Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Mart 2012) () |
İskodra Kuşatması 28 Ekim 1912 ile 23 Nisan 1913 tarihi arasında Karadağ ile Sırbistan ittifakına karşı Osmanlı İmparatorluğu askerleri ve Arnavutluk gönüllü birlikleri tarafından yapılan savunmadır.
| İşkodra Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Birinci Balkan Savaşı | |||||||
 Saat Yönünde sol üst: Büyük Güçler'in bayrakları; İşkodra'yı savunan Osmanlı askerleri; İşkodra Kalesinde Karadağ bayrağı; Türk ve Arnavut güçlerce ele geçirilip gururla sergilenen Karadağ bayrağı; Ağaçtan ateş eden Arnavut gerillalar; Hasan Rıza Bey ve kurmayları | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu Arnavut gönüllüler |  Karadağ Sırbistan | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
Hasan Rıza Paşa Esat Paşa Toptani |  | ||||||
| Güçler | |||||||
| 5,000 Osmanlı İmparatorluğu askeri 10,000 Arnavutluk gönüllüsü | 25,000 Karadağ askeri 3 Sırp tümeni (30,000) | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 2000 asker ölü ve yaralı Sivil halktan ağır kayıp | Karadağ Tarafı 8,000 ölü ve yaralı Sırp Tarafı 10,000 ölü ve yaralı | ||||||
Kuşatmanın başlaması
8 Ekim 1912 tarihinde, başlıca amaçları Osmanlı İmparatorluğu topraklarını paylaşmak olan bu amaçla Bulgaristan, Yunanistan, Karadağ ve Sırbistan tarafından oluşturulan Balkan Birliği üyelerinden, Karadağ diğer 3 devletin planı doğrultusunda Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan ederek I. Balkan Savaşı'nı başlatır. Osmanlı İmparatorluğu bu savaş ilanını beklemediğinden hazırlıksız yakalanmıştır.
Balkan Birliği'ne üye olan son devletlerden biri olan Karadağ başta bu savaşa girmeyi istememiştir ancak Rus Çarlığı Osmanlı'ya savaş açması halinde bu devletin bütün ordusunun savaş masraflarını karşılayacağına dair gizli bir güvence verince Karadağ bu birliğe ve bu savaşa girmeyi kabul etmiştir. Yine planlandığı şekilde bir süre sonra Sırbistan krallığı, Yunanistan ve Bulgaristan Krallıkları da Osmanlı'ya savaş ilan edecektir.
Savaş ilanından yaklaşık 2 saat sonra Karadağ öncü kuvvetleri İşkodra gölünün güneyinden sınırı geçip İşkodra çevresinde görülmeye başlar. Karadağlılar bu şehri Osmanlılar ve Arnavutların elinden almak istemektedir. Zira İşkodra, Karadağ Kralı Nikola’nın arzu edeceği en uygun başkentti. Şehri almakla gölü ve civarındaki verimli toprakları da Karadağ elde etmiş olacaktı. Karadağ ordusuna Hristiyan Arnavut bir kısım milislerde destek vermektedir.
Bu ortamda 24. Müstakil İşkodra Fırkası Kumandanı Miralay Hasan Rıza Bey, İşkodra savunmasını en iyi şekilde yapabilmek için müstahkem mevki kumandanlığını da eline alır. Bütün emri altındaki Esat Paşa Toptani'nin de olduğu subaylarını alıp şu konuşmayı yapar.
Şehir eninde sonunda kuşatılacaktır, fakat bu şehir Karadağlıların eline düşmeyecek. İşkodra bizim kaderimiz ya da mezarımızdır ama bizim utancımız olmayacaktır. Bugün 5000 askere sahibiz fakat diğer yerlerden yaklaşık 20.000 kişi bizim yardımımıza gelecek. Bugün hiçbirimizin ne zaman biteceğini bilmediğimiz zorlu bir muharebeye başlıyoruz.
— , İşkodra'daki Savunmayı Organize Ederken
O gün Karadağlılar sınırı geçtiğinde Esat Paşa Toptani komutasında 'den organize edilen 10.000 Arnavut gönüllü Osmanlı askerleri ile birlikte şehri savunmak için hazır haldeydi. Gerçekten sonrasında şehri savunmaya Arnavut gönüllüler ve Osmanlı Ordusu birlikleri yardıma koşmaya çalıştı. Mat ilçesinden 17 yaşındaki Ahmet Zogu komutasındaki 2000 Arnavut gönüllü İşkodra'ya yardıma gitti ancak Sırplar tarafından Leş'te tuzağa düşürüldü; Berat'dan general Mahmut Celal Hajra komutasında 15.000 kişilik Osmanlı kuvveti şehre yardıma giderken yakınlarında tuzağa düşürülüp Sırp-Bulgar kuvvetlerinin saldırısına uğradı. Esat Paşa şehirdeki 15.000 askeri ile yetinmek zorundaydı. Karadağ ordusu; kuzey, merkez ve güney olmak üzere üç yığınak grubuyla taarruza başlamıştı. Hasan Rızâ Paşa, idaresindeki alay ve bölgedeki Türk taburları, İpek Müfrezesi Karadağ ordusu ile çarpışmaya başladı.
