Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İvazzade Halil Paşa, (d. 1723, İstanbul - ö. 1777, Nallıhan) III. Mustafa saltanatında, 12 Aralık 1769 - 25 Ekim 1770 tarihleri arasında on buçuk ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| İvazzade Halil Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 12 Aralık 1769 - 25 Ekim 1770 | |
| Hükümdar | III. Mustafa |
| Yerine geldiği | Moldovancı Ali Paşa |
| Yerine gelen | Silahdar Cihangirli Mehmed Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1723 İstanbul |
| Ölüm | 1777 (53-54 yaşlarında) Nallıhan |
Hayatı
1724'te İstanbul'da doğmuştur. Babası Hacı İvaz Mehmet Paşa Belgrad Fatihi olarak isim yapmış ve sadrazamlık görevi de yapmıştır. Babasının önemli mevkiinden dolayı devlet katında çabuk ilerlemiş, kapıcıbaşı, mirahor-u sanı oldu. Ekim 1756'da mirahor görevi verildi ama Ekim 1757'de bu görevden azledildi. Ağustos 1760'ta çavuşbaşı, Şubat 1763'te görevlei yapmıştır., 1763'te ikinci kez mirahor-u evvel olmuş 1764'te azledilmiştir. Şubat 1769'da olmuş, aynı yıl sonlarında azille üçüncü kez mirahor-u evvel yapılmıştır. Sonra vezirlik verilerek tayin edilmiştir. Oradan Hotin Muhafızlığı görevine nakledilmiştir.
Devam eden 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında 1769'da Sadrazam Moldovancı Ali Paşa'nın Hotin kalesini kaybetmesi üzerine Aralık 1769'da III. Mustafa tarafından takiben Sadrazamlığa getirilmiştir. 1739-1740'ta on buçuk ay süren sadrazamlık yapmıştır. Sadrazamlık döneminde Osmanlı askerî güçleri önemli yenilgilere uğramışlardır. 6-7 Temmuz 1770'te Baltık Denizi'inden batı Avrupa kıyılarını dolanıp Akdeniz'e ve Ege Denizi'ne gelen Rus deniz filosu Osmanlı donanmasını Çeşme Deniz Muharebesi sonucu yakmıştır. Serdar-ı Ekrem olarak İvazzade Halil Paşa Osmanlı ordusu ile 1770'te Rus cephesine sefere çıkmıştır. 7 Temmuz 1770'te Kırım Tatarı ve Osmanlı ordusu birlikleri Kırım Hanı Kaplan Giray komutasında, Rus ordusu ile Larga Muharebesi'ne girişmiş ve büyük bir bozguna uğramıştır. 1 Ağustos 1770'te serdar-ı ekrem olarak komuta ettiği Osmanlı ordusu Rus ordusu ile Kartal Ovası Muharebesi (veya Kagul Meydan Muharebesi)'ne girişmiş ve Osmanlı ordusu ağır bir bozguna uğramıştır. Bu muharabede Osmanlı ordusu 20.000 asker ölü ve yaralı zayiat vermiş ve 130 top kaybetmiştir. Sonra da Ruslar Bender, İbrail, , İzmail ve Akkerman kalelerini ellerine geçirmişlerdir.
Bunun üzerine Aralık 1770'te İvazzade Halil Paşa sadrazamlıktan azledilmiştir. Vezirliği kaldırılarak Filibe'de mecburi olarak oturmaya gönderilmiştir. Fakat sonra afedilmiştir. Önce Belgrad Muhafızı olarak görev verilmiş; Ocak 1772'de Karadeniz seraskeri yapılmıştır. 1773'te vezirlik rütbesi tekrar geri verilmiştır. Sonra da Eğriboz valisi ve Eylül 1775'te Selanik valisi ve Ağustos 1777'de son olarak da Sivas valisi görevleri verilmiştir. Sivas Valilik görevine gitmekte iken Ekim 1777'da yolda aniden Nallıhan‘da ölmüştür. Mezarı Nallıhan'dadır.
