasıtlı saldırılar yaptığı bildirildi. Tahminlere göre, 30.000 kadar sivili öldürülen ve Addis Ababa'da gerçekleştirilen Yekatit 12 katliamı dahil olmak üzere, toplamda yüz binlerce Etiyopyalı sivilin öldüğü düşünülmektedir. Etiyopya kuvvetleri tarafından işlenen suçlar arasında ise kullanılması (Lahey Sözleşmelerine aykırı), sivil işçilerin öldürülmesi (), Eritreli askerleri (ascari) sakat bırakılması ("Eritre Koloni Birlikleri Kraliyet Kolordusu", İtalya Kraliyet Ordusu saflarında çarpışan yerli askerlerdi), İtalyan vatandaşlarının sakat bırakılması (genellikle hadım edilerek) yer alıyordu.
Mayıs 1936'da Mareşal Badoglio yerine Mareşal Rodolfo Graziani İtalyan Doğu Afrikası valisi olarak atandı. Rodolfo Graziani, sert ve şiddet yanlısı bir yönetim biçimi sebebiyle vahşet artarak devam etti. İsyancıların 28 Temmuz 1936'da Addis Ababa'ya gerçekleştirdikleri başarısız saldırı girişiminden sonra, aynı gün saldırının arkasında olduğundan şüphelendiği Dessies Başpiskoposunu ölüm emrini verdi. Direnen tüm Etiyopyalılar "haydut" ilan edilmesini ve yakalandıklarında vurulma hakkı verilmesini talep etti. Mussolini bu kararı kabul etti, ancak emrin gizli tutulmasını istedi. Aralık 1936'nın sonlarında Ras Desta liderliğindeki isyancıların, ülkenin batı kesiminde yenilgiye uğramasının ardından teslim olan 1.600 isyancı askeri, idam mangaları tarafından idam edildi. Ras Desta'yı desteklediğini düşündüğü köyleri yaktı ve bu köylerde bulunan çocuk ve kadınları kurşuna dizdi. Rae Desta ve hapsedilen diğer isyancı liderler Şubat 1937'de idam edildi.
Bu dönemde İtalyanlar tarafından birçok terör eylemi gerçekleştirilmiştir. 19 Şubat 1937'de Napoli Prensi'nin doğumu kutlamaları sırasında iki Eritreli, Grazian ve diğer İtalyan yetkilileri kanlı bir şekilde öldürmeye çalıştı, ardından genel bir ayaklanma korkusuyla polis ve askerler kısa süre içinde kalabalığa ayrım gözetmeksizin ateş açmaya başladı. Kutlama alanında bulunan masum siviller öldürüldü. Bu olayı takip eden üç gün boyunca, Kara Gömlekliler tarafından yönetilen İtalyanlar, Addis Ababa'da cinayet ve yıkım saldırılarına devam ettiler. 1937'nin sonunda, Grazian'ın suikast girişimiyle ilgili suçlar iddiasıyla 5.000'den fazla kişi idam edildi ve toplam 19.200 ile 30.000 arasında sivil öldürüldü. Ölenler arasında İtalyanların yakalayabildikleri hemen hemen tüm genç eğitimli Etiyopyalılar ve Holeta Askeri Akademisi'nin tüm subayları ve öğrencileri de vardı. İtalyan valisi, keşişleri, falcıları ve halk ozanlarını topladı ve idam etti. Yüksek mertebeli din adamları, bu suikast girişiminden haberdar olduğu iddiasıyla idam edildi. Mayıs 1937'de 297 keşiş ve olaya karıştığından şüphelenilen 23 diğer kişinin daha idamını emretti. 100'den fazla diyakoz ve öğrenci de idam edildi. Yüzlerce keşiş toplama kamplarına gönderildi. Vali Graziani Kasım 1938'de daha insancıl bir kararktere sahip olan, Aosta Dükü Prens Amedeo'ya görevini devretti. Bu görev değişikliği sonrası, Prens Amadeo İtalyan yönetimine karşı direnci artıran vahşetlere son verdi.
Bazı ülkeler İtalya'nın Etiyopya'yı fethini resmi olarak tanısa da, İngiltere, Fransa ve Milletler Cemiyeti bunu resmi olarak tanımayı reddetti ve bu sebeple fetih, uluslararası hukukta gayri meşru kaldı. (Bu nedenle, 1941'de İtalyan gücünün çöküşünün ardından, Haile Selassie, uluslararası hukuk tarafından herhangi bir resmi tanınmaya ihtiyaç duymadan yeniden iktidara gelebilmiştir.) 9 Mayıs 1936'da, İtalya Kralı III. Vittorio Emanuele, kendisini Etiyopya İmparatoru ilan etti ve İtalyanlar Etiyopya, Eritre ve Somali toprakları üzerinde İtalyan Doğu Afrikası'nı kurmuşlardır. 1937'de Mussolini, Etiyopya'nın fethinden sonra "Adowa Muharebesi'nin intikamını sonunda aldıklarını" söyleyerek övündü. Ras Sejum Mangascià, Ras Ghetacciù Abaté ve Ras Kebbedé Guebret gibi bazı Etiyopyalılar İtalyanları coşkuyla karşıladı ve yeni kurulan İtalyan İmparatorluğu hükûmetinde onlarla işbirliği yaptı. 1937'de Sejum Mangascia'nın İtalya Aosta Dükü Prens Amedeo ile olan dostluğu, İtalyan Somalisi'nde tutulan 3.000 Etiyopyalı savaş esirinin serbest bırakılmasını sağlamada etkili bir rol oynamıştır.