Savaşın başında tıpkı Balkanlardaki diğer Osmanlı ordularında olduğu gibi bölgedeki Osmanlı Ordusunda da tam bir disiplinsizlik söz konusuydu ve bu sırada bazı Osmanlı askerleri terhis isteğiyle ayaklandılar. Bu askerlerden bir kısmı Osmanlı Devletinde 31 Mart gibi siyasi olaylara karışmış olan kişilerdi ve ikna konusunda başarısız olununca çaresizce silah ve teçhizatları alınarak terhis tezkereleri hazırlanıp verildi. Ancak memleketlerinde dönmek üzere ayrılan askerler kısa bir süre sonra tekrar geri döndüler.
Osmanlı askerinin bu şekilde sorunlarla uğraştığı bir sırada saldırılarını kuvvetlendiren Karadağlılar ilerlediler. Bugünkü Karadağ sınırlarında o zamanlar Osmanlı toprağı olan Taşlıca, Akova’yı işgal ettiler. Berena’yı kuşattılar. 15-16 Ekim 1912 gecesi Tergovişte istikâmetine kuşatmayı yarma harekatı yapan Osmanlı birlikleri kuşatmadan kurtuldular. Bu suretle Berena'da Karadağlıların eline geçti. Bu yarma harekatını yapan Osmanlı kuvvetleri ’de toplandılar. Akova ve ’yı ele geçiren Karadağlılar, Akova’nın korunması için oranın Hristiyan Arnavutlarından bir kısım halkını silahlandırıp, ve ’ya taarruz ettiler. Nizamiye birlikleri dışındaki Osmanlı redif kuvvetleri 21 Ekim 1912’de yapılan taarruzlarla darmadağın oldu. Nizamiye taburları ise dağınık bir hâlde bugün Kosova toprakları içinde kalan Yakova’ya çekildiler. Karşı taarruz için İpek bölgesindeki kuvvetler az olduğundan, Yakova’daki Prizren redif fırkasından takviye kuvvetler gönderildiyse de zamanında yetişemediler. Bâzı taarruzlarda bulunulduysa da bunda da bir başarı elde edilemedi.
Türk ve Arnavut gönüllülerden oluşan askerler tam 7 ay Karadağlılara direndiler. O kadar ki Karadağ ordusunun kaybı, ordusunun %60ına kadar ulaşacaktır. Karadağ ordusu işkodrayı almak için sırplardan yardım isteyecek ve şehir 30.000 kişilik 3 sırp tümenincede kuşatılacaktır. Buna rağmen Sırplarda ağır kayıp verecektir. Ne yazık ki İşkodra'da sivil halkta kuşatma boyunca açlık, düşen top mermileri v.s ile büyük bir kayba uğrayacaktır. Şehre tam 36.000 top mermisi düşecektir. Buna rağmen bu iki devlette İşkodra'ya giremez şehir ancak Nisan 1913'te teslim olur.
Dipnotlar
- ^ Osmanlı İşkodra vilayetinin merkezi olan İşkodra kenti Nisan 1913'e kadar Türklerin elinde kalmıştır. Viscount James Bryce Bryce, Holland Thompson, Sir William Matthew Flinders Petrie, The Book of History: The Events of 1918. The Armistice and Peace Treaties, The Grolier society, 1921, p. 1125. 3 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Siege of Scutari (1912–1913) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- ^ a b Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Greenwood Publishing Group, 2003, , p. 312.
- ^ Somel, Selçuk Akşin. Historical dictionary of the Ottoman Empire. Scarecrow Press Inc. 2003. lxvi.
- ^ Vickers, Miranda (13 Şub 1999). "The Albanians: A Modern History". Bloomsbury Academic. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2024 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ The second in command of the , Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Greenwood Publishing Group, 2003, , p. 237.
- ^ Lufta e Shkodrës. Shkodër: Uli. 1954. s. 301.
- ^ , The Struggle for Scutari (Turk, Slav, and Albanian). Edward Arnold. 1914.