Değerlendirme
"Osmanlılar Ansiklopedisi" onu şöyle değerlendirmektedir:
Kaynaklar İvazzade Halil Paşa'nın, keyfine düşkün biri olduğu ve israfa varan cömertliği yanında çelebi ve nazik mizaçlı olduğunu belirtmektedirler.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkânı', İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Yayın Kurulu "Halil Paşa (İvazzade)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.519
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.II s.297 [2]
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Moldovancı Ali Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 12 Aralık 1769 - 25 Ekim 1770 | Sonra gelen: Silahdar Cihangirli Mehmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ivazzade Halil Pasa d 1723 Istanbul o 1777 Nallihan III Mustafa saltanatinda 12 Aralik 1769 25 Ekim 1770 tarihleri arasinda on bucuk ay sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Ivazzade Halil PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 12 Aralik 1769 25 Ekim 1770Hukumdar III MustafaYerine geldigi Moldovanci Ali PasaYerine gelen Silahdar Cihangirli Mehmed PasaKisisel bilgilerDogum 1723 IstanbulOlum 1777 53 54 yaslarinda NallihanHayati1724 te Istanbul da dogmustur Babasi Haci Ivaz Mehmet Pasa Belgrad Fatihi olarak isim yapmis ve sadrazamlik gorevi de yapmistir Babasinin onemli mevkiinden dolayi devlet katinda cabuk ilerlemis kapicibasi mirahor u sani oldu Ekim 1756 da mirahor gorevi verildi ama Ekim 1757 de bu gorevden azledildi Agustos 1760 ta cavusbasi Subat 1763 te gorevlei yapmistir 1763 te ikinci kez mirahor u evvel olmus 1764 te azledilmistir Subat 1769 da olmus ayni yil sonlarinda azille ucuncu kez mirahor u evvel yapilmistir Sonra vezirlik verilerek tayin edilmistir Oradan Hotin Muhafizligi gorevine nakledilmistir Devam eden 1768 1774 Osmanli Rus Savasi sirasinda 1769 da Sadrazam Moldovanci Ali Pasa nin Hotin kalesini kaybetmesi uzerine Aralik 1769 da III Mustafa tarafindan takiben Sadrazamliga getirilmistir 1739 1740 ta on bucuk ay suren sadrazamlik yapmistir Sadrazamlik doneminde Osmanli askeri gucleri onemli yenilgilere ugramislardir 6 7 Temmuz 1770 te Baltik Denizi inden bati Avrupa kiyilarini dolanip Akdeniz e ve Ege Denizi ne gelen Rus deniz filosu Osmanli donanmasini Cesme Deniz Muharebesi sonucu yakmistir Serdar i Ekrem olarak Ivazzade Halil Pasa Osmanli ordusu ile 1770 te Rus cephesine sefere cikmistir 7 Temmuz 1770 te Kirim Tatari ve Osmanli ordusu birlikleri Kirim Hani Kaplan Giray komutasinda Rus ordusu ile Larga Muharebesi ne girismis ve buyuk bir bozguna ugramistir 1 Agustos 1770 te serdar i ekrem olarak komuta ettigi Osmanli ordusu Rus ordusu ile Kartal Ovasi Muharebesi veya Kagul Meydan Muharebesi ne girismis ve Osmanli ordusu agir bir bozguna ugramistir Bu muharabede Osmanli ordusu 20 000 asker olu ve yarali zayiat vermis ve 130 top kaybetmistir Sonra da Ruslar Bender Ibrail Izmail ve Akkerman kalelerini ellerine gecirmislerdir Bunun uzerine Aralik 1770 te Ivazzade Halil Pasa sadrazamliktan azledilmistir Vezirligi kaldirilarak Filibe de mecburi olarak oturmaya gonderilmistir Fakat sonra afedilmistir Once Belgrad Muhafizi olarak gorev verilmis Ocak 1772 de Karadeniz seraskeri yapilmistir 1773 te vezirlik rutbesi tekrar geri verilmistir Sonra da Egriboz valisi ve Eylul 1775 te Selanik valisi ve Agustos 1777 de son olarak da Sivas valisi gorevleri verilmistir Sivas Valilik gorevine gitmekte iken Ekim 1777 da yolda aniden Nallihan da olmustur Mezari Nallihan dadir Degerlendirme Osmanlilar Ansiklopedisi onu soyle degerlendirmektedir Kaynaklar Ivazzade Halil Pasa nin keyfine duskun biri oldugu ve israfa varan comertligi yaninda celebi ve nazik mizacli oldugunu belirtmektedirler Kaynakca a b c d Yayin Kurulu Halil Pasa Ivazzade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 519 ISBN 975 08 0072 9 a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C II s 297 1 Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Yayin Kurulu Halil Pasa Ivazzade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 519 ISBN 975 08 0072 9 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C II s 297 2 Siyasi goreviOnce gelen Moldovanci Ali Pasa Osmanli Sadrazami 12 Aralik 1769 25 Ekim 1770 Sonra gelen Silahdar Cihangirli Mehmed Pasa