İtalyanlar hakim oldukları dönemde, Etiyopya altyapısının geliştirilmesine büyük önem vermişlerdir. Addis Ababa - Massava, Addis Ababa - Mogadişu ve Addis Ababa - Assab şehirleri arasında "İmparator Yolu" adını verdikleri yolları yaptılar. Toplamda 4.500 km. üzerinde yol, 900 km. den fazla demiryolu (örneğin Addis Ababa - Assab şehirleri arasında inşa edilen demiryolu) inşa edildi ve yenilendi. Az gelişmiş bir ülke olan Etiyopya'da barajlar ve hidroelektrik santralleri inşa edildi ve birçok özel ve kamu şirketi kuruldu. Bunların en önemlileri şunlardı: "Compagnie per il Cotone d'Etiopia" (pamuk endüstrisi); "Cementerie d'Etiopia" (çimento endüstrisi); "Compagnia etiopica mineraria" (maden endüstrisi); "Imprese elettriche d'Etiopia" (elektrik endüstrisi); "Compagnia etiopica degli esplosivi" (silah endüstrisi); "Trasporti automobilistici (Citao)" (makine ve taşımacılık sektörü).
İtalyanlar 1936 yılında dünyaca ünlü Linea dell'Impero (Addis Ababa ile Roma'yı hava yolu ile birleştiren İmparatorluk rotası) projesini hayata geçirebilmek için Etiyopya'da hava alanları inşa ettiler. İtalya'nın 1934 yılında Etiyopya'yı fethi ile İtalyan Doğu Afrikası ile Roma arasında uçuşlar başlamıştı. Addis Ababa hava alanının açılmasıyla birlikte hattın uzunluğu 6.379 km. ulaşmıştı. Roma ve Addis Ababa dışında bu hat üzerinde, Siraküza (Sicilya adası), Bingazi (Libya), Kahire (Mısır), (Sudan), Hartum (Sudan), Kassala (Sudan), Asmara (Eritre), Dire Dawa (Somali) ve bazı uçuşlarda da Trasblus (Libya) bulunuyordu. Hattın uzun olmasından dolayı Bingazi'de (bazen de Trablus'ta) uçak değişimi yapılmaktaydı. Rota'nın tamamında haftada 4 sefer karşılıklı olarak yapılıyor ve bir sefer toplamda üç buçuk günlük gündüz uçuşu ile tamamlanıyordu. Bunun dışında Addis Ababa ile İtalyan Somalisi'nin başkenti olan Mogadişu arasında karşılıklı olarak haftada 3 sefer yapılmaya başlanmıştı.
1936 yılında Etiyopya'nın fethi ile birlikte, İtalya'nın Afrika kolonileri arasındaki en önemli demiryolu hattı, 784 km. uzunluğundaki Franco-Etiyopya Demiryolu hattı oldu. Addis Ababa ve Cibuti limanı arasındaki seferler, 1935 yılına kadar sadece buharlı lokomtifler ile yapılıyor ve yaklaşık tek sefer yaklaşık olarak 36 saat sürüyordu. İtalya'nın fethini takip eden 1938 yılında Fiat tarafından geliştirilen ALn56 model vagonlar ile birlikte, hem tren hızları artış göstermiş hem de taşıma kapasiteleri 4 vagonlu trenlere kadar arttırılabilmiştir. 1960'lı yılların ortalarına kadar kullanılan bu dizel motorlar sayesinde tren hızları saatte 70 km' ye ulaşmış ve yolculuk süreleri 18 saate kadar düşmüştür. Devam eden gerilla hareketleri nedeniyle 1938 yılına kadar bu trenler ile İtalyan koruyucu birlikleri taşınmıştır. Ayrıca Addis Ababa merkez istasyonunun hemen yanına Afrika'nın ilk yangın söndürme merkezi inşa edilmiştir.
İtalyan Devletinin yapmış olduğu bu yatırımların amacı, Etiyopya ovalarına yarım milyon İtalyan getirerek yerleştirme planının bir parçasıydı. Ekim 1939'da Etiyopya'da, çoğu kentsel alanlarda yaşayan 30.232 erkek (%85.3) ve 5.209 kadın (%14.7) olmak üzere 35.441 İtalyan göçmen vardı. Sadece 3200 İtalyan çiftçi, 1939 boyunca Haile Selassie'yi destekleyen gerillaların ara sıra saldırdığı Scioa valiliği ve başkentin çevresindeki tarım alanlarına göç etti.
1939'un sonunda, (Etiyopya gerillaları) hala Etiyopya yaylalarının yaklaşık dörtte birini yönetiyordu. Dünya Savaşı arifesinde, Harar'ı ve Galla-Sidamo valilikleri hâlâ onların kontrolündeydi. ""in (Etiyopya'daki gerilla savaşçıları olarak adlandırılır) son lideri olan , Etiyopyalı liderler ve 'in 1939'da teslim olmasından sonra 1940 baharında İtalyanlara teslim olma teklifinde bulundu. İtalya'nın beş yıllık işgali sırasında, gibi misyonerler sayesinde Katolikliğin önemi büyük ölçüde arttı. Elissa Angela Meneguzzi, Dire Dawa Katolikleri ile ilişkilerini sürdürürken, Kıpti Hıristiyanlar ve Müslümanlarla yönelik ekümenik çabaları nedeniyle "ekümenik ateşe" olarak tanındı.
II.Dünya Savaşı dönemi
1940 yazında II. Dünya Savaşı sırasında, İtalyan silahlı kuvvetleri İngiliz Somaliland'ın fethini tamamladı. 1941 baharında, İngilizler karşı saldırıya geçti ve İtalyan birlikleri İtalyan Doğu Afrika'sının derinliklerine doğru geri çekildi. 5 Mayıs'ta Etiyopya Kralı I. Haile Selassie tahtını geri almak için Addis Ababa'ya geri döndü. Kasım ayında Etiyopya'daki son organize İtalyan direnişi Gondar'ın devrilmesiyle sona erdi. Doğu Afrika'nın teslim olmasından sonra, bazı İtalyanlar iki yıl daha süren bir gerilla savaşı yürütmüşlerdir.