- ^ a b c d Prenk Ulli (1995). Hasan Riza Pasha: Mbrojtës i Shkodrës në Luftën Ballkanike, 1912-1913. İşkodra, Arnavutluk: Albin. ss. 34-40. 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Mart 2012 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Iskodra Kusatmasi 28 Ekim 1912 ile 23 Nisan 1913 tarihi arasinda Karadag ile Sirbistan ittifakina karsi Osmanli Imparatorlugu askerleri ve Arnavutluk gonullu birlikleri tarafindan yapilan savunmadir Iskodra KusatmasiBirinci Balkan SavasiSaat Yonunde sol ust Buyuk Gucler in bayraklari Iskodra yi savunan Osmanli askerleri Iskodra Kalesinde Karadag bayragi Turk ve Arnavut guclerce ele gecirilip gururla sergilenen Karadag bayragi Agactan ates eden Arnavut gerillalar Hasan Riza Bey ve kurmaylariTarih28 Ekim 1912 23 Nisan 1913BolgeIskodra yakinlari Osmanli Imparatorlugu Simdi Iskodra Arnavutluk SonucStatus quo ante bellum Esat Pasa Toptani 23 Nisan 1913 te Teslim protokolu ile teslim oldu Esat Pasa Toptani ve arasinda baris antlasmasi ile Iskodra Arnavutlarin yasadigi bolgeye tekrar birakildi TaraflarOsmanli Imparatorlugu Arnavut gonulluler Karadag SirbistanKomutanlar ve liderlerHasan Riza Pasa Esat Pasa ToptaniGucler5 000 Osmanli Imparatorlugu askeri 10 000 Arnavutluk gonullusu25 000 Karadag askeri 3 Sirp tumeni 30 000 Kayiplar2000 asker olu ve yarali Sivil halktan agir kayipKaradag Tarafi 8 000 olu ve yarali Sirp Tarafi 10 000 olu ve yaraliKusatmanin baslamasi8 Ekim 1912 tarihinde baslica amaclari Osmanli Imparatorlugu topraklarini paylasmak olan bu amacla Bulgaristan Yunanistan Karadag ve Sirbistan tarafindan olusturulan Balkan Birligi uyelerinden Karadag diger 3 devletin plani dogrultusunda Osmanli Imparatorlugu na savas ilan ederek I Balkan Savasi ni baslatir Osmanli Imparatorlugu bu savas ilanini beklemediginden hazirliksiz yakalanmistir Balkan Birligi ne uye olan son devletlerden biri olan Karadag basta bu savasa girmeyi istememistir ancak Rus Carligi Osmanli ya savas acmasi halinde bu devletin butun ordusunun savas masraflarini karsilayacagina dair gizli bir guvence verince Karadag bu birlige ve bu savasa girmeyi kabul etmistir Yine planlandigi sekilde bir sure sonra Sirbistan kralligi Yunanistan ve Bulgaristan Kralliklari da Osmanli ya savas ilan edecektir Savas ilanindan yaklasik 2 saat sonra Karadag oncu kuvvetleri Iskodra golunun guneyinden siniri gecip Iskodra cevresinde gorulmeye baslar Karadaglilar bu sehri Osmanlilar ve Arnavutlarin elinden almak istemektedir Zira Iskodra Karadag Krali Nikola nin arzu edecegi en uygun baskentti Sehri almakla golu ve civarindaki verimli topraklari da Karadag elde etmis olacakti Karadag ordusuna Hristiyan Arnavut bir kisim milislerde destek vermektedir Bu ortamda 24 Mustakil Iskodra Firkasi Kumandani Miralay Hasan Riza Bey Iskodra savunmasini en iyi sekilde yapabilmek icin mustahkem mevki kumandanligini da eline alir Butun emri altindaki Esat Pasa Toptani nin de oldugu subaylarini alip su konusmayi yapar Sehir eninde sonunda kusatilacaktir fakat bu sehir Karadaglilarin eline dusmeyecek Iskodra bizim kaderimiz ya da mezarimizdir ama bizim utancimiz olmayacaktir Bugun 5000 askere sahibiz fakat diger yerlerden yaklasik 20 000 kisi bizim yardimimiza gelecek Bugun hicbirimizin ne zaman bitecegini bilmedigimiz zorlu bir muharebeye basliyoruz Iskodra daki Savunmayi Organize Ederken O gun Karadaglilar siniri gectiginde Esat Pasa Toptani komutasinda den organize edilen 10 000 Arnavut gonullu Osmanli askerleri ile birlikte sehri savunmak icin hazir haldeydi Gercekten sonrasinda sehri savunmaya Arnavut gonulluler ve Osmanli Ordusu birlikleri yardima kosmaya calisti Mat ilcesinden 17 yasindaki Ahmet Zogu komutasindaki 2000 Arnavut gonullu Iskodra ya yardima gitti ancak Sirplar tarafindan Les te tuzaga dusuruldu Berat dan general Mahmut Celal Hajra komutasinda 15 000 kisilik Osmanli kuvveti sehre yardima giderken yakinlarinda tuzaga dusurulup Sirp Bulgar kuvvetlerinin saldirisina ugradi Esat Pasa sehirdeki 15 000 askeri ile yetinmek zorundaydi Karadag ordusu kuzey merkez ve guney olmak uzere uc yiginak grubuyla taarruza baslamisti Hasan Riza Pasa idaresindeki alay ve bolgedeki Turk taburlari Ipek Mufrezesi Karadag ordusu ile carpismaya basladi Savasin basinda tipki Balkanlardaki diger Osmanli ordularinda oldugu gibi bolgedeki Osmanli Ordusunda da tam bir disiplinsizlik soz konusuydu ve bu sirada bazi Osmanli askerleri terhis istegiyle ayaklandilar Bu askerlerden bir kismi Osmanli Devletinde 31 Mart gibi siyasi olaylara karismis olan kisilerdi ve ikna konusunda basarisiz olununca caresizce silah ve techizatlari alinarak terhis tezkereleri hazirlanip verildi Ancak memleketlerinde donmek uzere ayrilan askerler kisa bir sure sonra tekrar geri donduler Osmanli askerinin bu sekilde sorunlarla ugrastigi bir sirada saldirilarini kuvvetlendiren Karadaglilar ilerlediler Bugunku Karadag sinirlarinda o zamanlar Osmanli topragi olan Taslica Akova yi isgal ettiler Berena yi kusattilar 15 16 Ekim 1912 gecesi Tergoviste istikametine kusatmayi yarma harekati yapan Osmanli birlikleri kusatmadan kurtuldular Bu suretle Berena da Karadaglilarin eline gecti Bu yarma harekatini yapan Osmanli kuvvetleri de toplandilar Akova ve yi ele geciren Karadaglilar Akova nin korunmasi icin oranin Hristiyan Arnavutlarindan bir kisim halkini silahlandirip ve ya taarruz ettiler Nizamiye birlikleri disindaki Osmanli redif kuvvetleri 21 Ekim 1912 de yapilan taarruzlarla darmadagin oldu Nizamiye taburlari ise daginik bir halde bugun Kosova topraklari icinde kalan Yakova ya cekildiler Karsi taarruz icin Ipek bolgesindeki kuvvetler az oldugundan Yakova daki Prizren redif firkasindan takviye kuvvetler gonderildiyse de zamaninda yetisemediler Bazi taarruzlarda bulunulduysa da bunda da bir basari elde edilemedi Turk ve Arnavut gonullulerden olusan askerler tam 7 ay Karadaglilara direndiler O kadar ki Karadag ordusunun kaybi ordusunun 60ina kadar ulasacaktir Karadag ordusu iskodrayi almak icin sirplardan yardim isteyecek ve sehir 30 000 kisilik 3 sirp tumenincede kusatilacaktir Buna ragmen Sirplarda agir kayip verecektir Ne yazik ki Iskodra da sivil halkta kusatma boyunca aclik dusen top mermileri v s ile buyuk bir kayba ugrayacaktir Sehre tam 36 000 top mermisi dusecektir Buna ragmen bu iki devlette Iskodra ya giremez sehir ancak Nisan 1913 te teslim olur Dipnotlar Osmanli Iskodra vilayetinin merkezi olan Iskodra kenti Nisan 1913 e kadar Turklerin elinde kalmistir Viscount James Bryce Bryce Holland Thompson Sir William Matthew Flinders Petrie The Book of History The Events of 1918 The Armistice and Peace Treaties The Grolier society 1921 p 1125 3 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaWikimedia Commons ta Siege of Scutari 1912 1913 ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur a b Edward J Erickson Defeat in Detail The Ottoman Army in the Balkans 1912 1913 Greenwood Publishing Group 2003 ISBN 9780275978884 p 312 Somel Selcuk Aksin Historical dictionary of the Ottoman Empire Scarecrow Press Inc 2003 lxvi Vickers Miranda 13 Sub 1999 The Albanians A Modern History Bloomsbury Academic 13 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2024 Google Books vasitasiyla The second in command of the Edward J Erickson Defeat in Detail The Ottoman Army in the Balkans 1912 1913 Greenwood Publishing Group 2003 ISBN 9780275978884 p 237 Lufta e Shkodres Shkoder Uli 1954 s 301 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim The Struggle for Scutari Turk Slav and Albanian Edward Arnold 1914 a b c d Prenk Ulli 1995 Hasan Riza Pasha Mbrojtes i Shkodres ne Luften Ballkanike 1912 1913 Iskodra Arnavutluk Albin ss 34 40 4 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi olu kirik baglanti