Bu gerilla faaliyeti esas olarak İtalyan subaylardan oluşan askerî birlikler (Kaptan Paolo Aloisi, Kaptan Leopoldo Rizzo, Kara Gömlekli Subay De Varda ve Binbaşı Lucchetti gibi) ve ayrıca gibi siviller tarafından gerçekleştirildi. Rosa Dainelli (asıl adı Danielli Rosa), Ağustos 1942'de İngiliz Ordusu'nun Addis Ababa'daki ana mühimmat deposuna sızmayı ve patlatmayı başaran ve bu patlamadan mucize eseri kurtulan bir doktordu. Bu sabotaj sırasında İngiliz yapımı dönemin en yeni silahlarından biri olan sten marka hafif makinalı tüfek mühimmatı yok oldu. Bu sebepten dolayı bu son teknoloji silahın kullanımı aylarca gecikmek zorunda kalmıştır. Bazı kaynaklar bu saldırınının 15 Eylül 1941 yılında yapıldığını belirtmektedir.
II.Dünya Savaşı sonrası dönem
Birleşik Krallık tarafından Etiyopya'nın tam egemenliğinin tanınması, 19 Aralık 1944'te İngiliz-Etiyopya antlaşmasının imzalanmasıyla gerçekleşti. Bu antlaşma sonrası İngiltere tarafından "özgür ve bağımsız bir devlet" olarak tanınan Etiyopya'nın, antlaşmayı takip eden birkaç yıl boyunca bazı bölgeleri İngiliz işgali altında kalmaya devam etmiştir. Şubat 1947'de müttefik devletleri ve İtalya arasında imzalanan barış antlaşması'nda İtalya, Afrika kolonileri olan Libya, Eritre ve Somali'nin egemenliğinden vazgeçti (Madde 23). O sırada Birleşmiş Milletler'in egemen bir üyesi olan Etiyopya'nın bağımsızlığını tanıdı (Madde 33).
İtalya bu antlaşmayla ayrıca;
- Etiyopya'ya savaş tazminatı olarak 25.000.000 Amerikan doları ödemeyi,
- Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 390 sayılı Kararında Eritre'nin Etiyopya ile federe olacağını belirten tavsiyesi'ni (Antlaşma Ek XI) kabul etmiştir.
Savaştan sonra kısa bir süre sonra geri dönen İmparator Haile Selassie, ülkenin modernleşme çabalarını sürdürmek için bir fırsat gördüğü gerekçesiyle İtalyan Etiyopyalıları tamamen affetti ve kendilerine hiçbir zaman misilleme yapılmayacağının sözünü verdi. İtalyan Etiyopyalılar, 1974 yılında çıkan ve imparatorluğun devrilmesiyle sonuçlanan Etiyopya iç savaşı'na kadar ülkede yaşamaya devam etmişlerdir. 1970'li yıllarda 22.000 İtalyan Etiyopya vatandaşı çıkan savaş öncesi İtalya'ya sığınmıştır.
Mevcut dönem ilişkiler
1970'lerde Mengistu Haile Mariam liderliğindeki Derg yönetimi, İtalyan hükûmeti ile bir antlaşmaya vararak savaş döneminde Etiyopya'dan kaçırılan Aksum Steli'nin iadesi ve ülkede kurulacak tıbbi tesisler karşılığında birikmiş savaş borçlarını affetmeyi kabul etti. Aynı dönemde başlayan poülist bir hareket ile, yurtiçinde ve diğer ülkelerde yaşayan Etiyopya vatandaşları Aksum Steli'nin ebedi yeri olan Aksum şehrine geri gönderilmesi için sözlü ve yazılı olarak İtalyan hükûmetine resmi olarak başvurdular. Söz konusu stel 2008 yılında İtalya'dan Etiyopya'ya geri getirilmiştir.
Etiyopya hükûmeti, tamamlandığında Afrika'nın en büyük barajı ve hidroelektrik santrali olacak olan Mavi Nil Nehri üzerindeki Millenium Barajı'nı inşası faaliyetlerini ihale karşılığında İtalyan Salini Costruttori şirketini vermiştir. Son 20 yıldır İtalya, Etiyopya'nın beş ana ticaret ortağından biri ve Etiyopya ekonomisinde önemli bir yatırımcı olarak yer almaktadır.
Etiyopya'da halk arasında konuşulan en yaygın dillerden olan Amharca ve Tigrinya dillerinde İtalyanca ile ortak birçok kelime bulunmaktadır. Etiyopya'da, İtalyan ve Etiyopya kültürünü besleyen ve destekleyen ve halka ücretsiz olan İtalyan okulları ve kültür enstitüleri bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ La Civiltà europea nella storia mondiale (İtalyanca). Bologna: Il Mulino. 1989. s. 446. ISBN . OCLC 25812425. 24 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Conte, Alessio (8 Ocak 2017). "Nasce l'Impero: l'Etiopia italiana". Ascari e Schiavoni (İtalyanca). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ Mockler, Anthony (2003). Haile Selassie's war. New York: Olive Branch Press. ss. 172-173. ISBN . OCLC 50604781.
- ^ Barker, A. J. (1968). The civilizing mission: the Italo-Ethiopian war 1935-6. London,: Cassell. ss. 281-300. ISBN . OCLC 39481.
- ^ Coleman, Jr., Sterling Joseph (14 Haziran 2011). "No Independence without Sovereignty! The Resistance of Emperor Ḫaylä Śǝllase I to the British Occupation of Ethiopia (1941–1944)". Aethiopica. 13: 46-74. doi:10.15460/aethiopica.13.1.38. ISSN 2194-4024.
- ^ "About this Collection | United States Treaties and Other International Agreements | Digital Collections | Library of Congress" (PDF). Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. 24 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ Alcalde Cordero, Andrés (2005). "Cfr. Cirilo Vila Castro (op. cit.1973-1983)". Revista musical chilena. 59 (203). doi:10.4067/s0716-27902005020300015. ISSN 0716-2790.
- ^ "The Fall of Italian East Africa". International Affairs. 1 Eylül 1942. doi:10.1093/ia/19.9.503b. ISSN 1468-2346.
- ^ Barker, A. J. (1971). Rape of Ethiopia 1936. New York, NY,. ISBN . OCLC 262420.
- ^ Belladonna, Simone (2015). Gas in Etiopia : i crimini rimossi dell'Italia coloniale. Vicenza: Neri Pozza. ISBN . OCLC 1020153458.
- ^ Mack Smith, Denis (1983). Mussolini. Londra: Granada. s. 231. ISBN . OCLC 12481387. 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Baudendistel, Rainer (2006). Between Bombs and Good Intentions: The Red Cross and the Italo-Ethiopian War, 1935-1936 (İngilizce). Berghahn Books. s. 239. ISBN . 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b Campbell, Ian (2017). The Addis Ababa massacre : Italy's national shame. Londra. ISBN . OCLC 999629248. 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Barker, A. J. (1968). The civilizing mission: the Italo-Ethiopian war 1935-6. London,: Cassell. ISBN . OCLC 39481.
- ^ The origins of the Second World War reconsidered : A.J.P. Taylor and the historians. 2nd ed. Gordon Martel. Londra: Routledge. 1999. s. 188. ISBN . OCLC 252806536. 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Antonicelli, Franco (1975). Trent'anni di storia italiana: dall'antifascismo alla Resistenza (1915-1945) : lezioni con testimonianze (İtalyanca). Torino: Giulio Einaudi Editore. OCLC 878595757. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Sbacchi, Alberto (1979). "Haile Selassie and the Italians 1941-1943". African Studies Review. 22 (1): 25-42. doi:10.2307/523424. ISSN 0002-0206. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Auteur., Henze, Paul B. (1924- ...)., (2000). Layers of time a history of Ethiopia. Palgrave. ss. 225-227. ISBN . OCLC 495551265.
- ^ "Article on the special road Addis Abeba-Assab and map (in Italian)" (PDF). 8 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "AFRICA in "Enciclopedia Italiana"". www.treccani.it (İtalyanca). 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021.
- ^ "LE CHEMIN DE FER FRANCO ETHIOPIEN ET DJIBOUTO ETHIOPIEN". www.train-franco-ethiopien.com. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Sezione Pompieri militari di Addis Abeba - Cinecittà Luce - Unesco". fondoluce.archivioluce.com. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "L'emigrazione italiana in Africa orientale" (PDF). 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ CRUMMEY, DONALD (26 Ağustos 2003). "A History of Modern Ethiopia 1855–1991 by BAHRU ZEWDE Oxford: James Currey; Athens, OH: Ohio University Press and Addis Ababa: Addis Ababa University Press, 2nd edition, 2001. Pp. 300. £12.95 (pbk.)". The Journal of Modern African Studies. 41 (3): 488-489. doi:10.1017/s0022278x03234364. ISSN 0022-278X.
- ^ Dickson, Keith D. (2001). World war II for dummies. New York, NY: Hungry Minds. ISBN . OCLC 48125461.
- ^ Jowett, Philip S (2000). The Italian Army, 1940-45 (İngilizce). Oxford: Osprey Military. ISBN . OCLC 49570635. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Alberto., Rosselli, (2007). Storie segrete : operazioni sconosciute o dimenticate della seconda guerra mondiale. Iuculano. s. 103. ISBN . OCLC 238885373.
- ^ ...), Di Lalla, Fabrizio, (1939- (2016). Sotto due bandiere : lotta di liberazione etiopica e resistenza italiana in Africa Orientale. Solfanelli. s. 235. ISBN . OCLC 960194001.
- ^ correspondent, Tom Hundley, Tribune foreign. "Ethiopia again demands Italy return obelisk". chicagotribune.com (İngilizce). 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Agencies (20 Nisan 2005). "Obelisk returned to Ethiopia after 68 years". the Guardian (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Italyan Etiyopyasi bilinen diger adiyla Italyan Etiyopya Imparatorlugu Italyanca Etiopia italiana yaklasik bes yil boyunca Italya tarafindan isgal edilen Etiyopya Imparatorlugu topraklaridir Italyan Etiyopyasi Italyan Dogu Afrikasi nin Africa Orientale Italiana AOI kurulmasindan sonra Amhara Harar ve valiliklerinden olusan Etiyopya Imparatorlugu nun eski topraklarinin resmi adiydi idari bir birim degildi Italyan Etiyopyasi1936 1941BayrakItalya nin Etiyopya yi ilhakindan sonra bolge haritasi TurItalyan Dogu AfrikasiBaskentAddis AbabaResmi dil ler ItalyancaYaygin dil ler Amharca Oromca Somalice Tigrinya diliTarihce II Italya Habesistan Savasi basladi 9 Mayis 1936 1936 Italyan Dogu Afrikasi topragi ilan edildi 1 Haziran 1936 II Italya Habesistan Savasi sona erdi 19 Subat 1937 27 Kasim 1941 1941Yuzolcumu1221900 km2Para birimiItalyan Dogu Afrikasi lirasiOnculler ArdillarEtiyopya Imparatorlugu Etiyopya nin Fasist Italya tarafindan isgal edildigi Ikinci Italya Etiyopya Savasi ndan sonra Etiyopya topraklari 1936 da AOI Etiyopya nin baskenti Addis Ababa merkezli olarak kuruldu Kurulus sonrasinda III Vittorio Emanuele kendisini Etiyopya Imparatoru ilan etmistir Etiyopya ve Italyan kuvvetleri arasindaki savaslar duzenli olarak Subat 1937 ye kadar devam etti ardindan da 1940 lara kadar devam edecek gerilla savaslari baslamistir 1941 deki II Dunya Savasi sirasinda Etiyopya cogunlukla Ingiliz Imparatorlugu ndan gelen Muttefik Devletler tarafindan kurtarildi ancak Italyan gerilla savasi 1943 e kadar devam etti Imparator Haile Selassie nin surgunden donmesine ve Aralik 1944 te nin imzalanmasiyla Etiyopya egemenliginin taninmasina ragmen bazi bolgeler birkac yil daha Ingiliz isgali altinda kaldi 1947 baris antlasmasinda Italya Etiyopya nin egemenligini ve bagimsizligini tanidi ve Etiyopya daki tum ozel cikar veya nufuz iddialarindan feragat etti Bircok Italyan gocmen Imparator Selassie den tam bir af aldiktan sonra onlarca yil ulkede kaldi Ozellikleri1 Haziran 1936 itibariyla Italyan Etiyopyasi yeni kurulan Italyan Dogu Afrika nin bir parcasiydi ve idari olarak dort valilikten olusuyordu Amhara Harar Galla Sidamo ve Scioa Scioa valiligi baslangicta Addis Ababa valiligi olarak biliniyordu ancak Kasim 1938 de komsu Harar Galla Sidamo ve Amhara valiliklerinin bazi bolumleri dahil edilerek genisletildi Her valilik Imparator III Vittorio Emanuele i temsil eden ve kralin yardimcisina karsi sorumlu olan Italyan valisinin yetkisi altindaydi Italyan Etiyopyasi 790 000 kilometrekarelik bir alana ve 9 450 000 toplam nufusa sahipti Nufus yogunlugu kilometrekareye 12 kisiydi Valilik Baskent Toplam nufus Italyan nufusu Etiketi ArmasiGondar 2 000 000 11 103 AMHarar 1 600 000 10 035 HA4 000 000 11 823 GSAddis Abeba 1 850 000 40 698 SC Para birimi olarak Italyan Dogu Afrika lirasi kullanildi AOI lirasi 1938 ve 1941 de AOI de dolasimda olan 50 ve 100 liralik ozel banknotlardi On yuzu Arka yuzu Tutari Rengi On yuz aciklama Arka yuz aciklama50 Lire Yesil LIRE CINQVANTA BANCA D ITALIA 50 LIRE Lupa romana100 Lire Yesil Gri LIRE CENTO BANCA D ITALIA Dea Roma LIRE CENTO BANCA D ITALIA AquilaTarihiFetih ve isgal donemi Imparator Haile SelassieAddis Ababa daki Italyan birlikleri 1936 Imparator Haile Selassie nin saltanati 3 Ekim 1935 te diktator Benito Mussolini liderligindeki Italyan kuvvetlerinin Etiyopya ya saldirmasi ve isgal etmesiyle kesintiye ugradi 5 Mayis 1936 da baskent Addis Ababa yi ele gecirdiler Imparator Haile Selassie Italyanlara karsi direnebilmek icin Milletler Cemiyeti den yardim istedi Ancak 9 Mayis 1936 da ulke resmen isgal edildi ve imparator surgune gonderildi Italyan birlikleri Etiyopya halkinin direnisi desteklemesini engellemek amaciyla savascilara ve sivillere karsi Cenevre Sozlesmelerini ihlal ederek hava saldirilarinda hardal gazi kullandi Italyan ordusunun Kizil Hac ambulanslarina ve hastanelerine yonelik kasitli saldirilar yaptigi bildirildi Tahminlere gore 30 000 kadar sivili oldurulen ve Addis Ababa da gerceklestirilen Yekatit 12 katliami dahil olmak uzere toplamda yuz binlerce Etiyopyali sivilin oldugu dusunulmektedir Etiyopya kuvvetleri tarafindan islenen suclar arasinda ise kullanilmasi Lahey Sozlesmelerine aykiri sivil iscilerin oldurulmesi Eritreli askerleri ascari sakat birakilmasi Eritre Koloni Birlikleri Kraliyet Kolordusu Italya Kraliyet Ordusu saflarinda carpisan yerli askerlerdi Italyan vatandaslarinin sakat birakilmasi genellikle hadim edilerek yer aliyordu Mayis 1936 da Maresal Badoglio yerine Maresal Rodolfo Graziani Italyan Dogu Afrikasi valisi olarak atandi Rodolfo Graziani sert ve siddet yanlisi bir yonetim bicimi sebebiyle vahset artarak devam etti Isyancilarin 28 Temmuz 1936 da Addis Ababa ya gerceklestirdikleri basarisiz saldiri girisiminden sonra ayni gun saldirinin arkasinda oldugundan suphelendigi Dessies Baspiskoposunu olum emrini verdi Direnen tum Etiyopyalilar haydut ilan edilmesini ve yakalandiklarinda vurulma hakki verilmesini talep etti Mussolini bu karari kabul etti ancak emrin gizli tutulmasini istedi Aralik 1936 nin sonlarinda Ras Desta liderligindeki isyancilarin ulkenin bati kesiminde yenilgiye ugramasinin ardindan teslim olan 1 600 isyanci askeri idam mangalari tarafindan idam edildi Ras Desta yi destekledigini dusundugu koyleri yakti ve bu koylerde bulunan cocuk ve kadinlari kursuna dizdi Rae Desta ve hapsedilen diger isyanci liderler Subat 1937 de idam edildi Bu donemde Italyanlar tarafindan bircok teror eylemi gerceklestirilmistir 19 Subat 1937 de Napoli Prensi nin dogumu kutlamalari sirasinda iki Eritreli Grazian ve diger Italyan yetkilileri kanli bir sekilde oldurmeye calisti ardindan genel bir ayaklanma korkusuyla polis ve askerler kisa sure icinde kalabaliga ayrim gozetmeksizin ates acmaya basladi Kutlama alaninda bulunan masum siviller olduruldu Bu olayi takip eden uc gun boyunca Kara Gomlekliler tarafindan yonetilen Italyanlar Addis Ababa da cinayet ve yikim saldirilarina devam ettiler 1937 nin sonunda Grazian in suikast girisimiyle ilgili suclar iddiasiyla 5 000 den fazla kisi idam edildi ve toplam 19 200 ile 30 000 arasinda sivil olduruldu Olenler arasinda Italyanlarin yakalayabildikleri hemen hemen tum genc egitimli Etiyopyalilar ve Holeta Askeri Akademisi nin tum subaylari ve ogrencileri de vardi Italyan valisi kesisleri falcilari ve halk ozanlarini topladi ve idam etti Yuksek mertebeli din adamlari bu suikast girisiminden haberdar oldugu iddiasiyla idam edildi Mayis 1937 de 297 kesis ve olaya karistigindan suphelenilen 23 diger kisinin daha idamini emretti 100 den fazla diyakoz ve ogrenci de idam edildi Yuzlerce kesis toplama kamplarina gonderildi Vali Graziani Kasim 1938 de daha insancil bir kararktere sahip olan Aosta Duku Prens Amedeo ya gorevini devretti Bu gorev degisikligi sonrasi Prens Amadeo Italyan yonetimine karsi direnci artiran vahsetlere son verdi Maresal Graziani 1940 Bazi ulkeler Italya nin Etiyopya yi fethini resmi olarak tanisa da Ingiltere Fransa ve Milletler Cemiyeti bunu resmi olarak tanimayi reddetti ve bu sebeple fetih uluslararasi hukukta gayri mesru kaldi Bu nedenle 1941 de Italyan gucunun cokusunun ardindan Haile Selassie uluslararasi hukuk tarafindan herhangi bir resmi taninmaya ihtiyac duymadan yeniden iktidara gelebilmistir 9 Mayis 1936 da Italya Krali III Vittorio Emanuele kendisini Etiyopya Imparatoru ilan etti ve Italyanlar Etiyopya Eritre ve Somali topraklari uzerinde Italyan Dogu Afrikasi ni kurmuslardir 1937 de Mussolini Etiyopya nin fethinden sonra Adowa Muharebesi nin intikamini sonunda aldiklarini soyleyerek ovundu Ras Sejum Mangascia Ras Ghetacciu Abate ve Ras Kebbede Guebret gibi bazi Etiyopyalilar Italyanlari coskuyla karsiladi ve yeni kurulan Italyan Imparatorlugu hukumetinde onlarla isbirligi yapti 1937 de Sejum Mangascia nin Italya Aosta Duku Prens Amedeo ile olan dostlugu Italyan Somalisi nde tutulan 3 000 Etiyopyali savas esirinin serbest birakilmasini saglamada etkili bir rol oynamistir Etiyopyalilar Mussolini nin Mekelle deki tasvirini selamliyor Italyanlar hakim olduklari donemde Etiyopya altyapisinin gelistirilmesine buyuk onem vermislerdir Addis Ababa Massava Addis Ababa Mogadisu ve Addis Ababa Assab sehirleri arasinda Imparator Yolu adini verdikleri yollari yaptilar Toplamda 4 500 km uzerinde yol 900 km den fazla demiryolu ornegin Addis Ababa Assab sehirleri arasinda insa edilen demiryolu insa edildi ve yenilendi Az gelismis bir ulke olan Etiyopya da barajlar ve hidroelektrik santralleri insa edildi ve bircok ozel ve kamu sirketi kuruldu Bunlarin en onemlileri sunlardi Compagnie per il Cotone d Etiopia pamuk endustrisi Cementerie d Etiopia cimento endustrisi Compagnia etiopica mineraria maden endustrisi Imprese elettriche d Etiopia elektrik endustrisi Compagnia etiopica degli esplosivi silah endustrisi Trasporti automobilistici Citao makine ve tasimacilik sektoru Etiyopya da Italyanlar tarafindan olusturulan yeni yollari Imparatorluk yolu ve 1941 de yapim asamasinda olanlar kirmizi renkle gosteren harita Italyanlar 1936 yilinda dunyaca unlu Linea dell Impero Addis Ababa ile Roma yi hava yolu ile birlestiren Imparatorluk rotasi projesini hayata gecirebilmek icin Etiyopya da hava alanlari insa ettiler Italya nin 1934 yilinda Etiyopya yi fethi ile Italyan Dogu Afrikasi ile Roma arasinda ucuslar baslamisti Addis Ababa hava alaninin acilmasiyla birlikte hattin uzunlugu 6 379 km ulasmisti Roma ve Addis Ababa disinda bu hat uzerinde Sirakuza Sicilya adasi Bingazi Libya Kahire Misir Sudan Hartum Sudan Kassala Sudan Asmara Eritre Dire Dawa Somali ve bazi ucuslarda da Trasblus Libya bulunuyordu Hattin uzun olmasindan dolayi Bingazi de bazen de Trablus ta ucak degisimi yapilmaktaydi Rota nin tamaminda haftada 4 sefer karsilikli olarak yapiliyor ve bir sefer toplamda uc bucuk gunluk gunduz ucusu ile tamamlaniyordu Bunun disinda Addis Ababa ile Italyan Somalisi nin baskenti olan Mogadisu arasinda karsilikli olarak haftada 3 sefer yapilmaya baslanmisti 1936 yilinda Etiyopya nin fethi ile birlikte Italya nin Afrika kolonileri arasindaki en onemli demiryolu hatti 784 km uzunlugundaki Franco Etiyopya Demiryolu hatti oldu Addis Ababa ve Cibuti limani arasindaki seferler 1935 yilina kadar sadece buharli lokomtifler ile yapiliyor ve yaklasik tek sefer yaklasik olarak 36 saat suruyordu Italya nin fethini takip eden 1938 yilinda Fiat tarafindan gelistirilen ALn56 model vagonlar ile birlikte hem tren hizlari artis gostermis hem de tasima kapasiteleri 4 vagonlu trenlere kadar arttirilabilmistir 1960 li yillarin ortalarina kadar kullanilan bu dizel motorlar sayesinde tren hizlari saatte 70 km ye ulasmis ve yolculuk sureleri 18 saate kadar dusmustur Devam eden gerilla hareketleri nedeniyle 1938 yilina kadar bu trenler ile Italyan koruyucu birlikleri tasinmistir Ayrica Addis Ababa merkez istasyonunun hemen yanina Afrika nin ilk yangin sondurme merkezi insa edilmistir Italyan Devletinin yapmis oldugu bu yatirimlarin amaci Etiyopya ovalarina yarim milyon Italyan getirerek yerlestirme planinin bir parcasiydi Ekim 1939 da Etiyopya da cogu kentsel alanlarda yasayan 30 232 erkek 85 3 ve 5 209 kadin 14 7 olmak uzere 35 441 Italyan gocmen vardi Sadece 3200 Italyan ciftci 1939 boyunca Haile Selassie yi destekleyen gerillalarin ara sira saldirdigi Scioa valiligi ve baskentin cevresindeki tarim alanlarina goc etti 1939 un sonunda Etiyopya gerillalari hala Etiyopya yaylalarinin yaklasik dortte birini yonetiyordu Dunya Savasi arifesinde Harar i ve Galla Sidamo valilikleri hala onlarin kontrolundeydi in Etiyopya daki gerilla savascilari olarak adlandirilir son lideri olan Etiyopyali liderler ve in 1939 da teslim olmasindan sonra 1940 baharinda Italyanlara teslim olma teklifinde bulundu Italya nin bes yillik isgali sirasinda gibi misyonerler sayesinde Katolikligin onemi buyuk olcude artti Elissa Angela Meneguzzi Dire Dawa Katolikleri ile iliskilerini surdururken Kipti Hiristiyanlar ve Muslumanlarla yonelik ekumenik cabalari nedeniyle ekumenik atese olarak tanindi II Dunya Savasi donemi 1940 yazinda II Dunya Savasi sirasinda Italyan silahli kuvvetleri Ingiliz Somaliland in fethini tamamladi 1941 baharinda Ingilizler karsi saldiriya gecti ve Italyan birlikleri Italyan Dogu Afrika sinin derinliklerine dogru geri cekildi 5 Mayis ta Etiyopya Krali I Haile Selassie tahtini geri almak icin Addis Ababa ya geri dondu Kasim ayinda Etiyopya daki son organize Italyan direnisi Gondar in devrilmesiyle sona erdi Dogu Afrika nin teslim olmasindan sonra bazi Italyanlar iki yil daha suren bir gerilla savasi yurutmuslerdir Bu gerilla faaliyeti esas olarak Italyan subaylardan olusan askeri birlikler Kaptan Paolo Aloisi Kaptan Leopoldo Rizzo Kara Gomlekli Subay De Varda ve Binbasi Lucchetti gibi ve ayrica gibi siviller tarafindan gerceklestirildi Rosa Dainelli asil adi Danielli Rosa Agustos 1942 de Ingiliz Ordusu nun Addis Ababa daki ana muhimmat deposuna sizmayi ve patlatmayi basaran ve bu patlamadan mucize eseri kurtulan bir doktordu Bu sabotaj sirasinda Ingiliz yapimi donemin en yeni silahlarindan biri olan sten marka hafif makinali tufek muhimmati yok oldu Bu sebepten dolayi bu son teknoloji silahin kullanimi aylarca gecikmek zorunda kalmistir Bazi kaynaklar bu saldirininin 15 Eylul 1941 yilinda yapildigini belirtmektedir II Dunya Savasi sonrasi donem Birlesik Krallik tarafindan Etiyopya nin tam egemenliginin taninmasi 19 Aralik 1944 te Ingiliz Etiyopya antlasmasinin imzalanmasiyla gerceklesti Bu antlasma sonrasi Ingiltere tarafindan ozgur ve bagimsiz bir devlet olarak taninan Etiyopya nin antlasmayi takip eden birkac yil boyunca bazi bolgeleri Ingiliz isgali altinda kalmaya devam etmistir Subat 1947 de muttefik devletleri ve Italya arasinda imzalanan baris antlasmasi nda Italya Afrika kolonileri olan Libya Eritre ve Somali nin egemenliginden vazgecti Madde 23 O sirada Birlesmis Milletler in egemen bir uyesi olan Etiyopya nin bagimsizligini tanidi Madde 33 Italya bu antlasmayla ayrica Etiyopya ya savas tazminati olarak 25 000 000 Amerikan dolari odemeyi Birlesmis Milletler Genel Kurulunun 390 sayili Kararinda Eritre nin Etiyopya ile federe olacagini belirten tavsiyesi ni Antlasma Ek XI kabul etmistir Savastan sonra kisa bir sure sonra geri donen Imparator Haile Selassie ulkenin modernlesme cabalarini surdurmek icin bir firsat gordugu gerekcesiyle Italyan Etiyopyalilari tamamen affetti ve kendilerine hicbir zaman misilleme yapilmayacaginin sozunu verdi Italyan Etiyopyalilar 1974 yilinda cikan ve imparatorlugun devrilmesiyle sonuclanan Etiyopya ic savasi na kadar ulkede yasamaya devam etmislerdir 1970 li yillarda 22 000 Italyan Etiyopya vatandasi cikan savas oncesi Italya ya siginmistir Mevcut donem iliskilerGeri gonderilmeden once Roma daki Axum Steli43 G7 zirvesinde Paolo Gentiloni ve Hailemariam Desalegn 1970 lerde Mengistu Haile Mariam liderligindeki Derg yonetimi Italyan hukumeti ile bir antlasmaya vararak savas doneminde Etiyopya dan kacirilan Aksum Steli nin iadesi ve ulkede kurulacak tibbi tesisler karsiliginda birikmis savas borclarini affetmeyi kabul etti Ayni donemde baslayan poulist bir hareket ile yurticinde ve diger ulkelerde yasayan Etiyopya vatandaslari Aksum Steli nin ebedi yeri olan Aksum sehrine geri gonderilmesi icin sozlu ve yazili olarak Italyan hukumetine resmi olarak basvurdular Soz konusu stel 2008 yilinda Italya dan Etiyopya ya geri getirilmistir Etiyopya hukumeti tamamlandiginda Afrika nin en buyuk baraji ve hidroelektrik santrali olacak olan Mavi Nil Nehri uzerindeki Millenium Baraji ni insasi faaliyetlerini ihale karsiliginda Italyan Salini Costruttori sirketini vermistir Son 20 yildir Italya Etiyopya nin bes ana ticaret ortagindan biri ve Etiyopya ekonomisinde onemli bir yatirimci olarak yer almaktadir Etiyopya da halk arasinda konusulan en yaygin dillerden olan Amharca ve Tigrinya dillerinde Italyanca ile ortak bircok kelime bulunmaktadir Etiyopya da Italyan ve Etiyopya kulturunu besleyen ve destekleyen ve halka ucretsiz olan Italyan okullari ve kultur enstituleri bulunmaktadir Kaynakca La Civilta europea nella storia mondiale Italyanca Bologna Il Mulino 1989 s 446 ISBN 978 88 15 02314 8 OCLC 25812425 24 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Conte Alessio 8 Ocak 2017 Nasce l Impero l Etiopia italiana Ascari e Schiavoni Italyanca 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2021 Mockler Anthony 2003 Haile Selassie s war New York Olive Branch Press ss 172 173 ISBN 1 56656 473 5 OCLC 50604781 Barker A J 1968 The civilizing mission the Italo Ethiopian war 1935 6 London Cassell ss 281 300 ISBN 0 304 93201 9 OCLC 39481 Coleman Jr Sterling Joseph 14 Haziran 2011 No Independence without Sovereignty The Resistance of Emperor Ḫayla Sǝllase I to the British Occupation of Ethiopia 1941 1944 Aethiopica 13 46 74 doi 10 15460 aethiopica 13 1 38 ISSN 2194 4024 About this Collection United States Treaties and Other International Agreements Digital Collections Library of Congress PDF Library of Congress Washington D C 20540 USA 24 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Agustos 2021 Alcalde Cordero Andres 2005 Cfr Cirilo Vila Castro op cit 1973 1983 Revista musical chilena 59 203 doi 10 4067 s0716 27902005020300015 ISSN 0716 2790 The Fall of Italian East Africa International Affairs 1 Eylul 1942 doi 10 1093 ia 19 9 503b ISSN 1468 2346 Barker A J 1971 Rape of Ethiopia 1936 New York NY ISBN 978 0 345 02462 6 OCLC 262420 Belladonna Simone 2015 Gas in Etiopia i crimini rimossi dell Italia coloniale Vicenza Neri Pozza ISBN 978 88 545 1073 9 OCLC 1020153458 Mack Smith Denis 1983 Mussolini Londra Granada s 231 ISBN 0 586 08444 4 OCLC 12481387 15 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Baudendistel Rainer 2006 Between Bombs and Good Intentions The Red Cross and the Italo Ethiopian War 1935 1936 Ingilizce Berghahn Books s 239 ISBN 978 1 84545 035 9 25 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 a b Campbell Ian 2017 The Addis Ababa massacre Italy s national shame Londra ISBN 978 1 84904 692 3 OCLC 999629248 15 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Barker A J 1968 The civilizing mission the Italo Ethiopian war 1935 6 London Cassell ISBN 0 304 93201 9 OCLC 39481 The origins of the Second World War reconsidered A J P Taylor and the historians 2nd ed Gordon Martel Londra Routledge 1999 s 188 ISBN 0 203 01024 8 OCLC 252806536 15 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Antonicelli Franco 1975 Trent anni di storia italiana dall antifascismo alla Resistenza 1915 1945 lezioni con testimonianze Italyanca Torino Giulio Einaudi Editore OCLC 878595757 25 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Sbacchi Alberto 1979 Haile Selassie and the Italians 1941 1943 African Studies Review 22 1 25 42 doi 10 2307 523424 ISSN 0002 0206 25 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Auteur Henze Paul B 1924 2000 Layers of time a history of Ethiopia Palgrave ss 225 227 ISBN 0 312 22719 1 OCLC 495551265 Article on the special road Addis Abeba Assab and map in Italian PDF 8 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Agustos 2021 AFRICA in Enciclopedia Italiana www treccani it Italyanca 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2021 LE CHEMIN DE FER FRANCO ETHIOPIEN ET DJIBOUTO ETHIOPIEN www train franco ethiopien com 24 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Sezione Pompieri militari di Addis Abeba Cinecitta Luce Unesco fondoluce archivioluce com 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 L emigrazione italiana in Africa orientale PDF 9 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Agustos 2021 CRUMMEY DONALD 26 Agustos 2003 A History of Modern Ethiopia 1855 1991 by BAHRU ZEWDE Oxford James Currey Athens OH Ohio University Press and Addis Ababa Addis Ababa University Press 2nd edition 2001 Pp 300 12 95 pbk The Journal of Modern African Studies 41 3 488 489 doi 10 1017 s0022278x03234364 ISSN 0022 278X Dickson Keith D 2001 World war II for dummies New York NY Hungry Minds ISBN 0 7645 5352 6 OCLC 48125461 Jowett Philip S 2000 The Italian Army 1940 45 Ingilizce Oxford Osprey Military ISBN 978 1 85532 864 8 OCLC 49570635 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Alberto Rosselli 2007 Storie segrete operazioni sconosciute o dimenticate della seconda guerra mondiale Iuculano s 103 ISBN 978 88 7072 766 1 OCLC 238885373 Di Lalla Fabrizio 1939 2016 Sotto due bandiere lotta di liberazione etiopica e resistenza italiana in Africa Orientale Solfanelli s 235 ISBN 978 88 7497 932 5 OCLC 960194001 correspondent Tom Hundley Tribune foreign Ethiopia again demands Italy return obelisk chicagotribune com Ingilizce 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Agencies 20 Nisan 2005 Obelisk returned to Ethiopia after 68 years the Guardian Ingilizce 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021